طالبان وايي، د قراقستان د اورګاډي ملي شرکت د ریس په مشرۍ پلاوي په هرات کې د دوی له والي سره د اقتصادي او ترانزيټي همکارۍ پر پراخوالي خبرې وکړې. قزاقستان له افغانستان سره د سوداګرۍ زیاتولو لپاره پر بدیله لار کار کوي چې له ترکمنستان هرات ته ننوځي.
په هرات کې د طالبانو د والي دفتر د شنبې په ورځ په یوه خبرپاڼه کې ویلي، چې د قراقستان د ملي اورګاډي شرکت مشر مير بیکوف ارکین نورما خانبتویچ د دوی د والي اسلام جار سره کتلي.
طالب والي په اقتصادي او ترازينټي برخه کې د دغه هېواد همکاري ستايلې او د دوه اړخیزو سوداګريزو اړیکو پر پراخوالي يې ټينګار کړی دی.
د قزاقستان شازدافیر تېر کال د کب په مياشت کې د هرات کې له ځايي طالب چارواکو او په دغه ولایت کې له سوداګرو سره د خپلمنځي سوداګرۍ پر زیاتولو هم خبرې کړې وې.
قزاقستان تېر دوبی وویل، چې له افغانستان سره د خپلې سوداګرۍ درې میلیارد ډالرو ته د رسولو لپاره پر بدیله لار کار کوي، چې له ترکمنستان هرات ته رسېږي.
قزاقستان دغه هدف ته د رسېدو د یوې هڅې په توګه د تېر کال په مۍ میاشت کې په هرات کې د سوداګرۍ خونه هم فغاله کړه.
هرات د ټاپي پروژې له پلوه هم مهم دی چې د ترکمنستان، افغانستان پاکستان او هند د ګاز نللیکه د دغه ولایت له لارې افغانستان ته ننوځي او تر نورو ولایتونو تېرېدو سره پاکستان ته اوړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، د طالبانو بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار په مشرۍ پاکستاني پلاوي سره په لیدنه کې د کډوالو، سیاسي، اقتصادي سوداګرۍ، ټرانزیټ او لویو پروژو په اړه خبرې وکړې.
متقي په دغه لیدنه کې د پاکستان له خوا د افغان کډوالو د جبري ایستلو په اړه خپلې اندېښنې شریکې کړې دي او له پاکستاني پلاوي یې غوښتي، چې په پاکستان کې د مېشتو او راستنېدونکو افغانانو د حقونو د ضایع کېدو مخنیوی وکړي.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د امیرخان متقي له قوله ویلي، چې نوموړي له پاکستان سره د سوداګرۍ، ټرانزیټ او ګډو پروژو پراختیا ته هم لیوالتیا ښودلي.
طالبانو ویلي، چې اسحاق ډار ژمنه وکړه، چې په پاکستان کې د افغان کډوالو سرمايې او ملکیتونه به نه غصبیږي او د دغه هېواد امنیتي ادارې په په دې برخه کې د هر دول خپل سري عمل مخه ونیسي.
پر همدغه مهال د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت د اسحاق ډار له قوله لیکلي، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ د ودې په موخه یې پر ډیرو سوداګریزو توکو تعرفې کمې کړې او د سوداګریزو توکو د انتقال په برخه کې به هم ګټور ګامونه پورته کړی.
په خبرپاڼه کې د اسحاق ډار له قوله لیکل شوي:«په دغه ناسته کي د سفارتي اړیکو پر لوړولو، همږغۍ،ګډې همکارۍ،د ویزو پر زیادت او اسانتیا، زارعتي محصولاتو پر چټک انتقال، د سوداګرۍ او ټرانزیټ پر ودې او یو شمېر سترو پروژو لکه فغان ټرانس، کاسا ۱۰۰۰، ټاپي او ټاپ پر اهمیت، روان بهیر او دې برخو ته پر ځانګړي پام خبرې وشوي.»
د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر د طالبانو د رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند سره هم لیدلي.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت پر اېکسپانه لیکلي، چې دواړو لورویو د اړېکو د لا پیاوړتیا لپاره د لوړې سطحې پر دوامداره لیدونو هم هوکړه کړې ده.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت وایي، اسحاق ډار د طالبانو د رییس الوزرا ملا محمد حسن اخوند سره د امنیت، سوداګرۍ، ټرانزیټي همکاریو او د اړېکو پر پراخولو خبرې وکړې.
دوی همدراز زیاتوي چې د بریښنا شرکت د طالبانو واک ته رسېدو وروسته تر ۱۴۰۳ کال پورې د دوی د تنخاو ګرځول شوې ۱۶ سلنه تقاعدي پیسو څخه یوازې ۴ سلنه ورکوي.
د دوی په وینا د برېښنا شرکت عمومي رییس عبدالبار عمر ورته ویلي، چې شرکت د خپلې ادارې د بودېجې د کسر سره مخ دی او پوره ګرځول شوې تقاعد پیسې خپلو کارمنانو ته نشي ور کولی.
د برېښنا شرکت برحاله کسان وايي چې دوی په دې هم ګواښل شوي، چې د دې موضوع په اړه د طالبانو کومې بلې ادارې ته شکایت وکړي نو له دندو به وشړل شي.
دوی له افغانستان انټرنشنل سره د ملا هبت الله فرمان یوه کاپي هم شریکه کړه.
د دې فرمان د اوومې مادې په څلورن بند کې لیکل شوي:«غیر بودجوي واحدونه مکلف دي، چې د اړوند هغو برحال کارمنانو د تقاعد ونډه چې د ۱۳۳۵ هجري قمري کال ۹میاشتې په ۲۱ نېټې د «۴۸۰۲» ګڼې حکم تر صدور پورې د هغوی د تقاعد په حساب کې جمع شوي دي د اړوند تعمل پراساس هغوی ته اجرا کړي.»
خو د افغانستان په برېښنا شرکت کې ځیني برحاله کارمنان وايی چې اوس په شفاهي ډول د دې شرکت لوی مشر عبدالباري عمر ورته ویلي، چې د دوی یوازې ۴ سلنه تقاعدي پیسې ورکول کېږي.
دغه کارمنان وايي چې له دوی سره د تعامل پر اساس عمل نه کېږي او د دوی له معاشونو ګرځول شوې تقاعد پیسې پوره نه ورکول کېږي.
د طالبانو د برېښنا شرکت بو برحاله کارکوونکی:« د شرکت رییس عبدالباري عمر د خپل مشر د فرمان خلاف عمل کوي زمونږ ۱۲ سلنه تقاعد پیسې یې ځان ته ایساريې کړې دي.»
یو بل مکتوب چې د طالبانو د امارتي شرکتونو لوی ریاست له خوا د افغانستان برېښنا شرکت ته لېږل شوی دی، په کې راغلي چې د تقاعدي پیسو په اړه د ملاهبت الله فرمان نافذ شوی دی او باید اجرات وشي.
د دې مکتوب په ځواب کې د طالبانو د برېښنا شرکت عمومي رییس عبدالباري عمر د دفتر رییس ژمنه کړې چې دا قرمان به عملي کېږي.
خو د برېښنا شرکت برحاله کارمنان نیوکه کوي چې د طالبانو د مشر فرمانونه په کابل کې نه منل کېږي.
د طالبانو برېښنا شرکت رییس چې څه کم یو کال راهسې په دنده ګمارل شوی په دې هم تورن دی چې خپلوانو ترڅنګ یې خپل نژدې ملګري د پخواني حکومت د مسلکی مامورینو پرځای ټاکلی دي.
تر اوسه د طالبانو د برېښنا عمومي شرکت د خپلو برحاله کارمنانو د نیوکو په اړه کوم غبرګون نه دی ښودلی.
د طالبانو مشر ملا هبت الله تېر کال په یو فرمان کې د ملکي او نظامي کارکوونکو له معاشونو د تقاعد وضع کېدل بند کړل.
