د اسلامي همکاریو سازمان د بهرنیو چارو وزیرانو د پنځوسمې غونډې په رسمي مراسمو کې د افغانستان ملي بیرغ وځړاوه او د طالبانو د حکومت سپین بیرغ ته یې اجازه ور نه کړه. په دې غونډه کې د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي هم ګډون کړی دی. دا غونډه پرون په کامرون جمهوریت کې پیل شوه.
د دې غونډې په خپرو شویو انځورونو کې د افغانستان ملي بیرغ د نورو هېوادونو د بیرغونو تر څنګ ځوړند دی.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر ته اجازه ورنکړل شوه، چې د پنجشنبې په ورځ د اسلامي همکاریو د سازمان د بهرنیو چارو وزیرانو د غونډې د پرانېستې په رسمي انځور کې ګډون وکړي.
د ۱۴۰۰ کال د زمري یا د ۲۰۲۱ کال د اګسټ په میاشت کې کابل ته د طالبانو له راتګ درې کاله تېر شول، خو د اسلامي همکاریو د سازمان غړي هېوادونه طالبان په رسمیت نه پېژني.
د پاکستان پخوانی لومړی وزیر عمران خان وايي، چې افغان طالبان د ده د واکمنۍ پر مهال د "ټي ټي پي" د ځپلو لپاره همکارۍ ته چمتو وو. عمران خان زیاتوي، چې حکومت یې له ډیورنډ کرښې پورې غاړه د ترهګرۍ په اړه له افغان طالبانو سره فعالې خبرې درلودې.
د پاکستان پخواني لومړي وزیر عمران خان د خپلې واکمنۍ پر مهال "ترهګرو" ته د پټنځیو د ورکولو ادعاوې رد کړې او ویلي یې دي، چې د افغانستان د حکومت له نسکورېدو او د طالبانو واکمنېدو سره، پاکستان له افغان طالبانو وغوښتل، چې د تحریک طالبانو پاکستان مرکزونه له منځه یوسي.
ده همداراز زیاته کړه، چې افغان طالبان د پاکستان له حکومت سره همکارۍ ته چمتو وو.
د پاکستان پخواني لومړي وزیر او د تحریک انصاف مشر هم ومنله چې د ای اېس ای پخوانی مشر جنرال فیض حمید د ټي ټي پي د ځپلو لپاره له افغان طالبانو سره په تماس کې و.
د تحریک انصاف مشر ویلي، چې د پاکستان د کورنیو چارو وزیر ادعا کوي چې "ترهګر" له افغانستانه بهر فعالیت کوي، په دې معنا چې پر تحریک انصاف لګېدلي تورونه بې بنسټه دي. هغه د پاکستان پوځ په بلوچستان کې د وروستیو ناکراریو مسوول وباله.
عمران خان د خپلې واکمنۍ پر مهال د ټي ټي پي د له منځه وړلو لپاره له افغان طالبانو سره د همکارۍ خبره کوي،چې د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد تېره اوونۍ له یوې پاکستاني رسنۍ سره په خبرو کې د پاکستاني حکومت او ټي ټي پي ترمنځ د خبرو منځګړیتوب ته د دغې ډلې د چمتووالي خبره کړې وه.
مجاهد ویلي، چې افغان طالبان کولای شي د پاکستان د حکومت او ټي ټي پي ترمنځ د خبرو منځګړتوب کړي.
خو د پاکستان د بهرنیو چارو د وزارت ویاندې ممتاز زهرا بلوچ د پاکستان د حکومت او ټي ټي پي ترمنځ خبرې رد کړې او له افغان طالبانو یې غوښتي، چې د تحریک طالبان پاکستان غړي دغه هېواد ته وسپاري.
د شپېګل په نوم جرمن رسنیۍ وايي، دغه هېواد نن د ۲۸ «مجرمو» افغانانو اېستلو سره د هغو افغانانو د اېستلو لړۍ پیل کړه چې په دغه هېواد کې «جرمي سابقه» لري. دغه ورځپاڼه زیاتوي، دغه افغانان د جرمنيله بېلابېلو ایالتونو په یوه پرواز کې له لایپزیګ هوايي ډکر کابل ته ستانه کړل شول.
شپیګل لیکلي، چې د جرمني حکومت د هر یوه «مجرم» کډوال ته ۱۰۰۰ یورو هم ورکړې دي.
دې ورځپاڼې لیکلي، چې د جرمني حکومت د قطر په منځګړیتوب له طالبانو سره په غیر مستقیم ډول د «مجرمو» افغان کډوالو پر اخراج خبرې کړې دي.
په دغه راپور کې راغلي، د جرمن حکومت له لېوالتیا سره د انالنا بربوک په مشرۍ د بهرنیو چارو وزارت د مجرمو افغانانو د اېستلو لپاره له طالبانو سره د هر ډول مخامخ خبرو مخالف و.
د دې راپور له مخې جرمني د مجرمو افغانانو د اېستلو لپاره د افغانستان د کاونډیو هېوادونو په ځانکړي ډول له ازبکستان سره په خبرو بوخت دی.
په جرمني کې د افغان او سوريايي کډوالو د اخراج په اړه بحث په دغه هېواد کې د افغان کډوالو له خوا تاوتریخوالي له څو پېښو وروسته زیات شوی دی.
د روان کال په غبرګولي میاشت کې په جرمني کې د یو افغان لخوا پر یوې غونډې برید وروسته په دغه هېواد کې د هغو افغانانو د اېستلو په اړه فشارونه زیات شول، چې په بېلابېلو جرمنو کې لاس لري.
سلیمان عطايي چې د افغانستان اوسېدونکی دی، د غبرګولي میاشتې په ۱۱مه نېټه د اسلام ضد یوې ښي اړخې ډلې پر یوه غونډه برید وکړ، چې یو پولیس افسر یې لومړی ټپي او بیا یې په روغتون کې ساه ورکړه.
تر دې مخکې د جرمني لومړي وزیر ویلي وو، چې د «مجرمو» افغانانو او سوريايي کډوال د اخراج لړۍ به ډير ژر پيل شي.
افغانې پاراتکواندوکارې ذکیه خدادادي چې د پنجشنبې په ورځ د پاریس په پارالمپیک سیالیو کې د برونزو مډال وګاټه، ډېریو افغانانو او پخوانیو چارواکو پرې خوښي وښوده. د افغانستان د ملي امنیت پخواني مشر رحمت الله نبیل ویلي، چې د ذکیه خدادي دغې بریا وښوده، چې له وطن سره مینه یې حد نه لري.
نوموړي په خپل اېکس کې طالبانو ته په اشارې سره لیکلي: «ان که مو نجونې له وطن څخه هم بې کوره کړې، خو د خپل وطن لپاره ویاړونه راوړي.»
ښاغلی نبیل زیاتوي، چې دغه مډال د مقاومت نښه ده او د یوې کډوالې په زړه کې د افغانستان پر وړاندې بې سارې مینه ښيي.
له دې سره، د افغانستان د جمهوري دولت د بهرنیو چارو پخواني وزیر حنیف اتمر هم د پاریس په پارالمپیک سیالیو کې د ذکیه خدادادي پر بریا خوښي ښودلې.
نوموړي په خپل اېکس کې لیکلي: «د دې سترې بریا مبارکي د وطن زړورې لور او ټولو هېوادوالو وایم او په چارو کې ورته بریا غواړم.»
اخوا د اسلامي جمعيت ګوند یوه مشر عطا محمد نور هم د خدادادي د بریا په اړه لیکلي، «په داسې حال کې چې افغان ښځې د طالبانو له خوا له ټولو انساني حقوقو محرومې شوې دي د ذکیه خدادادي بریا ددې ښکارندویي کوي، چې افغانې ښځې د سیالیو په نړۍوالو ډګرونو کې د اتلولۍ او بریا وړتیا لري.»
نوموړي هم په خپل اېکس کې دا بریا ستره بریا وبلله او د هیواد د ټولو مېرمنو په ګډون یې د افغانستان خلکو ته مبارکي ورکړې.
ذکیه خدادادي د هېواد په تاریخ کې لومړنۍ افغانه لوبغاړې ده، چې د پارالمپیک په سیالیو کې یې مډال وګاټه.
تر هغې وړاندې هیڅ افغان لوبغاړي په پارالمپیک کې مډال نه دی ګټلی.
اغلې خدادادي د پنجشنبې په ورځ خپلو کیوبايي او ترکي سیالانو ته ماتې ورکړه او په وروستۍ سیالۍ کې د هغې مراکشي سیال د ټپي کېدو له امله له سیالۍ ووتله او ذکیه خدادادي د برونزو مډال ترلاسه کړ.
د امریکا د مرکزي استخباراتو سازمان مرستیال وایي، چې سي ای اې په تېرو درېیو کلونو کې له بېلابېلو لارو خپلې اړیکې له طالبانو سره ساتلې دي. ډیویډ کوهن همداراز ادعا وکړه؛ چې په ټوله نړۍ کې د «ترهګرو په مرکز د افغانستان د بدلېدو په اړه بوږنونکي وړاندوینې ناسمې وې.»
ښاغلي کوهن د چهارشنبې په ورځ (د وږي اوومه) د امریکا د مریلنډ په راکوېل کې د ملي امنیت په اړه وویل: «مونږ په دې موده کې له بېلاېبلو لارو له هغوی سره (طالبان) په اړیکه کې وو، ځکه دوی د القاعده او داعش ډلو پروړاندې ځینې مبارزې کړې دي.»
له افغانستانه د امریکا له وتلو سره سم د جمهوري غوښتونکو یو شمېر استازو او د جو بایډن د ادارې نیوکه کوونکو له افغانستان څخه د امریکا د وتلو پر څرنګوالي نیوکه وکړه.
د نیوکه کوونکو په باور، له افغانستانه د امریکا له وتلو وروسته دا هېواد د ترهګرو په ځانګړې توګه بیا د القاعدې په امن ځای بدل شوی دی.
د انبيسي نیوز د راپور له مخې، د دې موضوع په غبرګون ډیویډ کوهن ویلي، چې له افغانستانه د امریکایانو د وتلو په اړه وړاندوینې ریښتیا نه شوې.
اخوا د ملګرو ملتونو د راپور له مخې بیا، د داعش خراسان څانګه په افغانستان او ترکیه کې تسهیلونکو شبکو پورې متکي ده، چې کولای شي عاملین له منځنۍ اسیا او افغانستان څخه اروپا ته «د بهرنیو عملیاتو لپاره» ولېږدوي.
د امریکا د مرکزي استخباراتو ادارې مرستیال ویلي دي، چې که څه هم واشنګټن په وروستیو کلونو کې د چین او روسیې پر وړاندې خپل ملي امنیت ته لومړیتوب ورکړی، خو له ترهګرۍ سره مبارزه لا هم یو داسې ماموریت ګڼل کیږي چې د امریکا استخباراتي ادارې نه شي کولی پکې ماته شي.
کوهن ویلي دي: «مونږ په دې تړاو د سرچینو لېږلو او پانګونې ته دوام ورکوو.»
ښاغلي کوهن د کابل په زړه کې د اېمن الظواهري وژل کېدل له ترهګرو سره د مبارزې په برخه کې لاسته راوړنه وبلله او زیاته یې کړه، چې داعش ډله اوس هم تر ټولو لوی ګواښ بلل کیږي.
نوموړي وویل، سي ای اې له طالبانو سره اړیکې ساتلي او د دې ډلې ژمنه یې تکرار کړه، چې افغانستان به پر بهرنیو اهدافو د ترهګریزو بریدونو په مرکز نه شي.
کوهن همداراز وویل، چې په افغانستان کې د ځمکنیو امریکایي ځواکونو له ګډون پرته د ترهګرو پیدا کول سخت کار دی.
ملګرو ملتونو مخکې داسې راپورونه خپاره کړي و، چې ځيني حکومتونه د داعش د خراسان څانګې په ګډون له افغانستان څخه د ترهګریزو ګواښونو په اړه اندېښمن دي.
د ملګرو ملتونو د راپور له مخې، داعش ډلې مالي، لوژستیکي او د ځواکونو د جذبولو بهیر پیاوړی کړی او احتمال لري چې د دغه کال په پیل کې په روسیه او ایران کې د لویو بریدونو لپاره جنګیالي، بودیجه او روزنې یې برابرې کړې وي.
کابل کې د جاپان سفارت مرستیال، تاکایا تنیماټو د هرات له والي نورمحمد اسلامجار سره په خبرو کې ویلي چې د نجونو زدهکړو ته اجازه او سیمه ییزه پراختیا کې ښځو ته ونډه ورکړي. طالبانو په خپله واکمنۍ کې د ښځو او نجونو پر زدهکړو، کار او ټولنیزو فعالیتونو بندیزونه لګولي.
د افغانستان لپاره د جاپان سفارت نن جمعه د (وږي نهمه) په ایکس پاڼه د دغه سفارت د مرستیال، تاکایا تنیماټو او د هرات لپاره د طالبانو د والي نورمحمد اسلامجار د لیدنې انځورونه خپاره کړي او لیکلي یې دي، چې د جاپان دغه ډیپلوماټ د طالبانو له والي سره د نجونو پر زدهکړو د بندیز لرې کولو او سیمه ییزه پراختیا کې ښځو ته د ونډې په ورکولو ټينګار کړی.
طالبانو بیا ویلي چې دواړو لوریود جاپان د مرستو او هرات د سیمه ییزې سوداګرۍ پر مرکز د بدلېدو په اړه خبرې کړې دي.
درې ورځې مخکې هم په کابل کې د جاپان سفارت په افغانستان کې د طالبانو لهخوا پر ښځو او نجونو د امربالمعروف د نوي قانون له لارې پرلهپسې بندیزونو د لګولو له امله اندېښنه څرګنده کړې وه.
دغه سفارت وړاندې لیکلي و، چې دوی به د نړۍوالې ټولنې سره په همغږۍ کی د طالبانو له حکومته غوښتنه وکړي چې د افغانستان د راتلونکې لپاره د زدهکړو، کارموندنې او د ګرځېدلو د ازادۍ لپاره د افغان مېرمنو او نجونو غږ واوري.
د طالبانو د امربالمعروف د دغه قانون له مخې، په افغانستان کې د موسیقۍ غږول، له محرم او حجاب پرته د ښځو لېږدول او په موټرو کې له نارینهوو سره د ښځو پر سفر بندیز لګېدلی دی. او د ښځې غږ او لوڅ مخ یې عورت بللی.
دغه قانون او په دې کې راغلیو نویو بندیزونو په نړۍواله کچه پراخ غبرګونونه راپارولي دي.