پاکستان د افغان سوداګرو ۱۵۰ موټرو ته اجازه ور کړې چې هند ته لاړ شي

د هند رسنیو راپور ورکړی، چې پاکستان د بهرنیو چارو وزارت افغانستان ته اجازه ورکړې، څو د واګا بندر له لارې خپل سوداګریز توکي هند ته ولېږدوي.

د هند رسنیو راپور ورکړی، چې پاکستان د بهرنیو چارو وزارت افغانستان ته اجازه ورکړې، څو د واګا بندر له لارې خپل سوداګریز توکي هند ته ولېږدوي.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د پنجشنبې په ورځ، د غویي پر ۱۱مه، اعلان وکړ، چې د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان سفارت په غوښتنه یې ۱۵۰ افغان سوداګریزو ګاډو ته د ټرانزیټ اجازه ور کړې، چې غواړي هند ته لاړ شي.
پاکستان وايي، چې د طالبانو سفارت د اپرېل پر ۲۸مه له دوی نه د یوه رسمي لیک له لارې دا غوښتنه کړې ده.
د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت د معلوماتو له مخې، یوازې هغو افغان لاریو ته اجازه ورکړل شوې چې د اپرېل تر ۲۵مې مخکې پاکستان ته داخلې شوې دي. د دغو ۱۵۰ لاریو مفصل لېست اړوندو چارواکو ته سپارل شوی چې د سرحدي تګ راتګ بهیر یې اسانه شي.
وزارت په خپل ځوابي لیک کې افغان سفارت ته ویلي: « دا پرېکړه د پاکستان او افغانستان ترمنځ د دوستانه او ورورګلویزو اړیکو ښکارندویه ده».
د هند تر ادارې لاندې پهلګام کې پر سیلانیانو تر برید وروسته د دغه هېواد او پاکستان ترمنخ اړیکې ټرینګلې شوې او دواړو هېوادونو د واګه بندر وتاړه.
د واګه بندر تړل کېدو له امله له افغانستان څخه هند ته د توکو لېږد هم ځنډېدلی.

د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت وایي، ۵۸ افغان کډوال چې د پاکستان په بېلابېلو سیمو کې د استوګنې اسنادو د نشتوالي له امله نیول شوي وو، له لنډمهالي بند وروسته د غویي میاشتې پر ۱۰مه نېټه افغانستان ته راستانه شول.
د کندهار ولایت د سپین بولدک سرحدي امریت د ثبت او هرکلي کمېټې د معلوماتو له مخې، یاد کسان له یو تر پنځو ورځو پورې د پاکستان په بېلابېلو ښارونو کې بنديان وو. راخوشي شوي کسان د بایومټریک ثبت او لومړنیو بشري مرستو له ترلاسه کولو وروسته خپلو اصلي مېنو ته لېږدول شوي.
د طالبانو د کډوالو او راستنیدونکو چارو وزارت وايي، چې له اړوندو ادارو سره په همغږۍ هڅه کوي د کډوالو ستونزې تعقیب کړي او د هغوی د بېرته ستنیدو بهیر اسانه کړي.
تېره ورځ (چهارشنبه) هم د پاکستان له زندانونو شاوخوا ۱۰۰ افغان بندي کډوال خوشي او هېواد ته ستانه شوي دي.
پاکستان له څه باندې یوه کال راهیسې په ځانګړې توګه په وروستیو میاشتو کې له دې هېواده د افغان کډوالو د اېستلو لړۍ چټکه کړې ده.
د کډوالو په چارو کې د ملګرو ملتونو عالي کمېشنري وايي، چې د اپرېل میاشتې له پیله تر اوسه پورې ۱۲۰زره کډوال له پاکستان نه اېستل شوي دي.

د افغانستان د حزب اسلامي د مشر ګلبدین حکمتیار زوی، حبیب الرحمن حکمتیار وایي، چې د طالبانو مشر د ایران د سپاه پاسداران په څیر یو موازي ځواک جوړوي. حکمتیار دغه څرګندونې داسې مهال کوي چې طالبانو په امنیتي ځواکونو کې تنقیص راوستی.
حکمتیار د پنجشنبې په ورځ، د غویي پر ۱۱مه، پر اېکس پاڼې د طالبانو په نظامي تشکیلاتو کې دغه تنقیص ته اشاره کړې او ویلې یې دي: «ځینې دوستان په امنیتي ځواکونو کې تنقیص د اختلافاتو د پیاوړتیا او په راتلونکي کې د طالبانو د ضعف یو عامل ګڼي. خو زما تاثر دا دی چې د طالبانو مشر په کندهار کې د امنیتي ځواکونو په کمولو سره خپل ځواک زیاتوي.»
هغه زیاتوي، دغه په لسګونه زره ځواک به د طالبانو مشرتابه ته وفادار او له پراخو صلاحیتونو سره وي، چې په تدریجي ډول به اصلي بودجه او واک دې ادارې ته ورکړل شي او په لنډ وخت کې به استخبارات، دفاع او کورنیو چارو وزارت خپل اهمیت او وړتیا له لاسه ورکړي.
هغه وایي هغه کسان چې د تنقیص په نامه اېستل شوي ډېریو کسانو یې په جګړه کې رول نه درلود او ښایي د طالبانو لپاره د ستونزې جوړولو توان پکې نه وي.
حبیب الرحمن حکمتیار وایي: «دا هغه څه دي چې په ایران کې له انقلاب وروسته پیښ شول. امنیتي ځواکونه د مشرتابه تر کنټرول لاندې نه وو. د سپاه په جوړېدو، د ژمنو اشخاصو استخدام او د لا زیاتو واکونو او بودیجې ورکولو سره، نورو امنیتي ادارو په تدریجي ډول د سپاه پاسداران ایران سره د سیالۍ کولو وړتیا له لاسه ورکړه، تر هغه چې سپاه پاسداران په ایران کې تر ټولو مهم رول ترلاسه کړ».
نوموړی وايي، چې هره داخلي شخړه د سپاه له لارې ځپل کیږي او په پریکړو کې د پام وړ رول لوبوي.
دا څرګندونې داسې مهال دي، چې طالبانو په خپلو تشکیلاتو کې تنقیصات راوستي.
د غویي پر لسمه د طالبانو دوه باخبرو سرچینو افغانستان انټرنشنل ته ویلي و، چې ددې ډلې مشر ملاهبت الله په شفاهي امر د ریاست الوزرا سیاسي معاونیت پوسټ لغو شوی.
له دې وړاندې د طالبانو مشر د یوه حکم په ترڅ کې کورنیو چارو او دفاع چارو وزارتونو ته سپارښتنه کړې وه، چې په خپلو تشکیلاتو کې ۲۰ سلنه تنقیص راولي.

ټاکل شوې د طالبانو د ریاست الوزرا د اقتصادي مرستیال ملا غني برادر په مشرۍ یو جګپوړی پلاوی د روسیې د تاتارستان په کازان فورم کې برخه واخلي او ددغه هېواد له نفتي شرکتونو او پانګوالو سره د افغانستان په شمال کې د نفتو او تېلو د استخراج تړون لاسلیک کړي.
د روسیې تاتار میډیا وايي، چې د طالبانو د کانونو او پټرولیم وزارت، د بلخ او فاریاب ولایتونو د نفتو او ګازو پراختیایي ریاستونو او په افغانستان کې د روسیې د سوداګرۍ مرکز استازي او روسي پانګوالو د افغانستان د دوو لویو نفتي ساحو وروستۍ تخنیکي ارزونه کړې ده.
د سرچینې په وینا، د یوه کال په اوږدو کې یوه ګډ تخنیکي پلاوي د پخوانیو شوروي جیولوجیستانو اسناد او د ځمکې لاندې سروې تحلیل کړې او د دې کار پایله د څاګانو د بیا پرانیستلو لپاره د کنټرول نقطو ټاکل وو، چې د نفتو تولید بیا پیل شي.
تاتار میډیا وايي، په نږدې راتلونکې کې روسي پانګوال پلان لري چې د څاګانو د چمتو کولو او برمې کولو لپاره تخنیکي وسایل افغانستان ته ولیږدوي.
په افغانستان کې د روسیې د سوداګرۍ مرکز مشر رستم خبیبالدین له تاتار فورم سره په خبرو کې ویلي، « د روسیې له تور نوملړه د طالبانو له نوم اېستلو وروسته دا له افغانستان سره د پانګونې همکارۍ په برخه کې لومړی ګام دی، دې روسي ادارو ته په افغانستان کې د پانګونې یو مثبت تحرک ور کړی. د اصلي تړون لاسلیک کېدل د روسیې ـ افغانستان سوداګرۍ فورم کې پلان شوي، چې د کازان فورم ۲۰۲۵ په څنډو کې به ترسره شي».
ټاکل شوې ده، چې د غالیو، ترانسپورټ، غېر الکولي مشروباتو، روغتیا او کرنې سکتورونو په برخه کې د افغانستان ۱۰ شرکتونه په یاد نړیوال فورم کې ګډون وکړي.
د طالبانو د صنعت او تجارت وزارت وايي، په دې ناسته کې نورالدین عزيزي د منظم او فعال ګډون ټينګار کړی او زياته کړې يې ده، چې له کوربه اړخ سره د افغان پلاوي لپاره د غوره ځانګړي ځای ټاکلو په موخه خبرې شوې دي.
دغه راز د ناستې په ترڅ کې په دې فورم کې د ښه ګډون په موخه ۵ تنه د خصوصي سکټور غړي او درې تنه له اقتصادي کمېسيون سره د همغږۍ لپاره ګومارل شوي دي.
کازان فورم د روانې میلادي میاشتې پر ۱۳مه پیلیږي او تر اتلسمې دوام کوي، چې د اسلامی نړۍ او روسیې پر اقتصادي همکاریو راڅرخي.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت وايي، چې د ملا عبدالغني برادر په مشرۍ دغه پلاوي کې د سوداګرۍ وزیر او د نورو وزارتونو استازي شامل دي.

د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت سرپرست نورالدین عزیزي له پنځو موسسو سره د ۲.۵میلیونه ډالرو په ارزښت د همکارۍ تفاهملیکونه لاسلیک کړل.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ وزارت د پنجشنبې په ورځ، د غویي پر ۱۱مه، وویل، چې دا تفاهملیکونه د راستنېدونکو کډوالو د اقتصادي ادغام، د کار فرصتونو برابرولو او د کورنیو د اقتصادي بیا رغونې په موخه لاسلیک شوي دي.
د دغه ورازت د معلوماتو له مخې، یادې موسسې به په کندهار، هلمند، میدان وردک، کندز، جوزجان، لوګر، ننګرهار او کابل ولایتونو کې تخنیکي او حرفوي روزنې، د کوچنیو کاروبارونو ملاتړ، نغدي مرستې، د سپما ګروپونو جوړول، سوداګریزې مشورې او بازارموندنې اسانتیاوې برابرې کړي.
دغه وزارت زیاتوي، چې له دغو پروژو به شاوخوا ۲۰ زره او ۵ سوه کسان مستقیمه ګټه پورته کړي؛ په ځانګړي ډول ښځینه متشبثینې، ځوانان او هغه کسان چې له اعتیاده بېرته عادي ژوند ته راګرځېدلي دي.
دا تفاهملیکونه په داسې حال کې لاسلیک کیږي چې هره ورځ له پاکستان او ایران څخه په سلګونه افغان کډوال په جبري یا داوطلبانه ډول اېستل کیږي او هېواد ته په بېرته راستنیدو سره له ډېرو اقتصادي، ټولنیزو او امنیتي ستونزو سره مخ دي.
د راپورونو له مخې، تېره ورځ ټولټال ۱۵۸۴ کسان د تورخم له لارې افغانستان ته ستانه شوي دي.
تازه د کډوالو لپاره د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ ویلي، افغانستان ته راستنېدونکي زرګونه افغان کډوال په هېواد کې له نامعلوم راتلونکي سره مخ دي.
د دغې ادارې په تازه خبرپاڼه کې راغلي، دغه راستېندونکي افغان کډوال په افغانستان کې د زده کړو او بې روزګارۍ ستونزو سره مخ دي.
د بشري حقونو ځینې سازمانونه ویره لري، چې راستانه شوي کډوال به هم د لوږې او بې روزګارۍ له سختو څپو سره مخ شي.

سرچینې وايي، چې د اغا صاحب په نوم یو کس تېره شپه د فراه ولایت په پشت رود ولسوالۍ کې د اقتصادي ستونزو له امله ځان وژنه کړې.
د سرچینو د معلوماتو له مخې، یاد کس اصلي د غزني ولایت اوسیدونکی و او له څه مودې راهیسي د فراه ولایت په پشت رود ولسوالۍ کې اوسیده.
طالبانو تر اوسه د اغا صاحب د ځان وژنې د پېښې په اړه څه نه دي ویلي.
په دې ورستیو کې له مختلفو ولایتونو څخه د ځان وژنې په اړه راپورونه ورکول شوي.
څو ورځې وړاندې په غور او کندهار ولایتونو کې دوو نجونو د جبري نکاح له امله ځان وژنه کړې او ارزګان او زابل کې بیا دوو ځوانانو د اقتصادي او کورنۍ ستونزو له امله ځان وژنې کړې وې.
