د افغانستان د خبریالانو مرکز په ۲۰۲۴ کال کې د رسنیو او خبریالانو د ازادۍ د وضعیت په اړه خپل راپور خپور کړ.
د یاد راپور له مخې د رسنیو د ازادۍ د ځپلو لړۍ په ډېر شدت دوام درلودلی او د ۲۰۲۳ کال په پرتله شاوخوا اته سلنه زیاتوالی ښيي. په راپور کې راغلي، چې د افغانستان د خبریالانو مرکز په تېرو ۱۲میاشتو کې د رسنیو او خبریالانو له حقونو د سرغړونې ۱۸۱ پېښې ثبت کړې دي، چې د طالبانو له لوري د نويو وضع شویو محدودیتونو د پلي کېدو له امله د ۱۸ رسنیو د فعالیت بندول او د ۵۰ خبریالانو نیول پکې شامل دي.
د راپور پر بنسټ، په تېر کال کې له رسنیو سره د چلند په اړه د حاکمې ادارې دننه دوه ګونی دریځ د ۲۰۲۳ کال په پرتله لا څرګند و.
د دوی د مالوماتو له مخې، د طالبانو د اطلاعاتو او کلتور وزارت، چې د رسنيو اصلي مرجع بلل کيږي بې صلاحیته شوی او پر ځای یې د طالبانو امربالمعروف او استخبارات پر رسنيو سخت بنديزونه لګوي.
په دې راپور کې راغلي: «په ۲۰۲۴ کال کې د امر بالمعروف او نهی عن المنکر د نوي قانون په پلي کېدو سره، محتسبینو یا مذهبي پولیسو ته پراخ صلاحیتونه ورکړل شوي دي. دوی د دې قانون له مخې د خلکو لپاره، په ځانګړي ډول د رسنیو د کارکوونکو لپاره کړنلارې ټاکي.»
د افغانستان د خبريالانو مرکز وايي، د طالبانو يو شمېر وياندويان او د اطلاعاتو او کلتور وزارت د تېر حکومت د رسنيو د قانون پر پلي کېدو ټينګار کوي خو د طالبانو يو شمېر چارواکي د رسنيو قانون نه مني.
په افغانستان کې د رسنیو د وضعیت په اړه د دغه مرکز په راپور کې ویل شوي چې «د قدرت سخت دریځ چې له خورا محافظه کاره عنعنوي او مذهبي چلند سره دی» په ۲۰۲۴ کال کې د رسنیو د محدودولو د امرونو د صادرولو بهیر ګړندی کړی دی.
یاد مرکز وايي، «موندنې ښيي چې په ۲۰۲۴ کال کې طالبانو لږ تر لږه اووه نوې کړنلارې رسنیو ته اورولې دي، په داسې حال کې چې په ۲۰۲۳ کال کې دا شمېره څلور وه.»
د افغانستان د خبریالانو مرکز وايي، چې د طالبانو د ۲۰۲۴ کال د امربالمعروف د قانون توشیح د دې ډلې استازو ته اجازه ورکړې، چې د رسنیو او خبریالانو کار وڅاري او په خپله خوښه او د استخباراتو په همکارۍ د رسنیو پر ضد عمل وکړي.
دغه مرکز لیکلي، طالبان په داسې حال کې د رسنیو کار څاري، چې د دې ډلې د اطلاعاتو او فرهنګ وزارت د رسنیو د شکایتونو او سرغړونو د څېړلو کمېسیون د بیا فعالولو خبر هم ورکړی دی.
دغه مرکز زیاته کړې، چې په ۲۰۲۴ کال کې د طالبانو د اقداماتو له امله لږ تر لږه ۱۸ رسنۍ تړل شوې، چې له دې جملې ۱۴ رسنیو ته د بیا پرانیستلو اجازه نه ده ورکړل شوې.
تر دې وړاندې د بې پولې خبریالانو سازمان اعلان کړی و، چې طالبانو پر رسنیو فشارونه او د خبریالانو ځورونه زیاته کړې ده.
دغه سازمان لیکلي، چې طالبانو په ۲۰۲۴ کال کې لږ تر لږه ۱۲ دولتي او خصوصي رسنۍ تړلې دي.
