د هلمند ځايي اوسیدونکي وايي، په دغه ولایت کې په ښکاره د نشه يي توکو د پروسس فابریکې او د تریاکو د پېر او پلور مارکیټونه فعال دي.
د نشه يي توکو کاروباریان ادعا کوي چي، تر ډیره بریده خپله ځايي طالب چارواکي د تریاکو د پېر او پلور په سوداګرۍ بوخت دي.
د طالبانو کورنیو چارو وزارت ادعا کوي چې د افغانستان سوېلي ولایت هلمند چې د کوکنارو د کر او نشه يي توکو په تولید او پروسس کې شهرت لري هلته يې د تېرې یوې میاشتې په موده کې د نشه يي توکو د ۱۵ کارخونو په ګډون لسګونه زره کیلو نشه يي توکي له منځه وړي.
د طالبانو کورنیو چارو وزارت په خپره شوې اعلامیه کې راغلي چې د یادو نشه يي توکو په تړاو يې ۵۰ تنه هم نیولي دي.
خو په اعلامیه کې د نشه يي توکو د له منځه وړل شویو کارخونو د سیمو په اړه معلومات نه دي ورکړل شوي.
په هلمند کې ځايي سرچینې وايي دمګړۍ هم په دغه ولایت کې د نشه يي توکو د پروسس لسګونه فابریکې فعالې دي او ګڼ شمېر کسان د نشه يي توکو د پروسس په کارخونو کې کار کوي.
په هلمند کې د نشه يي توکو د یوې کارخونې مسول چې نه غواړي د طالبانو له ډاره یې نوم خپور شي افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل: «د هلمند په موسی کلا، کجکي، سنګین او خانشین ولسوالیو کې د نشه يي توکو د پروسس کارخونې فعالې دي هره ورځ له خامو تریاکو څخه لسګونه کیلو ګرامه نشه يي توکي تولیدیږي.»
باوري سرچینې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وايي، د هلمند تر څنګ په فراه او نیمروز ولایتونو کې ایران ته نږدې د نشه يي توکو د پروسس د لسګونه کارخونو تر څنګ د نشه يي توکو د پېر او پلور مارکیټونه هم شته، او د یادو کارخونو او مارکیټونو څخه هره میاشت طالبانو ته مالیه هم ورکول کیږي.
بلخوا تېره ورځ د طالبانو کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني د جاپان له سفیر تاکویوشي کورومیا سره په لیدنه کې په افغانستان کې د نشه يي توکو پر وړاندې د مبارزې په برخه کې د نړیوالو مرستو غوښتنه کړې ده.
دا په داسې حال کې ده چې طالبانو د خپلې واکمنۍ په څه باندې دوو کلونو کې له نشه يي توکو سره د مبارزې خبرونه ورکړی؛ خو د ملګرو ملتونو له نشه يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر اټکل کړی، چې افغانستان په ۲۰۲۲ کال کې د نړۍ ۸۰ سلنه تریاک تولید کړي دي.
له دې وړاندې د ایران یو شمېر چارواکو هم ویلي وو، چې په افغانستان کې د کوکنارو کښت او قاچاق زیات شوی دی.
