په افغانستان کې د ایران ځانګړي استازي ویلي، چې طالبان د ملګرو ملتونو په نوښت د دوحې غونډه کې ګډون لپاره ۲ مهم شرطونه لري. حسن کاظمي قمي د دغو شرطونو په اړه نور جزيات نه دي ور کړي، خو ټینګار یې کړی، چې له طالبانو سره تعامل په افغانستان کې د امنیت د تامین لپاره زميبه برابرولی شي.
هغه د چهار شبنې په ورځ د سلواغې په ۲۵ مه پر خپله اېکس پاڼه ليکلي: « که د سیمه ییزې تماس ډلې لار په پام کې ونيول شي او له طالبانو سره د تعامل لار تعقیب شي له باثباته افغانستان سره به مخ شو.»
کاظمي قمي ټینګار وکړ، چې باید معلومه شي د دوحې غونډې هدف څومره جدي دی او دا ناسته له طالبانو سره د تعامل لپاره د یوې «عادلانه لارې» د پرانستلو یو ښه فرصت دی.
تر دې مخکې طالبانو د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو د نوي استازي له ټاکلو سره مخالفت کړی و او د دوحې غونډه کې یې د دوی د "معنا وړ" ګډون غوښتنه کړې وه.
طالبانو ویلي که ملګري ملتونه د دوحې غونډې د جوړېدو په اړه نور جزیات ورکړي دغه ډله به د ګډون په اړه پرېکړه وکړي.
په ورته وخت کې د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت سلاکار ویلي، چې دا ډله د دوحې غونډه کې د ګډون د څرنګوالي په اړه له ملګرو ملتونو سره خبرې کوي.
د افغانستان له سویل څخه سیمهایزې سرچینې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وايي چې، په یو شمېر ولایتونو کې کروندهګرو په پراخه کچه د کوکنارو کرلو ته مخه کړې.
هلمند چې د افغانستان د نورو ولایتونو پرتله د تریاکو تولید په کې ډېر و، د طالبانو د مشر ملا هبت الله له لوري د کوکنارو د کر او قاچاق د منعې له فرمان وروسته د تېرو نږدې دوه کالو پر مهال په کې د نشهیي توکو بیې خورا لوړې او کرـ کېله یې کمه شوې وه.
د احمد خان په نوم یو قومي مشر افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وايي، د تېرو دوو میاشتو راهیسې د هلمند په یو شمېر ولسوالیو کې کروندهګرو یوځلې بیا د نورو ولایتونو او سیمو پرتله ډېرو د کوکنارو کر ته مخه کړې.
نوموړی وايي:« د تاریاکو قیمتونه لوړ شول په مارکېټ کې تریاک کم شوي او خلک مجبوره دي چې کوکنار وکري خلک یې په پټه کري. بزګران بله لاره نه لري ځکه طالبانو امر کړی دی، چې تریاک بند دي نور نو د بزګرانو په کیسه کې نه دي چې هغوی څه شی وخوري.»
خو په دې ورستیو کې د طالبانو د کورنیو چارو وزارت د افغانستان په یو شمېر ولایتونو کې د کوکنارو د له منځه وړلو کمپاینونه پیل کړي دي.
د طالبانو د کورنیو چارو وزارت د روان میلادي کال د جنورۍ له ۱۵مې نیټې څخه د فبرورۍ تر ۱۴مې نیټې په هلمند، فراه، ارزګان، کندهار، ننګرهار، نیمروز، بلخ، لغمان، او بدخشان ولایتونو کې پر ۱۵۶۰ جریبه ځمکه د کوکنارو د کروندو د له منځه وړلو په اړه معلومات خپاره کړي دي.
په خپرو شویو معلوماتو کې لیدل کېږي، چې په ډېره انداره کوکنار په هلمند، کندهار او فراه ولایتونو کې له منځه وړل شوي.
او ویلي یې دي چې د ملا هبت الله اخوندزاده له فرمان څخه د سرغړونې په تور یې ۲۲۱ کسان چې پر خپلو ځمکو یې کوکنار کرلي وو نیولي او بندیان کړي یې دي.
طالبانو په داسې حال کې د افغانستان په یو شمېر ولایتونو کې د نشهيي توکو د کروندو د له منځه وړلو کمپاینونه پیل کړي، چې د دغې ډلې لوړ پوړي چارواکي تل د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو، اروپايي ټولنې او نورو بهرنیو چارواکو سره د لیدنو پر مهال په افغانستان کې د کوکنارو کرـ کېله صفر کچې ته د راټیټېدو ادعاوې کوي.
خو ایران په وار، وار ادعاوې کړې، چې اوس هم د نړۍ ۹۵ سلنه نشهيي توکي په افغانستان کې تولیدېږي.
