ملګري ملتونه: په ۲۰۲۴ کال کې د افغانستان د تاریاکو بیه لس برابره لوړه شوې

د ملګرو ملتونو د نشه يي توکو او جرمونو ضد دفتر په خپل یوه تازه راپور کې ویلي، چې په افغانستان کې د تاریاکو بیې په بې ساري ډول لوړې شوې او ستر قاچاقبران ترې ګټه اخلي.

د ملګرو ملتونو د نشه يي توکو او جرمونو ضد دفتر په خپل یوه تازه راپور کې ویلي، چې په افغانستان کې د تاریاکو بیې په بې ساري ډول لوړې شوې او ستر قاچاقبران ترې ګټه اخلي.
رپوټ چې نن خپور شوی، وايي، په افغانستان کې د تاریاکو بیې په ۲۰۲۴ کال کې خورا لوړې شوې او د یو کیلوګرام بیه یې ۷۵۰ امریکایي ډالرو ته رسېدلې وه.
دغه راپور په ډاګه کوي، چې په ۲۰۲۲ کال کې د طالبانو له لوري د نشه يي توکو پر کر د بندیز پرمهال د تاریاکو د یو کیلو ګرام بیه ۷۵ امریکايي ډالره وه او د ۲۰۲۲ کال په پرتله په ۲۰۲۴ کال کې د تاریاکو بیه لس برابره لوړه شوې.
د ملګرو ملتونو له نشه يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر په راپور کې ویل شوي، له بندیز او د نشه یي توکو د تولید له کمښت وروسته د نشه يي توکو قاچاق هم کم شوی او له ۲۰۲۱ کال راپه دیخوا افغانستان کې د هیروینو او تریاکو اندازه کمه شوې ده.
د دغې ادارې په خبره که څه هم د نشه یي توکو د سوداګرۍ حجم ټیټ شوی خو د بیو په لوړیدو سره لا هم لوی قاچاقبران او جرمي ډلې ترې په لویه کچه ګټه پورته کوي.
د یاد راپور له مخې د ۲۰۲۲ کال تر پایه په افغانستان کې د ۱۳۲۰۰ ټنه ذخیره شویو تریاکو په اړه اټکل شوی او دغه ذخیره شوي تریاک تر ۲۰۲۷ کال پورې د افغانستان د نشه يي توکو تقاضا پوره کولو لپاره کافي دي.
د ملګرو ملتونو د نشه يي توکو او جرمونو سره د مبارزې دفتر اجراییه رییسه غاده والي وایي:« د تریاکو د بیې لوړوالی او د شته زیرمو زیاتوالی دا معنا لري چې په افغانستان کې د نشه یې توکو قاچاق لا هم یو د ډیرو ګټورو غیر قانوني کاروبارونو څخه دی.»
نوموړې زیاته کړه:«دې ګټو نړیوالو سازماني جرمونو ته لاره هواره کړې، چې نه یوازې افغانستان بلکې ټوله سیمه بې ثباته کوي. موږ د قاچاق شبکو په نښه کولو، بزګرانو ته د دوامداره اقتصادي فرصتونو برابرولو او د افغانانو لپاره د اوږد مهاله ثبات رامنځته کولو په خاطر د نشه یې توکو ضد یوې همغږې شوې ستراتیژۍ ته اړتیا لرو.»
د ملګرو ملتونو د دغه دفتر د راپور له مخې، په افغانستان کې د نشه یې توکو د کر له بندیز څخه مخکې د زیرمه شویو تاریاکو ارزښت شاوخوا ۶،۴ تر ۵،۹ میلیارد ډالرو اټکل شوی و او دا په ۲۰۲۳ کال کې د افغانستان د ناخالص تولید شاوخوا ۲۳ تر ۲۹ سلنه جوړوي.
د دوی په خبره د تریاکو دغو زېرمو ښايي په افغانستان کې د طالبانو له واکمنېدو وروسته د رامنځته شویو اقتصادي ستونزو په کمولو کې مرسته کړې وي.
ملګري ملتونه وايي، د تریاکو د زیرمو لویه برخه شاوخوا ۶۰ سلنه یې د لویو کاروباریانو او قاچاقبرانو په واک کې ده، د نشه یې توکو شاوخوا ۳۰ سلنه زیرمې بیا د بزګرانو په لاس کې وي چې د تریاکو د کر له بندیز وروسته اوس له سختو اقتصادي ستونزو سره مخامخ دي.
دوی وايي، هغه بزګران چې مخکې یې تریاک کرل اوس دوامداره اقتصادي بدیلونو ته اړتیا لري.
د ملګرو ملتونو د نشه یي توکو او جرمونو ضد ادارې اندیښنه ښودلې او وایي، په افغانستان کې د تریاکو د دوامدار کمښت له امله ښايي پیرودونکي او پلورونکي داسې بدیل مخدره توکو ته مخه کړي چې له هیرویینو څخه لا هم زیانمنوونکي وي.