د پخواني ولسمشر مرستیال امرالله صالح وايي، په سوریه کې د بدلون د ورځې نمانځنه په ۲۰۰۱ کال کې د طالبانو د رژیم د نسکورېدو په مناسبت د خلکو له خوښیو سره ورته ده. صالح وویل، دا جشن به بېرته افغانستان ته راګرځي خو د "طالبانو د ایستلو" بڼه به توپیر ولري.
د مخکیني ولسمشر لومړي مرستیال امرالله صالح د یکشنبې په ورځ «د لیندۍ ۱۸مه» په سوریه کې د بشار الاسد حکومت د نسکوریدو او د دغه هیواد د خلکو د جشن او خوښیو په غبرګون کې وویل: «طالب ملېشې به یو ځل بیا زموږ له خاورې اېستل کېږي.»
دغه پخواني حکومتي چارواکي ومنله چې دا ځل به د «طالبانو د ایستلو» او د دې ډلې د ځای ناستي حکومت بڼه توپیر ولري.
په سوریه کې د بشارالاسد کورنۍ د نیمې پېړۍ واکمنۍ ړنګېدو او د دغه هېواد د ولسمشر د تېښتې په اړه ګنګوسو د سوریې او د افغانستان د پخواني حکومت د نسکورېدو د پرتلنې په اړه بحثونه راپارولي دي.
تر دې مخکې د افغانستان د سولې په چارو کې د امریکا پخواني استازي زلمي خلیلزاد په کنایه سره ویلي و چې که بشار ابوظبۍ ته تښتېدلی وي، دا ښه فرصت دی چې له اشرف غني سره روغبړ وکړي.
بل خوا د حامد کرزي د دفتر مشر کریم خرم هم د سوریې جګړه له افغانستان سره پرتله کړې او لیکلي یې دي چې د سوریې وضعیت د افغانانو لپاره لوی درس دی.
هغه ویلي چې د سوریې درس دا دی چې داخلي کړکېچونه باید بې حله پاتې نه شي.
دغو معترضینو دغه راز په نړۍوالو غږ وکړ، چې د افغان نجونو د زده کړو لپاره پر طالبانو فشار راوړي.
دغه لاریونونه په داسې حال کې کېږي، چې د طالبانو مشر ملا هبت الله اخوندزاده تېره اونۍ د یو فرمان په ترڅ کې د هېواد په ټولو طبي انسټیټیوټونو کې د نجونو پر زده کړو بندیز ولګاوه.
د طالبانو دغې پرېکړې په کور دننه او بهر کې له پراخو غبرګونونو سره مخ شوې ده.
دا په داسې حال کې ده، چې نن بیا د هېواد په یخو سیمو کې د زرګونو نجونو د شپږم ټولګي وروستۍ ازموینه وه.
د کابل پوهنتون پخواني استاد محبوب شاه محبوب افغان نجونو ته په اشارې سره په خپل اېکس کې له طالبانو پوښتنه کړې: «دوی څه ګناه کړې؟ که ګناه همدا وي، چې د دوی ذات ښځه دی؛ نو موږ هر یو د یوې - یوې ګنهګارې مور اولادونه یو.»
نوموړي همداراز زیاته کړې: «نن په یخو سیمو کې د زرګونو نجونو د شپږم ټولګي وروستۍ ازموینه وه، دا کوچنۍ فرښتې یوازې د دې لپاره ژاړي چې نور نه شي کولی چې زده کړې وکړي.»
اخوا یو شمېر دیني عالمان هم د ښځو د زده کړو پر دوام ټینګار کوي او وایي، چې په اسلام کې د ښځو پر زده کړو هېڅ ډول بندیز او ممانعت نه شته.
د مسلمانو عالمانو د نړۍوال اتحاد غړی فضل الهادي وزین وایي، چې د اسلام له نظره ښځې د نارینه و په شان او د خپلې غوښتنې پر اساس حق لري، څو هر هغه علم چې حرام نه وي، ترلاسه کړي.
نوموړي په خپل اېکس کې لیکلي: «پاچا، امیر او یا هم ولسمشر هېڅ یو یې حق نه لري، چې ښځې له یو مشخص علمي بهیر څخه منع کړي.»
د نوموړي په خبره، ښځې حق لري څو په شرعیاتو، طب، انجینیرۍ، اقتصاد، ادبیاتو، کمپیوټر ساینس، روان درملنې او نورو برخو کې زده کړې وکړي.
طالبانو پر افغانستان له واکمنېدو وروسته لومړۍ له شپږم ټولګي پورته د نجونو پر ښوونځيو، بیا پر پوهنتونونو او اوس هم پر طبي انسټیټیوټونو بندیزونه لګولي دي.
سره له دې چې د افغانانو په ګډون د نړۍ ټولو هېوادونو په وار - وار سره له دې ډلې غوښتي، چې د ښځو پروړاندې سخت دریځ بند کړي، خو طالب چارواکي وایي، چې دوی د اسلامي قوانینو او شریعت پربنسټ چارې پرمخ بیایي.