طالبان: په کندهار ولایت کې ۱۹ کوچني بندونه جوړېږي

په کندهار ولایت کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست په اېکس پاڼه لیکلي، چې د دوی د ملا هبت الله د حکم له مخې په کندهار کې ۱۹ کوچني بندونه د اوبو د زېرمه کولو په موخه جوړېږي.

په کندهار ولایت کې د طالبانو د اطلاعاتو او فرهنګ ریاست په اېکس پاڼه لیکلي، چې د دوی د ملا هبت الله د حکم له مخې په کندهار کې ۱۹ کوچني بندونه د اوبو د زېرمه کولو په موخه جوړېږي.
په کندهار کې د طالبانو د کرنې، اوبو لګونې او مالدارۍ ریاست ویاند ننګیالي سمون ویلي، چې د دغو چک ډیمونو پیل یې د دوشنبې په ورځ له شاوليکوټ ولسوالۍ څخه کړی دی.
د هغه په وینا هلته د کرنې، اوبو لګولو او مالدارۍ وزارت لهخوا د درې مېلیونه افغانیو په لګښت د ۱۳۰ متره په اوږدوالي او اته متره عرض سره د یوه چک ډیم د جوړېدو کارونه پیل شول.
هغه وایي، د یوې میاشتې په موده کې به د دغه چېک ډیم د جوړېدو چارې بشپړې شي.

پاکستانۍ رسنیو د اړوندو ادارو د مالوماتو پر بنسټ راپور ورکړی، چې د ۲۰۲۴ کال د جنورۍ تر ۲۹مې له پاکستانه د ستنو شویو بې اسناده افغانانو شمېر ۴۷۸۳۰۰ ته لوړ شو او د بې اسناده افغانانو د ستنېدو لړۍ لاهم روانه ده.
د دغو رسنیو د راپور له مخې، د هغو ۲۶۹۷ افغان کډوالو له ډلې چې د ۲۰۲۴ کال د جنورۍ له ۲۵مې تر ۲۹مې پورې له دغه هېواده وتلي، پکې ۹۱۴ نارینه، ۷۶۵ ښځې او ۱۰۱۸ ماشومان شامل دي.
د دوی په وینا، دغه ۱۳۲ کورنۍ افغانستان ته د تګ پر مهال په ۱۱۰ موټرو کې ستنې شوې دي.
تر دې وړاندې د پاکستان لهخوا د ستنو شویو افغان کډوالو شمېره د جنورۍ تر ۲۴مې ۴۷۴۹۵۶ ښودل شوې وه.
خو بیا د کډوالۍ نړۍوالې ادارې د دوشنبې په ورځ د جنورۍ په ۲۲مې نېټې ویلي و، چې له څلورو میاشتو راهیسې له ۵۰۰ زرو څخه زیات افغانان خپل هېواد ته ستانه شوي دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالۍ ادارې د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال د سپټمبر له ۱۵مې او د ۲۰۲۴ کال د جنورۍ تر ۱۳مې پورې ۵۰۰۲۰۰ افغانان له پاکستانه وتلي دي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو ماموریت ویلي:« ځیني هغه افغانان هم بېرته ستنېدو ته اړ اېستل کېدای شي، چې په بېرته ستنېدو له ځورونې، نیونې او یا د ربړوونې له ګواښ سره مخامخ دي.»
پاکستاني چارواکي بیا ټینګار کوي، چې دغه لړۍ به په منظمه توګه د ټولو بې اسناده بهرنیانو تر اېستلو دوام ولري.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق (یونیسېف) ویلي، چې په افغانستان کې د ناچاوده توکو څخه د ځان ساتنې په موخه به له درې مېلیونه ډېرو ماشومانو ته پوهاوی ورکړي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق یا یونیسېف د سه شنبې په ورځ د (سلواغې ۱۰مه) پر اېکس پاڼه لیکلي چې، افغانستان په نړۍ کې په وسله د ککړو هېوادونو څخه یو دی.
د ماشومانو د ملاتړ دغې نړۍوالې ادارې ویلي، چې په ۲۰۲۴ کال کې به ۳.۶ مېلیونو ماشومانو او د ټولنې نورو وګړو ته د چاودېدونکو توکو د ګواښ په اړه پوهاوی ورکړي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ صندوق ویلي، د دغو زدهکړو له لارې به د جګړې له پاتې چاودېدونکو توکو څخه د ماشومانو او ټولنې د وګړو د ټپي کېدو او مړینې مخه ونیول شي.
افغانستان د لسیزو راهیسې په جګړه کې ښکېل هېواد دی، چې پر خاوره یې زیات شمېر چاودېدونکي توکي ځای پر ځای شوي او اوس هم د سلګونه کسانو ژوند ګواښي.
اوچا او د سره صلیب نړۍوالې کمېټې تېر کال د افغانستان ختيځ او سويلي ولایتونه د چاودېدونکو توکو له امله تر ټولو اغېزمنې شوې بللې وې او لامل یې د جګړو پر مهال دغو خواوو کې تر ټولو سختې جګړې یادې کړې وې او دا یې هم ویلي و، چې په دغو سیمو کې له جګړو د پاتې شویو نا چاوده توکو کچه تر نورو هغو خورا زیاته ده.

د طالبانو د مالیې وزارت ادعا کړې، چې په تېرو لسو میاشتو کې له افغانستانه نورو هېوادونو ته د ۱۲۲ مېلیارډه افغانیو په ارزښت سوداګریز توکي صادر شوي دي. له دغه وزارته په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې د دغو صادر شویو توکو ستره برخه وچې او تازه مېوې، مالوچ او تازه سابه وو.
خبرپاڼه کې راغلي، چې له هغې ډلې د ۴۳ مېلیارده افغانیو په ارزښت وچه او تازه مېوه، د ۱۶ مېلیاردو په شاوخوا کې مالوچ او د پاتې ۱۷ مېلیارده افغانیو په ارزښت تازه سابه وو چې پاکستان، هند او متحده عربي اماراتو ته صادر شوي دي.
خبرپاڼه زیاتوي، چې د دغو صادر شویو اقلامو کې د تېرو کلونو پرتله زیاتوالی راغلی؛ خو دا یې نه دي ویلي، چې د دغه زیاتوالي سلنه څومره ده.
تر دې وړاندې افغان سوداګرو شکایت کاوه، چې د افغانستان د میوو دانو د حاصلاتو پر مهال ډېر ځله د پاکستان لهخوا پر دوی لارې بندېږي او د دوی صادراتي توکي د ډیورنډ د فرضي کرښې ها خوا ایسارېږي، چې له امله یې سوداګرو ته هره پلا مېلیونونه ډالر زیان اوړي.
له بلې خوا هر کال د افغانستان په صادراتي اقلامو کې د غالیو صادرات هم د پام وړ وي؛ خو د مالیې وزارت په دغې نوې خبرپاڼه کې د غالیو یادونه نه ده شوې.

د طالبانو تر واک لاندې له ارګه په خپرې شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې د دوی د کابینې په غونډه کې د بهرنيو چارو وزارت ته دنده سپارل شوې، چې په نورو هېوادونو کې د افغان بنديانو په اړه له هغو هېوادونو سره خبرې اترې وکړي او د خلاصولو لپاره یې لارې چارې ولټوي.
تر دغې خبر پاڼې وړاندې هم د یو لړ جوړچاړیو په پایله کې له پاکستان او ایرانه هم یو شمېر افغان بندیان خوشې شوي وو؛ خو داسې هم ویل کېږي چې لا هم سلکونه نور افغانان په دغو دوو هېوادونو کې بندیان دي چې د ډېرو هغو یې لا هم برخلیک جوت شوی نه دی.
تر دې مخکې د ایران د بهرنیو چارو وزارت د قنسولي چارو مشر علي رضا محمودي د ایران د ایسنا خبري اژانس سره په مرکه کې ویلي و، چې د ایران په زندانونو کې د نورو هېوادونو پرتله زیات شمېر افغانان بندیان دي، چې شمېر یې نږدې شپږ زرو ته رسېږي.
د ایران د بهرنیو چارو وزارت دغه چارواکي د افغان بندیانو د جرمونو په اړه زیات جزییات نه و ورکړي؛ خو ځینو نورو ایراني چارواکو ویلي وو، چې اکثره افغانان په ایران کې د اوسېدنې د قانوني اسنادو د نه لرلو تر څنګ د نشهيي توکو د قاچاق او ځینو نورو جنايي جرمنو له امله بندیان شوي دي.
له بله پلوه له هغه مهاله چې د اسلام اباد او په کابل کې د واکمنو طالبانو تر منځ تربګني پیل شوه، ګڼ افغانان په دې تور چې ګواکې د اوسېدو لپاره قانوني اسناد نه لري بندیان شوي دي، چې له هغې ډلې یې یو شمېر له پولې په زوره اړول شوي او د پاتې نورو برخلیک لا معلوم نه دی.

د کاناډا د کډوالو ادارې په اېکس پاڼه لیکلي، چې تېره ورځ د (سلواغې په ۹مه) یې ۳۱۰ افغان کډوال له اسلام اباده کاناډا ته لېږدولي. دغې ادارې ویلي، په پام کې ده چې دغه نوي کډوال به د کاناډا په ۳۰ ښارونو کې له هغې ډلې په «فردریکتون»، «سنټجونز» او «تورنټو» کې استوګن کړي.
د دغې ادارې په وینا، دغه کډوال د «هالیفاکس» ښار ته رسېدلي.
تر دې وړاندې کاناډا ژمنه کړې وه، چې پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته به څلوېښت زره زیان منونکي افغانان هغه هېواد ته ولېږدوي؛ خو تېره میاشت دغه هېواد ویلي و، چې خپله دغه ژمنه یې ترسره کړې او په ۲۰۲۴ کال کې به نورو افغانانو ته هم د لېږد زمینه برابره کړي.
د دغې وروستۍ جوپې سره دا دویم ځل دی، چې د روان کال په لومړۍ میاشت کې افغان کډوال له اسلام اباده کاناډا ته لېږدول کېږي.
