جرمنی له اسلام اباده د افغانانو یوه بله چارټر الوتنه تنظیموي

د جرمني حکومت پتېیلې، چې په پاکستان کې له میشتو افغانانو، چې ددغه هېواد رسمي تاییدپاڼې لري، یوه ډله نور هم په یوه چارټر الوتنه کې برلین ته ولیږدوي.

د جرمني حکومت پتېیلې، چې په پاکستان کې له میشتو افغانانو، چې ددغه هېواد رسمي تاییدپاڼې لري، یوه ډله نور هم په یوه چارټر الوتنه کې برلین ته ولیږدوي.
د ډویچلنډ فونک د رپوټ له مخې، دغه کسان د هغو ۲۸۰۰ کسانو برخه دي، چې د جرمني تاییدلیکونه لري.
ددې الوتنې د ترسره کېدو د کره نیټې او د مساپرو د شمېر په تړاو جزئیات نه دي ورکړل شوي.
د جرمني د کورنیو چارو وزارت د چارټر الوتنو ملاتړ کوي.
یاد وزارت ویلي، « نورې چارټر الوتنې اړینې دي څو هغه کسان چې د منلو ژمنې لري په یوه منظمه پروسه کې او له امنیتي معیارونو سره جرمني ته راوستل شي».
د جرمني په پارلمان کې د ښي اړخي اې ایف ډي ګوند غړي ایرک هولم ویلي، چې د الوتنو پروګرام باید زر ودرول شي او راتلونکی حکومت باید نور د ژمنې لیکونه لغو کړي.
د جرمني د فدرالي پولیسو اتحادیې مشر هایکو ټیګاتز دا وضعیت د نه منلو وړبللی.

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر وايي، «په افغانستان کې د ډیموکراسۍ د تحمیل ازموینه ماته شوې ده». سرګي لاوروف له امریکایي بلاګ لیکونکو سره په یوه مرکه کې د افغانستان په اړه وویل: « د دې تمدن دودونه او نالیکلي قوانین بشپړ له پامه غورځېدلی وو».
لاوروف په دې مرکه کې چې د چارشنبې په ورځ، د کب پر ۲۲مه په مسکو کې شوې، زیاته کړې: « د امریکا مخکیني ولسمشر جوبایډن د ۲۰۲۱ کال په جون میاشت کې له ولادیمیر پوتین سره په خپله لیدنه کې ومنله چې د ډیموکراسۍ د مطلقپالنې په اړه یې بیا غور پیل کړی».
د روسیې د بهرنیو چارو وزیر په ورته وخت کې افغانستان ته په اشارې وویل:« موږ باید له هر ډول تحمیل څخه ډډه وکړو».
د لاوروف څرګندونې داسې مهال دي چې جو بایدن په روان کال کې ویلي و چې د بن لادن له وژنې وروسته باید امریکا له افغانستان نه وتلې وای ځکه هیڅوک «دا هېواد نه شي متحد کولای».
بایدن د روان کال په مرغومي کې هم په یوه وینا کې وویل: « چین او روسیې غوښتل چې امریکا په افغانستان کې ښکیله کړي».

بلوڅ ځانمرګو بریدګرو د هغو مساپرو د خلاصون لپاره د پاکستاني پوځ عملیاتي چارې ټکنۍ کړې، چې وسله والود پاکستان په بلوچستان ایالت کې پر یوه اورګاډي د برید پرمهال نیولي دي.
تېره ورځ شاوخوا ۵۰ وسله والو پر جعفر اکسپریس اورګاډي توغندي وتوغول او وروسته یې شاوخوا ۴۰۰ کسان، چې ویل کیږي د پاکستان د پوځ، استخباراتو او پولیسو سرتېري پکې دي، له ځان سره برمته کړل.
دغه اورګاډی د سې شنبې په ورځ له کویټې نه پېښور ته پر لار و، چې د بولان غاښي په دهدار سیمه کې تر برید لاندې راغی.
د پاکستان پوځ د پوځي تجهیراتو او چورلکو له لارې په لرې غرنيو سیمو کې د برمته کسانو د خلاصون عملیات پیل کړي، خو سرچینې وايي، د سپرلیو په منځ کې د بلوڅ ځانمرګو بریدګرو حضور د پوځ د خلاصون عملیات ټکني کړي دي.
د بلوچستان حکومت اعلان کړی، چې تر دې دمه ۱۵۵مساپر خلاص شوي، خو بلوڅ ازادۍ پوځ پرون اعلان وکړ، چې نور مساپر یې خوشي کړي او یوازې د پاکستان د پوځ او امنیتي ادارو کارکوونکي یې له ځان سره یرغمل کړي دي.
محمد اشرف، چې په اورګاډي کې و، رویټرز ته وویل: « مساپر ژوبل شوي او ځینې یې مړه شوي دي».
د بلوچستان ازادۍ پوځ ګواښ کړی چې که بلوڅ سیاسي بندیان، فعالان او ورک شوي کسان چې د پوځ له خوا تښتول شوي بلل کیږي، په ۴۸ ساعتونو کې خوشې نه شي، نو هغوی به برمته کسان ووژني.
د دې ډلې یوه جنګیالي چې د اورګاډي پر چت ناست و، د بلوچستان له خلکو غوښتنه وکړه، چې د پاکستان پر ضد ددوی د جګړې ملاتړ وکړي.
یوې امنیتي سرچینې رویټرز ته په خبرو کې وویل چې په اورګاډي کې ۴۲۵ تنه سپاره وو.
سرچینه وايي، چې د اورګاډي تر برمتې وروسته بلوڅ جنګیالیو د مساپرو پېژندګلوي پیل کړه او د پوځیانو او امنیتي کارکوونکو پلټنه یې کوله.

یاده پاکستانۍ امنیتي سرچینه وايي، په پوځي عملیاتو کې تراوسه د بلوچستان ازادۍ پوځ ۲۷ تنه غړي وژل شوي دي.
د رویټرز خبریال وايي، چې په کویټه کې یې د اورګاډي تمځي کې سل خالي تابونونه لیدلي، چې د وژل شویو او یا احتمالي نورو تلفاتو لپاره چمتو شوي.
د پاکستان د اورګاډو ادارې له پنجاب او سند ایالتونو څخه بلوچستان ته ټول عملیات ځنډولي دي.
د تېر کال په نومبر کې هم د کوټې د اورګاډي په تمځاي کې په یوه ځانمرګي برید کې لږ تر لږه ۲۶ کسان ووژل شول، چې ۱۶ امنیتي پرسونل هم پکې شامل وو او ۶۱ نور ټپیان شول.
بریدګر په هغه پلیټفارم کې چاودیدونکي توکي وچول چیرې چې ګڼ شمیر پوځیان د جعفر اکسپریس په تمه وو.

د ملګرو ملتونو د ماشومانو ژغورنې اداره وایي، چې په راتلونکو ۳۰ ورځو کې به د مرستو د کمښت له امله په افغانستان کې د ماشومانو د ملاتړ پروګرامونه ودروي.
دغې ادارې په یوه خپره کړې خبرپاڼه کې ویلي، د بودجې د کمښت له امله په افغانستان کې هغه ۱۸ روغتیایی مرکزونه تړل شوي چې دوی او کاري شریکانو یې ملاتړ کاوه.
یاده اداره زیاتوي ۱۴ نور روغتیایي مرکزونه چې د یوې میاشت لپاره بودجه لري فعاله دي؛ خو که د مرستو کمښت همداسې دوام ومومي، نو اړ دي چې پاتې روغتیایي مرکزونه هم وتړي.
د دغه بنسټ په خبرپاڼه کې راغلي، چې دغو ۳۲ روغتیايي مرکزونو یوازې د روان کال په جنورۍ میاشت کې له ۱۳۴ زره ډېرو خوارځواکو ماشومانو سره مرسته کړې ده.
په خبرپاڼه کې راغلي، چې د اوسني وضعیت او د ټولنې د اړتیا وړ خدمتونو ته په کتو، د دې ادارې کارکوونکو، ډاکټرانو او نرسانو له څلورو تر پنځو میاشتو پورې له تنخوا پرته د کار کولو هوکړه کړې ده.
دغه سازمان زیاته کړې، د نړۍ حکومتونه د بهرنیو مرستو بودجه کموي چې له امله یې په افریقا، اسیا، لاتینې امریکا، اروپا او منځني ختیځ کې شاوخوا ۴۰ هېوادونه د امریکا د بهرنیو مرستو د ناڅاپه بندېدو له امله اغېزمن شوي دي.
دغې ادارې وویل، چې د مرستو کمښت د مېلیونونو ماشومانو لپاره د روغتیا، تغذیې او تعلیم په برخو کې پروګرامونه ګواښوي چې د دغې ادارې لهخوا ملاتړ کېږي.
خبرپاڼه کاږي، د افغانستان په ګډون په ټوله نړۍ کې ۱۳۱ مېلیونه ماشومان په هغو سیمو کې ژوند کوي چې د خوړو له سخت ناورین سره مخ دي.

د تورخم دروازې د خلاصون لپاره ټاکل شوې وه، چې نن د کرښې دواړه غاړو ته د پرتو سوداګرو او قومي مشرانو ترمنځ د جرګې دویم پړاو ناسته وشي؛ خو د پاکستان له لوري په جرګه کې د ګډونوالو د شمېر زیاتېدو له امله یاده ناسته د افغانستان لهخوا د نن لپاره لغوه شوې ده.
د دغې جرګې یو غړي حاجي ګل مراد عرب افغانستان انټرنشنل پښتو ته په خبرو کې وویل، له وړاندې ټاکل شوې وه چې په نننۍ ناسته کې به د پاکستان له لوري ۲۶ کسه په جرګه کې برخه واخلي؛ خو نن د دغې لوري لهخوا له ۶۰ د ډېرو ګډونوالو نوملړ ورکړل شو، چې له امله یې د جرګې ناسته لغوه شوه.
حاجي ګل مراد زیاتوي، مقابل لوري ته یې ویلي چې دوی یوازې له سوداګرو او قومي مشرانو سره خبرو ته چمتو دي او د دولتي او یا هم د شخصي خلکو سره ناسته نه کوي.
بل خوا د پاکستان لهخوا د یادې جرګې غړي سید جواد حسین کاظمي د افغانستان انټرنشنل پښتو خبریال جواد شینواري ته ویلي، چې د افغانستان لهخوا د جرګې ناسته لغوه شوې ده او لامل یې همدا دې چې د ګډونوالو په نوملړ کې زیاتوالی راغلی.
هغه وایي، دوی به د خپلو مشرانو سره پر دې اړه خبرې وکړي او هڅه به وکړي چې یو ځل بیا د دویم پړاو خبرو ته لار هواره کړي.
د دغې جرګې ناسته په داسې حال کې لغوه کېږي، چې تېره ورځ د دواړو لوریو قومي مشرانو او سوداګرو هوکړه کړې وه، چې د هغې سیمې څېړنه به کوي چې طالبان په کې د پوستو جوړول غواړي او پاکستان یې د ملکیت دعوه کوي.
په لومړۍ ناسته کې پر دې هوکړه شوې وه، که د پاکستان د ملکیت په توګه لانجمنه سیمه تثبت شي؛ نو طالبان به رغنیزې چارې ودروي او یاده دروازه به د تګ راتګ پر مخ پرانستل شي.
خو تر دې مهاله د دواړو غاړو تر منځ کومه هوکړه نه ده شوې او دغه لار لا هم د هر ډول تګ راتګ لپاره تړلې ده.
پاکستاني چارواکو تر دې مخکې ویلي وو، چې د طالبانو لهخوا د پوستو او تاسیساتو د جوړولو له امله یې دغه لار تړلې ده.
په ورته وخت کې چې دغه لاره تړل شوې وه، د طالبانو او پاکستاني پوله ساتو ترمنځ هم په پرله پسې ډول نښته شوې، چې په پایله کې یې د درېیو طالبانو، یوه پاکستاني افسر او موټر چلوونکي په ګډون پنځه تنه وژل شوي او د درېیو پاکستاني پوځیانو په ګډون لس تنه نور بیا ټپیان دي.

د پاکستان دولتي راډیو ادعا کړې ده، چې د بلوچستان د رېل ګاډي «بریدګر» په افغانستان کې له خپلو ملګرو سره په اړیکه کې دي. د دغه رسنۍ په وینا، د پاکستان امنیتي ځواکونو د دغې پېښې لږ تر لږه ۱۵۵ برمته شوي کسان ژغورلي او ۲۷ بریدګر یې بیا وژلي دي.
لاتراوسه د بلوڅ بېلتونغوښتونکو ډلې د پاکستان دولتي راډیو د دغې ادعا په تړاو څه نه دي ویلي.
د دغه رسنۍ د مالوماتو له مخې، د ژغورنې عملیات لاهم دوام لري؛ خو په وینا یې بریدګر په ځانمرګو واسکټونو سمبال دي، چې د ولسي مرګ ژوبلې د مخنیوي له امله یې عملیات ورو روان دي.
د پاکستان دولتي راډیو نن د امنیتي سرچینو په حواله راپور ورکړی، چې په دغو ژغورل شویو کسانو کې ښځې او ماشومان هم شامل دي.
راپور زیاته کړې، چې ۳۷ ټپیان روغتونونو ته لېږدول شوي دي.
تېره ورځ د پاکستان په بلوچستان ایالات کې پر یوه رېلګاډي د بلوڅ بېلتون غوښتونکو وسلهوالو (بياېاېل) د یوه خونړي برید په ترڅ کې لږترلږه شپږ پاکستاني پوځیان وژل شوي او ۴۵۰ نور کسان برمته شوي وو.
اېبيسي خبري اژانس د سېشنبې پر ورځ (د مارچ ۱۱مه) د یوه امریکایي چارواکي په حواله راپور ورکړ، چې بلوڅ بېلتونغوښتونکو وسلهوالو د بلوچستان ایالت په یوې غرنۍ سیمه کې لومړی د پټلۍ یوه برخه په بمونو الوزولې او ورسره جوخت یې د رېلګاډي کنټرول په خپل لاس کې اخیستی دی.
د ژغورل شویو کسانو په وینا، ګڼ برمته شوي کسان مړه شوي دي.
له بل پلوه په خواله رسنیو کې د جعفر اېکسپرېس رېل ګاډي تمځای کې د تشو تابوتونو عکسونه هم لاس په لاس کېږي.
