د طالبانو زندان کې شکنجه شوی بندي: طالبانو ټوله شپه د اوبو په یخ بیلر کې درولی وم AP ۱۴۰۳ لیندۍ ۱۸ ۱۲:۱۶ GMT
د افغانستان انټرنشنل- پښتو د څیړنیز رپوټ له مخې، طالبان زنداني شوي کسان د اقرار لپاره په یخو اوبو کې دروي.
د خوشال په نوم یوه بندي افغانستان انټرنشنل ته وویل چې په لومړۍ شپه د طالبانو له خوا د اوبو په یخ بیلر کې درول شوی و او په زور اقرار ته مجبورېده.
د دې وېبپاڼې ټول قانوني حقونه د وولنټ میډیا دي
په دې شکنجه کې بندیان په یخو اوبو کې ډوبوي، یا د بدن ځینې برخې یې په یخو اوبو کې ډوبوي، چې د شدیدې یخنۍ او درد لامل ګرځي.
دریو زنداني شویو افغانستان انټرنشنل ته وویل چې په اوبو کې د ډوبېدو پر مهال بې هوښه شوي او کله چې په هوښ راغلي بیا شکنجه شوي دي.
د کابل د خېرخانې اوسېدونکی چې موږ یې په خوشحال مستعار نوم یادوو، وايي، د ۱۴۰۲ لمریز کال د لیندۍ میاشتې په ۷مه نېټه په کابل کې په خپل کور کې د طالب استخباراتو په چاپه کې نیول شوی و.
نوموړی وايي چې د نیول کېدو پر مهال طالب وسله والو په وسلو وواهه او له هغه وروسته نه دی پوی شوی چې کوم ځای ته یې وړی دی.
هغه زیاتوي چې له درېیو شپو او ورځو نامعلوم برخلیک وروسته په دې پوی شو چې د طالبانو د استخباراتو په ریاست کې دی، خو پر دې نه پوهېده چې کوم ریاست کې زنداني دی.
خوشحال وايي چې په څلورمه شپه ترې طالبانو پوښتنې ګروېږنې پیل کړې او پر ده تور و چې له داعش – خراسان ډلې سره همکاري لري.
نوموړی زیاتوي چې په لومړۍ شپه د طالبانو له خوا د اوبو په یخ بیلر کې درول شوی و او په زور اقرار ته مجبورېده.
خوشحال وايي چې طالب استخباراتي پوښتونکو یې څو ځله سر هم په اوبو کې ډوب کړ او د سابندولو هڅه یې کوله.
د خوشحال د تره زوی چې د کابل په یوه خصوصي ښوونځي کې معلم دی افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل چې نږدې ۲۱ ورځې یې په خوشحال پسې پلټنه وکړه او وروسته معلومه شوه چې د استخباراتو په ۴۹۸ ریاست کې چې په ۰۹۸ ریاست مشهور دی، زنداني دی.
نوموړی وايي چې له ۷۳ ورځو وروسته طالب استخباراتو هغه بېرته خوشې کړ.
د افغانستان انټرنشنل د رپوټ له مخې، د طالبانو د استخباراتو په ریاستونو کې بندیان په لښتو یا لرګیو په دوامدار ډول وهل کیږي، چې بدن یې ورسره ټپي کیږي. په دا ډول شکنجه کې زندانیان په لاسونو، پښو، ملا او کوناټیو وهل کیږي.
په دې شکنجه کې لومړی د ونو شنې لښتې په اوبو کې اچول کیږي او وروسته د یوې ناټاکل شوې اندازې له مخې لسګونه لښتې پوښتنخونې ته وړل کیږي او د پوښتنو او ګروېږنو پر مهال زنداني پرې وهي.
د ننګرهار ولایت د جلال اباد ښار اوسېدونکی چې موږ یې د عطاالله په مستعار نوم یادوو واييچې د روان ۱۳۰۴ ل کال د زمري په ۱۷مه نېټه په جلال اباد ښار کې داسې مهال نیول شوی، چې غوښتل یې له خپل کار ځای څخه کور ته لاړ شي.
نوموړی وايي چې لومړی د طالب استخباراتو له خوا د هغه سر ته یوه توره کڅوړه ور واچول شوه او بیا د استخباراتو ریاست ته یووړل شو.
د عطاالله په وینا،د استخباراتو په ریاست کې په لومړۍ شپه په لښتو او ډانګونو ووهل شو او پر ده تور و، چې له بهرنیو رسنیو سره یې همکاري کړې ده.
نوموړی وروسته له سل ورځني زندان څخه بېرته خوشې شوی خو دا مهال د درملنې لپاره پېښور ته تللی دی.
د عطاالله یو همکار افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل چې طالب استخباراتو عطاالله تر هغه له ځان سره ساتلی و، چې د بدن ټپونه یې ښه شول او د شکنجې نښې یې ورکې شوې خو د سر ټپونه یې وروسته له خوشې کېدو هم معلومېدل.
د افغانستان انټرنشنل د رپوټ له مخې، بندیانو ته په بدن یا ځانګړو برخو باندې برېښنايي شاکونه ورکول کیږي، چې شدید درد او د بدن غړو د شل کېدو لامل ګرځي.
د زندانیانو په وینا، د برېښنا شاکونه د ولو په منځ، په دواړو ورنونو او د پښو په غټو ګوتو کې ورکول کیږي چې پر شدید درد سربېره ذهني ګنګستیا رامنځته کوي.
د دغو زنداني شویو له ډلې یوې مېرمنې ویلي چې د برېښنا شاکونو پر مهال بې هوښه شوې او بې وخته ښځینه میاشتینۍ ناروغي یې پیل شوې وه.
د پروان یوه اوسېدونکې چې موږ یې د فرشتې په مستعار نوم یادوو، وايي چې د ۱۴۰۲ لمریز کال د لیندۍ په دویمه نېټه د شپې پر مهال د سرحوض په سیمه کې د ازادۍ جبهې له خوا د پخواني ډګروال جیلاني پر کور چې دا مهال پکې یو طالب قوماندان اوسېده، برید وشو.
نوموړې وايي چې له برید وروسته طالبان د دوی سیمې ته ورغلل او ټول کورونه یې تالاشي کړل او په دې جریان کې یې د نوموړې کور هم تالاشي کړ.فرشته چې یوه پخوانۍ څارنواله ده، وايي،طالبانو نوموړې له خپل ۱۳ کلن زوی سره ونیوله او د استخباراتو ریاست ته یې یوړه.
نوموړې وايي چې له شپږو ورځو رواني شکنجې وروسته یې کابل ته ولېږدوله او په لومړۍ شپه په لښتو ووهل شوه، د طالب وسله والو له خوا پرې د وسلو ګوزارونه وشول او په دویمه شپه برېښنايي شاکونه ورکړل شول.
فرشته زیاتوي چې پر دې له ازادۍ جبهې سره د اړیکو تور و او طالبانو ورته ویل چې په خپل کور کې یې د ازادۍ جبهې غړو ته ځای ورکړی و.
نوموړې وايي چې د شپې پر مهال یې د برېښنايي شاکونو یوې ځانګړې خونې ته ولېږدوله او لومړی وګواښل شوه چې که د ازادۍ جبهې د غړو په اړه معلومات ور نه کړي نو برېښنايي شاکونه به ورکړي.
هغه زیاتوي چې له ګواښونو وروسته یې د نوموړې د پښو غټو ګوتو پورې د برېښنايي شاکونو لینونه وتړل او څو پرلپسې شاکونه یې ورکړل.فرشتې وویل چې وروسته بیا پر خپل ځان نه ده پوهه شوې او کله چې له بې هوښۍ راپورته کېده بې وخته میاشتنۍ ناروغي یې هم پیل شوې وه.
د فرشتې په وینا، د زندان پر مهال یې له زوی احوال نه درلود خو کله چې له ۴۱ ورځو زندان وروسته کور ته لاړه خبره شوه چې زوی یې له اوو ورځو زندان وروسته خوشې شوی او په کور کې دی.
د هغې زوی افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل چې د زندان پر مهال ورته ویل شوي وو چې مور یې د ازادۍ جبهې وسله والو ته جاسوسي کوي او ښايي د جاسوسۍ په تړاو اعدام شي.
فرشته دا مهال په کابل کې د خپل پلار په کور کې اوسي او له خپلې خور سره یو ځای د هغې د پلار د اچارو د جوړولو په کارخونه کې کار کوي.
بشپړ رپوټ دلته ولولئ: https://content.afintl.com/pa/afg-torture/index.html
د مخکیني ولسمشر لومړي مرستیال امرالله صالح د یکشنبې په ورځ «د لیندۍ ۱۸مه» په سوریه کې د بشار الاسد حکومت د نسکوریدو او د دغه هیواد د خلکو د جشن او خوښیو په غبرګون کې وویل: «طالب ملېشې به یو ځل بیا زموږ له خاورې اېستل کېږي.»
دغه پخواني حکومتي چارواکي ومنله چې دا ځل به د «طالبانو د ایستلو» او د دې ډلې د ځای ناستي حکومت بڼه توپیر ولري.
په سوریه کې د بشارالاسد کورنۍ د نیمې پېړۍ واکمنۍ ړنګېدو او د دغه هېواد د ولسمشر د تېښتې په اړه ګنګوسو د سوریې او د افغانستان د پخواني حکومت د نسکورېدو د پرتلنې په اړه بحثونه راپارولي دي.
تر دې مخکې د افغانستان د سولې په چارو کې د امریکا پخواني استازي زلمي خلیلزاد په کنایه سره ویلي و چې که بشار ابوظبۍ ته تښتېدلی وي، دا ښه فرصت دی چې له اشرف غني سره روغبړ وکړي.
بل خوا د حامد کرزي د دفتر مشر کریم خرم هم د سوریې جګړه له افغانستان سره پرتله کړې او لیکلي یې دي چې د سوریې وضعیت د افغانانو لپاره لوی درس دی.
هغه ویلي چې د سوریې درس دا دی چې داخلي کړکېچونه باید بې حله پاتې نه شي.
یاد وزارت د یکشنبې په ورځ د (لیندۍ ۱۸مه) د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې د سالنګونو لویه لاره چې تېره شپه ۹:۱۰ دقیقې د تېزې واوري د ورښت، دوامداره توپان او د لیدلو د ساحې د کموالي له امله د ټرافیکو پر مخ تړل شوې وه، نن سهار د ټولګټو وزارت له لوري د تګ راتګ لپاره پرانیستل شوې.
د وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې دمکړۍ یاده لاره یوازې له شمال څخه د جنوب لوري د کوچنیو مساپر وړونکو موټرو پرمخ پرانیستل شوې ده او تمه ده، چې د ورځې په اوږدو کې به له جنوب څخه د شمال لوري ته هم د کوچنیو موټرونو پر مخ پرانیستل شي.
د طالبانو د ټولګټو چارو وزارت وايي، چې دمګړۍ په سالنګونو کې د واوري ورښت دریدلی، خو لا هم توپان جریان لري.
یاد وزارت ویلي، چې په سالنګونو کې له ۶ څخه تر ۲۵ سانتي مترو پورې واوره وریدلئ او د سالنګونو د ساتنې ادارې کارکوونکي په واورینو سیمو کې د وسایطو لپاره د لارې د پرانیستلو په موخه په خاورې او مالګو شیندلو بوخت دي.
یاد وزارت له موټر چلونکو څخه غوښتنه کړې، چې د سالنګونو له لارې څخه د تیریدو پر مهال دې د موټرو لپاره ځنځیر او ګرم ژمني توکي له ځان سره ولري.
د سالنګ تونل د افغانستان شمالي او شمال ختیځ ولایتونه له مرکز کابل او سوېلي او ختیځو ولایتونو سره نښلوي، چې له سختو لوړو غرنیو لارو تېرېږي.
ترکي رسنیو د شنبې په ورځ د دغه هیواد د ساحلي ګارد په حواله راپور ورکړ چې د دغو کډوالو د لیږدیدونکي کښتۍ د اینجن د خرابۍ خبر له ترلاسه کولو وروسته یې هغوی «ژغورلي» دي.
د ترکیې پولیسو اوه تنه افغان وګړي د هغو کډوالو د ساتلو په تور نیولي دي چې دغه هیواد ته په «ناقانونه» ډول ننوتلي وو.
ترکیې د ایران او پاکستان په څېر په وروستیو میاشتو کې د افغان کډوالو د پېژندنې او شړلو بهیر ګړندی کړی، او په وروستیو میاشتو کې یې سلګونو افغان کډوال نیولي او شړلي دي.
پر دې سربیره د ترکیې د پولیسو له خوا د افغان کډوالو د نیولو په هکله د تاوتریخوالي ډیر راپورونه هم ورکړل شوي دي.
ترکیه دا مهال د شاوخوا ۲۰ زرو کسانو د ځایولو ۳۲ د بیرته ستنیدونکو مرکزونه لري، چې د ترکیې د کورنیو چارو وزیر علي یرلیکا په وینا «د ایستلو په برخه کې زموږ ترټولو لوی زیربنا ځواک دی.»
د اسټرالیا د بهرنیو چارو وزیرې د شنبې په ورځ پر اېکس پاڼې لیکلي، چې د طالبانو له خوا د نرسنګ او قابله ګۍ په زده کړو پر ښځو بندیز د ښځو د زده کړې او کارموندنې په برخه کې هغه پاتې لږ فرصتونه هم له منځه یوړل.
هغې خبرداری ورکړ، چې دا پرېکړه «د انسانانو ژوند په خطر کې اچوي.»
اسټرالیا، جرمني، هالنډ او کاناډا د لومړنیو هېوادونو په ډله کې وو، چې اعلان یې وکړ چې د عدالت نړۍوالې محکمې ته به د طالبانو پرضد دعوه وکړي.
د نړۍ څه باندې ۲۰ هېوادونو د جرمني، اسټرالیا، کاناډا او هالنډ د هغې پرېکړې ملاتړ کړی، چې د عدالت په نړۍواله محکمه کې به طالبان محاکمه کړي.
په دې وروستیو کې د جرمونو نړۍوالې محکمې وویل، چې په افغانستان کې به د ښځو د جنسیتي ځورونې په اړه څېړنې کوي او ډېر ژر به یې پایلې خپرې کړي.
د دې محکمې لوى څارنوال کريم خان په دې وروستيو ورځو کې له يو شمېر فعالو مېرمنو سره وکتل او هغوى ته يې ډاډ ورکړ، چې ښه خبرونه پر لار دي.
تېره اوونۍ د طالبانو مشر د ښځو او نجونو لپاره د طبي روزنیزو انسټېټوتونو مرکزونه وتړل.
دغه پرېکړه له پراخو نړۍوالو غبرګونونو سره مخ شوه.
په کابل کې طالب چارواکو د دې پرېکړې په اړه څه نه دي ویلي.
کرن ډېکر وویل، چې د طالبانو مشر، چې پخوا یې پر نجونو د زده کړو بندولو سره د افغانستان راتلونکې له ګواښ سره مخ کړې، له خپلې دغې پرېکړې سره د افغانستان راتلونکې په بشپړه توګه له منځه وړي.
هغې ټینګار وکړ: «کندهار لا دمخه د معلمۍ او انجنیرې څانګو کې د نجونو د زده کړو مخه نیولې وه چې له دې سره یې د افغانستان راتلونکی له خطر سره مخ کړې وه او اوس دا چې نجونې ډاکټرانې یا نرسانې شي د دې مخنیوي سره د افغانستان راتلونکې په بشپړه توګه له منځه وړي.»
د امریکا د سفارت شارژدافیرې د سې شنبې په ورځ پر اېکس خبرداری ورکړ، چې د طالبانو وروستۍ پرېکړه به د افغانستان د ټولو خلکو د کړاو سبب شي، ځکه چې د دې په وینا، میندې به خپل ژوند له لاسه ورکړي او نوي ماشومان به ونه زیږي.
کرن ډېکر ټینګار وکړ: «دا پریکړه باید لغوه شي ترڅو د نا ضروري درد او رنځ څخه مخنیوی وشي.»
مېرمن ډېکر د نړۍوال مشروعیت د ترلاسه کولو لپاره د طالبانو هڅو ته هم اشاره وکړه او ویې ویل: "له هغه څه سره چې دوی په کور دننه کوي، په بهر کې د دې ډلې ډیپلوماسۍ ته ارزښت ورکول ګران کار دی."
د طالبانو مشر ملا هبت الله په دې وروستیو کې د ښځو لپاره د طبي موسسو د تړلو پرېکړه کړې ده. دغه پرېکړه په نړۍواله کچه له پراخو غصه ناکو غبرګونونو سره مخ شوې ده. ملګرو ملتونو، اروپايي هېوادونو، امریکا او بریتانیا په متفقه توګه دغه پرېکړه غندلې ده.
د دې پرېکړې له اعلان وروسته افغان نجونو او مېرمنو وویل، چې دوی خپله وروستۍ هیله هم له لاسه ورکړې ده.
