د افغانستان د بهرنیو چارو پخواني وزیر حنیف اتمر ویلي، چې د مرستې رسولو تر څلویښت کلن ‘صادقانه’ فعالیت وروسته د سویډن کمیټې بندول، د افغانستان د خلکو په حق کې یوه لویه او نه بخښونکې جفا ده.
نوموړي د دوشنبې په ورځ پر ټولنیزي رسنۍ اېکس خپور کړي پیغام کې لیکلي: “د هیواد اوسني واکمنان باید پوه شي چې د خلکو د بې وزلۍ او کړاوونو زیاتوالی د ټولنې ژوند او د هیواد د ثبات لپاره ریښتینی خطر دی.”
ښاغلی اتمر وايي، نړیواله ټولنه په ځانګړې توګه د ملګرو ملتونو امنیت شورا باید په خلاصو سترګو دا وارزوي چې په تېرو دوه نیمو کلونو کې د ظالمانه سیاستونو د بدلولو لپاره د دوی پالیسي اغېزمنه نه وه او باید اغیزناک سیاسي اقدامات ترسره کړي.
د افغانستان لپاره د سوېډن کمېټې د طالبانو له خوا د فشارونو د زیاتېدو او د خپلو کارکوونکو د خوندیتوب له امله د جمعې په ورځ د (کب ۲۵ مه) په افغانستان کې خپل فعالیتونه ودرول.
د ټرمپ د حکومت پرمهال د امریکا د ملي امنیت سلاکار جان بولټن د دوشنبې په ورځ افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې د طالبانو او پاکستان تر منځ وروستی کړکېچ ښيي چې پر طالبانو هېڅکله باور نه شي کیدای. هغه وویل، چې په سیمه کې دغه کړکیچ د وړاندوینې وړ وو.
جان بولټن د طالبانو یو له سختو منتقدینو څخه دی او واک ته د دې ډلې راتګ پر طالبانو د ناسم باور او له افغانستانه د امریکا د وتلو پایله ګڼي.
نوموړي چې امریکا د راتلونکو ټاکنو د ګټلو په صورت کې د ټرمپ د راتلونکې بهرنۍ تګلارې په اړه په یوه کنفرانس کې خبرې کولې ویلي، چې په سیمه کې اوسنی کړکېچ د "جو بایډن د ستراتیژیکو تېروتنو پایله ده چې د طالبانو پر ژمنو یې تکیه وکړه."
هغه زیاته کړه، چې د طالبانو په راتګ سره بېلابېلو ترهګرو ډلو افغانستان ته مخه کړې، چې په لنډ او اوږد مهال کې به د سیمې او نړۍ امنیت لپاره خطر جوړ کړي. طالبانو په ۲۰۲۰ کال کې په دوحه کې د امریکا له حکومت سره موافقه وکړه چې افغانستان به د القاعدې په څېر د ترهګرو ډلو په پټنځای نه بدلېږي. خو د چین او روسیې په ګډون د امنیت شورا غړو چې له طالبانو سره نږدې اړیکې لري، په وار وار په افغانستان کې د ترهګرو ډلو د فعالیتونو په اړه اندیښنه څرګنده کړې ده.
د دغو اندیښنو په ځواب کې طالبانو ویلي، چې بهرنۍ ترهګرې ډلې په افغانستان کې شتون نلري او طالبان هیڅ ډلې ته اجازه نه ورکوي چې له افغانستان څخه پر ګاونډیو هیوادونو بریدونه وکړي.
خو پاکستان وايي، چې د تېر حکومت له نسکورېدو وروسته د افغانستان له خاورې د پاکستان پر امنيتي ځواکونو د پاکستاني وسله والو بريدونه لس چنده زيات شوي دي.
د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویاند په افغانستان کې پر ټي ټي پي د پاکستان د بریدونو په اړه ویلي، چې واشنګټن د ترهګرو ډلو پر وړاندې د پاکستان له "قانوني" مبارزې ملاتړ کوي.
متیو میلر افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې طالبان باید له افغانستان څخه د ترهګرو ډلو د بریدونو مخه ونیسي.
د افغانستان انټرنیشنل خبریال عارف یعقوبي د پوښتنې په ځواب کې متیو میلر له پاکستان او طالبانو وغوښتل چې "د خبرو له لارې خپل اختلافونه حل کړي."
په خیبر پښتونخوا کې پر امنیتي ځواکونو د پاکستاني طالبانو د تحریک د وژونکي برید په غبرګون کې پاکستان د دوشنبې په ورځ د خوست او پکتیکا ولایتونو کې پر ځینو سیمو بریدونه وکړل.
طالبانو ویلي، چې د «ملکي خلکو پر کورونو» شوو دغو بریدونو کې یې لږ تر لږه اته تنه وژل شوي دي. د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت اعلان کړی چې د پاکستاني ځواکونو د عملیاتو هدف د پاکستاني طالبانو د تحریک د قومندان حافظ ګل بهادر سره تړلي "ترهګر" وو.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت افغان طالبان تورن کړي، چې د پاکستاني طالبانو د تحریک څخه د یوې وسیلې په توګه کار اخلي.
د امریکا د بهرنیو چارو د وزارت ویاند ویلي، چې امریکا په ټوله سیمه کې د ترهګرو ډلو له خوا د رامنځته شوي ګډ ګواښ د مخنیوي لپاره له پاکستان سره کار کولو ته ژمنه ده.
میلر زیاته کړه: "موږ له لوړ پوړو پاکستاني چارواکو سره په دوامداره توګه تماس کې یو او د افغانستان په اړه د دوه اړخیزو مشورو، خبرو اترو او له ترهګرۍ سره د مبارزې په اړه خبرې کوو."
هغه پر پاکستان غږ کړی، چې له زغمه کار واخلي او ویلي یې دي، چې په افغانستان کې دې د دوی بریدونه باید د ملکي وګړو د مرګ ژوبلې لامل نه شي.
په اروزګان کې د طالبانو والي د یوناما له استازو سره په لېدنه کې غوښتنه کړې، چې د قطر په جوړېدونکې غونډه کې باید داسې کسانو ته بلنه ورکړل شي، چې په افغانستان کې بده سابقه ونه لري؛ خو نوموړي بده سابقه نه ده شرحه کړې.
څو ورځې مخکې د یوناما مشرې په دوحه کې د طالبانو او ښکېلو ډلو د درېیمې ناستې کېدو ته چمتوالی اعلان کړ.
په ارزګان کې د طالبانو ولایت مقام مطبوعاتي دفتر نن دوشنبه (د کب ۲۸مه) په يوې خبرپاڼه کې ويلي، چې طالب والي عنایت الله شجاع د یوناما د سويلې حوزې د دفتر له مشر الکس سره په ليدنه کې د دوحې په راتلونکې ناسته خبرې کړې دي.
خبرپاڼه زیاتوي، چې والي د یوناما ولايتي مشر ته د دوحې د ناستې اړوند ويلي: « یوناما که غواړي، چې په خبرو کې پر مختګ وشي باید غونډې ته داسي څوک دعوت کړي، چې په افغانستان کې بده سابقه ونه لري.»
طالب والي شجاع په دې ناسته کې وويل، چې د نړۍوالو سره د «شريعت» په چوکاټ کې تيار دي؛ څو اړيکې ورسره پياوړې کړي.
نوموړي د ملګرو ملتونو د سیاسي استازولۍ استازو ته ډاډ ورکړ، چې د خلکو حقونه خوندي دي او د "مغرضو کړيو په منفي تبلغاتو" باور ونه کړي.
د یوناما پلاوي له خپلو مشرانو سره د دې نظریاتو د شريکو ژمنه وکړه.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ماموریت مشرې د افغانستان په اړه په دوحه کې د درېیمې غونډې د ترسره کولو لپاره چمتووالی اعلان کړ.
روزا اوتنبایوا ویلي؛ هیله لري چې د طالبانو پلاوی او نورې ښکېلې ډلې به په دې غونډه کې ګډون وکړي؛ خو نور وضاحت نه دی ورکړی.
د یوناما مشرې د چهارشنبې په ورځ د ملګرو ملتونو امنیت شورا ته په یوه راپور کې ویلي، چې په دوحه کې راتلونکې غونډه باید عملي اجنډا ولري او خبرې اترې باید د هغو پایلو لامل شي، چې دغه سازمان یې په لټه کې دی.
خو ویل کیږي، چې دا ناسته به د دوحې د لومړۍ او دویمې ناستې برعکس په جلا کچه او شاید د ملګرو ملتونو د عمومي منشي له شتون پرته ترسره شي.
د طالبانو د مخابراتو او معلوماتي ټېکنالوجۍ وزير نجيب الله حقاني په یوې خبري غونډې کې ویلي، چې ۹۵ سلنه یې د سيم کارټونه یې ثبت او راجستر کړي دي. د معلوماتو له مخې؛ لا هم په کابل او لویو ښارونو کې د مخابراتي شبکو سیم کارتونه په ازاد بازار کې پرته له راجستر څخه خرڅيږي.
د طالبانو د مخابراتو وزارت څلورو خصوصي مخابراتي شبکو ته ۴۰ ميګاهرتز فريکونسۍ د مزايدې له لارې په ۹۸ ميليونه ۵۲ زره امريکايي ډالرو په ارزښت په اجاره ورکړې.
د طالبانو د مخابراتو او معلوماتي تکنالوجۍ وزير نجيب الله حقاني د دوشنبې په ورځ د (کب ۲۸مه) په يوې خبري ناسته کې وويل، چې په نږدې درېيو کلونو کې د مخابراتو د پوښښ ساحه پراخه شوې او د شبکو په قيمتونو کې هم د پام وړ بدلون راغلی.
وزير وايي؛ د مخابراتي خدمتونو د لوړ کيفيت د برابرولو او د دې سرچينې څخه د ګټې اخيستلو لپاره یې ۴ مخابراتي شبکو ته ۴۰ میګاهرتز فریکونسي د مزايدې له لارې وړاندې کړي دي.
د طالبانو د مخابراتو وزیر زياتوي: «د ۵۰ میګاهرتز وړاندې شوې فريکونسۍ څخه ۴۰ یې د ۹۸ میليونو او ۵۲ زره امريکایي ډالرو په ارزښت د ۴ خصوصي شرکتونو له لوري وګټل شوې.»
حقاني وايي، چې مخابراتي سايټونه او انټرنيټي خدمات هم دوه برابره زيات شوي او په مالياتو کې هم د پاو وړ بدلون راغلی.
د هغه په خبره، چې په دې سره يې د خلکو د ځوروني، د جنايي پېښو او غيرې اصولو کړونو مخه يې نيولې ده.
وزير زياتوي، چې په افغانستان کې له جواز پرته هيڅ کس نه ښي کولی، چې په خپل سر فریکونسي استفاده او استعمال کړي.
د پاکستان د کورنیو چارو وزارت د پنجاب حکومت ته امر کړی، چې د اپریل له ۱۵مې نېټې څخه د هغو افغان کډوالو د ایستلو لړۍ هم پیل کړي، چې د کډوالۍ ځانګړي اسناد لري.
پاکستاني تلویزون جیو نیوز د یو شمېر سرچینو په حواله نن دوشنبه (د کب ۲۸مه) راپور خپور کړی، چې د وفاقي داخله وزارت سکرتر افتاب دراني په یوې انلاین غونډه کې د پنجاب د کورنیو چارو وزیر نورالامین او نورو چارواکو ته ویلي، چې د کډوالۍ د ځانګړو اسنادو درلودونکو افغانانو د ایستلو لړۍ باید د اپریل د میاشتې په ۱۵مه نېټه پیل شي.
همدا راز جنګ ورځپاڼې هم خبر ورکړی، چې وفاقي حکومت به پنجاب ته د افغان کډوالو د کډوالۍ د کارتونو (ACCs) لېست چمتو کړي، چې د پولیسو او نورو قانون پلي کونکو ادارو سره به شریک شي.
سرچينې زياته کړې، د پاکستان چارواکو په دغه غونډه کې ویلي، چې لومړی باید د ای سي سي کارتونو لرونکي افغانان په خپله خوښه افغانستان ته ستانه شي او که چېرې لاړ نه شي نو دوی به یې ونیسي او په زور به یې بېرته افغانستان ته ستانه کړي.
سرچينې ویلي، چې د بهرنيانو وګړو د شړلو د دويم پړاو له بشپړېدو سمدستي وروسته د درېيم پړاو د پيلېدو په اړه هم معلومات ورکړل شوي، چې په ترڅ کې به يې د افغان POR (د استوګنې ثبوت) کارت لرونکي افغانان هم ايستل کېږي.
سرچينې زياته کړې، چې تر دې دمه له څلور لکو ډېر غير قانوني بهرني افغانان له پاکستانه په زور ایستل شوي دي.