روسيې او د ټولیز امنيتي تړون د سازمان نورو غړو هېوادونو د چهارشنبې په ورځ د (وري ۲۲مه) په مسکو کې غونډه وکړه او له افغانستان څخه يې د ترهګریزو ګواښونو په اړه اندېښنه څرګنده کړه. دوی له افغانستان څخه د ترهګرۍ او مخدره توکو د قاچاق پر ګواښونو خبرې وکړې.
د ټاس دولتي خبري اژانس د خبر له مخې: «په دغې ناسته کې د افغانستان د حالاتو په اړه هر اړخیزې خبرې وشوې او د ګډونوالو له لوري یې په افغانستان کې د ټولنیزو، اقتصادي او امنیتي برخو د ناڅرګند حالت په اړه اندېښنې څرګندې شوې.»
دا د دغه سازمان د غړو هېوادونو د بهرنیو چارو د وزیرانو د شورا د کاري ډلې ۳۹مه غونډه وه.
د دغه سازمان د خبرپاڼې پر بنسټ، «ګډون کوونکو وویل چې د سازمان کاري ډله چمتو ده چې د غړو هېوادونو د فعالیتونو په همغږي کولو کې مرسته وکړي چې په افغانستان کې وضعیت باثباته او د سولې بهیر رامنځته شي.»
همدارنګه د ډله ییز امنیت تړون د سازمان غړیو هیوادونو د ترهګرۍ پر وړاندې د مبارزې د ملي مرکزونو مشرانو هم د چهارشنبې په ورځ په مسکو کې د دغې ډلې په ۱۷مه غونډه کې وویل چې نړیوال ترهګریز سازمانونه او سایبري بریدونه د دغو هیوادونو لپاره ګډ ګواښونه دي.
د ټاس دولتي خبري اژانس راپور ورکړی چې ګډونوالو د دې اتحادیې د غړو هیوادونو په وړاندې د ترهګریزو ګواښونو د رامنځته کېدو او پراختیا مهم عوامل په افغانستان، سوریه او عراق کې د نړیوالو ترهګریزو سازمانونو له فعالیتونو او همدارنګه په اوکراین او د اوکراین په ختیځ او منځني ختیځ کې پرمختګونه وبلل.
د ګډ امنیتي تړون سازمان د غړو هېوادونو خاورې ته د وسلو او مهماتو د ناقانونه قاچاق سره د ترهګریزو ګواښونو او د نوې تکنالوژۍ، مصنوعي زیرکتیا، بې پیلوټه سیسټمونو او روبوټیک جوړښتونو د کارونې زیاتوالی هغه مهم مسایل وو چې په دې غونډه کې پرې بحث وشو.
روسیه، قزاقستان ، سپینه روسیه، قرغزستان او تاجکستان د ټولیز امنیتي تړون د سازمان غړي دي.
په دې پروګرام کې له انټریو ایالت څخه د ښځو او ماشومانو په ګډون په زرګونه افغانانو ونډه اخیستې وه، چې د اختر له لمانځه وروسته یې یو بل سره غیږ کې ونیول او اختر مبارکیانې وکړې.
په دې پروګرام کې نجونو، زلمو او ماشومانو ښکلي افغاني جامې یې په تن کړې وې او د هګۍ جنګي سیالي یې هم ترسره کړه.
د افغان ټولنیزو خدمتونو مرکز د اداري بورد غړې پلوشه صالحي وایي، چې دغه مرکز هر کال اخترونو او د خپلواکۍ په ورځو کې د افغانانو لپاره داسې پروګرامونه جوړوي.
دې پروګرام ته له کاناډا څخه بهر هم خلک راغلي وو.
د دې پروګرام یو ګډون کوونکی اسد الله صدیقي چې له امریکي څخه دې پروګرام کې یې ګډون کړی و؛ وویل: «زه له امریکا څخه له خپل ملګري سره راغلی یم چې په دې پروګرام کې ګډون وکړم ځکه چې دلته د افغانانو ګڼه ګوڼه ډېره ده او د افغانانو په لیدو خوشالیږم.»
د دې پروګرام بلې ګډونوالې ایلناز چې په اختریز پروګرام کې له ګډون څخه خوشاله وه؛ د افغانستان په شمول یې ټولو مسلمانانو ته د ښه اختر او سوکالۍ هیله وکړه.
اغلې صالحي وایي؛ د داسې پروګرامونو جوړولو موخه داده، چې افغانان په خپل فرهنګ او دستور کې پاتې شي، له هېواده بهر ځان یوازې احساس نه کړي او د ماشومانو لپاره مهمه ده، چې خپل کولتور زده کړي او خپل دود او دستور وپېژني.
