د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت وايي، هالنډي پانګوالو لېوالتيا ښودلې، چې په افغانستان کې د نفت، ګاز او انرژۍ د استخراج او پروسس په برخه کې پانګونې وکړي. د نړۍ د ډېرو هېوادونو سوداګر له طالبانو سره په لومړيو ليدنو کې تر ډېره د کانونو اړوند خبرې کوي.
د طالبانو د کانونو او پټروليم وزارت د چارشنبې په ورځ (د لړم ۲۳ مه) په يوه اعلاميه کې ويلي، چې هالنډي سوداګرو له طالب وزير هدایت الله بدري سره په لیدنه کې د نفت او ګازو په برخو کې خپلې تجربې شريکې کړې.
په اعلاميه کې راغلي: « د هالنډ پانګوال د افغانستان د نفت او ګازو د اکتشاف، استخراج او له هغو څخه د انرژۍ د تولید، د نفتو د پروسس د معیاري کارخونې د جوړولو په برخو کې لېواله دي.»
طالب وزير بدري پانګوالو ته ويلي، چې د دوی د کانونو د قانون او طرزالعمل له مخې به د پانګونې په زمینې برابرولو کې همکاري کوي.
واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته د نړۍ د ډېرو هېوادونو استازي او پانګوال له طالبانو سره په خپلو لومړيو او تعقيبي ليدنو کې د کانونو اړوند ناستې کوي.
طالبانو د افغانستان کانونو، د کانونو استخراج او له بهرنیو شرکتونو سره قراردادونو ته پاملرنه ډېره کړې ده.
د طالبانو استخباراتو په پکتیکا ولایت کې د خپلو نیول شویو هغو جنګیالیو یوه ډله د کابل څرخي پله زندان ته لېږدولې، چې له پاکستاني طالبانو سره د پاکستان د پوځ خلاف د جګړو لیکو ته تلل.
یوې باوري سرچینې افغانستان انټرنشنل پښتو ته وویل چې دغه جنګیالي د پکتیکا ولایت په ګومل سرحدي ولسوالۍ کې نیول شوي دي.
یادو جنګیالیو غوښتل د ټي ټي پي له جنګیالیو سره جنوبي وزیرستان ته لاړ شي.
سرچینې وویل چې "دغو طالبانو د تصفیې فورمې درلودې او د طالبانو حکومت په امنیتي ادارو کې یې بایومتریک کړی و".
سرچینه وایي، چې طالبان خپل بایومتریک شوي جنګیالي نه پرېږدي چې له پاکستاني طالبانو سره د پاکستان د پوځ او امنیتي ځواکونو خلاف جګړو ته لاړ شي، خو پر عامو افغان کار نه لري.
د سرچینې د معلوماتو له مخې، "د طالبانو حکومت په دې تور نیول شوي جنګیالي له دریو تر شپږو میاشتو پورې په زندانونو کې ساتي".
تېره ورځ افغانستان انټرنشنل رپوټ ور کړی و چې طالبانو د افغانستان په جنوبي ولایتونو کې خپل یو شمېر هغه جنګیالي او قوماندانان نیولي چې د "ټي ټي پي" لیکو ته یې افغان جنګیالي جذبول.
سرچینې وویل، چې ددې نیونو په لړ کې د خوست ولایت استخباراتو په مندوزیو ولسوالۍ کې د سنګري په نوم یو مشهور طالب قوماندان هم نیولی دی.
یوې بلې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې د طالبانو استخبارات د ټي ټي پي په لیکو کې جنګېدونکي خپل هغه جنګیالي نیسي چې پخوا بایومټریک شوي دي. سرچینې وویل، "دغه جنګیالي چې نیول کیږي او یا وژل کیږي، د پېژندلو امکان یې ډېر وي. اوس د استخباراتو ریاستونه هغه جنګیالي نیسي چې ګوتې یې په بایومټریک کې راووځي".
په دې وروستیو کې د طالبانو ګڼ شمېر جنګیالي چې له دې ډلې ناراضه شوي او یا د تصفیې په بهیر کې له دندو لرې شوي، د مفتي نور ولي په مشرۍ د پاکستان د طالبانو تحریک او حافظ ګل بهادر ډلې سره یوځای شوي دي.
په دې جنګیالیو کې د پکتیا، پکتیکا، خوست، لوګر، غزني او میدان وردګو ولایتونو طالبان شامل دي چې یو شمېر یې د پاکستان له پوځ سره په نښتو کې وژل شوي.
یادې سرچینې افغانستان انټرنشنل- پښتو ته وویل چې د پاکستاني طالبانو شمېر د پخوا په پرتله ډېر شوی او د طالبانو حکومت د اسلام اباد له فشارونو د ځان خلاصي په موخه د خپلو بایومټریک شویو جنګیالیو او سرګروپانو پر نیولو لاس پورې کړی.
د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پشتین له پښتون قومي جرګې وروسته له "پرله پسې ګواښونو"سره مخ دی او له تېرو دوو اونیو راهیسې د رسنیو او عامو خلکو پر وړاندې نه دی راڅرګند شوی.
د پي ټي اېم یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې "پشتین هممهاله د "ترور ډلې" او امنیتي ځواکونو له خوا تر تعقیب لاندې دی".
نوموړي ونه ویل چې د ترور ډله څوک ده، خو له دې وړاندې ددغه غورځنګ مشرانو خبرداری ور کړی، چې که پشتین ته زیان ورسیږي، مسوولیت به یې د پاکستان د امنیتي ادارو پرغاړه وي.
د پاکستان فدرالي حکومت د اکتوبر پر شپږمه د پښتون ژغورنې غورځنګ د منع شويو سازمانونو په نوملړ کې شامل کړ او پر فعالیتونو یې بندیز ولګاوه.
د پاکستان فدرالي حکومت په یوه خبرپاڼه کې وویل، چې "پښتون ژغورنې غورځنګ په یولړ امنیت ضد کړنو کې ښکیل دی."
هممهاله د پاکستان د کورنیو چارو وزیر محسن نقوي په اسلام اباد کې یوې خبري غونډې ته وویل، چې د پي ټي ایم د ملاتړو شناختي کارډ او پاسپورټونه به بند کړي او څوک چې له بنديز وروسته د پي ټي اېم ملاتړ کوي و به نيول شي او د ثبوت لپاره به ترې ویډیوګانې وشي.
د پي ټي اېم غړو افغانستان انټرنېشنل ته وویل چې په ټول پاکستان کې ددغه غورځنګ څه باندې زر تنه غړي نیول شوي او د سلګونو نورو کسانو بانکي اکاونټونه، شناختي کارډ او پاسپورټونه بلاک کړای شوي او له ځینو ویډیويي اقرار اخستل شوی.
د پاکستان حکومت د عامه نظم د خوندیتوب مقرراتو له مخې د پي ټي اېم ګڼ غړي نیولي او ډېر نور یې د ترهګرۍ ضد قانون (اې ټي اې)په څلورمه برخه "شیډول۴" کې اچولي چې له یوې ولسوالۍ نه بلې ولسوالۍ ته د کمشنر یا ولسوال له اجازې پرته تګ او راتګ نه شي کولای.
سندرغاړي شوکت عزیز ته، چې د پي ټي اېم لپاره سندرې جوړوي او څو ورځې وړاندې له هریپور زندان نه خوشی شو، د هغه د سټوډیو مالک خبر ور کړی چې دوکان خالي کړي، ځکه امنیتي ادارې پرې فشار راوړي.
د عزیز بانک اکاونټ او نور سفري سندونه مسدود شوي دي.
افتاب شینواری پشتین د پي ټي اېم یو بل غړی دی چې د دفتر او کور مالکانو ورته ویلي چې د راتلونکې میاشتې تر لومړۍ نېټې ددوی له ملکیتونو ووځي. د نوموړي شناختي کارډ، پاسپورټ، د کار جواز او بانکي حسابونه ټول مسدود شوي. هغه پر خپل سوشل اکاونټ لیکلي چې " د ماشومانو د ښوونځي د فیس ورکولو جوګه نه یم، خپله به کور کې درس ورته ووایم".
قاضي طاهر مسید د پي ټي اېم بل جګپوړی غړی دی چې د اکتوبر پر ۱۱مه یې نوم په"شیډول ۴" کې اچول شوی او بانکي حسابونه، اسناد او کاروبار یې ټول بند کړای شوي دي.
پر دې سربېره د خیبر ولسوالۍ د باړې د سیاسي غورځنګ مشر خان ولي اپریدی نیول شوی او د کوکي خېلو قبیلې هغه مشران"شیډول۴" نوملړ ته اچول شوي چې د پي ټي اېم او پښتون قومي جرګې ملاتړ یې کړی.
پښتون ژغورنې غورځنګ له پښتون قومي جرګې وروسته د خیبر پښتونخوا په ټولو ولسوالیو کې د امن په نامه د پاڅونونو اعلان کړی و خو له څو پاڅونونو وروسته دغه بهیر اوس غلی دی.
د پي ټي اېم دوو غړو افغانستان انټرنشنل -پښتو ته وویل چې "منظور پشتین د غورځنګ د مشرتابه کمېټې په مشوره غوره ګڼلې چې د وژلو او نیولو ګواښونو د کچې تر ټیټېدو پورې ځان تر یوه وخته له سوشل میډیا، رسنیو او په غونډو کې له راښکاره کېدو لرې وساتي".
منظور پشتین او د نوموړي غورځنګ په پاکستان کې د میشتو پښتنو د حقونو لپاره مبارزه کوي او ددغه هېواد پوځ او څارګرې ادارې د ترهګرو په ملاتړ تورنوي.
د طالبانو ستره محکمه وايي، چې په پکتیا یې هغه کس «قصاص» کړ چې د دوی په خبره د یوه طالب په وژلو تورن و. تېره ورځ د پکتیا طالب چارواکو ویلي و، چې د یوه طالب د وژلو په تور یو کس ته په عام محضر کې سزا ورکوي.
طالبان قصاص هغې سزا ته وايي، چې د ورته عمل په وړاندې دې له مقابل لوري غچ واخیستل شي.
پکتیا کې تورن کس ته د سزا ورکړې پر مهال د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني او د دغې ډلې د کډوالو وزارت وزیر خلیل الرحمان حقاني په دغې غونډې کې ګډون درلود.
د طالبانو له خوا په عام محضر کې خلکو ته بدني سزا په نړۍواله کچه غندل شوې خو طالبان یې د «شریعت» تطبیق بولي.
د طالبانو سترې محکمې نن چهارشنبه د (لړم ۲۳مه) د یوې خبرپانې په خپرولو سره ویلي، چې د پکتیا ولایت په مرکز ګردیز کې درې ګونو محکمو هغه کس ته د دغه ولایت په فوټبال لوبغالي کې د خلکو د سترګو په وړاندې د قصاص سزا ورکړې چې د دوی په خبره د یوه طالب د وژلو په تور یې نیولی و.
په خبرپاڼه کې د دغه په سزا رسیدلي کس هویت محمد ایاز اسد یاد شوی او ويل شوي چې دی د پکتیا د مرزکې ولسوالۍ اصلي اوسیدونکی دی او اوس په ګزدیز کې اوسیده.
د قصاص شوي کورنۍ غړو تېره ورځ رسنیو ته ویلي وو، چې محمد ایاز له ځانه د دفاع په پار هغه طالب وژلی و چې اوس یې په بدل کې دغه کس ته د قصاص سزا ورکړل شوه.
د ډیریو افغانانو نیوکې دي چې طالبان په عام محضر کې یوازې ولسي خلکو ته تعزیري او د قصاص سزاګانې ورکوي او خپل کسان یې چې د نورو خلکو په وژلو، زنا، غلا او فساد تورن دي ژوندي او له سزا ورکړې پرته ګرځي.
د طالبانو د سترې محکمې د جزا دېوان عمومي مشر عتیق الله دروېش څه موده مخکې وویل، چې دغې ډلې واک ته له رسیدو راهیسې په افغانستان کې پنځه تنه اعدام کړي دي.
دروېش دغه راز ویلي و، چې د طالبانو محکومو شاوخوا ۳۰ نور د اعدام حکمونه هم صادر کړي او اوس دا حکمونه د طالبانو د مشر وروستي تصویب ته په تمه دي.
که څه هم پر طالبانو په عام محضر کې د بدني سزا ورکولو په اړه د بشري حقونو د ملاتړو سازمانونو له لوري سختې نیوکې کېږي؛ خو لا هم طالبان لږ تر لږه په یوه یا دوو ورځو کې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې پر خلکو په عام محضر کې بدني سزاوې عملي کوي.
د طالبانو دغه کړنې په نړۍواله کچه غندل کېږي؛ خو طالبان وایي دوی «د اسلامي شریعت» د تطبیق په موخه دغه چاره ترسره کوي.
د ایران دولتي خبري اژانس راپور ورکړی، چې د ایران په زندانونو کې ۱۰۰۰ تنه افغان بندیان افغانستان ته ستنول کېږي.
دغه اژانس د عدلیې وزارت د بشري حقونو او نړۍوالې برخې د مرستیال له قوله په اېکس پاڼه کاږلي، چې ډېری دغه بندیان د نشهیي توکو پر اړوندو جرمونو بندیان شوي دي.
هغه زیاته کړې، له دغې ډلې ځیني کسان په داسې جرمونو تورن وو چې د خپلې سزا ډېره برخه یې تېره کړې؛ خو د بند د پاتې مودې د تېرولو لپاره به خپل هېواد ته ستانه کړای شي.
په دې تړاو طالبانو لا له وړاندې ویلي و، له ایراني چارواکو سره یې هوکړه کړې چې یو شمېر افغان بندیان دې افغانستان ته ستانه کړي چې د بند پاتې موده په خپل هېواد کې تېره کړي.
د راپورونو له مخې روان لمریز کال په ایران کې د افغان وګړو د اعدام سزا کچه هم تر پخوا لوړه شوې او هره پلا چې د ایراني محکمو له لوري د اعدام شویو کسانو نوملړ خپرېږي؛ نو د افغانانو نومونه هم په کې لیدل کېږي.
د ایران د بشري حقونو سازمان ویلي و، چې ایران یوازې په اکتوبر میاشت کې د ۱۳ افغانانو په ګډون لږ تر لږه ۱۶۶ کسان اعدام کړي، چې ورسره د ګڼو نړۍوالو بنسټونو او د بشري حقونو د ادارو غبرګونونه هم ورسره مله وو.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر ادعا کوي، چې په تېرو شلو کالو کې د افغانستان اقتصاد پړسېدلی و او اقتصادي پالیسیو د افغانستان خلک “خیرات خوره” روږدي کړي وو. نوموړي دغه څرګندونې په کابل کې د وړو تمویلوونکو ملي کنفرانس ته کولې.
طالب لوړ پوړو چارواکو نن چهار شنبه د (لړم ۲۲مه) په کابل کې د وړو تمویلوونکو د ملي کنفرانس پرانېسته وکړه.
په دغه کنفرانس کې د طالب چارواکو ترڅنګ د یو شمېر بهرنیو ادارو استازو هم ګډون درلود.
طالب چارواکو د دغه کنفرانس له لارې پر نړۍوالو هېوادونو او د افغانستان پر سوداګرو غږ وکړ، چې بې وزلو، بزګرانو او وړو کاروباریانو سره همکاري وکړي.
د دغه کنفرانس پر مهال د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي وویل، چې تېر شل کاله د افغانستان اقتصاد جنګي بڼه لرله.
نوموړی ادعا کوي، چې په تېرو شلو کالو کې د افغانستان اقتصاد پړسېدلی و او د هغو پالیسیو له امله یې د افغانسان خلک خیرات خواره اموخته کړل.
همدارنګه نوموړی ادعا کوي، په تېر شلو کالو کې مو نه دي لیدلي چې نوې فابریکه او یا نوی روغتون دې جوړ شوی وي.
ښاغلی متقي پر هېوادونو غږ کوي، چې خپلې اقتصادي او تخنیکي تجربې دې ورسره شریکې کړي او د کرنې، صنعت، وړو تمویلوونکو او ټنکالوژی په برخه کې دې ورسره تجربې شریکې کړي.
نوموړي وویل:« د طالبانو پالیسي اقتصاد محوره ده او هر څوک چې دلته پانګه اچونه کوي دروازې ورته خلاصې دي او زموږ د قانون په چوکاټ کې دې په افغانستان کې پانګه اچونه وکړي.»
پر همدغه مهال د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال ملا برادر وايي، د دغه کنفرانس له لارې به له ګڼو کسانو سره مرسته کېږي او ورسره به د وزګارتیا کچه راټیټه شي.
که څه هم چې طالب چارواکي تل په هېواد کې د بېوزلۍ د لوړې کچې، په نشهیي توکو د روږدو کسانو اخته کېدل او د کاري فرصتونو د نشتوالي پړه اړه پر تېر پرځېدلي حکومت اچوي؛ خو پر افغانستان د یادې ډلې په حاکمېدو سره شاوخوا اته مېلیونه کسان کډوال شوي او هره ورځ سلګونه کسان د بېکارۍ او ټولنیزو حقونو د نشتوالي له امله پر نا قانونه لارو له هېواده تېښتې ته اړ کېږي.