افغانه فوټبالره نظیره خیرزاد ویلي، چې له جرمني د اېستلو له ګواښ سره مخ ده. نوموړې وایي: «کله چې مې د اېستلو خبر واورېد ډېره ناهیلې شوم. وېره، اندېښنه او بې باوري مې ټول وجود کې خوره شوه. ډېره خپه او حیرانه شوم. مور مې د شپې له ویرې خوب نه کوي چې پولیس به یې ونیسي.»
پر هېواد د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته د خیرزاد کورنۍ له افغانستانه بېلابېلو هېوادونو ته وتښتېدل.
۲۱ کلنه نظیره لومړی ایټالیا ته ولاړه، خو خور یې ناظمه چې تر دې دوه کاله مشره ده د کورنۍ له نورو غړو سره یو ځای له پاکستانه جرمني ته ولاړل او تر هغه وروسته بیا نظیره د ۲۰۲۴ کال په پیل کې له خپلې کورنۍ سره یوځای شوه.
هغې له جرمني رسنۍ دویچه ویله سره په مرکه کې وویل: "ډېر سخت وخت و. ډېر کلونه مو یو بل ونه لیدل، خو اوس خوشحاله یو چې یوځای یو."
نظیرې درې کاله یوازې په ایټالیا کې تېر کړل او اوس چې له خپلې کورنۍ سره یوځای شوې، د اېستلو له ګواښ سره مخ ده.
هغه وايي: "زما مور ناروغه ده او زما شتون ورته ډېر مهم دی. موږ یو له بله سره ډېر نژدې یوو."
هغه وېره لري چې بیا یې ایټالیا ته ونه لېږي، هغه هېواد چې ورته لومړی پناه ورکړې وه.
د قانون له مخې که یو څوک په یوه اروپایي هېواد کې د کډوال په توګه وپېژندل شي، هغه نه شي کولی په بل اروپایي هېواد کې بیا د پناه غوښتنه وکړي.
نظیرې له محکمې غوښتي: "زه غواړم دلته پاتې شم، له خپلې کورنۍ سره ژوند وکړم، کار وکړم، فوټبال وکړم او د جرمني ټولنې فعاله او ګټوره غړې واوسم. زه یو خوندي، باعزته ژوند غواړم، یو داسې ژوند چې زه یې په خپلې هيله او هڅه جوړ کړم."
د طالبانو امنیتي سرچینو نن شنبه د وري ۳۰مه وویل، د دوی د استخباراتي موندلې چې داعش هڅه کوي چې د کډوالو په نامه له کورنیو سره د تورخم له لارې افغانستان ته واوړي، ځکه یې پر تورخم تدابیر سخت کړي دي.
د دوی په خبره د طالبانو د استخباراتو او د کورنیو چارو وزارت یو ګډ ټیم په تورخم کې له پاکستانه د کډوالو د بهیر پیلېدو سره هم مهاله ځای پر ځای کړی دی.
د سرچینو په خبره ټول کډوال بایومتریک کېږي او د هغوي د تثبیت هویت وروسته ورته د تګ اجازه ورکول کېږي.
د طالبانو یوه امنیتي سرچینه وايي:« مونږ د پاکستان له تکتیکونو سره بلد یو مونږ نه یوازې په تورخم کې امنیتي تدابیر سخت کړي بلکې ټولې هغه لارې چې پر ډیورنډ کرښه د تګ راتګ لپاره پرانیستل شوې تر سخت څار لاندې دي.»
د سرچینو په خبره دوی دا کار استخباراتي معلومات پر بنسټ کړی او د دوی په وینا چې یوازې تورخم نه دی نورې داسې لارې شته چې داعش وسلوال په هڅه کې دي له پاکستانه د کډوالو په نامه له ډيورنډ کرښې راواړي.
د ترلاسه شو معلوماتو له مخې طالبانو پر تورخم سربېره په سپین بولدک، غلام خان، د پکتیا خرلڅي او د پکتیکا انګور اډه کې هم خپل امنیتي تدابیر سخت کړي دي.
طالبانو په داسې حال کې دا ګامونه اخیستي چې د افغانستان د سولې په چارو د متحدهایالاتو پخوانی استازی زلمی خلیلزاد د وري په ۲۷ نېټه په خپله اېکسپاڼه کې د خپلو باخبره سرچینو په حواله ولیکل، چې ښایي پاکستان د افغان کډوالو له اېستلو «افغانستان ته د داعش وسلهوالې ډلې د لېږدولو لپاره د یوې پلمې په توګه کار» واخلي.
تورخم کې د کډوالو د څارنې لپاره د طالبانو ځانګړي تدابیر
طالبانو په تورخم کې له پاکستانه د شړلو شو افغان کډوالو لپاره د عمري په نوم کېمپ جوړ کړی دی او تازه ستانه شوي کډوال لومړی په دغه کېمپ کې ساتل کېږي.
په تورخم کې د طالبانو امنیتي سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، د کډوالو بایومتریک او تثبیت هویت وروسته چې کوم کډوال کومې سیمې او ولسوالۍ ته ځي نو په خپلو سیمو کې استخباراتو مدیرتونه ته معرفي کېږي.
سرچینو په خبره:« د کډوالو د معرفي کېدو وروسته په ښارونو او ولسوالیو کې د طالبانو استخباراتی او امنیتي ادارو ته لارښونه شوې، چې دا کډوال تر خپل څار لاندې ونیسي.»
ځینې افغان کډوالو شکایت هم کوي چې په دغه کېمپ کې زیاتې ورځې پاتې کېږي.
د افغان کډوالو د اېستلو د دویم پړاو له پیل راهیسې د تورخم له لارې په لسګونو زره افغان کډوال بېرته افغانستان ته ستانه شوي دي.
په ۱۳۰۲ کال د لړم ۵مه هم داسې رپوټونه ول، چې په تورخم کې د پلټونو پرمهال د هغو راستانه شو کډوالو چې په جمهوریت کې یې نظامي دندې لرلې بایومتریک کېږي او معالومېدو وروسته یې استخباراتو ته معرفي کوي.
په تورخم کې یو شمیر مسافرو هغه وخت افغانستان انټرنشنل ته ویلي ول، چې طالبانو د هغو افغانانو پلټنه سخته کړې چې د جمهوریت د سقوط او له هغه څخه وروسته پاکستان ته تللي وي.
طالبانو له دې وړاندې با بار دا تور پورې کړی، چې د داعش وسلوال د پاکستان په ځینو ښارونو کې روزل کېږي او بیا د بریدونو په موخه افغانستان ته لېږدول کېږي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، د طالبانو بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار په مشرۍ پاکستاني پلاوي سره په لیدنه کې د کډوالو، سیاسي، اقتصادي سوداګرۍ، ټرانزیټ او لویو پروژو په اړه خبرې وکړې.
متقي په دغه لیدنه کې د پاکستان له خوا د افغان کډوالو د جبري ایستلو په اړه خپلې اندېښنې شریکې کړې دي او له پاکستاني پلاوي یې غوښتي، چې په پاکستان کې د مېشتو او راستنېدونکو افغانانو د حقونو د ضایع کېدو مخنیوی وکړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د امیرخان متقي له قوله ویلي، چې نوموړي له پاکستان سره د سوداګرۍ، ټرانزیټ او ګډو پروژو پراختیا ته هم لیوالتیا ښودلي.
طالبانو ویلي، چې اسحاق ډار ژمنه وکړه، چې په پاکستان کې د افغان کډوالو سرمايې او ملکیتونه به نه غصبیږي او د دغه هېواد امنیتي ادارې په په دې برخه کې د هر دول خپل سري عمل مخه ونیسي.
پر همدغه مهال د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د اسحاق ډار له قوله لیکلي، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ د ودې په موخه یې پر ډیرو سوداګریزو توکو تعرفې کمې کړې او د سوداګریزو توکو د انتقال په برخه کې به هم ګټور ګامونه پورته کړی.
په خبرپاڼه کې د اسحاق ډار له قوله لیکل شوي:«په دغه ناسته کي د سفارتي اړیکو پر لوړولو، همږغۍ،ګډې همکارۍ،د ویزو پر زیادت او اسانتیا، زارعتي محصولاتو پر چټک انتقال، د سوداګرۍ او ټرانزیټ پر ودې او یو شمېر سترو پروژو لکه فغان ټرانس، کاسا ۱۰۰۰، ټاپي او ټاپ پر اهمیت، روان بهیر او دې برخو ته پر ځانګړي پام خبرې وشوي.»
د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر د طالبانو د رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند سره هم لیدلي.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت پر اېکسپانه لیکلي، چې دواړو لورویو د اړېکو د لا پیاوړتیا لپاره د لوړې سطحې پر دوامداره لیدونو هم هوکړه کړې ده.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت وایي، اسحاق ډار د طالبانو د رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند سره د امنیت، سوداګرۍ، ټرانزیټي همکاریو او د اړېکو پر پراخولو خبرې وکړې.
دوی همدراز زیاتوي چې د بریښنا شرکت د طالبانو واک ته رسېدو وروسته تر ۱۴۰۳ کال پورې د دوی د تنخاو ګرځول شوې ۱۶ سلنه تقاعدي پیسو څخه یوازې ۴ سلنه ورکوي.
د دوی په وینا د برېښنا شرکت عمومي رییس عبدالبار عمر ورته ویلي، چې شرکت د خپلې ادارې د بودېجې د کسر سره مخ دی او پوره ګرځول شوې تقاعد پیسې خپلو کارمنانو ته نشي ور کولی.
د برېښنا شرکت برحاله کسان وايي چې دوی په دې هم ګواښل شوي، چې د دې موضوع په اړه د طالبانو کومې بلې ادارې ته شکایت وکړي نو له دندو به وشړل شي.
دوی له افغانستان انټرنشنل سره د ملا هبت الله فرمان یوه کاپي هم شریکه کړه.
د دې فرمان د اوومې مادې په څلورن بند کې لیکل شوي:«غیر بودجوي واحدونه مکلف دي، چې د اړوند هغو برحال کارمنانو د تقاعد ونډه چې د ۱۳۳۵ هجري قمري کال ۹میاشتې په ۲۱ نېټې د «۴۸۰۲» ګڼې حکم تر صدور پورې د هغوی د تقاعد په حساب کې جمع شوي دي د اړوند تعمل پراساس هغوی ته اجرا کړي.»
خو د افغانستان په برېښنا شرکت کې ځیني برحاله کارمنان وايی چې اوس په شفاهي ډول د دې شرکت لوی مشر عبدالباري عمر ورته ویلي، چې د دوی یوازې ۴ سلنه تقاعدي پیسې ورکول کېږي.
دغه کارمنان وايي چې له دوی سره د تعامل پر اساس عمل نه کېږي او د دوی له معاشونو ګرځول شوې تقاعد پیسې پوره نه ورکول کېږي.
د طالبانو د برېښنا شرکت بو برحاله کارکوونکی:« د شرکت رییس عبدالباري عمر د خپل مشر د فرمان خلاف عمل کوي زمونږ ۱۲ سلنه تقاعد پیسې یې ځان ته ایساريې کړې دي.»
یو بل مکتوب چې د طالبانو د امارتي شرکتونو لوی ریاست له خوا د افغانستان برېښنا شرکت ته لېږل شوی دی، په کې راغلي چې د تقاعدي پیسو په اړه د ملاهبت الله فرمان نافذ شوی دی او باید اجرات وشي.
د دې مکتوب په ځواب کې د طالبانو د برېښنا شرکت عمومي رییس عبدالباري عمر د دفتر رییس ژمنه کړې چې دا قرمان به عملي کېږي.
خو د برېښنا شرکت برحاله کارمنان نیوکه کوي چې د طالبانو د مشر فرمانونه په کابل کې نه منل کېږي.
د طالبانو برېښنا شرکت رییس چې څه کم یو کال راهسې په دنده ګمارل شوی په دې هم تورن دی چې خپلوانو ترڅنګ یې خپل نژدې ملګري د پخواني حکومت د مسلکی مامورینو پرځای ټاکلی دي.
تر اوسه د طالبانو د برېښنا عمومي شرکت د خپلو برحاله کارمنانو د نیوکو په اړه کوم غبرګون نه دی ښودلی.
د طالبانو مشر ملا هبت الله تېر کال په یو فرمان کې د ملکي او نظامي کارکوونکو له معاشونو د تقاعد وضع کېدل بند کړل.
