بیجنګ په امنیتي برخه کې د ژورې همکارۍ غوښتنه لري. د عزم استحکام عملیاتو پایله نه ده ور کړې خو که پوځ د چین په غوښتنه په بلوچستان او خیبر پښتونخوا کې بشپړ عملیات کوي، دا په بلوچستان کې امنیتي او سیاسي کړکیچ پېچلی کولای شي.
د چینايي وګړو د امنیت په خوندیتابه کې د پاکستان د امنیتي ادارو له ناکامۍ وروسته، چین غواړي د خپلو پروژو او وګړو د امنیت ساتنې لپاره دغه هېواد ته امنیتي خصوصي کمپنۍ ولیږي.
د پاکستان او چین ترمنځ د نوي امنیتي میکانیزم جزئیات نه دي په ډاګه شوي، خو دا احتمال ترسترګو کیږي چې بیجنګ ښايي د خپلو امنیتي شرکتونو له لارې د چینايي کارګرو د امنیت په چاره کې مداخله وکړي او که چېرې دغه کار پایله ورنه کړه، امنیتي همکاري ښايي «ژوره» شي.
د پاکستان ډانه ورځپاڼه لیکي، چې په افغانستان کې د طالبانو له واکمنېدو وروسته په پاکستان کې د ترهګرۍ ګواښونه ډېر شوي او د دغه هېواد امنیتي ادارې یې یوې اغیزناکې ستراتیژۍ ته اړ اېستې دي.
د پاکستان د پوځ اوسنۍ ترهګرۍ ضد ستراتیژي د «صفر زغم» پر بنسټ ده، خو دې ستراتیژۍ تراوسه پاموړ پایله نه ده ور کړې، په ځانګړي ډول د چینايي وګړو د امنیت په برخه کې، چې اسلام اباد یې په دې ورځو کې د سخت فشار زغملو ته درولی.
ډان وايي، چین له پاکستان سره خپلې امنیتي اندېښنې د ډېرو لوړو ډپلوماتیکو چینلونو له لارې شریکوي. لومړی یې د پاکستان مشرتابه له ترهګرۍ سره د مبارزې لپاره د «عزم استحکام» عملیاتو ته وهڅوله او وروسته یې پر لومړي وزیر شهباز شریف فشارونه ډېر کړل.
شهباز شریف ژمنه کړې چې په کراچۍ کې پر چینايي وګړو د وروستي برید پلټنې به پخپلهوڅاري.
خو پر دې ټولو سربېره، د اسلام اباد دې تضمینونو د چین د اندېښنو له کمولو سره مرسته نه ده کړې.
په اسلام اباد کې د چین د سفیر ژیانګ زیدونګ وروستۍ څرګندونې د پاکستان له امنیتي ګامونو د هغوی نهیلي ښيي.
د پاکستاني چارواکو په باور، که پوځ په بلوچستاناو خیبر پښتونخوا کې بشپړ عملیات وکړي، دا سخته غوښتنه ده، ځکه بشپړ عملیات دوام نهشي کولای. ډان زیاتوي، «دا ډول عملیات په بلوچستان کې امنیتي او سیاسي کړکیچ پېچلی کوي، له همدې امله یوې ظریفې تګلارې ته اړتیا لیدل کیږي».
ډان وايي، چې له ټي ټي پي او داعش-خراسان سره د مبارزې لپاره پاکستان د افغان طالبانو همکارۍ ته اړ دی، خو طالبان له ټي ټي پي سره همکار دي. د ورځپاڼې په باور، بل انتخاب په افغانستان کې د جنګیالیو ډلو خلاف عملیات کول دي، چې خپل ځانګړي سیاسي او امنیتي عواقب به ولري او د ټي ټي پي او افغان طالبانو ترمنځ اړیکې به لاپیاوړې کړي.
ورځپاڼه وايي، چې که چین د پوځي عملیاتو د امکان نشتوالي په تړاو د پاکستان دریځ درک کړي، نور انتخابونه به څه وي؟ «داسې ښکاري چې بیجنګ په امنیتي برخه کې د ژورې همکارۍ غوښتنه لري». اوسنۍ دومداره رسمي همکاري د دواړو هېوادونو ترمنځ د باور په ټینګولو کې بریالۍ نه ده، له همدې امله بیجنګ یو ګډ امنیتي میکانیزم وړاندیز کړی.
د چین لومړي وزیر لي کیانګ په اسلام اباد کې د شانګهای همکارۍ سازمان د سرمشریزې په څنډه کې د ګډ امنیتي میکانیزم لپاره پاکستا ته یو وړاندیز کړی، چې یو مهم شرط یې د چینايي پروژو او انرژۍ زیربناوو د امنیت ټینګښت دی. ددغه میکانیزم پر بنسټ دواړو خواوو یو هوکړه لیک لاسلیک کړی، چې د چینايي وګړو د امنیت ساتنې لپاره به شپږ مرمۍ ضد او ۲۰ د اوروژنې موټر چمتو کیږي.
ډان ورځپاڼه وايي، پاکستان په خپلو پولو کې د چینايي ځواکونو د رسمي حضور پلوی نه دی، له همدې امله یې د سیپیک او نورو چینايي پروژو د خوندیتوب لپاره ځانګړي ځواکونه چمتو کړي.
د کراچۍ او د خیبر پښتونخوا د داسو له بریدونو وروسته د پاکستان حکومتد چینايي وګړو د امنیت لپاره د سټنډرډ عملیاتو پرسیجر (SOP) بدل کړی او د سیمې په کچه د پولیسو او امنیتي ځواکونو مسوولیتونه پراخ شوي. دغه راز ایالتي حکومتونه او سیمه ییزې ادارې مکلفې شوې دي، چې د چینايي وګړو د مسیرونو او خوندي لیږد پلانونه هره میاشت بدل کړي.ددې اېس اوپي له مخې چینايي وګړي باید په په بي-۶ کچه مرمۍ ضد موټرو کې ولېږدول شي، چې ګواښونه ورسره کم شي.
ډان وايي، په کراچۍ کې د اکتوبر میاشتې برید وښوده، چې د پاکستان ایس او نیمګړتیاوې لري.
د پاکستان او چین ترمنځ د نوي امنیتي میکانیزم جزئیات نه دي ډاګیز شوي، خو «دا احتمال ترسترګو کیږي چې بیجنګ ښايي د خپلو امنیتي شرکتونو له لارې د چینايي کارګرو د امنیت خوندیتابه په چاره کې مداخله وکړي، خو که دې کار هم پایله ورنه کړه، امنیتي همکاري ښايي ژوره شي».
ډان وايي، چې مساله د پاکستان د امنیتي ادارو په رښتینولۍ او سرښندنو کې نه ده، بلکې اغیزناکو څارګرو تجهیزاتو ته د دوی په لاسرسي کې ده، چې کولای شي پام وړ بدلونونه راولي.
