د ولادیمیر پوتين سیاسي مخالف ناوالني درې وکیلان د افراطي فعالیت په تور بندیان شول

د روسیې یوې محکمې د جمعې په ورځ د اپوزیسیون د پخواني مشر الیکسي ناوالني درې وکیلان په یوه "افراطي سازمان" کې د ګډون په تور مجرم وپېژندل او په کلونو بند یې محکوم کړل.

د روسیې یوې محکمې د جمعې په ورځ د اپوزیسیون د پخواني مشر الیکسي ناوالني درې وکیلان په یوه "افراطي سازمان" کې د ګډون په تور مجرم وپېژندل او په کلونو بند یې محکوم کړل.
د تېرې فبرورۍ په میاشت کې د ارکټیک زندان کالونۍ کې د ناوالني ناڅرګنده مرګ وروسته، کرملین د ناوالني ملګرو ته د سزا ورکولو هڅه کړې.
وادیم کوبزوف، الیکسي لیپتسر او ایګور سرګونین د پیتوشکي ښار د یوې محکمې له خوا په "افراطي سازمان" کې د ګډون په تور مجرمین وپېژندل شول.
کوبزوف، د ناوالني د قانوني ټیم ترټولو لوړ پوړی غړی، پنځه نیم کاله، په داسې حال کې چې لیپسر پنځه او سرګونین درې نیم کاله بند باندې محکوم شول.
دوی تقریباً یوازیني خلک وو، چې په زندان کې یې د ناوالني سره لېده کاته ترسره کول، ناوالني په ۱۹ کاله بند محکوم شوی وو.
ناوالني، د ولادېمیر پوتین اصلي سیاسي مخالف وو، نوموړي د خپلو وکیلانو له لارې د نړۍ سره اړیکې پاللې، چې دغه اړیکې د ټولنیزو رسنیو له لارې افشا شوې.
د وکیلانو له لارې د لیکونو او پیغامونو لېږدول د روسیې په زندانونو کې یو عادي کار دی.
د ناوالني جلاوطنه کونډې یولیا ناوالنیا وویل، چې وکیلان "سیاسي بندیان دي او باید ژر تر ژره خوشې شي."
د ناوالني ټیم د زندان چارواکي تورن کړي، چې د خپلو وکیلانو سره یې د ناوالني ملاقاتونه په پټه توګه فلم کړي دي.

د بریتانيا د ښځو او مساواتو چارو کې د دولت وزيرې، په افغانستان کې د ښځو او نجونو د حقونو د "وحشتناک ډول" کمزوري کولو په اړه خپله اندېښنه څرګنده کړه. هغې وویل، دغه هېواد د روان کال د جنورۍ په نهمه د عدالت نړۍوالې محکمې ته د افغانستان د قضیې د راجع کولو له پلان سره یوځای شوی دی.
انلیس ډاډز د سې شنبې په ورځ (د مرغومي ۲۵مه) د طالبانو د واکمنۍ پر مهال په افغانستان کې د ښځو د حقونو او د ښځو پر وړاندې د دغې ډلې د بندېزونو پر وړاندې د بریتانیا د اقداماتو په اړه د لیبرال دیموکرات ګوند د غړې لیزا سمارټ پوښتنې ته په جدي توګه ځواب ورکړ.
په غونډه کې له لیزا سمارټ وپوښتل شول: "د بریتانیا حکومت پر طالبانو څه فشار راوړي ترڅو ډاډ ترلاسه کړي چې ښځې او نجونې بېرته ښوونځيو ته ولاړې شي؟"
د دې پوښتنې په ځواب کې بهرنیو چارو وزارت کې د پراختیایي چارو مشرې او د ښځو او مساواتو په چارو کې د دولت وزیرې انلیس ډاډز وویل چې لندن په افغانستان کې د ښځو او نجونو له حقونو څخه د سرغړونې په اړه ژوره اندیښنه لري. هغې وویل، «مونږ په دې لټه کې یوو چې پر [طالبانو] د فشار راوړلو لپاره له هرې لارې کار واخلو.»
هغې ټینګار وکړ: «د جنورۍ په نهمه، ما اعلان وکړ چې بریتانیا په رسمي ډول د هغو هېوادونو په لېست کې شامله شوې چې د هغه پلان سیاسي ملاتړ ته ژمن دي، چې افغانستان د عدالت نړۍوالې محکمې ته د ښځو پر وړاندې د ټولو ډولونو د تبعیض د له منځه وړلو له کنوانسیون څخه د سرغړونې په خاطر راجع کړي."
په دې وروستیو کې چیلي، فرانسې، مکسیکو، هسپانیا، کوستاریکا او لوګزامبورګ د افغان ښځو له حقونو څخه د سرغړونې قضیه په هالنډ کې د جرمونو نړۍوالې محکمې ته راجع کړې ده. دغو هېوادونو د دې محکمې له څارنوال څخه غوښتي چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو له حقونو څخه په پرله پسې او سیسټماټیک ډول سرغړونې ته پاملرنه وکړي.
تر دې وړاندې ۲۴ نورو هېوادونو هم ګواښ کړی، چې که طالبان د افغان ښځو پر وړاندې پر خپلو تګلارو له سره غور ونه کړي، په هاګ کې د عدالت نړۍوالې محکمې ته به شکایت وکړي.

د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د هغه ایراني سیال مسعود پزشکیان د جمعې په ورځ د پراخو همکاریو تړون لاسلیک کړ، چې د لویدیځو هېوادونو د بندیزونو سره په مبارزه کې د دغه هېوادونو اړیکې پیاوړې کوي.
مسکو د ۲۰۲۲ کال په فبرورۍ کې اوکراین ته د پوځیانو له لېږلو راهیسې د ایران اسلامي جمهوریت ته د یوه ستراتیژیک متحد په سترګه ګوري، چې غربي چارواکي یې اندېښمن کړي.
د کرملین له خوا په خپره شوې اعلامیه کې راغلي، دواړو خواو موافقه وکړه چې د ګډو "امنیتي ګواښونو" په وړاندې مبارزه کې به یو بل سره مرسته وکړي.
دوی دا هم ومنله چې که دواړه لوري د تېري سره مخ شي، بل به "د تېري کوونکي سره مرسته نه کوي."
د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین او د هغه ایراني سیال مسعود پزشکیان، چې په کریملین کې یې په ګډه دغه تړون لاسلیک کړ، دواړو دغه هوکړه د خپلو اړیکو د نوي فصل په توګه یاده کړه.
پوتین وویل: "د دې ریښتیني پرمختګ سند هدف د روسیې او ایران او زموږ د ټولې یوریشیا سیمې د باثباته او دوامداره پرمختګ لپاره اړین شرایط رامینځته کول دي."
پزشکیان وویل، چې دا تړون به "د ایران او روسیې ترمنځ په ټولو برخو کې په ځانګړې توګه د اقتصادي همکاریو په برخه کې د اړیکو نوی فصل پرانیزي."
دغه تړون په ښکاره ډول د وسلو تبادلې ته اشاره نه ده کړې.

اروپايي ډېپلوماټان په دې لټه کې دي، چې سپینې ماڼۍ ته د متحده ایالاتو د منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ له راستنېدو دمخه د ایران په اټومي پروګرام باندې د پوځي برید ګواښ کمولو لپاره کومه لاره شتون لري او کنه.
یوه جګپوړي اروپايي دیپلومات چې نوم یې ندی یاد شوی، له العربیه انګلیسي سره په خبرو کې ویلي: "موږ باور لرو چې اسراییل په منځني ختیځ کې د تېرو څو میاشتو له پرمختګونو وروسته د برید پرېکړه کړې ده."
ډیپلوماټ نه دي ویلي، چې برید احتمالي اټکل شوی، خو ویلي یې دي چې څو اروپايي هېوادونو د ټرمپ له راتلونکي ټیم سره خبرې پیل کړي چې وګوري ایا د ډیپلوماسۍ چانس شته او که د دغو اټومي وسلو د ترلاسه کولو له پاره به برید ترسره شي.
وروسته له هغې چې د نومبر په میاشت کې پټې ناستې پرته له رسنیز کېدو ترسره شوې، بریتانیا، فرانسې او جرمني د دوشنبې په ورځ له ایران سره د تهران د اټومي پروګرام په اړه خبرې اترې وکړې.
د ډسمبر په میاشت کې، درېیو اروپایي پلازمینو د ایران د یورانیمو د غني کولو ظرفیت په اړه "سخته اندیښنه" څرګنده کړه. پاریس وویل، چې د یورانیمو غني کول د "نه راستنیدو نقطې" ته نږدې شوی.
د بهرنۍ تګلارې تر ټولو سخته ننګونه چې ټرمپ به ورسره مخامخ شي ایران او د هغه اټومي پروګرام دی. د هغه راتلونکي ټیم ته نږدې سرچینو العربیه انګلیسي ته وویل چې د ټرمپ د فشار اعظمي کمپاین به سمدلاسه بیا پیل شي.
د مشرانو جرګې د بهرنیو اړیکو د کمېټې رییس جیم ریش د جمعې په ورځ وویل، چې امریکا به "په ایران باندې د ولسمشر ټرمپ د اعظمي فشار کمپاین ته راستون شي او د امریکا ملي امنیت به خوندي کړي."
شنونکي او ډېپلوماټان په دې باور دي چې د ایران د اټومي تاسیساتو په وړاندې د متحده ایالاتو یا اسراییل د مستقیم پوځي اقدام احتمال اوس تر بل هر وخت لوړ دی، په داسې حال کې چې د ډېپلوماټیک حل لپاره امکانات کم شوي دي.

د اسراییل امنیتي کابینې د جمعې په ورځ (د مرغومي ۲۸مه) د اوربند موافقه تصویب کړه، چې د یکشنبې په سهار له غزې څخه د لومړنیو یرغمل شویو بیرته راستنیدو ته لاره هواره کړه او له دې سره د اسراییل او حماس تر منځ ۱۵ میاشتنې جګړ چې زرګونه کسان یې وژلي ودروي.
د رویټرز په وینا د سیمه ییزو چارواکو په وینا، د اسراییلي ځواکونو او حماس تر منځ جګړې د غزې ډېره ښاري برخه ویجاړه کړې، له ۴۶ زرو څخه ډېر خلک یې وژلي، او د سیمه ایزو چارواکو په وینا د جګړې څخه دمخه د ۲،۳ میلیون نفوس ډېری برخه یې بې ځایه کړې ده.
د قطر لومړي وزیر د چهارشنبې په ورځ وویل، چې په غزه کې د اسراییل او حماس ترمنځ د اوربند موافقه شوې او په غزه کې به اوربند د جنورۍ په ۱۹مه پیل شي.
د حماس د سرچینو په حواله وویل، چې حماس د اوربند له پیل څخه ۴۸ ساعته مخکې د بریدونو د درولو غوښتنه کړې ده.
په غزه کې لا هم د اسراییل بریدونه دوام لري او د اوربند د اعلان راهیسي، په غزه کې د اسراییل په بریدونو کې ۱۱۶ فلسطینیان وژل شوي دي.

د پاکستان پخواني کرېکټ ستوري او لومړي وزیر عمران خان ته د ځمکې د فساد په قضیه کې د ۱۴ کلونو بند سزا ور کول شوه. دا د نوموړي د ژوند د لوړو ژورو په لړ کې وروستۍ ده، چې له تیر یو نیم کال راهیسې په زندان کې دی.
۷۲ کلن عمران خان، ۲۰۲۲ کال کې پارلمان د بې باورۍ رایې ور کولو سره له واکه لرې کړ او وروسته له لسګونو قضیو سره مخ شو.
ښاغلي خان ته د ۲۰۲۳ کال په اګست میاشت کې د فساد په یوه بله قضیه کې هم د دریو کلونو بند سزا ورکړل شوې، چې له امله یې هغه څو میاشتې وروسته له عمومي ټاکنو بې برخې شو.
په زندان کې د عمران خان ساتلو له امله د ۲۰۲۴ کال په عمومی ټاکنو کې د نوموړي د ګوند نوماندانو خپلواک ګډون وکړ او د پارلمان ډیری څوکۍ یې هم وګټلې، خو د حکومت جوړولو لپاره د اړین اکثریت کې پاتې راغلل.
عمران خان د ده پرضد ټولې قضیې رد کړې او رویټرز ته یې ویلي؛ د پاکستان پوځ چې په ۱۹۴۷ کال کې له خپلواکۍ راهیسې د خپل تاریخ ډیره برخه په پاکستان واکمني کړې ده او استخباراتي اداره یې هڅه کوي چې دی او سیاسي ګوند یې له منځه یوسي.
خو پوځ چې د اټومي وسلو لرونکي پاکستان ځینې لویې اقتصادي ادارې هم کنټرولوي، په سیاست کې ځان بې طرفه وليب.
عمران خان چې د خپل واک پر مهال د پوځ د جنرالانو له لوري تر نیوکې لاندې راغی، د هغه وخت د پوځ د مشر جنرال قمر جاوید باجوه سره یې شخړه وشوه، چې د هغه د ګوښه کیدو لامل هم شوه.
عمران خان ویلي دي، که څه هم د پوځ مشري اوس د عاصم منیر په لاس کې ده، خو لا هم نوموړی او ګوند یې په نښه کوي.
د عمران خان د ګوند او د پاکستان د پوځ ترمنځ مخالفتونه هغه مهال ډیر شول، چې د ۲۰۲۳ کال په مۍ کې د خان له نیول کېدو وروسته د نوموړي ملاتړو د پاکستان په څو ښارونو کې د پوځ تاسیسات ویجاړ او لوټ کړل.
تر دغو لاریونونو وروسته د خان د سیاسي ګوند ځینو مشرانو له تحریک انصاف ګوند استعفا ورکړه او ګوند وايي چې لا هم د تحریک انصاف ګوند زرګونه پلویان بندیان دي.
عمران خان چې د کرکټ افسانوي لوبغاړی هم بلل کیږي، په ۱۹۹۲ کال کې یې پاکستان ته د نړیوال جام تر ټولو مهمه بریا ورپه برخه کړې ده.
نوموړي له فساد د پاک او سوکاله ملت لپاره سیاسي مبارزه پیل کړه او په ۲۰۱۸ کال کې یې واک ترلاسه کړ.
عمران خان د پاکستان تحریک انصاف (پي ټي ای) ګوند له جوړولو وروسته له دوو لسیزو مبارزو وروسته واک ته ورسېد.
په ۲۰۱۱ کال کې خان هغه ځوانان را جلب کړل چې د پراخ فساد، د برېښنا د اوږدمهاله کمښت او د زدکړې او بې کارۍ له بحرانونو مایوسه شوي وو.
له نوموړي سره د سیاسي مبارزي په ملاتړ کې له اروپايی هېوادونو پاکستاني کډوال یوځای شول او ان بهرنیو مشهورو کسانو او لوبغاړو یې هم ملتیا وکړه او په ۲۰۱۸ کال کې یې ټاکنې وګټلې.
ځینې څارونکي وايي، چې د ښاغلي خان ترټولو لوی دښمن د هغه خپله وینا او الفاظ و، چې د ملاتړو هیلې یې لوړې کړې.
عمران خان په اکسفورد پوهنتون کې د فلسفې او اقتصاد په برخه کې زدکړې کړې دي.
په کرېکټ کې د نوموړي ډیر شهرت هغه ته د پلې بوای شهرت هم ورکړی و.
د پاکستان پخواني لومړي وزیر عمران درې ځلې واده کړی دی.
نوموړي لومړی واده په ۱۹۹۵ کال کې د بریتانیايي سوداګر جیمز ګولډسمیت لور جمیما ګولډسمیت سره وکړ. دې جوړې، چې دوه زامن یې درلودل په ۲۰۰۴ کال کې طلاق واخیست.
خان د دوهم ځل لپاره د تلویزیوني خبریالې ریحام نایر خان سره واده وکړ خو په طلاق سره پای ته ورسید.
دریم واده یې د بشرا بي بي سره چې یوه روحاني مشره وه وکړ او اوس دواړه په زندان کې دي.
کله چې خان واک ته ورسېد، د یو داسې فلاحي دولت د جوړولو پلان یې پیل کړ چې د هغه په وینا د اسلامي نړۍ د ۱۴ پیړیو راهیسې یو مثالي نظام به وي.
خو د فساد پر ضد مبارزه چې، ځیني کسان یې له دندو ګوښه او بندیان کړل، خان د ډیرو کسانو له نیوکو سره مخ شو او دا کړنه یې د نوموړي له لوري د سیاسيی مخالفانو د ځپلو په مانا وبلله.
خان د ۲۰۲۲ کال په اپریل کې د لوړ انفلاسیون، د بودیجې مخ په زیاتیدونکي کسر او پراخ فساد له امله د خلکو د نا امیدۍ په منځ کې د لومړي وزیر له څوکۍ لرې شو، چې هغه یې د له منځه وړلو ژمنه کړې وه.
هغه مهال سترې محکمې د پارلمان د منحلولو په اړه د عمران خان پریکړه لغوه کړه او له هغه د واکمن ایتلاف جدا کیدل معنی دا وه چې هغه د باور رایه له لاسه ورکړه.
په دې سره، خان د پاکستان د ټاکل شویو لومړیو وزیرانو په نه ماتیدونکي قطار کې وروستی کس شو چې خپلې بشپړې دورې یې نه دي پوره کړې.
