پر اوکراین د روسیې لسګونو بریدونو کې ۴ تنه وژل شوي او ۳۸ نور ټپیان دي

د اوکراینې رسنیو د رپوټ له مخې؛ روسیې د دوشنبې په سهار د اوکراین پر ښارونو او کلیو د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو بریدونه کړي، چې څلور تنه یې ووژل او لږ تر لږه ۳۸ تنه یې ټپیان کړل.

د اوکراینې رسنیو د رپوټ له مخې؛ روسیې د دوشنبې په سهار د اوکراین پر ښارونو او کلیو د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو بریدونه کړي، چې څلور تنه یې ووژل او لږ تر لږه ۳۸ تنه یې ټپیان کړل.
د اوکراین پولیسو سیمه ییزو رسنیو ته ویلي، بریدونو په ختیځ کې د خارکیف، دنیپروپیتروسک او زاپوریزیا په سیمو او په لویدیځ کې په خمیلنیتسکي ښار کې د استوګنې ودانۍ او ښاري زیربناوې په نښه کړې.
په دغه بریدونو کې دوه کسان وژل شوي.
په همدې حال کې په دنیپروپیتروسک ولایت کې راکټي بریدونو کې یو تن وژل شوی او د څلورو ماشومانو په ګډون ۲۸ تنه ټپیان شوي دي.
بل خوا په خارکیف کې پر کورونو او د حرفوي زده کړو پر یوه مرکز د برید له امله یو کس وژل شوی او پنځه ملکي وګړي ټپیان شوي دي.
بل خوا په زاپوریزیا ښار کې هم په استوګنیزو ودانیو بریدونه شوي چې پنځه کسان پکې وژل شوي دي.
په دې وروستیو کې روسیې پر اوکراین خپلو بریدونو ته یو ځل بیا زور ورکړی او په دغه هېواد کې یې پراخې سیمې ویجاړي کړي او ګڼه مرګژوبله یې اړولې ده.


په افغانستان کې د ایران سفير د ملګرو ملتونو له استازي غوښتي، چې په افغانستان کې افغان کروندګرو ته د کوکنارو د بديل کښت په برابرولو کې ورسره ګډ کار وکړي. ایران دا مهال له افغانستان څخه د نشه يي توکو د قاچاق په برخه کې ځان اغېزمن بللی او څو ځله یې خپلې اندېښنې شريکې کړي دي.
په افغانستان کې د ایران سفير کاظمي قمي د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د سرمنشي ځانګړې استازې روزا اوتونبایوا سره په کابل کې کتلي.
په کابل کې د ایران سفارت نن دوشنبه پر اېکس ټولنيزه پاڼه ليکلي، چې په ناسته کې قمي په افغانستان کې د نشه يي توکو د بديلو کښتونو او د کروندګرو د روزولو اړوند خبري کړي.
د دوی د معلوماتو له مخې؛ په ناسته کې دواړو لوريو په افغانستان کې د ماينونو د پاکولو په اړه هم بحث کړی.
د دې ناستې په اړه نور تفصيل نه دی ورکول شوی.
ايران يو له هغو هېوادونو څخه دی، چې د افغانستان څخه د نشه يي توکو د قاچاق په برخه کې ډېر زوريږي.
نو ځکه يې اندېښنه ښودلې؛ که طالبان کروندګرو ته بديل کښتونه پېدا نه کړي ويره شته، چې کروندګر به بيا د کوکنارو او نورو نشه يي توکو کر ته مخه کړي.

د ترکیې د کورنیو چارو وزیر اعلان وکړ، چې پولیسو د دغه هېواد په ۲۷ ولایتونو کې ۸۰ تنه د انسان د قاچاق په شک نیولي دي. دغه وزارت زیاته کړه، چې په دې موده کې ۲۱۵۵ پناه غوښتونکي هم نیول شوي دي.
د ترکیې د کورنیو چارو وزیر علي یارلي کایا د دوشنبې په ورځ (د جدي ۱۸مه) د ایکس په یادښت کې لیکلي، چې دغه کسان د هېواد په ۲۷ ولایتونو کې په بېلابېلو عملیاتو کې نیول شوي دي.
نوموړي د نيول شويو کسانو د هويت په اړه څه ونه ويل.
د ترکيې د کورنيو چارو د وزير د يادونې له مخې؛ دغه عمليات ځانکړو پوليسو، ساحلي ګارد او د کډوالو د ادارې د کارکوونکو له خوا په ٥٧ بېلابېلو ادرسونو کې ترسره شوي دي.
هغه په خپل یادښت کې خبرداری ورکړ: "موږ به هېڅکله هغو قاچاقبرانو ته فرصت ورنه کړو، چې اروپا ته د خلکو د لېږدولو په هیله خلک غولوي او د کډوال په لارو کې یې وژني."
وروسته له هغې چې طالبانو پر افغانستان واکمني تر لاسه کړه، په زرګونو افغانانو له ایران او ترکیې څخه اروپا ته د کډوالۍ ستونزمنه لاره خپله کړه. په دې لاره کې ډېرو خلکو خپل ژوند له لاسه ورکړ.
اروپا ته د افغانانو لپاره د ترانزیتي لارې په توګه، ترکیه له ۳۰۰،۰۰۰ څخه د زیاتو افغان کډوالو کوربه توب کوي.
د دغه هېواد چارواکو لا له وړاندې اعلان کړی، چې په ټوله ترکیه کې د کډوالو د ناقانونه ننوتلو او وتلو د مخنیوي لپاره عملیات دوام لري.

د طالبانو د کورنیو چارو وزارت لومړی مرستیال محمد نبي عمري د دغې ډلې د کورنیو چارو وزارت د ویاندویانو د وړتیا لوړونې د ستراتیژیک سمینار پر مهال په خپله وینا کې وویل، چې امریکایان په افغانستان کې د شعیه او سني مذهبو د پیروانو تر منځ اختلاف ته لمن وهي.
نوموړي دغه څرګندونې د دوشنبې په ورځ (د مرغومي ۱۸مه) د دغې ډلې د کورنیو چارو وزارت د ویاندویانو د ظرفیت لوړولو ستراتیژیک سمینار پر مهال کړې دي.
د طالبانو تر واک لاندې باختر خبري اژانس د طالبانو د کورنیو چارو وزارت لومړی مرستیال محمد نبي عمري یوه ویډیو خپره کړې، چې نوموړي پکي ویلي:« زموږ پر اهل تشعیو وروڼو باندې کله ناکله بریدونه کیږي دا زه پر دغه دریځ وایم او دا یوازې او یوازې د امریکایانو پلان دی، هو په دې کې شک نه شته چې ملګري ورسره دي.»
د طالبانو دغه امنیتي چارواکي که څه هم د داعش نوم نه دی اخیستی؛ خو داعش په افغانستان کې د شعیه ګانو پر ډله ییزو ټولیدنو، تکیه ګاو او جوماتونو باندې د اکثرو بریدونو پړه پر غاړه اخیستې ده.
خو د طالبانو د کورنیو چارو وزارت دغه چارواکی همداراز وايي؛ امریکایان او ملګري یې غواړي د شعیه او سني تر منځ اختلاف رامنځته کړي.
دغه طالب چارواکي یادې څرګندونې په داسې حال کې وکړې، چې دوه ورځې وړاندې د کابل په لویدیځ دشت برچي سیمه کې د مسافرو پر یوه بس موټر چاودنې له امله ۲۵ کسانو ته مرګ ژوبله واوښته او د یاد برید پړه داعش ډلې پر غاړه واخیست.

د بلوڅانو د نسل وژنې پر ضد د زرګونو معترضو بلوڅانو لاریون له تېرو ۴۶ ورځو راهیسې روان دی. دغه بلوڅان ادعا کوي چې «د پاکستان حکومت له لوري بېګناه بلوڅان وژل او تیري تم کیږي.»
د بلوڅ لاریون کوونکو سرلارې او د بشري حقونو فعاله ماه رنګ بلوڅ په یوه ویډیويي پیغام کې له نړیوالو غوښتنه کوي چې د بلوڅ نسل وژنې پر ضد له یاد غورځنګ سره یو ځای شي.
نوموړي وايي: «زه له ټولو څخه غوښتنه کوم چې د بې عدالتۍ په وړاندې غږ پورته کول خپله اصلي دنده وګڼي. تاسو کولی شئ په فعاله توګه د بشري حقونو سازمانونو سره اړیکه ونیسئ، د بلوڅانو مسلو ته پاملرنه وکړئ. ستاسو غږ د بلوڅانو په وړاندې د پاکستاني چارواکو د سرغړونو په اړه د حساب ورکولو لپاره قوي وسیله ده.»
د بلوڅو پیوستون غورځنګ د دوشنبې په ورځ د (مرغومي په ۱۸مه) د اسلام اباد پریس کلب مخې ته د لاریون کوونکو ماشومانو یوه ویډیو خپره کړې، په ویډیو کې لیدل کیږي چې ماشومان د خپلو تري تم شویو خپلوانو انځورونه له ځان سره لري او شعارونه ورکوي چې، «د بلوڅانو نسل وژنه ودروئ.»
دغه بلوڅ لاریون کوونکي وایي، «د بلوڅ نسل وژنې پر ضد خپل مقاومت ته دوام ورکوو.»
تېره ورځ د بلوڅانو د نسل وژنې پر ضد د پاکستان په کراچۍ ښار کې هم زرګونو بلوڅانو لاریون وکړ.
له تېرې یوې نیمې میاشتې راهیسې د پاکستاني پولیسو له لوري د یاد لاریون د پای ته رسولو هڅې کیږي خو بلوڅ لاریون کوونکي وايي، د خپلو غوښتنو د ترلاسه کېدو تر وخته به اعتراضونو ته دوام ورکوي.

باوري سرچینې وايي نن سهار دوشنبه (د مرغومي ۱۸مه) په پېښور کې د ترهګرۍ ضد محکمې ودانۍ مخې د وکیلانو په جامو کې یو وسله وال پر ولاړو کسانو ډزې کړې چې لږ تر لږه درې تنه یې ټپیان کړي. پولیس وايي وسله وال کس یې تر ډزو وروسته ژوندی نیولی دی.
پېښه هغه مهال رامنځته شوې چې د دغې محکمې د ودانۍ مخې ته د خلکو ګڼه ګوڼه وه.
سرچینې وايي د پیښې ټپیان ورڅېرمه روغتون ته لیږدول شوي دي.
له دې پیښې سره همهاله د خیبر پښتونخوا په باجوړ کې د پولیسو پر موتر د ماین چاودنې له امله پنځه پولیس وژل شوي و او ۲۲ نور ټبیان دي.
په دې وروستیو کې د خیبر پښتونخوا په بیلابیلو سیمو کې امنیتي حالت تر پخوا ترینګلی شوی.