حنیف اتمر: له منځنیو طبي زدکړو نجونې منع کول افغان ټولنه له واقعي ګواښ سره مخ کوي
د افغانستان د جمهوریت وروستی بهرنیو چارو وزیر وايي، له منځنیو طبي زدکړو د نجونو منع کول به افغان ټولنه «په نږدې او اوږمهال کې له واقعي ګواښ سره مخ کړي.»
د افغانستان د جمهوریت وروستی بهرنیو چارو وزیر وايي، له منځنیو طبي زدکړو د نجونو منع کول به افغان ټولنه «په نږدې او اوږمهال کې له واقعي ګواښ سره مخ کړي.»
حنیف اتمر د دې زدکړو د بندولو په برخه کې د طالبانو د مشر وروستی فرمان «د افغانستان له نړیوالو ژمنو سره په ټکر کې» بولي.
ښاغلی اتمر په خپل اېکس کې زیاتوي: «د ښځو او نجونو لپاره د طبي او روغتیایي زدکړو ارزښت د دوی خپل صحت، د دوی ماشومانو، د کورنۍ او ټولنې لپاره یو حیاتي امر دی چې هېڅ ډول بدیل نه لري.»
نوموړی وايي، د اسلامي همکاریو سازمان د ۵۷ غړو کې بل داسې هېواد نشته چې د نجونو طبي زدکړې پکې بندې وي.
طالبانو چې تېر کال د نجونو پوهنتوني زدکړې بندې کړې وې، پرون یې روغتیا وزارت له طبي انستیتیوتونو وغوښتل چې نور نجونو ته درس ور نه کړي.
افغانستان انټرنشنل ته رسېدلې ویډیو ښيي چې نن د دې ډلې ځواکونه له کابل طبي انستیتیوت نجونې په زور باسي او وهي ټکوي یې.
که څه هم د نجونو د زدکړو او کار په تړاو د طالبانو بندیزونه له کورني او بهرني غبرګون سره مخ دي، خو دا ډله ورځ تر بلې دا محدودیتونه سختوي.
غبرګۍ د سپیرې ولسوالۍ د ځدراڼو کلی دی، خو له دې سیمې اخوا تر ګیان ولسوالۍ پورې د مداخېلو وزیرو سیمه ده، چې اغزن تار او ډیورنډ کرښې له وزیرستان نه بېل کړي دي.
افغان دوبۍ؛ د ګل بهادر د حاکمیت سیمه
مداخېل د پاکستاني طالبانو د مشهور قوماندان حافظ ګل بهادر قبیله ده چې د ډیورنډ کرښې په دواړو خواوو کې اوسیږي. له همدې امله نوموړی په دې سیمه کې تر ټولو پیاوړی او ځواکمن کس ګڼل کیږي.
ګل بهادر د ۱۴۰۱ کال په وري میاشت کې د خوست د سپیرې ولسوالۍ پر افغان دوبۍ او شاوخوا کلیو د پاکستان له هوايي بریدونو وروسته له دې سیمې نه برمل ته لاړ او ځینې قوماندانان یې نورو سیمو ته خواره شول، خو مدرسې او جنګیالي یې لاهم په سپېره ولسوالۍ کې دي.
د دوشنبې په ورځ د لیندۍ پر ۱۲مه د خوست لپاره د طالبانو والي مولوي عبدالقیوم رحماني دې ولسوالۍ ته لاړ او په افغان دوبۍ سیمه کې یې یوه نوې امنیتي پوسته پرانېسته. له نوموړي سره په دغه سفر کې د خوست امنیه قوماندان حافظ عبدالرشید عمري، د لوا قوماندان او نورو پوځي طالب چارواکو ملتیا کوله.
والي مولوي عبدالقیوم روحاني د پوستې په پرانېستغونډه کې وویل چې«افغان دوبۍ سیمه د اشغال پر وړاندې د مجاهدینو لپاره محفوظه سیمه وه».
هغه زیاته کړه چې د ملا هبت الله اخوندزاده په ځانګړې لار ښوونه به د افغان دوبۍ او خوست ولایت د سرحدي سیمو ولسونو ته اړتیا وړ خدمتونه ترسره کړي.
روحاني له دې وړاندې د نیمروز لپاره د طالبانو والي و او ملا هبت الله ته نږدې کس ګڼل کیږي.
دا واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته درېیم جګپوړی چارواکی دی، چې افغان دوبۍ کلي ته سفر کوي.
د طالب چارواکو درېیم سفر
دې سیمې ته د ۱۴۰۱ کال په چنګاښ کې له سختې زلزلې وروسته د طالبانو د کورنیو چارو وزیر سراج الدین حقاني او په وري میاشت کې د پاکستان له برید وروسته ددفاع وزارت مرستیال لوی درستیز مالي خان صدیق سفرونه کړي وو.
وروسته د پاکستاني طالبانو له دوو قوماندانانو اخترمحمد خلیل او قوماندان افتاب داوړ سره ددوی اخستل شوي انځورونه خپاره شول.
د مداخېلو یوه قومي مشر له نومښودنې پرته افغانستان انټرنشنل ته وویل چې « سراج الدین حقاني په دغه سفر کې له مداخېلو قبیلې سره ژمنه کړې وه، چې د کوڼي (کاڼي) په نامه دوی ته یوه بېله ولسوالي منظوره کړي». خو د پاکستان حساسیتونو ته په پام او له دې ویرې چې دا سیمه په دویم وزیرستان بدله نه شي، د دې ولسوالۍ د منظورۍ چارې ځنډېدلې دي.
طالبانو هغه مهال په کوڼي سیمه کې یوه پوسته جوړه کړه چې د سیمې وضعیت له نږدې وڅاري.
والي عبدالقیوم روحاني په افغان دوبۍ کې امنیتي پوسته داسې مهال پرانیزي چې د خوست د کي پي ایف ځواکونو لسم او پنځم کنډکونه د حافظ ګل بهادر د جنګیالیو په لاس کې دي.
پنځم او لسم کنډک کې پاکستاني جنګیالي میشت دي
په خوست کې یوې مخکینۍ امنیتي سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې « دا مهال د سپیرې په لسم کنډک او د تڼیو په پنځم کنډک کې د حافظ ګل بهادر د یوه قوماندان سیدانار چې په قوماندان تلوار مشهور دی، اړوند جنګیالي اوسیږي».
د سرچینې په وینا، «ددغو دوو کنډکونو وسلې د جمهوري نظام د سقوط پرمهال د پاکستاني طالبانو د صادق نور ډلې د قوماندان افتاب یاسر داوړ لاسونو ته ولوېدې. افتاب داوړ چې په هوايي کرښو کې یې کابل او کندهار ته سفرونه کول، په کندهار کې په یوه وسله وال برید کې ووژل شو، چې ګل بهادر ډلې پکې د پاکستان استخباراتي ادارې ښکیلې وګڼلې».
پر هغه شک و، چې پرمختللې امریکايۍ وسلې پر بلوڅ وسله والو پلوري.
طالبانو تېرکال دې سیمې ته خپل یو شمېر پوځي چارواکي ولېږل او خلکو ته یې سپارښتنه وکړه، چې د چندو له راټولولو او په ودونو کې د پیکا او نورو درندو وسلو له ډزو ډډه وکړي، خو دغو سپارښتنو دلته پر میشتو پاکستاني جنګیالیو اغیز نه دی کړی ځکه ډېری بهرني جنګیالي د طالبانو د «سنګرونو» مخکیني ملګري دي.
په سیمه کې یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې ددې سیمې امنیت قومي څلویښتی سمبالوي او سیمه عملا د ګل بهادر تر واک او کنټرول لاندې ده.
یادونه: په دغه رپوټ کې د موټرچلوونکي لپاره مستعار نوم کارول شوی.
