طالبانو د یکشنبې په ماښام د کابل په خیرخانه کې د ښځو یوه ډله "نیولې" ده
د کابل ښار يو اوسېدونکي افغانستان انټرنشنل ته د یوې ویډیو په رالیږلو سره ویلي، چې طالبانو د مرغومې په ١٧مه، د يکشنبې په ماښام د خيرخانې په سيمه کې يوه ډله مېرمنې نيولې دي.
د کابل ښار يو اوسېدونکي افغانستان انټرنشنل ته د یوې ویډیو په رالیږلو سره ویلي، چې طالبانو د مرغومې په ١٧مه، د يکشنبې په ماښام د خيرخانې په سيمه کې يوه ډله مېرمنې نيولې دي.
په رالیږل شوې ویډیو کې لیدل کیږي، چې یوه ډله مېرمنې د طالبانو د یو رنجر موټر په باډۍ کې کینول شوي او یو طالب جنګیالی هم ورته ولاړ دی.
د ویډیو رالیږدونکي ویلي، چې طالبانو دغه مېرمنې د هوټل پروان او ګولايي پارک سیمو ترمنځ نیولي دي.
د دغو مېرمنو د نیولو لامل په اړه څه نه دي ویل شوي؛ خو تر دې وړاندې طالبانو د کابل په دشتې برچي سیمه کې یو شمېر مېرمنې د دوی له خوا د ټاکل شوي حجاب د نه مراعاتولو په تور نیولې وې.
طالبانو په خیرخانه کې د نیول شویو میرمنو په اړه تر اوسه په رسمي ډول څه نه دي ویلي.
د بشري حقونو ملاتړو ډلو په وار - وار له طالبانو غوښتي، چې د دوی له خوا نیول شوې میېرمنې بې له قید او شرطه خوشې کړي او پر ښځو لګیدلي محدودیتونه پای ته ورسوي.
د ایران د ولسمشر ځانګړي استازي حسن کاظمي قمي د یکشنبې په ورځ د طالبانو د ریاست الوزرا له سیاسي مرستیال سره لیدلي. د طالبانو تر کنټرول لاندې ارګ په یوې خبر پاڼه کې ویلي، چې قمي دغه طالب چارواکي ته ډاډ ورکړی، چې ایران د دې ډلې د مخالفینو ملاتړ نه کوي.
کاظمي قمي دا هم ویلي؛ هغه ډلې چې د ایران او افغانستان تر منځ د اختلاف اور ته لمن وهي هېڅکله به بریالۍ نه شي.
که څه هم ایران د طالبانو حکومت په رسمیت نه پېژني او په افغانستان کې د یوه ټولګډونه حکومت پر جوړېدو ټینګار کوي؛ خو ایران په وروستیو دوو کلونو کې له دغې ډلې سره خپلې سیاسي او اقتصادي اړیکې پراخې کړې دي.
ایران یو له لومړنیو هېوادونو څخه دی، چې په تهران کې یې د افغانستان سفارت د طالبانو له واکمنۍ وروسته طالبانو ته وسپاره.
خبرپاڼه زیاتوي، چې مولوي عبدالکبیر له کاظمي قمي سره په کتنه کې د طالبانو تګلاره د سیمې د امنیت او ثبات لپاره د افغانستان مثبت رول وباله او ویې ویل، چې د ایران په ګډون له افغانستان څخه هیچا ته خطر نه شته.
دغه طالب چارواکي په داسې حال کې په ډاګه کړې، چې د ایران پر وړاندې له افغانستانه کوم ګواښ نه شته، چې د امریکا استخباراتي چارواکو ویلي، داسې کره معلومات شته، چې په افغانستان کې فعاله داعش ډله د ایران په کرمان ښار کې په وروستیو ځانمرګو بریدونو کې لاس لري.
د طالبانو تر کنټرول لاندې المرصاد ویب پاڼې د امریکايي چارواکو دا ادعا رد کړې، په افغانستان کې یې د داعش ځپلو ته اشاره کړې او لیکلي یې دي، چې د داعش مشران د سیمې په هېوادونو کې مېشت دي.
په همدې حال کې په دې کتنه کې ښاغلي کاظمي قمي د سیمه ییز ګډ ټرانزیت په برخه کې د ایران د هڅو یادونه هم وکړه او ویې ویل، چې له دې فرصتونو په استفادې سره به افغاني توکي په مستقیم ډول د ترکیې او د اروپايي هېوادونو بازارونو ته ورسیږي.
د ایران استازي دغه راز له افغان پانګوالو سره د کرنې په برخه کې د ګډ کار لپاره د ایراني پانګوالو چمتووالي ته اشاره وکړه.
مولوي عبدالکبیر د طالبانو د "اقتصاد پر بنسټ سیاسي پالیسي" یادونه وکړه او ویې ویل، چې افغانستان د "اقتصادي ثبات او سیمه يیز پرمختګ لپاره د نښلونکي مرکز په توګه" مهم رول لوبولی شي.
دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو له واک ته رسېدا وروسته دغې ډلې له ایران سره د اوبو پر سر په ځلونه فزیکي او لفظي شخړې کړې دي.
کندهار کې د طالبانو محکمې څلورو کسانو ته د لواطت په تور ۳۹ دورې تعزيري او ۱۸ میاشتې د بند سزا ورکړې. طالبانو واک ته د بيا رسېدو سره سم هڅې پيل کړې، چې په ټول افغانستان کې شرعي حدود پلي کړي؛ خو دا هر څه له رسنيو پټ تر سره کوي.
په افغانستان کې د طالبانو سترې محکمې نن یکشنبه (د مرغومي په ۱۷مه) په يوه اعلاميه کې ويلي، چې د لواطت په تور دغو څلورو کسانو ته یې د کندهار د مرافعه محکمې په انګړ کې سزا ورکړې.
اعلامیه کاږي: « د مرافعه محکمې د جزا دېوان له مخې دغو متهمینو ته پر ۱۸میاشتې تنفیذي بند سربېره د "۳۹" درې تعزیري سزا تطبیق شوې».
د دوی د معلوماتو له مخې؛ په محکمه کې د مراجعينو په مخ کې دغه کسان په درو وهل شوي دي.
محکمې د دې کسانو د پېژندنې اړوند نور جزیيات نه دي خپاره کړي.
طالبان په افغانستان کې واک ته د رسېدو راهيسي خلکو ته په عام محضر کې د سزا ورکولو عملي چارې پيل کړې، چې دوی يې خلکو ته د عبرت او د جريمونو د کمولو په معنا يادوي.
دغه سزا ګانې د رسنيو د حضور پرته تر سره کيږي او لامل یې دا دی، چې د دا ډول تصويرونو خپرول پراخ غبرګونه درلودلي دي.
د یو شمېر افغانانو له سختو غبرګونونو سره - سره د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند مشر مولانا فضل الرحمان د یکشنبې په ورځ (د مرغومې ۱۷ مه) نېټه د یوه پلاوي په مشري کابل ته ورسېد. کابل ته د طالبانو د دغه خواخوږي سفر د ټولنیزو رسنیو د کارکوونکو پراخ غبرګونونه راپارولي دي.
د نوموړي له راتګ سره سم په خواله رسنیو کې د خپرو شویو ویډيوګانو له مخې لیدل کیږي، چې ارګ ته تلونکې لارې بندې او د کابل په شاوخوا سیمو کې سختې امنیتي تابیاوې نیول شوې وې.
طالب چارواکو د نوموړي په راتګ د خوښۍ په څرګندولو سره د هغه تود هر کلی وکړ.
د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند مشر کابل ته په رسېدو سره په سپیدار ماڼۍ کې د رییس الوزراء له سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر سره ولیدل او د دواړو هېوادونو د وضعیت په اړه یې خبرې وکړې.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي وایي، چې مولانا فضل الرحمن په سیمه کې یو منل شوی سیاستوال او د افغانستان او پاکستان له حالاتو با خبره شخصیت دی.
مولانا فضل الرحمن چې په پاکستان کې د افغان طالبانو له مهمو ملاتړو بلل کېږي؛ تر دې مخکې ویلي وو، چې د نورو طالب چارواکو ترڅنګ به په کندهار کې د طالبانو له مشر ملا هبت الله سره هم وګوري.
تر اوسه روښانه نه ده، چې له هبت الله سره به د نوموړي لیدنه وشي او که نه او طالبانو هم تر اوسه په دې اړه څه نه دي ویلي.
بل خوا بیا د نوموړي دغه سفر د یو شمېر افغان سیاستوالو، لیکوالانو او عامو خلکو له پراخ غبرګون سره مخ شوی دی.
د ولسي جرګې پخواني غړي کمال ناصر اصولي پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي: «کابل ته د هغو څېرو راتګ چې د افغانستان په ۵۰ کلن ناورین کې یې ژور رول لوبولی، د اصیلو افغانانو لپاره پیغور دی.»
له دې سره؛ افغان لیکوال عصمت الله قانع بیا پر خپلې اېکس پاڼې لیکلي: « ددين د مارکيټ دغه مردار خور دلال رد کړئ، کابل ته د دغه خړن او حيوان صفته مذهبي دلال د راتګ په مقابل کې د ملي نفرت اظهار وکړئ.»
په ایران کې د افغانستان پخواني سفیر عبدالغفور لېوال بیا لیکلي، چې پاکستاني سیاسي- استخباراتي ملایانو ته «مولانا» مه کاروئ!
نوموړی زیاتوي، چې «مولا» په عربي کې د خاوند، څښتن، بادار، سرپرست او مالک په معنا دی.
هغه ویلي: "ناظم الاطباء يې مطلق بادار بولي، چې دا نور یې غلامان وي. «نا» = زموږ مولانا یعنې زموږ بادار او موږ یې مرییان. دا نوم سیاسي دی. بس «ملا» کافي ده."
د مولانا فضل الرحمان سفر په داسې حال کې له پراخو غبرګونونو سره مخ شوی، چې نوموړي پر افغانستان د طالبانو له حاکمیت مخکې ویلي وو، چې په دغه هېواد کې جهاد فرض دی.
نوموړي ته د افغانستان او پاکستان ترمنځ د اړیکو له ترینګلتیا وروسته د طالب چارواکو له خوا بلنه ورکړل شوه.
د کابل او اسلام اباد ترمنځ اړیکې په پاکستان کې له وروستیو ناامنیو وروسته هغه وخت ترینګلې شوې، چې د پاکستاني چارواکو د ادعا له مخې؛ طالبانو په افغانستان کې د ټي ټي پي غړو ته ځای ورکړی .
طالبانو بیا تل د پاکستان دغه ادعاوې رد کړي دي.
د طالبانو د ننګرهار پوهنتون د ارشاد، حج او اقافو امریت او د امر بالمعروف غړو د دغه پوهنتون د ټولو پوهنځیو د څانګو له امرینو ازموینه اخیستې، د استادانو د سلیقې او فکري تړاو په اړه یې ترې معلومات غوښتي. د دوی د امر له مخې هر سهار استادان مجبور دي، چې د دیني زدکړو کورس تعقیب کړي.
د ننګرهار پوهنتون د طب پوهنځي یوه استاد د نوم د نه ښودلو په شرط افغانستان انټرنشنل – پښتو ته ویلي، چې نېږدې میاشت وړاندې د ننګرهار د امر بالمعروف ریاست او د ننګرهار پوهنتون د ارشاد، حج او اوقافو امریت یو شمېر محتسبین طب پوهنځي ته ورغلي او د دې پوهنځي د ډیپارټمنټونو له امرینو څخه یې د دوی د زدکړو په اړه معلومات غوښتي او د لمونځ، جنازې، کلیمو او یو شمېر احادیثو ازموینه یې ترې اخیستې ده.
دغه استاد زیاتوي: “ د خواشینۍ ځای بیا دا دی، چې د ډیپارټمینټ امرین چې اکثره یې پوهاندان دي، یو کوچني هلک چې یوازې ږیره یې پرېښې او پګړۍ یې وهلې ترې ازموینه واخیسته، کېدای شي زدکړې یې هم نه وي کړې؛ خو زموږ له هغو استادانو يې چې خپل ټول عمر یې په زدکړو کې تېر کړی ازموینه واخیسته”.
د ننګرهار د تعلیم او تربیې پوهنځي د یوه ډیپارټمینټ امر او استاد د نوم د نه ښودلو په شرط افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل، چې د یاد پوهنځي د ټولو څانګو له امرینو سره د امربالمعروف ریاست او د پوهنتون د ارشاد، حج او اوقافو امریت له ازموینې ورسته مرکه کړې ده.
دغه استاد وايي: “ که څه هم د دغې مرکې شکل د ازموینې نه و؛ خو پوښتنې یې کټ مټ لکه د یوې ازموینې وې او له موږ وپوښتل شول، چې کوم استاد په دیني مسایلو نه پوهېږي په اړه یې باید معلومات ورکړو او هغه استادان چې سیکولر دي د هغوی په اړه هم باید معلومات ورکړو”.
دغه استاد وايي، چې د ننګرهار پوهنتون د ارشاد، حج او اوقافو امریت غړو ورته ویلي، چې ټول استادان باید ږیره پرېږدي او په اسلامي اصولو ځان برابر کړي.
همدا راز د ننګرهار پوهنتون د زراعت پوهنځي یوه استاد هم افغانستان انټرنشنل – پښتو ته تایید کړه، چې د ارشاد، حج او اوقافو د امریت او د طالبانو د امر بالمعروف ریاست د غړو له خوا د دغه پوهنځي د ټولو ډیپارټمینټونو له مشرانو سره ځانګړې ناستې شوې، چې په دغو ناستو کې له ټولو د دیني اصولو او طالبي سلیقې په باب پوښتنې او سپارښتنې شوې دي.
نوموړي وايي: “دا چاره نه یوازې دا چې دغو استادانو او امرینو ته سپکاوی دی، بلکې طالبان پر دوی فشار راوړي، چې د استادانو په اړه هم معلومات ورکړي، چې کوم یو یې د طالبي سلیقې خلاف دی”.
د دغه استاد په خبره، چې د ارشاد، حج او اوقافو امریت او د طالبانو د امر بالمعروف ریاست محتسبینو د ډیپارټمینټونو له امرینو څخه د هغوی د اړوند استادانو د ټولنیزو رسنیو معلومات هم غوښتي دي.
د یادې موضوع په تړاو مو د ننګرهار پوهنتون رییس وپوښت؛ خو له پرلپسې اړیکو نیولو او پیغامونو هم نوموړي د افغانستان انټرنشنل – پښتو پوښتنو ته ځواب ونه وایه.
دا لومړی ځل نه دی، چې په یوه علمي چاپیریال کې دا ډول چاره ترسره کیږي، له دې وړاندې په پام کې وه، چې د امر بالمعروف چارواکي د خوست ولایت له ټولو ښوونکو څخه ازموینه واخلي.
وروسته له هغې چې طالبان بیا واک ته ورسېدل، دغې ډلې د لوړو زدکړو وزارت په چوکاټ کې د ارشاد، حج او اوقافو یو ځانګړی ریاست جوړ کړ.
دغه ریاست په ټولو پوهنتونونو کې ځانګړي امریتونه لري، چې له درسي بهیر څخه څارنه کوي او همداراز د استادانو او محصلانو ظاهري سلیقه هم څاري، هغه استادان او محصلان چې ظاهري بڼه یې په طالبي سلیقې نه وي برابره د دوی له خوا ورته د درېیو ځلونو لپاه سپارښتنه کیږي.
همداراز تېر کال د طالبانو د لوړو زدکړو وزارت په یوه مکتوب کې له ټولو پوهنتونونو څخه غوښتي وو، چې د استادانو د ترفېع، د علمي اثر د موضوع انتخاب او تبدیلۍ پرمهال اړتیا ده، چې د هغوی د شهرت په اړه دغه وزارت ته معلومات ورکړل شي.
مکتوب کې دا هم ویل شوي وو، چې د هغو استادانو معلومات دې د طالبانو د لوړو زدکړو وزارت ته ور ولېږي، چې د تېر نظام سیاسي یا نظامي برخه کې یې مسوولیت درلود، د طالبانو د وسلوالو پر ضد یې همکاري کړې او د هغوی د ځورونې لامل شوي دي.
د ایران د کډوالۍ ملي ادارې مشر وايي، د کرمان د تېرې اونۍ په چاودنو کې ۱۴ افغانان وژل شوي او ۱۹ ټپیان دي. دا چاودنې د ایران د قدس ځواکونو د مشر قاسم سلیماني تلین کې وشوې چې له امله یې تر ۹۰ ډېر کسان ووژل او تر ۲۵۰ ټپیان شول.
پخوان د ایران چارواکو په دې چاودنو کې د ۱۲ افغانانو د مړینې خبر ور کړی و، خو د یکشنبې په ورځ د ایران د کډوالۍ ملي ادارې مشر محمد جلالي فرد وویل، چې دې پېښه کې پر ۱۴ افغانانو سربېره ۱۹ ټپیان هم دي.
د هغه په خبره، نور ټپیان رخصت شوي، یوازې شپږ لا هم روغتون کې دي.
که څه هم د برید مسوولیت کومې ډلې نه دی منلی، خو امریکا چارواکي د خپلو استخباراتو له خولې وايي چې دغه برید په افغانستان کې فعالې داعش ډلې کړی دی.
د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد د امریکايي چارواکو دا څرګندونې رد کړې دي او دې ډلې ته نږدې المرصاد رسنۍ هم ویلي چې د ایران د وروستیو چاودنو بریدګر له تاجکستانه دغه هېواد ته تللي دي.
په افغانستان کې د داعش پخوانی مشر عبدالرحیم مسلم دوست وايي، «د ایران د کرمان بریدګر له تاجکستانه د پاکستان له لارې ایران ته رسېدلی و.»
عبدالرحیم مسلم دوست خپل ټوېټر کې زیاتوي، «داعش اوس په افغانستان او سیمه کې تبلیغاتي حضور لري. فزیکي حضور نه لري.»
د ایران د رسمي خبري اژانس ایرنا په ګډون د دغه هېواد مختلفو اژانسونو او رسنیو د مسلم دوست دا خبر خپور کړی دی.
ایراني چارواکي هم وايي، چې تېره چارشنبه د قدس ځواکونو د مشر قاسم سلیماني څلورم تلین کې له دوو بریدګرو یو تاجکستانی و.
