د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي به نن د اروپایي مشرانو په سرمشریزه کې ګډون وکړي

د رویټرز خبری اژانس د راپور له مخې، د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي به نن یکشنبه (د کب ۱۲مه) د اروپایي مشرانو په سرمشریزه کې ګډون وکړي.

د رویټرز خبری اژانس د راپور له مخې، د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي به نن یکشنبه (د کب ۱۲مه) د اروپایي مشرانو په سرمشریزه کې ګډون وکړي.
دغه سرمشریزه چې په لندن کې ترسره کېږي؛ ټاکل شوې چې د برېټانیا پاچا چارلز هم پکې له زېلېنسکي سره وګوري.
دغه سرمشریزه څو ورځې وروسته له هغې ترسره کېږي، چې په سپینه ماڼۍ کې د ولسمشر ټرمپ او ولادیمیر زیلینسکي ترمنځ لفظي شخړې نړۍوال غبرګونونه را وپارول.
په سپينه ماڼۍ کې د امريکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د اوکراين ولسمشر ولاديمير زيلنسکي ترمنځ تر لفظي شخړې وروسته ټرمپ وويل، زيلنسکي د سولې خبرو ته حاضر نه دی او پر جګړې ټينګار لري.
زیلنسکي له ټرمپ سره ترلفظي شخړې ورسته برتانیې ته لاړ او هلته یې د دغه هېواد له لومړي وزیر کېیر سټارمر سره په ډاونینګ سټریټ کې ولیدل، چېرې چې دواړو مشرانو اوکراین ته د ۲.۸ مېلیارد ډالرو پور ګړندي کولو تړون لاسلیک کړ.
د امريکا لهخوا زيلنسکي ته د رد تر ځواب ورکولو وروسته، اروپايي ټولنې پر خپل پخواني دريځ ټينګار کړی او وايي، د اوکراين ترڅنګ ولاړ دي.
د اروپايي ټولنې د کمېسيون مشر اورزولا فون درلاين ويلي، اروپايي ټولنه به اوکراين يوازې پرېنږدي.
د اروپايي ټولنې د بهرني سیاست مسوول کاياکالاس د ټرمپ او زيلنسکي ليدنې ته په اشارې پر اېکس پاڼه ليکلي:« نن ثابته شوه، چې نړۍ يو نوي رهبر ته اړتيا لري. دا زموږ اروپايانو مسووليت دی، چې دې بار ته اوږه ورکړو. ګرانه زيلنسکي، زړور او باجراته اوسه، ته يوازې نه يې».


د امریکا متحده ایالاتو مرکزي قوماندې ویلي، چې د سوریې په شمال لویدیځ کې یې په یوه هوایي برید کې د القاعدې سره د تړلې ترهګرې ډلې «حراس الدین» لوړپوړی پوځي مشر محمد یوسف ضیا طلا وژلی دی.
سېنټ کام په یوه خبرپاڼه کې وویل، دغه برید چې د فبرورۍ په ۲۳مه ترسره شو؛ په سیمه کې د سېنټ کام "د ترهګریزو ګواښونو سره د مبارزې لپاره د روانو هڅو" یوه برخه ده.
د سېنټ کام خبرپاڼه زیاتوي، چې د برید موخه یې په سیمه کې د متحده ایالاتو او د هغې د متحدینو د ملکي وګړو او پوځي پرسونل پر وړاندې د بریدونو پلان، تنظیم او ترسره کولو لپاره د ترهګرو هڅو مخنیوی دی.
د امریکا د مرکزي قوماندې قوماندان مایکل اېریک کورېلا وویل:« موږ به د خپل هېواد او د متحده ایالاتو د متحدینو او سیمهییزو همکارانو د دفاع لپاره د ترهګرو لټون او له منځه وړلو ته دوام ورکړو.»
قوماندان اېریک وویل، دغه عملیات د امریکا او د هغې د سیمهییزو ملګرو لهخوا په سوریه کې د ترهګرو ډلو سره د مبارزې او د متحده ایالاتو او متحدینو ګټو پر وړاندې یې د بریدونو د خپرېدو د مخنیوي لپاره د پراخو هڅو یوه بېلګه ده.
یوسف ضیا طلا د حراس الدین ( هاد ) ډلې په جوړولو کې کلیدي رول لاره.
هغه د داعش او نورو ترهګرو ډلو پر وړاندې د جګړې لپاره د القاعدې سره همکارۍ ته ځانګړې پاملرنه کړې وه.
د هغه تر مشرۍ لاندې حراس الدین ډلې هڅه وکړه، چې د سوریې په شمال کې د القاعدې نفوذ پراخ کړي.
تر دې وړاندې د امریکا پوځ (د کب په ۴مه) هم ویلي و، چې د سوریې په شمال لوېدیځ کې یې د یوه هوایي برید په ترڅ کې د القاعدې یو جګپوړی چارواکی وسیم تحسین برقدار وژلی دی.
د امریکا مرکزي قوماندانۍ په یوه بیان کې دغه کس د "حراس الدین تروریستي سازمان کې د مالي او لوژستیکي لوړ پوړي چارواکي" په توګه یاد کړی و.

د پاکستاني رسنیو د راپورونو له مخې، د خېبر پښتونخوا ایالت د شمالي وزیرستان په اېدک سیمه کې د پاکستاني پوځیانو پر پوځي کاروان ځانمرګي برید دولس کسانو ته مرګ ژوبله اړولې ده.
ډان ورځپانې ویلي، برید هغه مهال وشو چې یوه ځانمرګي بریدګر له چاودېدونکو توکو ډک موټر د پاکستاني پوځیانو له یوه موټریز کاروان سره وجنګاوه.
په دې چاودنه کې دوه پوځیان وژل شوي او لس نور ټپیان دي، چې په ټپیانو کې دوه ملکي وګړي هم شامل دي.
د ځايي چارواکو په وینا؛ ټپیان او د وژل شویو کسانو جسدونه نږدې روغتون ته لېږدول شوي او سملاسي یې د پېښې په شاوخوا سیمو کې د عاملینو نیولو لپاره چاڼیز پوځي عملیات هم پیل کړي دي.
لا تر اوسه د دغې پېښې مسوولیت کومې وسلهوالې ډلې پر غاړه نه دی اخیستی؛ خو تر دې مخکې تر ډېره د دغه ډول بریدونو پړه «ټيټيپي» منلې ده.
تر دې برید یوه ورځ وړاندې د جمعې په ورځ د (کب ۱۰مه) د پاکستان پوځ د عامه اړیکو څانګې ویلي و، چې امنیتي ځواکونو یې د استخباراتي معلوماتو پر بنسټ عملیات ترسره کړي چې په پایله کې یې د شمالي وزیرستان په غلامخان کلي کې شپږ ترهګر ووژل شول.
له دې جلا د شنبې په ورځ د خېبر پښتونخوا په لکي مروت ولسوالۍ کې د عباسه خټک سیمه کې یوه وسلهواله نښته شوې، چې په ترڅ کې یې یو وسلهوال وژل شوی او یو ځايي پولیس افسر ټپي شوی دی.
د پولیسو یوه چارواکي خبریالانو ته ویلي، نښته هغه مهال پیل شوه، کله چې د پولیسو ګزمې یو ګرځنده ټیم د وسلهوالو تر برید لاندې راغی.
د چارواکي په وینا، وسلهوالو د پولیسو موټر ته د عباسه خټک او وانده شاه اباخېل سیمو ترمنځ کمین نیولی و.
خېبر پښتونخوا څخه نږدې هره ورځ د پوځ او پاکستاني طالبانو ترمنځ د جګړو خبرونه ترلاسه کېږي، چې ورسره هممهاله په دغه ایالت کې د یادې ډلې وسلهوال فعالیتونه چټک شوي دي. «ټيټيپي» په خپل یوه تازه راپور کې ادعا کړې، چې په خېبر پښتونخوا کې یې د روان میلادي کال په فبرورۍ میاشت کې نږدې یو نیم سل بریدونه کړي چې کابو «۱۸۰ پاکستاني پوځیانو» ته یې پکې مرګ ژوبله اړولې ده.
د پاکستان اندېښنه دا ده، چې د افغان طالبانو تر واک ته رسېدو وروسته پاکستاني طالبانو ته په افغانستان کې پټنځایونه ورکړل شوي او له همدې امله د دوی په هېواد کې د ترهګریزو بریدونو کچه لوړه شوې ده.
دا هغه ادعا ده، چې طالبانو په وار، وار رد کړې ده.
د خېبر پښتونخوا سیاستوال هم په خپل ایالت کې نا امنیو تنګ کړي او د پاکستان په مرکزي حکومت او پوځ یې نیوکې کړې، چې په لوی لاس یې د پښتنو په سیمو کې د ترهګرۍ اور بل ساتلی دی.

پاکستاني طالبانو په یوې تازه خبرپاڼه کې ادعا کړې ده، چې په خېبرپښتونخوا کې یې د روان میلادي کال په فبرورۍ میاشت کې «۱۴۷ بریدونه» کړي چې شاوخوا «۱۸۰» پاکستاني پوځیانو ته یې پکې مرګ ژوبله اړولې ده.
د «ټيټيپي» د معلوماتو له مخې، په فبرورۍ میاشت کې یې یوازې د پاکستان د پوځ په ګډون د بېلابېلو امنیتي ادارو ۸۵ سرتېري وژلي، ۹۵ یې نور یې ټپیان کړي او شپږ تنه یې ژوندي نیولي دي. په دغو بریدونو کې تر ټولو ډېر زیان د پاکستان پوځ او اېس اېس جي ځواکونو ته اوښتی دی.
د خبرپانې پر بنسټ، د دغو بریدونو تر ټولو ډېر یې په سوېلي او شمالي وزیرستان کې ترسره شوي چې له پاکستاني ځواکونو څخه یې د یو شمېر سپکو او درنو وسلو د نیول کېدو ادعا هم کړې ده. «ټيټيپي» وايي، په فبرورۍ میاشت کې یې د پاکستاني پوځیانو د موټرو پر کتارونو او پوستو نږدې «۵۳ چریکي بریدونه او ۵۰ د لېزري وسلو» بریدونه کړي دي.
یادې وسلهوالې ډلې همدا راز ادعا کړې، چې د خېبر پښتونخوا ایالت په بېلابېلو سیمو کې یې د پاکستاني پوځ یو شمېر ډرون کامرې، څارونکې امنیتي کامرې، زغروال موټر او یو شمېر عادي پوځي وسایط هم لمنځه وړي دي.
لا تر اوسه پورې د پاکستان حکومت او پوځ د «ټيټيپي» د دغو ادعاوو په تړاو څه نه دي ویلي.
په افغانستان کې د طالبانو تر بیا واکمنېدو وروسته د دغې ډلې پاکستاني ملګرو «ټيټيپي» په خېبر پښتونخوا کې خپل فعالیتونه چټک او پراخ کړي دي.
پاکستان په وار وار اندېښنې څرګندې کړې، چې افغان طالبانو په خپله خاوره کې د پاکستاني طالبانو په ګډون د دوی پر ضد یو شمېر وسلهوالو ډلو ته پناه ځایونه ورکړي او له هماغه ځایه د دوی په هېواد کې ترهګریز بریدونه پلانوي.
که څه هم افغان طالبان د پاکستان دغه ادعاوې ردوي؛ خو د خپلې واکمنۍ په لومړیو ورځو کې یې د پاکستان د پوځ یو پلاوی په کابل کې له «ټيټيپي» سره د سولې مذاکراتو لپاره کېنولو او دا یې څرګنده کړه چې پر پاکستاني طالبانو د خپلو نفوذ پراخ سیوری لري.
پاکستان په نړۍوالو غونډو او ډېپلوماټیکو ناستو کې په وار، وار له طالبانو شکایت کړی، چې په افغانستان کې یې د دوی پر ضد وسلهوالو ډلو ته د استوګنې پټنځایونه ورکړي دي.
د یاد هېواد د بهرنیو چارو وزارت ویاند د جمعې په ورځ په یوه خبري کنفرانس کې دا اندېښنه هم څرګنده کړه، چې په افغانستان کې پاتې امریکایي وسلې د دوی پر ضد کارول کېږي.
د خېبر پښتونخوا بېلابېلو سیاستوالو نیوکې کړې، چې د پاکستان د بې غورۍ او نه پاملرنې له کبله په پښتون مېشتو سیمو کې د جګړې لمن مخ په پراخېدو ده او ان «ټيټيپي» یو شمېر سیمې تر خپلې ولکې لاندې راوستې دي.
د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور پښتین څه موده مخکې ادعا وکړه، چې د پښتونخوا په ځېنو سیمو کې د شپې له لوري د طالبانو حکومت او د ورځې لهخوا بیا د پاکستان د پوځ حکومت وي.

د اسراییل د لومړي وزیر دفتر د اوربند د لومړي پړاو له پای ته رسېدو څو ساعته وروسته ویلي، د منځني ختیځ لپاره یې د امریکا متحده ایالاتو د ځانګړي استازي وړاندیز منلی چې د مسلمانانو او یهودانو دوه مذهبي مناسبتونه د «روژې میاشت او فسحې اختر» لپاره په غزه کې لنډمهالی اوربند وغځوي.
د بنیامین نتنیاهو دفتر نن د یکشنبې په سهار اعلان وکړ، چې په غزه کې نیول شوي نیمایي یرغمل شوي، ژوندي او مړه دواړه به د اوربند په لومړۍ ورځ خوشې شي او پاتې یرغمل شوي کسان به د اوږدمهالي اوربند له هوکړې وروسته خوشې شي.
د نتنیاهو دفتر زیاته کړې:« سټیو وېټکوف د اوسني اوربند د غځولو وړاندیز وروسته له هغه وکړ چې پوه شو، په غزه کې د تلپاتې اوربند لپاره د خبرو اترو لپاره لا نور وخت ته اړتیا ده.»
د حماس ډلې ویاند حازم قاسم د شنبې په ورځ وویل، چې دې ډلې په غزه کې د اوربند د لومړي پړاو د غځولو لپاره د اسراییل "طرحه" رد کړې؛ خو په ښکاره یې د وېټکوف د طرحې یادونه نهده کړې.
د نتنیاهو دفتر ویلي، که چېرې حماس هوکړه وکړي؛ نو اسراییل چمتو دی چې سملاسي د وېټکوف په طرحه خبرې اترې پیل کړي.
بل خوا بیا د نتنیاهو دفتر هم حماس د هوکړې څخه په سرغړونې تورن کړ او ویې ویل:« که اسراییل احساس وکړي چې خبرې بې پایلې دي؛ نو د هوکړې له مخې کولای شي چې ۴۲ ورځې وروسته بېرته جګړې ته راستون شي.»
اسراییل او حماس یو بل تورنوي، چې دوه میاشتې مخکې د شوي اوربند څخه یې سرغړونې کړې دي.
په غزه کې د اوربند د غځولو په اړه په وروستیو ورځو کې په قاهره کې خبرې روانې دي؛ خو کومې هوکړې ته نه دي رسېدلي.

د کاناډا لومړی وزیر جسټین تروډو د شنبې په سهار د اروپایي مشرانو سرمشریزه کې د ګډون په موخه لندن ته ولاړ. دغه سرمشریزه به په اوکراین کې د دوامدارې سولې د ټینګښت لپاره شرایط وټاکي.
د سي بي سي نیوز د راپور له مخې، دغه سرمشریزه به د اروپایي مشرانو په ګډون د یکشنبې په ورځ (د مارچ دویمه) ترسره او د ټرمپ له دره رټل شوی زېلېنسکي به په کې وینا وکړي.
کییف او واشنګټن تمه لرله، چې د معدني تړون لاسلیک کول به له اوکراین سره د روسیې د جګړې پای ته رسولو کې حیاتي رول ولوبوي، خو زېلېنسکي د ټرمپ سره د توندو خبرو له تبادلې وروسته له متحده ایالاتو سره د معدني تړون لاسلیک کولو پرته سپینه ماڼۍ پرېښوده او ووت. ټرمپ ویلي، چې زېلېنسکي سپینې ماڼۍ ته بې احترامي وکړه، د سولې خبرو ته اماده نه دی او کله چې اماده شو کولی شي بېرته راشي.
اروپا د روانې میاشتې په پیل کې د ټرمپ لهخوا روسیې سره د اړیکو د پراختیا په اړه وېره پیدا کړې او د خپلو دفاعي پلانونو په جوړولو بوخت دي.
کله چې د برېتانیا لومړي وزیر کیر سټارمر واشنګتن ته د خپل سفر پر مهال ټرمپ سره د دغې سرمشریزې په اړه خبرې اترې کولې، کاناډا یو د هغو هېوادونو په توګه چې د یکشنبې په ورځ دغې غونډه کې ګډون کوي یاد نه کړ.
سټیو هیویټ چې د برېتانیا بیرمنګهم پوهنتون کې د کاناډا د مطالعاتو استاد دی، سي بي سي نیوز ته وویل چې دغې سرمشریزې ته د ټروډو تګ دا پیغام له ځان سره لري چې اتوا له خپلو متحدیدو سره ولاړه ده.
هیویټ زیاته کړه: «دا په ډېری اړخونو کې د سیاسي بیان یوه بڼه ده، د دغې غونډې شاوخوا ډېر خلک سمبولیک دي.»
هغه دا هم وویل، چې دغه سمبولیک موجودیت د زېلېنسکي لپاره په ټولنیزو رسنیو کې د ټروډو او بېلابېلو اروپایي مشرانو ملاتړ ښکاره کوي.
دا یو روښانه او له ټرمپ سره په ټکر کې موقف دی.
د نوموړي په وینا: «دا ډېره عجیبه ده چې امریکا د اروپا د امنیتي اندېښنو په وړاندې مقاومت کوي.»
که څه هم سټارمر ویلي دي، چې برېتانیا به د امریکا او اروپایي اتحادیې ترمنخ د یو پُل په توګه دریځ غوره کړي، خو هیویټ وویل چې د برېتانیا لومړی وزیر غواړي دواړه اړخونه خوښ وساتي، خو ممکن دا سناریو برعکس شي.
بلخوا، کاناډا بیا هڅه کوي چې د امریکا پرته له نورو شریکانو سره قوي اړیکې جوړې کړي.
په دغه سرمشریزه کې د سټارمر له خوا د ناتو، اروپایي کمېسیون او د فرانسې، جرمني، ډنمارک، ایټالیا او هالنډ په ګډون لسګونه نورو مشرانو ته بلنه ورکړل شوې ده.