تروډو وايي، اوتاوا د طالبانو له لوري د پخواني کاناډايي پوځي د نیولو موضوع څاري
د کاناډا لومړي وزیر ویلي، چې هیواد یې د طالبانو له خوا د کاناډا د پخواني پوځي ډیویډ لاوري د نیول کیدو موضوع په جدي توګه څاري.
د کاناډا لومړي وزیر ویلي، چې هیواد یې د طالبانو له خوا د کاناډا د پخواني پوځي ډیویډ لاوري د نیول کیدو موضوع په جدي توګه څاري.
د فرانسې خبري اژانس د راپور له مخې، د کاناډا لومړي وزیر جسټن ټروډو ویلي، چې د لاوري کورنۍ ته کونسلي مرستې چمتو شوي او کاناډا د طالبانو له لوري د ښاغلي لاوري د نیولو موضع څاري.
کاناډايي رسنۍ سي ټي وي نیوز د شنبې په ورځ د خپلو سرچېنو په حواله خبر ورکړ، چې ډیویډ لاوري د دوشنبې په ورځ افغانستان ته له پروازه وروسته د کابل په هوايي ډګر کې ونیول شو.
لاوري په تېرو کلونو کې څو ځلې افغانستان ته سفرونه کړي او په کابل کې د خپلې شخصي امنیتي کمپنۍ له لارې مشورتي خدمات وړاندې کوي.
تر دې مهاله طالبانو د پخواني کاناډايي پوځي ډیویډ لاوري د نیولو په اړه څه نه دي ویلي.
په کراچۍ ښار کې د طالبانو سرکونسل عبدالجبار تخاري په یوه ویډیویي پیغام کې ویلي، چې د پاکستان له زندانونو د دوی په هڅو ۱۱ افغان کډوال راخوشې شوي. هغه وايي، د خوشې شویو ۱۱ زندانېانو په ډله کې یوه ښځه او اوه ماشومان شامل دي.
د پاکستان په کراچۍ ښار کې د طالبانو سرکونسل عبدالجبار تخاري وړمه ورځ په یوه ویډیویي پیغام کې ویلي، چې د پاکستان له زندانونو د دوی په هڅو ۱۱ افغان کډوال راخوشې شوي، چې په ډله کې یوه ښځه اوه ماشومان او درې سړي دي.
د سند ایالت په لوی ښار کراچۍ کې د طالبانو حکومت سرکونسل د معلوماتو له مخې یواځې د پاکستان سند ایالت له زندانونو تر دې دمه څلور زره او ۲۵۸ افغان بندیان خوشي شوي دي.
د عبدالجبار تخاري د ورکړل شویو معلوماتو له مخې، چې دا مهال یواځې د ۳۵ شاوخوا افغان زندانېان د سند په زندانونو کې پاتې دي.
د یادونې وړ ده چې دوه ورځې مخکې کابل ته د ایران راغلي پلاوي کابل کې ویلي، د افغانستان او ایران ترمنځ د شوې هوکړې له مخې به په نږدې وختونو کې ۱۰۰۰ تنه افغان بندیان کابل ته ولېږدول شي او د بند پاتې موده به یې افغانستان کې بشپړه شي.
د ایران د اسلامي شورا غړی او په افغانستان کې د ایران پخوانی سفیر فدا حسین مالکي وویل، چې طالبانو تر اوسه د دې هېواد د اوبو حق نه دی خوندي کړی او د دغه کار د ترسره کولو اراده هم نه لري.
هغه وویل، چې له بده مرغه په ایران کې ځینې خلک فکر کوي چې «طالبان د دوی لپاره ګلان او بلبلې لري» چې په هېڅ صورت به داسې نه وي.
د ایراني رسنیو د راپورونو له مخې، نوموړي د شنبې په ورځ (د لړم ۲۶مه) د سیستان او بلوچستان تر ټولو لویه ستونزه د اوبو کمښت وباله او زیاته یې کړه، چې طالبان د ایران د اوبو حق نه ورکوي. دغه استازي ټینګار وکړ، که د اوبو دغه حق ادا شي، په سیستان او بلوچستان کې به د اوبو د کمښت ستونزه تر ډیره حده حل شي.
مالکي د بهرنیو چارو له وزیر او د ایران له اسلامي جمهوریت څخه وغوښتل چې د اوبو د حقونو مسله دې ژر تر ژره د پخوا په پرتله په ډېر جدیت سره تعقیب کړي.
هغه څرګنده کړه: «هغه اوبه چې د سیستان او بلوچستان ایالت ته داخلې شوې د سیلابونو له لارې وې نه د اوبو له رسمی حق څخه. په ښکاره وایم، طالبان غوره ګڼي چې خپلو شاړو دښتو ته اوبه ورکړي، خو د ایران د اوبو حق نه ورکوي."
طالبانو تر دې وړاندې ویلي و، چې ایران سږ کال د هیرمند د اوبو حق په بشپړه توګه ترلاسه کړی دی. په کابل کې د ایران سفیر حسن کاظمي قُمي هم په مرکو کې ایران ته د اوبو د تلونکو اوبو د زیات والي په اړه ویلي و.
کاظمي قُمي ویلي و: «اوس مهال ایران ته د اوبو د تلو کچه په یوه ثانیه کې له سلو متر مکعب څخه زیاته ده او د پام وړ اوبه د ایران خاورې ته داخلې شوي.»
د مقاومت جبهې نن ماښام د یوې خبرپاڼې په خبرولو سره ویلي، چې په کندز ولایت کې یې د طالبانو د استخباراتو د عمومي مدیریت پر قرارګاه یې برید کړی. د دغې جبهې په وینا، په دې برید کې درې طالبان وژل شوي او دوه نور ټپيان دي.
د خبرپاڼې له مخې، په دې پېښه کې د مقاومت جبهې جنګیالیو ته کوم زیان نه دی اوښتی.
طالبانو بیا تر اوسه د دې برید په تړاو څه نه دي ویلي.
د یادولو ده، چې په دې وروستیو کې د هېواد په بېلابېلو برخو کې د طالبانو پروړاندې د مقاومت او ازادۍ جبهو بریدونه زیات شوي دي.
دا په داسې حال کې ده، چې طالبانو بیا په تېرو درېیو کلونو کې له مقاومت جبهې سره د همکارۍ په تور سلګونه کسان نیولي دي او د راپورونو له مخې نیول شوي کسان د یادې ډلې له خوا سخت شکنجه شوي هم دي.
افغانستان انټرنشنل تېره ورځ د یو شمېر باوري سرچینو له قوله راپور ورکړ، چې طالبانو د افغانستان د مقاومت جبهې سره د همکارۍ په تور سلګونه بندیان د بګرام زندان ته لېږدولي دي.
لږ تر لږه درېیو سرچینو تایید کړې چې ډېری دغه بندیان د پنجشیر، پروان، کاپیسا، بغلان، تخار او د افغانستان له نورو شمالي سیمو دي.
سرچينو زياته کړې، چې ډېرى بنديان له پلچرخي زندان څخه بګرام ته لېږدول شوي دي.
تر اوسه د دغو بندیانو شمېر معلوم نه دی او طالبانو هم بګرام ته د بندیانو د لېږد په اړه څه نه دي ویلي.
په پکتیا ولایت کې د طالبانو له خوا د یو کس له اعدام وروسته د بشري حقونو د فعالانو اتحادیې له نړۍوالې ټولنې وغوښتل، څو د طالبانو د جنایتونو پروړاندې چوپه پاتې نه شي.
دغې اتحادیې د شنبې په ورځ په یوې خبرپاڼه کې ویلي، چې د طالبانو له تاوتریخوالي ډک اقدامات د نړۍوالې ټولنې د اصولو خلاف دي او د بشري حقونه اعلامیه نقضوي.
دغې اتحادیې د افغانستان اوسني ناورین ته د رسیدګي په موخه د نړۍوالو د عملي اقداماتو غوښتنه وکړه او ټینګار کوي، چې باید د ورته پېښو د مخنیوي لپاره بېړنۍ حل لارې په پام کې ونیول شي.
دا په داسې حال کې ده، چې طالبانو په دې وروستیو کې د ګردیز ښار په ورزشي لوبغالي کې یو کس د زرګونو خلکو د سترګو په وړاندې اعدام کړ.
د طالبانو د کورنیو او د کډوالو چارو وزیرانو په ګډون لسګونو لوړپوړي چارواکي هم د دې اعدام د نندارې لپاره لوبغالي ته ورغلي و.
د طالبانو دغه اقدام له پراخو غبرګونونو سره مخ شو.
ملګرو ملتونو له یادې ډلې په عام محضر کې د مجازاتو او اعدامونو د ژر تر ژره بندولو غوښتنه وکړه.
د بشري حقونو د فعالانو اتحادیې بیا د یاد کس د اعدام پر مهال د طالب چارواکو په حضور نیوکه وکړه او زیاته یې کړه: «د اعدام له بهیر څخه ننداره د دې ښکارندویي کوي، چې دغه ډله د تاوتریخوالي تږې ده.»
طالبانو بیا وار - وار سره ویلي، چې دوی په افغانستان کې اسلامي شریعت پلي کوي.
د یادې اتحادیې په خبرپاڼه کې راغلي: «له تاوتریخوالي او وینو تویولو څخه د طالبانو ننداره دغې ډلې ته د تفریح په شان ده.»
د یادولو ده، چې طالبانو د خپلې لومړۍ واکمنۍ پرمهال هم خلک په ښکاره توګه په ورزشي لوبغالو کې اعدامول.
یادې ډلې په تېرو درېیو کلونو کې پنځه کسان اعدام کړي دي او ویل کېږي چې د اعدامونه ۳۰ نور حکمونه هم د ملا هبیت الله تایید ته په تمه دي.
د طالبانو د شهيدانو او معلولينو چارو وزارت وایي، چې په تېرو ۵ میاشتو کې یې لس میلیارده او ٤٠٩ میلیونه افغانۍ د هېواد پر یتیمانو، معلولینو او کونډو وېشلي دي.
د دغه وزارت ویاند فیصل خاموش وایي؛ دا د مرستو دویم پړاو دی چې د ژمي په را نږدې کېدو سره پر اړمنو کسانو وېشل شوي دي او دا لرۍ همداراز دوام لري.
د نوموړي په وینا، په ټول هېواد کې شپږ لکه او درې پنځوس زره یتیمان، معلولین او کونډې ثبت شوي، چې په دې کې د تېر حکومت د وژل شویو امنیتي ځواکونو د یتیمانو او کوڼډو شمېر بیا یو لک و دوه ویشت زره تنو ته رسېږي.
دا په داسې حال کې ده، چې یاد وزارت تېر کال د زرګونو معلولانو، یتیمانو او کونډو نوم لیکنه پیل کړې وه.
د دغه وزارت په وینا، په یادو کورنیو کې د طالبانو، ملکي وګړو او د تېر حکومت د نظامیانو د یتیمانو کورنۍ شاملې دي.
سره له دې چې د طالبانو د شهیدانو او معلولانو چارو وزارت وايي، د راجسټر شویو کونډو، یتیمانو او معلولانو له جملې څخه یې د تصفیې د کمیسیون له لوري ۲۸ زره نا مستحقه کسان ایستلي دي، خو پر یاد وزارت داسې نیوکې هم شته چې کونډو، یتیمانو او معلولانو ته د میاشتني امتیازونو د ورکړې په برخه کې پراخ فساد روان دی.
د دغه وزارت مسوولانو بیا ټينګار کړی، چې دوی په شفاف ډول دغه مرستې اړمنو کورنیو ته د بانکونو له لارې ویشي او پر دې سربېره هڅه کوي، چې د کونډو، معلولانو او یتیمانو مرستې پر وخت هغوی ته ورسوي.
خو د دغو کسانو د کورنۍ غړي بیا تل د خپلو تنخواګانو پر ځنډېدو نیوکه کوي او وایي، چې دوی ته یې تنخواوې په وخت نه ورکول کېږي.
د یادولو ده، چې د افغانستان له پخواني حکومت سره د طالبانو په شل کلنه جګړه کې ډېری ولسي وګړي او پوځیان وژل شوي، معلول شوي او ګڼ شمېر ښځې کوڼډې او ماشومان یتیمان شوي دي.
طالبان په داسې حال کې د افغانستان په زرګونو کونډو، معلولانو او یتیمانو پیسې وېشي، چې دغه ډله د ۱۷۰ زره متقاعدو دولتي کارکوونکو تنخواوې نه ورکوي.
د طالبانو مشر هبت الله اخوندزاده د ۱۴۰۳ هجري لمریز کال د وري په میاشت کې امر وکړ، چې د حکومت ټولو نظامي او ملکي ادارو ته دې د تقاعد تنخواوې نه ورکول کیږي.