د جرمني د بهرنیو چارو وزارت په وینا، تر ۲۰۲۰ کال پورې په افغانستان کې ددوی ۳۹۰۰ تنه محلي کارکوونکي تشخیص شوي وو، خو اوس په ډاګه شوې، چې ددې محلي کارکوونکو لګښت تر هغه څه لوړ دی، چې دوی یې اټکل کړی و.
د جرمني د پارلمان غړي رنه شپرینګر د یوې پوښتنې په ځواب کې د دغه هېواد د اقتصادي همکاریو او پراختیا وزارت وایي، چې « د جرمني د نړیوالې پراختیا یا جي ای زیډ ټول لګښتونه چې محلي کارکوونکي او ګواښمن کسان پکې تر ملاتړ لاندې راځي، د ۲۰۲۴ کال د نومبر تر پایه ۱۴۹ میلیونه ډالره کیږي».
جي ای زیډ د جرمني یو فدرال سازمان دی چې د نړۍ په بېلابېلو سیمو کې پراختیايي پروژې پرمخ وړياو د افغان محلي همکارانو او تر ګواښ لاندې کسانو د ملاتړ په برخه کې یې د جرمني بهرنیو چارو وزارت ملاتړ کوي.
په دغو لګښتونو کې شاوخوا ۲۸.۶ میلیونه یورو د اقتصادې همکارۍ او پراختیا فدرالي وزارت، ۱۱۱.۶ میلیونه یورو د بهرنیو چارو فدرالي دفتر او۸.۸ میلیونه یورو د کورنیو چارو فدرالي وزارت لګولېاو پاتې ۴.۳ میلیونه یورو د امنیتي مرکو د تنظیم پرچارو لګول شوې دي.
د افغانانو د لېږد مخالفان
د جرمني په پارلمان کې د جرمني لپاره بدیل (AfD) ګوند غړی ریني شپرینګر داسې انګیري چې هغه تېر ایستل شوی، ځکه د دغه پروګرام لګښتونه د کلونو لپاره غیر شفاف پاتې شوي دي.
هغه برلینر څایتونګ ته په خبرو کې وویل: «سګونه زره افغانان د فدرالي پروګرامونو له لارې جرمني ته رالېږدول شوي، سره له دې چې د افغانستان څیړونکې کمېټې ثابته کړې چې ځایي کارکوونکي هېڅکله په خطر کې نه وو.»
د هغه په وینا، حکومت د لګښتونو په اړه خلکو ته حقیقت نه دی څرګند کړی او مبهم دي، په داسې حال کې چې اسلامي بنسټپالو لهدغه پروګرام ته جرمني ته د راتګ لپاره ګټه اخستې.
سپرینګر غوښتنه کوي چې دا پروګرام باید ودرول شي، "د افغان ځایي کارکوونکو ایستل نه یوازې ضروري نه وو، بلکې د جرمني لپاره ګواښناک او ګرانبیه هم وو."
حکومت دا بهیر جاري ساتي
خو د جرمني د بهرنیو چار وزارت وايي، چې دغه پروسه به دمګرۍ روانه وي.
د یاد وزارت ویاند برلینر څایتونګ ته وویل، « دمګړۍ د هغو افغان ګواښمنو پر اېستلو تمرکز دی، چې مخکې منل شوي دي. شرایط یې دادي، چې هغوی باید د منلو تاییدپاڼه ولري او له هېواده ووتلای شي. د ساري په ډول، پاسپورټ او د وتلو اړوند اسناد ورسره وي. دا چاره د هغو کسانو په اړه هم صدق کوي چې دمګړۍ له پاکستان نه د وتلو په حال کې دي»
د ناټو ځواکونو له وتلو راهیسې، ټولټال ۴۸ زره افغانانو ته د جرمني د رسمي پروګرامونو له لارې دغه هېواد ته د تګ فرصت ورکړل شوی.
د جرمني د بهرنیو چارو وزیرې انالینا بیربوک په۲۰۲۱ کال کې د خپلې دندې له پیل وروسته اعلان وکړ چې د افغانانو د منلو فدرالي پروګرامونو له لارې به هره میاشت ۱۰۰۰ افغانان ومني.
د جرمني د کورنیو چارو فدرال وزارت ویاندې په وینا، د۲۰۲۱ کال له نیمايي نه تر دې دمه د افغانانو د منلو پروګرامونو له لارې برلین ته له ۳۵ زره او ۱۰۰ تنوډېر افغانان ورغلي دي.
ویل کیږي چې ددغه بهیر د دوام یا بیا تنظیم په اړه پرېکړې به د راتلونکي حکومت او راتلونکې مقننه دورې په ترڅ کې وشي.
