د جام ۸۰۰ کلن منار د غور له سېلاب وروسته د نړېدو له ګواښ سره مخامخ دی

په غور کې سیمه ییزو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په دغه ولایت کې وروستیو سیلابونو د جام ۸۰۰ کلن منار د نړېدو له ګواښ سره مخامخ کړی دی.

په غور کې سیمه ییزو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي، چې په دغه ولایت کې وروستیو سیلابونو د جام ۸۰۰ کلن منار د نړېدو له ګواښ سره مخامخ کړی دی.
د سرچينې د معلوماتو له مخې، د جمعې او شنبې په ورځو د سختو بارانونو له امله راوتلو سیلابونو د دغه تاريخي منار شاوخوا سيمې په بشپړه توګه تر اوبو لاندې کړې دي.
د منار جام په سیمه کې د وروستیو سیلابونو انځورونه هم خپاره شوي، چې ښيي اوبه د دغه منار چاردیوالی ته ورننوتي دي.
ځینو سرچینو ویلي، چې د اوبو کچه د دغه ۶۴ متره منار تر لس مترۍ پورې رسیدلې ده.
د جام منار د ۱۲ مې میلادې پیړۍ په وروستیو کې له خښتو جوړ جوړ شوی او د قران شریف په یتونو سینګار شوی و.
دغه منار چې د غوري تمدن له شاهکارونو څخه ګڼل کېږي، په ۲۰۰۲ کال کې د یونسکو د نړیوال کلتوري میراث په نوملړ کې ثبت شوی، خو په تېرو دوو لسیزو کې د دغه منار بیارغونې ته نه پاملرنې له امله د دې د پرځیدو په اړه خبرداری ورکړل شوی دی.


د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت ویاند وايي، چې د دې ډلې له واک ته رسېدو وروسته چین، قطر، ترکیې، ایران او بریتانیا، په افغانستان کې له اوو میلیاردو ډالرو زیاته پانګونه کړې ده.
همایون افغان وویل، چې دغو هېوادونو په افغانستان کې د کانونو په برخه کې پانګونه کړې.
دغه طالب چارواکي د شنبې په ورځ (د غویي ۲۹مه) د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان راډیو ټلویزیون ته وویل: «د کورنیو شرکتونو تر څنګ د قطر، ترکیې، ایران، چین او بریتانیا شرکتونو هم د افغانستان د کانونو په سکتور کې پانګونه کړې ده.
ښاغلي افغان وایي، چې دغو شرکتونو د سرو زرو، مسو، اوسپنې، سمنټو او د نفتو او ګازو په استخراج کې پانګونه کړې ده.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د افغانستان راډیو ټلویزیون د دغې ډلې د چارواکو په حواله خبر ورکړی چې تاتارستان هم چمتو دی چې په افغانستان کې د نفتو او ګازو په استخراج کې پانګونه وکړي.
د افغانستان پخواني ولسمشر محمد اشرف غني تېر کال د افغانستان د اقتصادي وضعیت په اړه په یوه پاډکسټ کې ویلي وو، چې د کانونو استخراج چې په «پټه» د طالبانو له خوا نورو شرکتونو ته په قرارداد ورکول کیږي، نړۍوال مشروعیت نه لري.
ښاغلي غني د طالبانوپه لاس «د کانونو پر استخراج» نیوکه کړې وه او ویلي یې و، چې معلومه نه ده چې طالبان دغه کانونه د څومره وخت لپاره په قرارداد ورکوي او کوم عواید چې ترې ترلاسه کوي چیرته لګول کیږي.

د افغانستان لپاره د بشري حقونو په برخه کې د ملګرو ملتونو ځانګړي راپور ورکوونکي له نړیوالو سازمانونو غوښتي چې په افغانستان کې د وروستیو سیلابونو له قربانیانو سره د مرستې لپاره نوره بودیجه هم ځانګړې کړي.
ریچارډ بینیټ د شنبې په ورځ ټینګار وکړ چې د افغانستان سیلاب ځپلي دوامداره مرستو ته اړتیا لري.
د ملګرو ملتونو دغه چارواکي پر اېکس ټولنیزې شبکې د یو پیغام په خپرولو سره د سېلاب ځپلو لپاره پر دوامداره مرستو او «له لټون او ژغورنې څخه بهر» پر نورو مرستو ټینګار وکړ.
ریچارډ بینیټ په افغانستان کې وروستي سیلابونه "زړه بوږنونکي" بللي او په دې هیواد کې د اقلیم د بدلون د پایلو په اړه یې اندیښنه څرګنده کړې ده.

د طالبانو پوري تړلې المرصاد رسنۍ ويلي، چې د بامیان د پېښې یو بریدګر درې میاشتې وړاندې د يو بهرني هېواد د استخباراتو سره د تړاو په تور نیول شوی او درې ورځي بندي و.
طالبانو ويلي، چې په دې بريد کې ۳ بهرني سيلانیان او ۳ ملکي افغانان وژل شوي او ۴ بهرني سيلانیان او ۳ نور ملکي کسان ټپيان شوي دي.
د طالبانو اړوند المرصاد رسنۍ نن شنبه د باميان د پېښي د نویو معلوماتو په خپرولو سره ويلي، چې په باميان کې پر بهرنيو سيلانیانو باندې شوي برید کې ښکیل يو بريدګر، چې له برید وروسته پر لاس ټپي شوی د يو بهرني هېواد له استخباراتي سازمان سره د اړیکو په تور تر تعقیب لاندي و. دغه رسنۍ وايي، چې دغه کس درې میاشتې مخکې د طالبانو له خوا نیول شوی د دريو ورځو لپاره بندي شوی هم و.
المرصاد د خپلو سرچينو له قوله لیکلي، چې دغه کس «سرور د قنبر علي زوی، چې د بامیانو د مرکز ګواره سېمې اوسيدونکی دی د بريد د یو مهم عامل په توګه پېژندل شوی او نیول شوی» دی.
د المرصاد د معلوماتو له مخي، دغه بريدګر له برید وروسته د طالبانو په ځوابي ډزو کې ټپي شوی او له نوموړي سره یو ميل کلاشینکوف او دوه شاجورونه هم نيول شوي دي.
د طالبانو کورنيو چارو وزارت وايي، چې د پېښې «جدي او هر اړخيزې څېړنې کوي او عاملين به يې تر پېژندلو وروسته د قانون منګولو» ته وسپاري.
تر اوسه د دې برید مسوولیت کومې ډلې په غاړه نه دی اخیستی.
طالبان، پاکستان تورنوي، چې د افغانستان د ناامنه کولو لپاره يې داعش وسله والو ته مرکزونه ورکړي او ملاتړ يې کوي.

افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته رسېدلي سندونه ښيي، چې نږدې دوه نیمې میاشتې وړاندې د الکوزي کمپنۍ ۴ مالکان چې خپلو کې وروڼه هم دي د پيښور په حیات اباد کې له خپلو کورونو تښتول شوي. د محمد مظاهر الکوزي میرمن د پاکستان د امنیتي ادارو له مشرانو ته د دوی د خوشي کېدو لپاره همکاري غوښتې.
نوموړې په یوه لیک کې د پاکستان د پوځ او د دغه هېواد د څارګرو ادارو په نوم مشرانو ته د دغو کسانو نومونه محمد ظاهر الکوزی، عبدالوارث الکوزی، محمد عثمان الکوزی او نصیر الکوزی بللي دي.
په دغه لیک کې راغلي چې دغه کسان د روان کال د فبرورۍ میاشتې په ۲۸ نېټه شاوخوا د شپې ۲ بجې له خپل کور وړي، چې د پاکستان د امنیتي ادارو یونفرمونه یې اغوستي وو.
په دغه لیک کې زیاته شوې، چې دې امنیتي کسانو د دوی نیولو هېڅ کوم مکتوب نه درلود.

د الکوزي کورنۍ د پاکستاني امنیتي ادارو په تړاو وايي د شاوخوا دوه میاشتې تېریدو سره تر اوسه د تښتولو شوو کسانو مړي او ژوندي ورک دي او د ځايي پولیسو مسوولان یې په پیدا کولو ناغیړي کوي.
د الکوزي کورنۍ زیاتوي تر اوسه پاکستاني پولیسو د دوی د قیضې له ثبتولو انکار کړی او ځانونه ترې لرې ساتي.
د الکوزي کورنۍ د لیک په اخر کې د پاکستان د پوځ او استخباراتي ادارو له مشرانو غوښتي چې دې قضیې ته بېړنی غبرګون وښيي او د دوی د خلاصون په برخه کې همکاري وکړي.
په دې لیک کې د پوځ او څارګرو ادارو مشرانو ته دا وضاحت هم ورکړل شوی دی، چې الکوزي کمپنۍ په راتلونکي کې نیت درلود چې په پاکستان کې سرمایه کذاري وکړي، چې له دې سره به ۱۰۰۰ کسانو ته مستقیم او ۵۰۰۰ کسانو ته غیرمستقیمې دندې پیدا شي.
خو د الکوزی کمنپۍ د مالکانو ورکېدل په داسې مهال دي چې پاکستان کې پر کډوالو د فشار زیاتېدو سره په دغه هېواد کې ځینې پانګوال هم افغانستان او نورو هېوادونو ته د خپلې پانګې د اېستلو هڅه کوي.

افغانستان انټرنشنل ـ پښتو هغه ویډیو هم ترلاسه کړې ده، چې د پاکستاني پولیسو په یونفرم کې یو شمیر وسلوال د الکوزي کمپنۍ د مالکانو کورونو ته د ننوتلو په حال کې دي.
الکوزي کمپڼۍ پر افغانستان سربېره د نړۍ شاوخوا ۳۰ هېوادونو کې فعالیت او فترونه لري، خو په افغانستان کې یې الکوزي مشروبات او چای مشهور دي.
ځینې نظر خاوندان په دې باور دي، چې د افغانستان سرمایداره او سوداګر په پاکستان کې وخت ناوخت ورک کیږي چې په دې کې د پاکستان څارګرې ادارې لاس لري او غواړي چې د فشار له لارې پر دوي باج ومني او شوکه ترې وکړي.
د الکوزي کورنۍ هم وايي چې له نامعلومو شمېرو ورسره تماس نیول کیږي ترڅو د خلاصون په بدل کې پیسې ورکړي.
تر اوسه د پاکستان حکومت او امنیتي ادارو په رسمي ډول کوم غبرګون نه دی ښودلی.

د طالبانو کورنيو چارو وزارت ویاند وايي، په بامیان کې پر بهرنيو سيلانيانو د بريد په تړاو ۷ کسان نيول شوي دي. عبدالمتین قانع زياتوي، چې په دې بريد کې درې بهرني سيلانیان او درې ملکي افغانان وژل شوي او څلور بهرني سيلانیان او درې نور ملکي کسان ټپيان شوي دي.
د طالبانو د کورنيو چارو وزارت ویاند عبدالمتین قانع نن بامیان کې پر بهرنيو سيلانیانو باندې تر بريد یوه ورځ وروسته په يوه ويديو کې ویلي، چې د لومړنيو څېړنونو پر بنسټ يې د دې بريد په تړاو ۷ کسان نيولي، چې يو کس پکې ټپي شوی هم دی.
قانع وايي د پېښې «جدي او هر اړخيزې څېړنې کوي او عاملين به يې تر پېژندلو وروسته د قانون منګولو» ته وسپاري.
قانع زياتوي، چې د پېښې ټپیان یې د ښې روغتيا لپاره کابل ته انتقال کړي دي.
د طالبانو په واکمنۍ کې دا لومړی ځل دی چې پر بهرنیو سیلانیانو برید کېږي.
د دې ډلې په واکمنېدو سره، چې افغانستان ته د بهرنیو سیلانیانو شمېر ورځ تر بلې ډېرېږي، ښايي دا برید یې پر شمېر اغېز وکړي.
بامیان په جمهوریت هم تر ټولو امن ولایت و او د طالبانو په وخت کې هم ښايي دا لومړنۍ وسلواله پېښه وي، چې ان د دې ولایت په مرکز کې پېښېږي.
تر اوسه د دې برید مسوولیت کومې ډلې نه دی منلی.