کورمې ولسوالۍ کې له ۲میاشتو راهیسي د موټرو په تګ راتګ بندیز خلک له سختو ستونزو سره مخ کړي

د پاراچنار په کورمه ولسوالۍ کې د دوو میاشتو راهیسې د موټرو په تګ راتګ بندیز له امله په سیمه کې خوراکي مواد، تېل، ګاز او درمل ختم شوي دي.

د پاراچنار په کورمه ولسوالۍ کې د دوو میاشتو راهیسې د موټرو په تګ راتګ بندیز له امله په سیمه کې خوراکي مواد، تېل، ګاز او درمل ختم شوي دي.
په کورمه ولسوالۍ کې د مسافر وړونکو موټرو پر کاروانونو د ډزو او قومي نښتو له امله دوه میاشتې کیږي چې لویې لارې د ټرافیک پر مخ تړل شوي. د لویې لارې او افغانستان پولې د تړل کېدو له امله د پاړه چنار پاس کورمې په بېلابېلو سیمو او د پاکستان او افغانستان پر پولې پرتو کلیو کې د خوراکي توکو، تېلو، ګازو او درملو کمښت راغلی چې خلک یې له سختو ستونزو سره مخ کړي دي.
پخواني عمومي مفتش سيد ارشاد حسين ویلي دي، چي د لارو بنديدو له امله په بازارونو کې خوراکي توکو، سبزیو او مېوې دوکانونه خالي دي او ناروغان په ځانګړې توګه ماشومان د درملو د نه شتون له امله مړه کیږي. د همدې لپاره باید ژر تر ژره د تګ راتګ لارې خلاصې شي.
سید ارشاد حسین زیاته کړه، چې د ځمکنیو او هوایي لارو تړل کېدو په سیمه کې میلیونونه خلک بند کړي او له یو دردناک حالت سره مخ دي.
بل خوا په کورمه ولسوالۍ کې د امن پاڅون او ناکرارۍ ختمولو په موخه په کوهاټ کې د یوې اونۍ راهیسې روانه جرګه نوره پای ته رسېدلې ده.
د معلوماتو له مخې، د ګوندونو د مشرانو، د ادارې د مشرانو او د واليانو ترمنځ خبرې اترې بشپړې شوي او تمه ده چې وروستۍ پرېکړه ترسره شي.

په ملګرو ملتونو کې د پاکستان استازی وايي، چې پاکستاني طالبانو په افغانستان کې پرمختللو وسلو ته لاسرسی پیدا کړی او له القاعدې سره په همکارۍ ټوله سیمه ګواښي. طالبان باید د داعش- خراسان تر څنګ القاعدې، ټي ټي پي او نورو جنګیالیو ته هم توجه وکړي.
د پاکستان استازي د افغانستان په تړاو د ملګرو ملتونو د امنیت شورا ځانګړې ناستې ته وویل چې طالبان له داعش- خراسان سره په جګړه بوخت دي، خو القاعده، ټي ټي پي او نورو جنګیالیو ته هم باید توجه وکړي، ځکه دا ډلې نه یوازې د پاکستان بلکې د ټولې سیمې امنیت ته ګواښ دي.
د پاکستان استازی وايي، چې ټي ټي پي له خپلو شپږ زره جنګیالیو سره په افغانستان کې خوندي پټنځایونه لري او د پاکستان امنیت او ثبات ګواښي.
هغه وویل چې پاکستاني طالبان هلته مالي او نور ملاتړ ترلاسه کوي او نورو جنګیالیو ته هم مساعد چاپیریال برابروي.
نوموړي د طالبانو د کډوالو چارو پر وزیر خلیل حقاني ځانمرګی بریده وغنده او د هغه له کورنۍ او د طالبانو له حکومت سره یې خواخوږي وښوده.

د پاکستان پوځ د عامه اړیکو دفتر وايي، چې تېره ورځ په شمالي وزیرستان کې د دوو جلا پوځي عملیاتو پر مهال اووه تنه وسله وال وژل شوي. پوځ وايي، په جګړه کې د دوی یو عسکر هم وژل شوی.
د پاکستان پوځ د عامه اړیکو دفتر تېره شپه ناوخته چهارشنبه د (لیندۍ ۲۱مه) د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې تېره ورځ یې په شمالي وزیرستان کې د دوو جلا پوځي عملیاتو پر مهال اوه وسله وال وژلي دي.
خبرپاڼې کې راغلي چې لومړی عملیات یې د شمالي وزیرستان په مرکز میرانشاه کې کړي چې له امله څلور وسله وال وژل شوي.
پاکستان پوځ وايي، د شمالي وزیرستان په سپین وام سیمه کې یې په پوځي عملیاتو درې نور وسله وال هم وژلي خو پوځ وايي د سختې جګړې له امله د دوی یو عسکر هم وژل شوی.
تر اوسه پورې په دې اړه تحریک طالبان پاکستان ډلې څه نه دي ویلي.
د پاکستان جیونیوز ټلویزیون ویلي، چې د دغه هیواد لومړي وزیر شهباز شریف د پاکستان پوځ د دغو عملیاتو ستاینه کړې او د وژل شوي پاکستان عسکر له کورنۍ سره یې خواخوږي کړې ده.
په شمالي وزیرستان کې د ټي ټي پي د حافظ ګلبهادر ډله فعاله ده او دا ډله تر نورو په لویو بریدونو او ځانمرګو کولو ډیره پیژندل کیږي، چې تل د جګړو پر مهال پاکستان پوځ ته درنه مرګ ژوبله اړوي.
د پاکستان پوځ ويلي، چې په قبایلي سیمو کې د دوی پوځي عملیات لا هم روان دي او زیاتوي چې هدف یې له سیمې څخه د وسله والو یو مخ پاکول دي.

د سیمې او نړۍ په کچه له سیاسي بدلونونو سره هممهاله د طالبانو حکومت او پاکستان هڅې پیل کړې، چې خپلې ترینګلې اړیکې له سره ورغوي. په تېره لنډه موده کې د دواړو خواوو استازو پرله پسې لیدنې کتنې درلودې او پاکستان له اوږده ځنډ وروسته د افغانستان لپاره خپل ځانګړی استازی وټاکه.
په وروستیو کې د دواړو خواوو تر منځ د لوړ پوړو ډیپلوماتیکو ناستو یوه لړۍ د دې څرګندونه کوي چې دواړې خواوې غواړي د ګډو ستونزو د حل او پر مهمو موضوعاتو د همکارۍ لپاره سره نږدې شي.
د دوشنبې په ورځ د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر او مرستیال لومړي وزیر اسحاق ډار په اسلاماباد کې په داسې حال کې د طالبانو له سرپرست سفیر سردار احمد شکیب سره وکتل، چې د افغانستان لپاره د اسلام اباد ځانګړي استازي هم دې ناسته کې حضور درلود. په دې لیدنه کې د دوه اړخیزو اړیکو د پیاوړتیا، د سیمې د ثبات ډېرولو او د امنیتي اندېښنو د هوارولو په اړه خبرې وشوې. په ورته وخت کې، په کابل کې د پاکستان چارسمبالي سفیر عبید نظاماني د طالبانو له دفاع وزیر ملا محمد یعقوب سره وکتل. دا ناستې په داسې حال کې کیږي چې اسلام اباد هڅه کوي له کابل سره د امنیت او سوداګرۍ په برخه کې یوه عملي اړیکه وساتي.
اقتصادي همکارۍ
د طالبانو او پاکستاني چارواکو ترمنځ په ناستو کې د خبرو یوه بله مهمه اجنډا اقتصادي همکارۍ بلل شوې، چې معمولا د سیاسي او امنیتي بدلونونو تر اغیز لاندې دي.
د سه شنبې په ورځ د خیبرپښتونخوا د سر وزیر د سوداګرۍ او صنایعو ځانګړي مرستیال عبد الکریم په پېښور کې د طالبانو د جنرال کونسل حافظ محب الله په مشرۍ له یوه ډیپلوماټیک پلاوي سره په ناسته کې د پاکستان او افغانستان ترمنځ د اقتصادي او سوداګریزو اړیکو پر اهمیت خبرې کړې دي.
دواړه هېوادونه د سرحدي سوداګرۍ د اهمیت په اړه توافق لري چې د سیمهییز ثبات لپاره اړینه ده، خو لاهم کابل او اسلام اباد په دې برخه کې عملي ګام اخستنې ته نه دي نږدې شوي.
په خرلاڅي کې ګڼې لارۍ درېدلې، په سپین بولدک او تورخم کې نوي قیودات لګول شوي او پر وارداتو لوړه مالیه لګول شوې، چې د افغانستان او پاکستان ترمنځ یې سوداګري او ټرانزیټ زیانمن کړی.

امنیت او ثبات د اجنډا په سر کې
د پاکستان لپاره تر ټولو مهمه مساله د ډیورنډ کرښې په اوږدو کې د تحریک طالبان پاکستاناو نورو وسلهوالو ډلو حضور دی چې ګواکېله افغان خاورې څخه د پټنځای په توګه کار اخلي. اسلام اباد په پرلهپسې ډول له طالبانو غوښتنه کړې چې د دې ډلو پر وړاندې عملي اقدامات وکړي څو د سرحدي بریدونو مخه ونیسي.
طالبانو په دې وروستیو کې له ننګرهار نه تر کونړ او نورستان پورې پر ګډه پوله ګڼې امنیتي پوستې رغولې او د خیبر پښتونخوا په کورمه ولسوالۍ کې یې له فرقه یي شخړو وروسته له دې سیمې سره د لګېدلو سیمو څار ډېر کړی.
د پاکستاني طالبانو د فعالیتونو مخنیوی د طالبانو لپاره تر ټولو ستره ننګونه ده او دا ډله تر اوسه پر دې نه ده توانېدلې چې بهرني جنګیالي تر خپل کنټرول لاندې راولي. دا د طالبانو او پاکستان په اړیکو کې د ننګونو سرڅلی دی. پاکستاني طالبانو په دې وروستیو کې په پاکستان کې خپل بریدونه چټک کړي او په دغو بریدونو کې د افغان طالبانو ګڼو سنایپر ویشتونکو برخه اخستېده.
سره له دې چې طالبانو په خوست، پکتیا، پکتیکا او کونړ ولایتونو کې خپل ګڼ شمېر جنګیالي او سرګروپان له پاکستاني طالبانو سره د همکارۍ په تور نیولي او څرخي پله زندان ته یې لیږدولي، خو دا ګام ځکه بریالی نه ښکاري چې ددغو جنګیالیو یوه برخه بېرته خوشي شوي او د نورو جنګیاليو چې ددوی په لیکو کې بایومتریک شوي نه دي، مخه «د شرعي دلایلو» پر بنسټ نه شي نیولای.
طالبان د پاکستان په پارلمان کې د پوځي منصبوالو په قانون کې د تغییراتو له راوستلو وروسته، چې ددغه هېواد د لوی درستیز کاري موده یې پنځو کلونو ته وغځوله، اوس دې ته ترجیح ور کوي، چې د کنګل اړیکو یا په لویه درستیزوالي کې تغییر ته د انتظار پرځای له اسلام اباد سره خپلې اړیکې ورغوي.
له دې وړاندې طالبانو ته نږدې سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي و، چې طالبان د لوی درستیزجنرال عاصم منیر پرځای، چې د طالبانو او ټي ټي پي پر وړاندې یې سخت دریځ خپل کړی، د نوي لوی درستیز ګومارنې ته منتظر دي.

د چین او روسیې رول
دا ناستې په داسې حساس وخت کې کیږي چې سیمهییز لوبغاړي چین او روسیه د افغانستان په اړه خپل تماسونه زیاتوي.
د پاکستان لپاره، له طالبانو سره د همکارۍ اړیکو ساتل نه یوازې امنیتي مساله ده، بلکې یوهستراتېژیکه اړتیا هم ده څو په سیمه کې د بدلونونو په ترڅ کې یو کلیدي لوبغاړی پاتې شي.
چین غواړي چې افغانستان د "یو کمربند یو سړک" په نوښت کې د منځنۍ او سویلي اسیا د وصل نقطه وګرځي، په داسې حال کې چې روسیه په سیمه کې د لویدیز نفوذ محدودولو هڅې کوي. دغه پرمختګونه د پاکستان د اقتصادي اړیکو د پراختیا له هدف سره نږدې دي، په ځانګړې توګه داسې مهال چې پاکستان د خپلو مالي ستونزو د هوارولو هڅې کوي.
د پاکستان ترهګرۍ ضد ادارې پرون اعلان وکړ، چې په ترهګریزو بریدونو کې شل چینایی وګړي وژل شوي او ۳۴ نور ټپیان دي. له ۲۰۲۱ کال راهیسې په پاکستان کې پر چینايي وګړو او ګټو لږ تر لږه ۱۴ ترهګریز بریدونه شوي، چې په یو شمېر بریدونو کې پاکستاني طالبان ښکیل ګڼل کیږي.
د پاکستان د ترهګرۍ ضد ادارې چارواکو په وينا، دامهال په دغه هېواد کې د چين د يو کمربند او يوې لارې پروژې د انجنيرانو او کارکوونکو په ګډون شل زره چينايان مېشت دي.
د چین او روسیې ځانګړو استازو په دې وروستیو کې کابل او کندهار ته سفرونه وکړل او د طالبانو له مشرتابه سره یې خپلې او د پاکستان امنیتي اندېښنې شریکې کړې. یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته وویل چې چینايي پلاوي په کندهار کې د طالبانو مشرانو ته د اسلام اباد پیغام وسپاره، چې له دې ډلې نه پکې په ځینو برخو کې د روښانه اقداماتو غوښتنه شوې. په دې کې یوه غوښتنه د پاکستاني طالبانو د فعالیتونو مخنیوی دی، چې اسلام اباد یې د ملامتۍ ګوته طالبانو ته نیسي.

د پاکستان د ترهګرۍ سره د مبارزې اداره وایي چې له ۲۰۲۱ کال راهیسې په دغه هېواد کې شل تنه چینایي وګړي په ترهګریزو بریدونو کې وژل شوي او ۳۴ تنه ټپیان شوي دي.
دغې ادارې ویلي په همدغې موده کې د چینایي وګړو پر ضد ۱۴ بریدونه د پاکستان په بېلابېلو برخو کې ترسره شویدي.
د پاکستان د ترهګرۍ په وړاندې د مبارزې مشر عثمان د سې شنبې په ورځ د لیندۍ په ۲۰ مه د پارلمان د نوښتونو، پراختیا او د تګلارو د جوړولو کمېټې ته وویل چې له ۲۰۲۱ کال راهیسې د چینایي وګړو پر ضد اته بریدونه په سند، څلور په بلوچستان او دوه بریدونه په خیبر پښتونخوا کې شویدي.
ډان ورځپاڼې د سې شنبې په ورځ د لیندۍ په شلمه د دغې ادارې د چارواکو له خولې راپور ورکړ چې په دغو ترهګریزو بریدونو کې اته پاکستانیان هم وژل شوي او ۲۵ نور ټپیان شویدي. د دغې ادارې د مشر په وینا، دمګړۍ د ۲۰ زرو په شاوخوا کې د انجنییرانو او د چین او پاکستان تر منځ د لویې لارې د جوړولو چینایي کارکونکي په دغه هېواد کې مېشت دي.
دغې ادارې ویلي چې د چینایي وګړو امنیت او خوندیتوب د حکومت په لومړیتوبونو کې دی.
له هغه وروسته چې په سند او خیبر پښتونخوا کې پر چینایي وګړو ترهګریز بریدونه وشول نو د هغوی د خوندیتوب موضوع د چین او پاکستان لپاره اندېښنې زیاتې کړې. دمګړۍ د دواړو هزوادونو تر منځ د خبرو انرو د سر، سر موضوع د چینایي وګړو خوندیتوب دی.
له هغه وروسته چې د خیبر پښتونخوا په داسو سیمه کې د بریښنا د بند پنځه تنه انجنیران ووژل شول او له هغه وروسته بیا د کراچۍ هوایي ډګر ته څېرمه دوه نور چینایي انجنیران ووژل شول، چین له پاکستانه وغوښتل چې د هغوی د کارکونکو خوندیتوب ته پاملرنه زیاته کړي، خو پاکستان هڅه کوي چې د دغو بریدونو مخه ونیسي او په دې توګه د هغوی د امنیت ټینګولو ته ځانګړې پاملرنه وګړي.

د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت سرپرستې کرن ډېکر د سې شنبه په ورځ د افغانستان په چارو کې د پاکستان له ځانګړي استازي محمد صادق سره خبرې وکړې.
محمد صادق وايي، چې په دې ناسته کې یې د "سیمې د سولې او ثبات" په اړه خبرې کړې دي.
ښاغلي صادق د افغانستان لپاره د امریکا د سفارت له سرپرستې سره د لیدنې پرمهال د خبرو په تړاو جزیات نه دي ورکړي.
همدارنګه د امریکا سفارت هم د یادې لیدنې په اړه څه نه دي ویلي.
د افغانستان لپاره د پاکستان د ځانګړي استازي په توګه د محمد صادق خان تر ټاکل کېدو وروسته دا د نوموړي لومړۍ لیدنه ده.
دا لیدنه په داسې حال کې کېږي، چې په پاکستان کې نا امنیتي او بې ثباتي په بې ساري توګه زیاته شوې ده.
بلخوا پاکستان په تېرو درېیو کلونو کې له افغانستان څخه د پاکستاني طالبانو د بریدونو په مخنیوي کې کوم د پام وړ پرمختګ نه دی کړی او دې وضیعت د افغان طالبانو او د پاکستان حکومت تر منځ د اړیکو د ترینګلتیا لامل شوی دی.
د راپورونو له مخې، پاکستان هیله لري چې محمد صادق به وکولای شي، چې د دواړو هېوادونو په ترینګلو اړیکو کې بدلون راولي او طالبان به وهڅوي، چې د تحریک طالبان پاکستان په کنټرولولو کې همکاري وکړي او د دغه هېواد پر ضد د افغان خاورې د کارولو مخه ونیسي.
