ملګري ملتونه: اسراییل له اوربند راهيسې تر اوسه لږ تر لږه ۷۱ ملکي وګړي په لبنان کې وژلي

ملګرو ملتونو ویلی، چې له تېر کال راهيسې د شوي اوربند وروسته د اسرایيلي ځواکونو له خوا لږ تر لږه ۷۱ ملکي وګړي په لبنان کې وژل شوي دي.

ملګرو ملتونو ویلی، چې له تېر کال راهيسې د شوي اوربند وروسته د اسرایيلي ځواکونو له خوا لږ تر لږه ۷۱ ملکي وګړي په لبنان کې وژل شوي دي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو عالي کمېشنرۍ ویاند ثمین الخيطان د سې شنبې په ورځ وویل، چې د وژل شویو کسانو په ډله کې ۱۴ مېرمنې او ۹ ماشومان هم شامل دي.
نوموړي غوښتنه وکړه، چې «د هر هغه پوځي اقدام پلټنه باید وشي چې په کې ملکي وګړي وژل شوي.»
یاد دفتر اندېښنه څرګنده کړې، چې د اسراییل ورستیو عملیاتو ملکي زېربناوي هدف ګرځېدي لکه، د اپرېل په ۳مه سوېلي ښار نقوره کې د اسلامي روغتیايي ټولنې له خوا نوی جوړ شوی طبي مرکز ویجار شوی دی.
دغه دفتر زیاته کړې چې د اسرایيلي پوځ د معلوماتو له مخې، له لبنان څخه لږ تر لږه پنځه توغندي، دوه هاوانونه او یو بېپیلوټه الوتکه شمالي اسرایيل ته توغول شوي او لا هم لسګونه زره اسرایيليان له شماله څخه بې ځایه شوي دي.
الخيطان وويل: "اوربند بايد وساتل شي، ځکه د هر ډول جګړې زیاتوالی د لبنان، اسرایيل او ټولې سيمې ثبات له خطر سره مخ کوي."
یاده دې وي، اسراییل له اوربند وروسته هم پر لبنان خپلو بريدونو ته دوام ورکړي، چې په دې کې پر پلازمېنې بېروت هم بریدونه شامل دي.
دا اوربند د نومبر په ۲۷ د اسرایيل او وسلهوالې ډلې حزبالله ترمنځ تر يو کلنۍ سختو جګړو وروسته رامنځته شوی و.


د لیتوانیا دفاع وزیرې دوویلې ساکالیینه رویټرز ته وویل چې اروپا باید د دفاعي لګښتونو د پور اخیستلو محدودیتونه لرې کړي، که نه نو له روسیې سره د جګړې له خطر سره به مخ شي.
هغې وویل، « اوس دفاع یوه حیاتي مساله ده، دا له جوړښتي اصلاحاتو مهمه ده. که خپلو سرتېرو ته کافي مهمات نه شئ برابرولای، نو نورې خبرې هېڅ ارزښت نه لري».
ساکالیینه ټینګار وکړ، « موږ فرصت لرو چې خپل خلک د روسي بمونو او مرمیو له وېروونکو وژنو وژغورو، خو باید همدا اوس خپلو دفاعي وړتیاوو ته بودجه ورکړو».
لیتوانیا، چې د ناټو او اروپايي اتحادیې غړی دی، د راتلونکي کال لپاره د خپل ناخالص کورني تولید ۵،۵ سلنه په دفاع لګوي، چې دا کال یې کچه ۳،۹سلنه ده.
د اروپايي اتحادیې د مالیې وزیرانو په دې وروستیو کې د ګډ دفاعي صندوق د جوړېدو پر طرح بحث وکړ، چې د ګډو وسلو پیرودل ممکن کړي.
دا بحثونه له دې امله کېږي چې اروپايي هېوادونه نور نشي کولای یوازې پر امریکا تکیه وکړي.
د روسیې دفاع وزیر پخوا ویلي و چې روسیه باید د راتلونکې لسیزې لپاره له ناټو سره مستقیمې جګړې ته چمتو شي.
ساکالیینه وویل اروپايي اتحادیه باید د دفاع لپاره د پور اخیستلو ټول محدودیتونه لرې کړي او غړو هېوادونو ته باید بې له سود پورونه نه، بلکې بېواپسۍ مرستې ورکړي.
هغې د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ خبرې توجیه کړې، چې ګواکي که متحدین د خپلې دفاع لګښت نه کوي، نو امریکا به یې دفاع ونه کړي.
خو هغې زیاته کړه چې لیتوانیا، استونیا، لاتویا او پولنډ لا هم د امریکا ملاتړ لري، ځکه دوی د خپلې دفاع لپاره کافي لګښت او له امریکا سره نږدې کار کوي.

د ایران ستر مذهبي مشر ایتالله علي خامنه یي د سې شنبې په ورځ وویل چې له امریکا سره د اټومي پروګرام په اړه د روانو خبرو اترو په هکله «نه ډېر خوشبینه دی او نه هم نهیلی»، په داسې حال کې چې د تهران له لوري هڅه روانه ده څو د یوې احتمالي هوکړې په اړه د ولسي تمو کچه راټیټه کړي.
د خامنه يي څرګندونې په داسې حال کې دي چې تیره اونۍ د عمان په پلازمېنه کې د ایران او امریکا ترمنځ خبرې «مثبتې» بلل شوې او تمه ده چې د اپرېل پر ۱۹مه نېټه به دواړې خواوې بېرته خبرو ته کښېني.
د دې خبرو اترو له امله د ایران د اسعارو ارزښت لوړ شوی او ولسي تمې زیاتې شوې چې ښايي یوه هوکړه وشي چې د تهران اقتصادي انزوا پای ته ورسوي.
د رپوټونو له مخې، ایراني ریال په تېرو ورځو کې شاوخوا ۲۰ سلنه د ډالر پر وړاندې ارزښت موندلی.
خامنه يي ددغه هېواد له درېګونو قواوو سره په خبرو کې د دې خبرو اترو په اړه له «زیاتې خوشبینۍ او افراطي بدبینۍ» څخه د ډډې کولو سپارښتنه وکړه او ویې ویل: «د هېواد پرېکړه چې د خبرو اترو لور ته ولاړه، په لومړیو ګامونو کې ښه عملي شوې ده. له دې وروسته هم باید خبرې په دقت سره پر مخ لاړې شي، په داسې حال کې چې سرې کرښې زموږ لپاره او د مقابل لوري لپاره هم باید بشپړې واضحې وي».
خامنه یي زیاته کړه: «دا ممکنه ده چې خبرې نتیجه ورکړي یا ورنه کړي. موږ هم نه ډېر خوشبین یو او نه ډېر بدبین، البته پر مقابل لوري ډېر بدبین یو، خو پر خپلو وړتیاوو پوره باور لرو».
هغه خبرداری ورکړ چې د هېواد راتلونکی باید له دې خبرو اترو سره ونه تړل شي.
ایران د خبرو اترو په اړه محتاط چلند غوره کړی، ځکه پخوانیو تجربوپه ځانګړې توګه د ۲۰۱۵کال هوکړې لغوه کولو د واشنګټن پر نیت شک زیات کړی دی. ټرمپ ویلي چې که ایران له هوکړې انکار وکړي، نو د بمبار ګواښ هم شونی دی.
د رویټرز د رپوټ له مخې، خامنه یي له دې سره سره، د خبرو اترو ملاتړ کړی، ځکه لوړې بېروزګارۍ او د پانګونې نشتوالی له خلکو څخه د حکومت ملاتړ کم کړی. د سختو بندیزونو له امله اقتصادي ستونزې زیاتې شوې، چې د خبرو اترو د بیا پیل لپاره یې زمینه برابره کړې ده.
امریکا، اسراییل او د لویدیزو هېوادونو ډېری چارواکي تور لګوي چې ایران غواړي اټومي وسلې جوړې کړي، خو تهران ټینګار کوي چې د دوی اټومي پروګرام یوازې د ملکي اهدافو لپاره دی.

جاپان له واشنګټن نه د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له خوا لګول شویو اضافي تعرفو د بشپړ لرې کولو غوښتنه کوي. د سې شنبې په ورځ ددغه هېواد د اقتصاد وزیر په مشرۍ یوه جګپوړي مرکچي واشنګټن ته له سفر وړاندې وویل، چې دوی به دا غوښتنه له امریکايي لوري سره شریکه کړي.
امریکا د جاپان پر صادراتو، چې د متحده ایالاتو یو اوږدمهاله متحد دی، ۲۴سلنه تعرفې لګولې دي، خو ټرمپ دا تعرفې د ۹۰ ورځو لپاره ځنډولې دي.
له دې سره سره، ۱۰ سلنه عمومي تعرفه او پر موټرو ۲۵ سلنه تعرفه پرځای پاتې ده.
متحده ایالات د جاپان ترټولو لوی صادراتي بازار دی او موټر تقریباً ۲۸ سلنه د جاپان ټول صادرات تشکیلوي.
اکازاوا وویل، « هغه تعرفې چې اوس په ځای دي، د جاپاني شرکتونو ګټې ورځ تر بلې زیانمنوي. دا به اسانه نه وي، خو حکومت به د دغه هدف ترلاسه کولو لپاره یوځای کار وکړي څو ژر تر ژره حل شي».
هغه وویل، « زموږ هدف د متحده ایالاتو د اضافي تعرفو بشپړ لرې کول دي».
اکازاوا، چې د جاپان د اقتصاد وزیر دی، وویل چې هغه به له چهارشنبې څخه تر جمعې پورې د امریکا د خزانې له وزیر سکات بیسنټ او امریکايي سوداګریز استازي جامیسن ګریر سره خبرې وکړي.
جاپان هیله لري چې متحده ایالات قانع کړي چې دواړه هیوادونه کولی شي له تعرفو پرته د «ګټې-ګټې» وضعیت ترلاسه کړي.
په دې خبرو اترو کې تمه کیږي د تعرفو، غیر تعرفي خنډونو او د تبادلې نرخونو پیچلې موضوعات تر بحث لاندې راشي.
ډیر اقتصاد پوهان تمه لري چې د ټرمپ تعرفې به د جاپان اقتصادي وده صفر اعشاریه شپږ سلنه ټیټه کړي.

د پښتونخوا ایالت د اطلاعاتو دفتر په یوې خپره کړې اعلامیه کې ویلي، چې د کرک ولسوالۍ لکي غونډګۍ ته نږدې د انډس پر لویه لار په یوه مساپر وړونکي موټر د کانټینر چپه کېدو په پېښه کې ۱۰ کسان مړه شوي دي.
خبرپاڼه زیاتوي، چې یاد مساپر وړونکی موټر له میرانشاه څخه د پېښور پر لور روان و، چې د یوې لارۍ څخه پرې کانټینر راپروت.
ویل کېږي، چې په مړو شویو کې ښځې او ماشومان هم شامل دي.
د بېړنیو مرستو ادارې ایکسپریس نیوز ته وویل: «په موټر کې ۱۶ تنه مساپر سپاره وو، چې ۱۰ تنه یې ځای پر ځای مړه شوي او ۶ نور ټپیان دي.»
دغې ادارې زیاته کړې، چې په ټپیانو کې د دریو روغتیایي حالت نازک او د اندېښنې وړ دی.
د پښتونخوا والي فضل کریم کنډي په دغه پېښه خواشیني ښودلې او ویلي یې دي، چې د زیانمونو شویو کورنیو سره په دغه غم کې ځان شریک بولي.
د پښتونخوا د لویو لارو د کنټرول ادارې د یادې پېښې لامل د کانټينر لېږدونکي موټر بې احتیاطي په ګوته کړې ده.

د پاکستان ایکسپریس نیوز راپور ورکړی، چې د بلوچستان په مستونګ او کویټه کې په دوو جلا پېښو کې ۶ پاکستاني پولیس وژل شوي او ۲۰ نور ټپیان دي. بلوچستان په دې وروستیو د پاکستان امنیتي ځواکونو ته تر ټولو په نا امنه سیمه بدله شوې.
لومړۍ پېښه پرون د بلوچستان ایالت مستونګ ولسوالۍ د کهنډ مهسوري سیمې ته نږدې په دشت سړک هغه مهال رامنځته شوه، چې د پولیسو د لېږدونې پر یو بس موټر بمي چاودنه وشوه.
پولیسو رسنیو ته ویلي، چې په دغه چاودنه کې ۳ پولیس وژل شوي او ۱۹ نور ټپیان دي.
د ایکسپریس نیوز په راپور کې راغلي، چې چاودنه په یوه موټرسایکل کې د ځای پر ځای شوو چاودېدونکو توکو د چاودېدو له امله چې له لېرې ځایه کنټرولېدل رامنځته شوې ده.
د بلوچستان پولیسو په خپره کړې خبرپاڼه کې د دوه ټپي شویو پولیسو روغتیایي حالت نازک ښودلی دی.
بلخوا بیا دغې پاکستاني رسنۍ په یوه جلا راپور کې ویلي، چې د پلوچستان د کویټې ښار د نیو سریاب پولیسو په څوکۍ د نامعلومو وسله والو په برید کې ۳ پولیس وژل شوي او یو بل پولیس ټپي دی.
پولیسو ویلي: «دوی پر چای څښلو بوخت وو، چې د نامعلومو کسانو لخوا پرې بې دریغه ډزې وشوې.»
د بلوچستان امنیتي چارواکو رسنیو ته په خبرو کې وویل: «ترهګر په موټر سایکل سپاره راغلي او له ډزو کولو ورسته له سیمې تښتېدلي دي.»
چارواکو زیاته کړې، چې د دغه پېښې د عاملینو د نیولو لپاره یې په سیمه کې عملیات پیل کړي دي.
د بلوچستان سر وزیر سرفراز بګټي په دغو پېښو ژوره خواشیني ښودلې او ویلي یې دي چې حکومت کمزوری نه دې، خپلو دښمنانو ته به بشپړ ځواب ووایي.
یاده دې وي، چې پاکستان کې د نا امنیو پېښې خورا زیاتې شوي، بلوچستان او پښتونخوا هغه ایالاتونه دي چې زیات وخت ترې د نا امنیو خبرونه ترلاسه کیږي.