د چین ولسمشر په درې ورځني سفر روسیې ته ځي

د چین ولسمشر شي جینپینګ د روان کال د مې له ۷مې تر ۱۰مې پورې روسیې ته رسمي سفر کوي چې د نازي جرمني پر وړاندې د بري ۸۰مې کلیزې په نمانځغونډو کې برخه واخلي او له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره خبرې اترې وکړي.

د چین ولسمشر شي جینپینګ د روان کال د مې له ۷مې تر ۱۰مې پورې روسیې ته رسمي سفر کوي چې د نازي جرمني پر وړاندې د بري ۸۰مې کلیزې په نمانځغونډو کې برخه واخلي او له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره خبرې اترې وکړي.
کرملېن ویلي، دواړه مشران به د ستراتېژيکو همکاریو، نړیوالو او سیمهییزو موضوعاتو په اړه خبرې وکړي او څو تړونونه به هم لاسلیک شي.
د روسیې ولسمشر پوتین د مې نهمې د مراسمو په مناسبت له اوکراین سره د درې ورځني اوربند وړاندیز کړی، خو ولسمشر ولادیمیر زېلینسکي دا رد کړی او پر ځای یې د ۳۰ورځني اوربند غوښتنه کړې.
زېلنسکي خبرداری ورکړی چې د جګړې له امله بهرني مشران نشي کولای د مسکو مراسمو ته په خوندي ډول سفر وکړي.
همداراز زېلینسکي پر چین تور پورې کړی چې روسیې ته یې وسله او باروت ورکړي، چې دا چاره د نړیوالو اړیکو کړکېچ لا زیاتوي.

پاکستانۍ رسنۍ جیو نیوز د خپلو سرچینو له قوله راپور ورکړی، چې د پاکستان هوایي ځواک (د اپرېل په ۲۹مه او ۳۰مه نېټه) د هند هوایي ځواک هغه څلور رافایل الوتکې چې په توغندیو سمبال وې؛ په شا تمبولې دي.
په راپور کې راغلي، دغو هندي الوتکو هڅه کوله چې د پاکستان دننه ځینې سیمې په نښه کړي.
په راپور کې ادعا شوې، چې د پاکستان هوایي ځواک د هندي الوتکو د څار سېسټم لمنځه یوړ او له همدې کبله بېرته شاتګ ته اړې شوې.
تر دې دمه هند د دغو ادعاوو په تړاو څه نه دي ویلي؛ خو د دواړو هېوادونو رسنیو د یو بل پر ضد تبلېغاتي جګړه توده ساتلې ده او پاکستاني چارواکي هم هره ورځ د احتمالي برید په تړاو څرګندونې کوي.

د بلوڅ بېلتون پالو یوې ډلې د شنبې په ورځ د (غویي ۱۳مه) د بلوچستان ایالت د کلات ولسوالۍ اړوند د منګوچر په سیمه کې د پولیسو هغه کاروان په نښه کړی، چې بندیان یې لېږدول.
راپورونه وایي، وسلهوالو پنځه پولیس تښتولي او د هغوی له منګولو یې لس تنه زندانیان هم ازاد کړي دي.
د پاکستانۍ ډان ورځپانې د خبر له مخې؛ پولیسو دغه زندانیان په شخصي موترو کې د ګدانې له زندان څخه د ماچ مرکزي زندان ته لېږدول، چې د کویټې- کراچۍ پر لاره دغه پېښه رامنځته شوه.
د بلوڅ بېلتون پاله ډلې وسلهوالو دغه کاروان ته په لاره کې چیک پاینټ اچولی و.
عیني شاهدان وايي، وسلهوالو ټول تېرېدونکي وسایط ودرول، بسونه او لارې یې په دقیقه توګه پلټلې او همدا راز یې هر تېریدونکی کس څارلو. د پولیسو د کاروان په رسېدو سره سم وسلهوالو لومړی زندانیان خوشې کړي او بیا یې پولیس له ځانه سره وړي دي.
ځايي چارواکو ویلي، د خوشې شویو بندیانو له ډلې یو تن ته د خپلې مېرمنې د قتل په تور د اعدام سزا او بل ته د عمري بند سزا اورول شوې وه. نور اته بندیان د نشهیي توکو او قاچاقو تر څنګ د بېلابېلو جرمونو په تور نیول شوي وو، چې (د مئ په ۵مه نېټه) په کویټه کې محاکمه کېدل.
د راپور له مخې، اوسمهال ځايي امنیتي ادارو د منګوچر په غرنیو او شاوخوا سیمو کې د یرغمل شویو پولیسو د خلاصون په موخه عملیات پیل کړي دي.
بلوڅ ازادۍ غوښتونکو په یوې خبرپاڼه کې د دغو پولیسو تښتول تایید کړي او ویلي دي، چې وسلې یې هم ترې نیولې دي.
په دې وروستیو کې د بلوچستان دننه د دغه وسلهوالې ډلې فعالیتونه تر بل هر وخت پراخ شوي او د پاکستان د پوځ پر وړاندې یې ځیني لوی بریدونه هم کړي، چې پکې یې ورته درنه مرګ ژوبله هم اړولې ده.

د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت لوړپوړو غړو د هند او پاکستان ترمنځ د کړکېچ څېړلو په تړاو یوه سیمینار کې ویلي، چې د دغه دواړو هېوادونو ترمنځ د زیاتېدونکې ترېنګلتیا له کبله افغانستان هم اغېزمن شوی دی.
د یاد وزارت د سیاسي چارو لومړي مرستیال نور احمد نور په یاده ناسته کې زیاته کړې، د کشمیر د رامنځته شوي کړکېچ له کبله دواړه هېوادونو داسې اقدامات کړي چې د سیمې په ګډون یې افغانستان هم زیانمن کړی دی.
د هغه په وینا، د واګه بندر د تړل کېدو له امله د افغانستان سوداګریز مالونه بند پاتې دي او دغه سکټور ته یې د پام وړ زیانونه اړولي دي.
هغه خبرداری ورکړی، چې طالبان باید د دغه کړکېچ د لا پراخېدو تر مخه د احتمالي پېښو لپاره چمتووالی ولري.
طالبانو په دغه ناسته کې د دواړو لوریو ترمنځ په خبرو اترو او د شخړې پر سولهییز حل ټینګار کړی دی.
د طالبانو د سټراټېژیکو مطالعاتو مرکز مشر ولي الله شاهین په دې باور دی، چې د اټومي ځواک لرونکي دغه دوه هېوادونه به هېڅکله یو بل سره د جګړې ډګر ته لاړ نه شي او رامنځته شوې کشاله به د مذاکراتو له لارې حل کړي.
طالبانو په یاده ناسته کې له هند او پاکستان سره پر انډولیزه اړیکو ټینګار کړی دی.
تر دې دمخه د دغه ډلې د بهرنیو چارو وزارت د هندي کشمیر په پهلګام سیمه کې پر سېلانیانو شوی برید غندلی و او له یاد هېواد سره یې خپله خواخوږي هم څرګنده کړې وه.
د طالبانو تر دې خواخوږۍ وروسته د پاکستان د جمعیت علمای اسلام ګوند مرستیال مولانا فضل الرحمان اندېښنه څرګنده کړه، چې طالبان د اسلام اباد د ناسمو سیاستونو له کبله کرار، کرار له هند سره د اړیکو په پیاوړتیا اخته دي.
د روان کال (د اپرېل میاشتې په ۲۲مه نېټه) د وسلهوالو یوې ډلې په پهلګام کې ۲۶سېلانیان ووژل او شل نور یې ټپیان کړل.
په کشمیر کې تر دې پېښې وروسته نوي ډیلي د پړې ګوته اسلام اباد ته ونیوله، چې د ترهګرو ملاتړ کوي او له همدې کبله یې ورسره د اوبو تړون د لغوه کېدو تر څنګ سفارتي اړیکې هم را کمې کړې.
پاکستان هم د دغه پرېکړې په غبرګون کې د هند پر ضد ورته اقدامات وکړل.
د پاکستان د دفاع وزیر په ګډون د یاد هېواد یو شمېر لوړپوړو چارواکو اندېښنې څرګندې کړې دي، چې هندوستان پرې په نږدې راتلونکې کې د برید پلان لري.

د الجزیرې خبري شبکې د راپور له مخې، د اسراییل هوایي بریدونو له امله د غزې په کلابنده شوې سیمه کې د تېرو ۲۴ ساعتونو راهیسې د درېیو ماشومانو په ګډون ۴۵ تنه فلسطینیان وژل شوي دي.
دغه بریدونه د یکشنبې په ورځ د (غويي ۱۴مه) هم دوام لري او ویل شوي، چې د خان یونس ښار ځینې استوګنیزې سیمې هم بمبار شوې دي.
هممهاله، د اسراییل د لومړي وزیر دفتر د قطر پر رول نیوکه کړې او ویلي یې دي، چې دوحه باید نور «دوه مخې لوبې» ته دوام ورنکړي؛ بلکې باید د «تمدن» او «د حماس د وحشت» ترمنځ یو انتخاب وکړي.
قطر بیا دغه څرګندونې رد کړې دي او «تحریکوونکي» یې بللي دي.
د اسراییل د لومړي وزیر دفتر د شنبې په ورځ (د غویي ۱۳مه) پر اېکس پاڼه لیکلي:« اسراییل یو عادلانه جنګ په عادلانه وسایلو کوي. د اکټوبر د اوومې نېټې له پېښې وروسته لومړي وزیر نتنیاهو دغه جګړه د تمدن او وحشت ترمنځ جګړه بللې ده.»
که څه هم مصر او قطر هڅه کوي، چې په غزه کې حالت بېرته اوربند ته راوګرځوي؛ خو له اسراییلي ځواکونو سربېره حماس هم شاتګ ته چمتو نه ښکاري.
دواړه خواوې یو بل د خبرو د ناکامۍ مسوول بولي.
اسراییل ټینګار کوي، چې حماس باید وسلې پر ځمکه کېږدي او د غزې د راتلونکې ادارې له هر ډول رول څخه دې لرې وساتل شي.
دا هغه شرط دی، چې حماس یې ردوي. همداراز، اسراییل غواړي، چې ۵۹ پاتې برمته شوي کسان یې هم ژر تر ژره بېرته خوشې شي.

د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي د شنبې په ورځ د روسیې د درې ورځني اوربند وړاندیز رد کړ او پرځای یې د جګړې د ۳۰ ورځو بندولو ټینګار وکړ.
زېلېنسکي د جمعې په ورځ په کییف کې د خبریالانو له یوې کوچنۍ ډلې سره په یوې مطبوعاتي کنفرانس کې د روسیې د ولسمشر ولادیمیر پوتین د اوربند وړاندیز رد کړ.
پوتین دغه وړاندیز د نازي جرمني په وړاندې د ۱۹۴۵ کال د بریا د ۸۰ کلیزې د لمانځلو لپاره کړی و.
زېلېنسکي وویل، چې هغه د ۳۰ ورځني اوربند لپاره د متحده ایالاتو د وړاندیز پر بنسټ خپل انکار وکړ او استدلال یې وکړ، چې هر ډول معنی لرونکې خبرې اترې اوږدې مودې ته اړتیا لري.
نوموړي د مې په ۹ مه په اتیایمه کلیزه کې د ګډون لپاره مسکو ته بلل شویو بهرنیو مشرانو ته خبرداری ورکړ.
هغه وویل: «موږ د هغه څه مسوولیت نشو کولی چې د روسیې فدراسیون په خاوره کې پېښېږي. دوی تاسو ته امنیت نیسي او له همدې امله موږ به تاسو ته هېڅ تضمین درنکړو.»
روسي چارواکو بیا د زېلېنسکي څرګندونې ګواښ بللي.
د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاندې ماریا زاخارووا هغه تورن کړ، چې د مې د نهمې نېټې په مراسمو کې د ګډون پلان لرونکو بهرنیو مشرانو ته یې مستقیم ګواښونه کړي دي.
پخواني ولسمشر دیمیتري میدویدوف هم په زېلېنسکي نیوکه وکړه او له هغه یې وغوښتل چې له "لفظي پارونو" څخه ډډه وکړي.
