طالبان وایي، په فراه ولایت کې یې یو کس له ۷کلن کورني بند څخه خوشې کړی دی

طالبان وایي، چې په فراه ولایت کې د دغې ډلې د امربالمعروف او نهې عن المنکر ریاست یې یو کس له ۷کلن کورني بند څخه خلاص کړی دی.

طالبان وایي، چې په فراه ولایت کې د دغې ډلې د امربالمعروف او نهې عن المنکر ریاست یې یو کس له ۷کلن کورني بند څخه خلاص کړی دی.
په دې اړه د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس په خپور شوي راپور کې د دغې ډلې د امر بالمعروف ریاست د مشر له قوله لیکلي، چې دغه خوشې شوی کس یار محمد نومېږي او هغه د خپل زوی “خدای رحم” له لوري د کورني تاوتریخوالي له کبله په کور کې بندي ساتل شوی و.يار محمد د فراه ولايت د پشترود ولسوالۍ د ګجګين کلي اوسېدونکی دی.په فراه ولایت کې د طالبانو د امر بالمعروف او نهې عن المنکر ریاست مشر عبدالمجید صميم باختر اژانس ته ویلي، چې یار محمد د فراه ښار په يزدې کلي کې له اوو کلونو راهیسې په کورني بند کې و.د نوموړي په وینا، يار محمد له سختو روحي حالاتو سره مخ شوی چې د درملنې لپاره یې د فراه ولايتي روغتون ته لېږدولی.هغه زیانه کړې، چې دغه ډول کړنې له اسلامي او انساني اصولو سره په ټکر کې دي او د ورته کړنو څخه دې ډډه وشي.واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته دغې ډلې وخت ناوخت د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې د کورني بند څخه د ځینو کسانو د خلاصون راپوذونه ورکړي دي؛ خو په دغو سیمو کې خپلواکو سرچېنو تر اوسه د دغو خبرونو پخلی نه دی کړی او سیمهییزې رسنۍ هم نه شي کولای د طالبانو لهخوا د لګول شویو بندیزونو له امله پر دغو موضوعګانو بې پرې راپورونه خپاره کړي؛ خو یوازې د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس او ملي ټلویزیون وخت نا وخته دغسې راپورونه خپروي.


د هېواد په ځینو ولایتونو کې د ژوندیو موجوداتو د انځورونو د خپرولو له منع کېدو سره سم د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد وایي، چې دا پرېکړه د رسنیو د فعالیتونو د بندېدو لامل نه کېږي.
سرچینو د مجاهد له قوله افغانستان انټرنشنل ته وویل: «طالبان د رسنیو د بندېدو اړوند د هېڅ کومې پرېکړې پلان نه لري.»
د طالبانو د امربالمعروف قانون د اوولسمې مادې د اجرا کېدو په اړه د اندېښنو په زیاتېدو سره، د رسنیو او خبریالانو د ملاتړو ادارو مسوولانو د چهارشنبې په ورځ له ذبیح الله مجاهد سره په کابل کې وکتل.
د دې ناستې یوه ګډون کوونکي افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې وویل، چې د رسنیو مسوولان د ژوندیو موجوداتو د انځورونو د خپرولو د منع کېدو په اړه اندېښنه څرګنده کړه او پر دې پرېکړې د بیا کتنې غوښتونکی شو.
د سرچینې په خبره، ښاغلي مجاهد د رسنیو مسوولانو ته ډاډ ورکړ، چې «د ژوندیو موجوداتو د انځورونو د خپرولو منع کېدل به د رسنیو د فعالیتونو د بندېدو لامل نه شي.»
د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان د حکومت د رسنیو مرکز هم د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره اعلان وکړ، چې ذبیح الله مجاهد د رسنیو مسوولانو ته ډاډ ورکړی، چې «طالبان د اسلام په چوکاټ کې د بیان ازادۍ او د رسنیو ازادو فعالیتونو ته ژمن دي.»
دا په داسې حال کې ده، چې طالبانو په دغو ادعاوو سره - سره د دغې ډلې د سیاستونو څو نیوکه کوونکي کارپوهان نیولي دي.
یاده ډله ډطری وخت نیوکې د ملي ګټو په خلاف بولي.
د طالبانو ویاند همداراز زیاته کړه، چې اطلاعاتو د رسیدګۍ په برخه کې به د رسنیو ستونزې حل شي.
د یادولو ده، چې ذبیح الله مجاهد په داسې حال کې د رسنیو او د خبریالانو د ملاتړو اداروله مسوولانو سره خبرې کړي، چې یادې ډلې تېره ورځ په ننګرهار ولایت کې هم په دولتي ادارو کې پر ویډيویي مرکو او د انځورونو په خپرولو بندیز ولګاوه.
که څه هم په کابل کې تر اوسه تصویري رسنۍ فعالې دي، خو طالبانو د تصویري رسنیو بندیزونه له ولایتونو پیل کړي او تر اوسه د هېواد په پنځو ولایتونو کې ټلویزیونونه او د انځورونو خپرول منع شوي دي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د هوا پوهنې ادارې د چهارشنبې په ورځ (د لړم ۲۳مه) پر اېکس پاڼې لیکلي، چې د سالنګونو په ګډون د هېواد په ۱۹ ولایتونو کې د سختو بارانونو, تالندې او د سېلابونو د راوتلو اټکل شته.
د طالبانو د کنټرول لاندې د هوا پوهنې اداره وایي، چې دغه وړاندوینه د سالنګونو په ګډون په کاپیسا، پنجشیر، پروان، لغمان، ننگرهار، کونړ، نورستان، بغلان، سمنګان، بلخ، تخار، سرپل، بدخشان، میدان وردک، غزني، هرات، بامیان، غور او دایکندي ولایتونو کې شوې ده.
دغې ادارې له هېوادوالو غوښتي، چې په ولایتونو کې له پېښو سره د مبارزې ولایتي کمېټو لخوا ورکړل شویو لارښوونو سره سم عمل وکړي او سیندونو ته دې له نږدې کېدو څخه په جدي ډول ډډه وکړي.
تېره ورځ (پرون) هم دغې ادارې په بدخشان، نورستان، پروان، پنجشېر، تخار، بغلان، کندوز، سمنګان، بلخ، بامیان، سرپل، جوزجان، فاریاب، دایکندي، غور، بادغیس او هرات ولایتونو کې د شړکنده باران، تالندې برېښنا، تېزو سېلیو، خاورو دوړو او سېلابونو د راوتو اټکل کړی و.
یاده اداره په داسې حال کې دغه وړاندوینه کوي، چې د هېواد په بېلابیلو برخو کې په وروستیو کلونو کې د سختو سېلابونو د راوتلو له امله سلګونه کسانو ته مرګژوبله واوښته او زرګونه جریبه کرنیزې ځمکې یې له منځه یوړې.
د ژمي په را نږدې کېدو سره یو ځل بیا د هغو سېلاب ځپلو سیمو اوسېدونکي اندېښمن دي، چې تر اوسه هم سرپناه نه لري او له ناوړه اقتصادي وضعیت سره هم مخ دي.

د افغانستان د خبریالانو مرکز په ننګرهار ولایت کې پر انځورونو او ویډيویي مرکو د طالبانو پر نویو بندیزونو د اندېښنې په څرګندولو سره د رسنیو پر کاري بهیر د دې پرېکړې د پایلو خبرداری ورکړ.
یاد مرکز د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې د طالبانو د امربالمعروف د قانون له مخې پر رسنیو د نویو محدودیتونو وضع کېدل د رسنیو ستونزې لا پسې زیاتوي.
د خبرپاڼې له مخې، د طالبانو دغه محدودیتونه چې ګام په ګام ټولو ولایتونو ته غځېږي، په ښکاره توګه د رسنیو د ازادۍ د اخیستو او ځپلو ښکارندویي کوي.
په خبرپاڼه کې زیاته شوې: «د افغانستان د خبریالانو مرکز په کندهار کې د طالبانو له مشرتابه څخه غواړي، چې په دې پرېکړې بیا کتنه وکړي او د بیان ازادۍ ته درناوی وکړي.»
یاد مرکز تر هغه وروسته د افغانستان د رسنیو او د بیان د ازادۍ پر وضعیت اندېښنه وښوده، چې د ننګرهار ولایت چارواکو د یو شفاهي امر له مخې خپل رییسان او مامورین له انځور اخیستو او رسنیو سره له ویډيویي مرکو منع کړي دي.
طالبانو دغه پرېکړه د خپل مشر هبت الله اخوندزاده د امر پر ځای کولو لپاره په یوه نظامي ناسته کې کړې.
د افغانستان د خبریالانو مرکز په خپله خبرپاڼه کې زیاته کړې، چې طالبانو په دې وروستیو کې په پنځو ولایتونو کې پر انځورونو او تصویري رسنیو بندیزونه لګولي دي.
یادې ډلې تر ننګرهار مخکې په کندهار، تخار، بادغیس او هلمند ولایتونو کې هم د تصویري رسنیو پر فعالیتونو او د ساکښو موجوداتو د انځورونو په خپرولو بندیزونه لګولي و.
ځینو خبریالانو په ننګرهار کې د افغانستان د خبریالانو مرکز ته ویلي، چې د ننګرهار د اطلاعاتو او کلتور ریاست تېره ورځ سیمه ییزو رسنیو ته د انځور اخیستو او د هغو د خپرولو او له سیمه ییزو مسوولینو سره د ویډیویي مرکو د منع کولو دستور ورکړی دی.
د افغانستان پر رسنیو د طالبانو بندیزونه او محدودیتونه ددې لامل شوي، چې له تېرو درېیو کلونو راهیسې د لسګونو رسنیو فعالیتونه بند او سلګونه خبریالان وزګاره او یا هم د هېواد پرېښودو ته اړ شي.
که څه هم پر افغانستان د طالبانو له واکمنېدو وروسته تر ټولو ډېر محدودیتونه د رسنیو په چارو وضع شوې وې، خو د طالبانو مشر هبت الله اخوندزاده بیا د ۱۴۰۲ کال د کب په مياشت کې په کندهار کې چارواکو ته شفاهي امر کړی و، چې له رسنیو سره ویډیويي مرکې نشي کولی.
دغه پرېکړه تر کندهار ولایت وروسته نورو ولایتونو ته هم غځېدلې، چې د رسنیو او د رسنیو د ملاتړو ادارو له پراخو اندېښنو او غبرګونونو سره مخ شوې ده.

د مالیزیا په کوالالمپور کې د افغانستان سفارت سرپرست د مالیزیا د تېلو او ګازو د سترې کمپنۍ پطروناس له مشر داتو انجنیر باچو پیلونګ سره لیدنه کې له هغه وغوښتل، چې د کانونو او پېټرولیم وزارت سره د مسوولینو په تخنیکي روزنه او ظرفیت لوړونه کې مرسته وکړي.
پطروناس په مالیزیا کې د تېلو او ګازو ستره کمپنۍ ده، چې په لسګونو بهرنیو هېوادونو کې یې هم زیاته پانګونه کړې ده.
په مالیزیا کې د افغانستان سفارت چې د طالبانو تر کنټرول لاندې دی، د چهارشنبې په ورځ (د لړم ۲۳مه) پر اېکس پاڼې کاږلي، چې نقیب الله احمدي له باچو پیلونګ څخه د کانونو او پېټرولیم وزارت سره د مسوولینو په تخنیکي روزنه، ظرفیت لوړونه، د کانونو او ګازو د استخراج، اکتشاف او قرارداد ورکولو په برخه کې هم د همکارۍ غوښتنه کړې.
یاد سفارت لیکلي، چې ښاغلي باچو پیلونګ په یادو شویو برخو کې د همکارۍ ډاډ څرګند کړ او زیاته یې کړه: «د کانونو او پېټرولیم وزارت اړوند تخنیکي مسولینو روزنې ته چمتو دي.»
دا په داسې حال کې ده، چې تر دې مخکې چین د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت یو شمېر کار کوونکي روزلي دي.
چین د ۳۰ کلونو لپاره په افغانستان کې د مس عینک کان د استخراج جواز لري.

د افغانستان په تړاو د امریکا د نوي سیاست د ارزونې په غونډه کې د امریکا د مرکزي قوماندانۍ پخوانی قوماندان جنرال فرانک مکنزي وايي چې امریکا ونه توانېده چې طالبان د سولې موافقې ته مجبور کړي.
نوموړي زیاته کړه چې د افغانستان پخوانی جمهوري دولت هم د سولې لپاره علاقه مند نه و.
د امریکا د پوځ دغه پخواني جنرال د داعش - خراسان ډلې د فعالیتونو په تړاو هم اندېښنه څرګنده کړه او د فعالیتونو د ډېرېدا خبر یې ورکړ.
مکنزي وویل، چې طالبان دې له القاعدې سره له مبارزې پرته په رسمیت نه پېژندل کیږي او په دې برخه کې باید ګامونه واخلي.
هغه وویل، چې له افغانستان نه د ټولو ځواکونو اېستل سم نه وو او د امریکا په دولت کې لومړنی توافق په افغانستان کې د ۲۵۰۰ سرتېرو ساتل وو، خو باید د ۲۰۲۱ کال د اپریل په نیمايي کې تصمیم ونیوه چې ټول ځواکونه و اېستل شي.
فرانک مکنزي وايي، په افغانستان کې جګړه له ترهګرو ډلو سره د مقابلې لپاره اړینه وه او په خبرو اترو کې د افغانستان د دولت نه شریکول تېروتنه وه.
مکنزي وویل امریکا باید وسله والو ته اجازه نه وای ورکړې، چې په پاکستان کې پناه واخلي.مکنزي زیاته کړه: «موږ په افغانستان کې پوځي تېروتنه وکړه. موږ باید اسامه بن لادن مخکې وژلی وای»،
هغه له افغانستان نه بهر د طالب وسله والو پټنځايونو ته په اشارې سره وویل، «پاکستان په ډیر خطرناک حالت کې و».
د سنټکام پخواني قوماندان زیاته کړه، چې امریکا په افغانستان کې د ترهګرۍ پر وړاندې د مبارزې لپاره د دولت جوړونې پرېکړه کړې وه. هغه په افغانستان کې د دولت جوړونې پرېکړه یوه تېروتنه وبلله.
د هغه په وينا، د امريکا د وتلو لامل دا و، چې دوو امريکايي ولسمشرانو له افغانستان نه د وتلو هوکړه وکړه.
هغه وویل، «امریکا نه غوښتل چې د ماتې په اعلانولو سره له افغانستان څخه ووځي خو په پای کې د جګړې بڼه بدله شوه».