دغه اداره په خپله څېړنه کې طالب چارواکي د خپلو جیبونو د ډکولو لپاره د افغانستان د شتمنۍ په لوټلو تورنوي.
د دې راپور له مخې؛ د ایران، چین او روسیې په څېر هېواونه او د مالي برخې او خصوصي سکتور څو ملیتي بنسټونه د طالبانو له غلا او فساده ګټه اخلي.
په راپور کې له چینایانو سره د تېلو د تړون لاسلیکېدو ته په اشاره ویل شوي؛ داسې دوه شرکتونه غوره شوي چې د طالبانو له مشرانو سره نږدې اړیکې لري.
دغه اداره زیاتوي، چې طالبانو په ۲۰۲۲ کال د ۲.۲ میلیارد ډالره عایدو د ټولولو خبره وکړه؛ خو د مصرف یې هیڅ رپوټ وړاندې نه کړ.
د بوش انسټیټیوټ یوه غړې او د بهرني سیاست مدیره جسیکا لوډویک وايي: «افغانستان نږې یو ټریلیون طبیعي زېرمې لري، چې اوس د طالبانو په لاس کې دي، ځکه پکار ده د طالبانو مافیا ډوله فساد محدود او ډاډ ترلاسه شي چې د خپل ځواک د لا پیاوړتیا لپاره دغو سرچینو ته د طالبانو لاسرسی ختم شي.»
په دې راپور کې چې نن خپور شو د طالبانو په واکمنېدو پسې د افغانستان ډېرېدونکو اقتصادي او بشري ستونزو ته په اشاره ویل شوي، چې د دې ډلې مشران او غړي په داسې حال د افغانستان له طبیعي زېرمو خپل خوند اخلي چې ۹۰ سلنه افغانان بې وزله او خوارځواکي دي او څلور میلیونه ښځې او ماشومان له سختې لوږې سره مخ دي.
دې انسټیټیوټ خپله څېړنه کې له لسګونو افغان وکیلانو او پوهانو سره په دې خبرې کړې، چې څنګه له طالبانو د افغانستان شتمني وژغورل شي.
دوی په دې باور دي، چې د طالبانو د عایداتو لېږد لارې پر دې ډله د فشار اچولو لپاره هغه وسیلې دي، چې لا هم کارول شوې نه دي او امریکا او ملګري دې د دوی د بې قانونه او فاسدو نغدو پیسو د لېږد مخه ونیسي.
د طالبانو د کانونو وزارت وايي؛ تر دوو سوو کوچني او ۱۵ لوی کانونه یې کورنیو او بهرنیو شرکتونو ته د استخراج لپاره ور کړي دي.
خو پر جورج ډبلیو بوش انسټیټیوټ سربېره تر دې مخکې نورو بنسټونو او افغانانو هم د دې کانونو پر استخراج اندېښنه ښودلې ده.
پخواني افغان ولسمشر اشرف غني هم د تېرې فېبرورۍ په لومړۍ نېټه ویلي، چې د طالبانو له خوا د کانونو قراردادونه په پټه ورکول کیږي او دا روښانه نه ده، چې د افغانستان شتمنۍ په څه اصولو پلورل کیږي او عواید یې چیرې ځي.
ښاغلي غني ویلي، چې دا هم معلومه نه چې طالبان دغه کانونه د کومې مودې لپاره په قرارداد ورکوي او عواید یې په کومه برخه کې لګول کیږي.
د جورج ډبلیو بوش انسټیټیوټ نورې څرګندونې
د جورج ډبلیو بوش انسټیټیوټ په افغانستان کې د طالبانو د واکمنۍ په هکله د خپلې څېړنې لړۍ په درېیو څپرکو کې خپره کړې.
په دې څېړنه کې دې ته هم کتنه شوې، چې طالبان په افغانستان کې د خپل واک ټینګولو لپاره څنګه توندلارې نظریه پلې کوي او د بشري حقونو خلاف ورزي کوي.
د دې انسټیټیوټ مشر او د راپور لیکواله نتالي ګوناله پلاټس وايي؛ طالبان د خپلې واکمنۍ د ټینګولو او د افغانانو د وېرولو لپاره د بندي کولو، جنسي تېري او نورو سزاو په ګډون له ډول - ډول فزیکي سزاو کار اخلي.
دا انستیتوت وايي؛ له طالبانو د سمون را وستو تمه بې ځایه ده او نړۍوال باید د دوی ځوابګو کولو لپاره ډېرې هڅې وکړي.
