پاکستان پرون له زرو ډېر کسان په جبري توګه افغانستان ته ستانه کړي دي

د پښتونخوا د کورنیو او قبایلي چارو ادارې خبر ورکړی، چې د پاکستان حکومت تېره ورځ د تورخم او انګور اډې له لارو ۱۱۰۰ تنه افغان کډوال په جبري توګه افغانستان ته ستانه کړي دي.

د پښتونخوا د کورنیو او قبایلي چارو ادارې خبر ورکړی، چې د پاکستان حکومت تېره ورځ د تورخم او انګور اډې له لارو ۱۱۰۰ تنه افغان کډوال په جبري توګه افغانستان ته ستانه کړي دي.
د دغې ادارې د رسمي شمېرو له مخې، په ستنو شویو کسانو کې ۲۰۷ د (ACC) کارت لرونکي او ۸۹۳ بیا بېاسناده کډوال وو.
خبریالانو ته له دغې ادارې څخه رالېږل شوي معلومات ښیي، چې ۱۰۸۴ تنه د تورخم او ۱۶ افغانان د انګور اډې له لارې ستانه شوي دي.
بل خوا د طالبانو تر کنټرول لاندې باختر اژانس خبر ورکړی، چې په ټوله کې تېره ورځ ۴۳۸ کورنۍ افغانستان ته ستنې شوې دي.
خبر زیاتوي، په راستنو شویو کورنيو کې ۱۵۲ د تورخم له لارې، ۱۱۶ کورنۍ د سپین بولدک له لارې، ۵۱ کورنۍ د نیمروز ورېښمو پله له لارې، ۵ کورنۍ د انګور اډې له لارې، ۱۳ کورنۍ د هلمند له لارې او ۱۰۱ نورې کورنۍ د اسلام کلا له لارې افغانستان ته ستنې شوې دي.
له بل پلوه د سره صلیب نړۍوالې کمېټې په خپل وروستي راپور کې ویلي، چې یوازې په اپرېل میاشت کې شاوخوا ۱۴۵زره افغان کډوال له پاکستانه اېستل شوي چې د فبرورۍ پرتله اته برابره زیات دي.
دغه کمېټې له پاکستان او ایران څخه د ډېرو راستنېدونکو کډوالو وضعیت د اندېښنې وړ بللی دی.


د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي د افغانستان لپاره د چین له ځانګړي استازي یوی شیایونګ سره په ناسته کې د دغه هېواد له لوري بېجینګ ته د سفر بلنه منلې ده. د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې د چین د بهرنیو چارو وزیر متقي ته دغه بلنه ورکړې ده.
تر اوسه د دغه سفر کره نېټه د طالبانو له لوري نه ده په ډاګه شوې او نه هم ویل شوي، چې متقي سره به د دغه ډلې نور کوم غړي ملتیا وکړي.
د طالبانو د یاد وزارت خبرپاڼه کاږي، د چین استازي په دغه ناسته کې ډاډ ورکړی چې په نړۍواله ټولنه کې به د طالبانو ملاتړ ته دوام ورکوي.
په ناسته کې دواړو لوریو د سوداګریزو راکړو ورکړو پر ډزرېدو هم خوښي څرګنده کړې ده.
طالبان تر بل هر وخته چین ته خورا نږدې شوي دي او چینایي پانګهوالو هم افغانستان ته مخه کړې.
راپورونو ښودلې، چې د طالبانو تر واک لاندې چینایي شرکتونو د افغانستان پر کانونو منګولې خښې کړې دي او د هېواد په بېلابېلو سیمو کې یې د کېندنې پراخ قراردادونه ترلاسه کړي.
له دې سربېره د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ هم په افغانستان کې د چین له زیاتېدونکي نفوذ څخه اندېښنه څرګنده کړې ده.
هغه په وار، وار د بایډن پر ادارې نیوکه کړې، چې د ناغېړۍ له کبله یې اوس د بګرام پوځي اډه د چین په لاس کې ده؛ خو طالبانو د هغه دغه څرګندونې غندلې او رد کړې دي.
چین همدا راز په بېجینګ کې د طالبانو استازی هم منلی او له دغه ډلې سره یې خپل پراخ تعامل ته دوام ورکړی.
له چین سره، سره روسیه هم د هغو هېوادونو له ډلې ده، چې کرار، کرار یې له طالبانو سره خپلې ډېپلوماټیکې اړیکې پراخې کړې دي او ان په یوې وروستي اقدام کې یې دغه ډله د ترهګرو له نوملړه هم ویستې ده.
د کارپوهانو په وینا، د لوېدیځ او امریکا لپاره په افغانستان کې د چین او روسیې ډېریدونکی نفوس د اندېښنې وړ دی.

د چین او پاکستان هېوادونو استازو په کابل کې د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ له وزیر نورالدین عزیزي سره په ناسته کې د اقتصادي همکاریو په اړه خبرې کړې دي.
د طالبانو د صنعت او سوداګرۍ له وزارت څخه په یوه خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې د چین او پاکستان ځانګړو استازو د شنبې په ورځ کابل ته د سفر پر مهال د دغه وزارت له وزیر نورالدین عزیزي سره په یوه ګډه ناسته کې د اقتصادي همکاریو او سوداګریزو اړیکو په پیاوړتیا ټینګار کړی دي.
نور الدین عزیزي وویل: «زموږ پالیسي اقتصاد محوره ده او موږ د دغې پالیسۍ پر بنسټ د بهرنیو پانګونو د جذبولو لپاره پروګرامونه تنظیم او پلي کوو، چې ګډې ګټې په پام کې نیسي.»
د پاکستان ځانګړي استازي محمد صادق ویلي، چې په دغې غونډه کې هوکړه وشوه، چې د چین–پاکستان اقتصادي دهلیز پراخولو لپاره باید ګامونه واخیستل شي؛ څو افغانستان ته هم وغځېږي.
له دې مخکې محمد صادق او د چین ځانګړي استازي یو شیایونګ د طالبانو د بهرنیو چارو له وزیر امیرخان متقي سره هم لیدلي وو، چې پکې یې د اقتصادي او سیاسي اړیکو ترڅنګ د سیمې د وضعیت په اړه هم خبرې کړې وې.
دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو او پاکستان سوداګریزې اړیکې د سیاسي او ډیپلوماټیکو کړکېچونو له امله په دې وروستیو میاشتو کې خورا اغېزمنې شوې وې.

نیویارک ټاېمز راپور ورکړی، چې د فوټبال نړۍوال فدراسیون (فیفا) د جلاوطنه افغان ښځینه لوبغاړو پخوانۍ ملي لوبډله په جلاوطنۍ کې په رسمیت پېژندلې ده.
د یادې ورځپاڼې د راپور له مخې، دغه لوبډله د فیفا تر څار لاندې په رسمي دوستانه سیالیو او نړۍوالو تورنمنټونو کې ګډون کولای شي.
فیفا ویلي، چې دغه جلاوطنه ښځینه لوبډله به د یوه کال لپاره د ازمایښتي پروژې په توګه فعاله وي؛ څو په راتلونکې کې د نورو کډوالو لهخوا د ورته لوبډلو د جوړېدو زمینه برابره شي.
فیفا ویلي، دغه اداره به د جلاوطنه افغان ښځینه لوبغاړو او اړوندو بنسټونو په همکارۍ ډېر ژر د دغې نوې لوبډلې جوړښت، تنظیم او فعالیتونو پیل کړي.
له دې سره به د طالبانو د سختو بندیزونو څخه جلاوطنه شوې افغان لوبغاړې یو ځل بیا د سیالیو ډګر کې راڅرګندې شي.
طالبانو نه یوازې په فوټبال؛ بلکې د ښځو پر هر ډول ورزشونو په هېواد کې سخت بندیزونه لګولي، چې له همدې کبله ډېری افغان ورزشکارانې جلاوطنۍ ته اړې شوې دي.
د فیفا مشر جیاني اینفانتینو ویلي:« دا یو تاریخي نوښت دی. فیفا ژمنه لري، چې هره نجلۍ د نړۍ په هر ګوټ کې ان افغان نجونې هم باید وکولای شي فوټبال وکړي.»
که څه هم د طالبانو تر واک لاندې د افغانستان فوټبال فدراسیون تر اوسه په دې اړه څه نه دي ویلي؛ خو راپورونه ښيي چې دغه نوښت له یاد فدراسیون څخه دباندې ترسره کېږي.
د دغې لوبډلې مالي او تخنیکي ملاتړ به د فیفا د پرمختیايي څانګې لهخوا ورکول کېږي.
تر دې دمخه د ښځینه کرېکټ ملي لوبډلې یو شمېر غړې هم په اسټرالیا کې سره راټولې شوې وې او جلاوطنه لوبډله یې اعلان کړه.
د کرېکټ نړۍوالې شورا له لوري یاده لوبډله په رسمیت وپېژندل شوه او خپله یوه سیالي یې هم ترسره کړه.

د طالبانو د پېښو پر وړاندې د چمتووالي ملي ادارې مشر نورالدین ترابي اندېښنه ښوولې، چې افغانستان د اقلیمي بدلون له کبله په پرلپسې توګه د سېلابونو له ګواښ سره مخ دی او د کروندو تر څنګ د خلک کورونه هم له ګواښ سره مخ دي.
د دغه وزارت لهخوا په خپرې شوې خبرپاڼه کې راغلي، چې نوموړي دغه څرګندونې د (غويي ۲۰مه) د شنبې په ورځ په کابل کې د ایران سفیر سره په ناسته کې کړې دي.
هغه له ایرانه غوښتي، چې طبیعي پېښو ته د رسېدو لپاره باید ورسره د ۳۴۰زره لېټره ډېزلو او ۱۷۰زره لېټره پېټرولو ځانګړې مرسته وکړي.
ترابي ویلي، چې له دغه تېلو څخه به د هېواد په ټولو ولایتونو کې د بېړنیو پېښو پر مهال ګټه واخلي.
د طالبانو دغه چارواکي د ایران له سفیره د پېښو زیانمنو کورنیو سره د خوراکي توکو د مرستو ترسراوي غوښتنه هم کړې ده.
په خبرپاڼه کې راغلي، چې علي رضا بېکدلي د دغه ناستې پر مهال د مرستو د دوام ژمنه کړې ده.
هغه طالبانو ته ډاډ ورکړی، چې د مرستو اړوند مسله به د ایران له حکومت سره شریکه کړي. طالبان داسې مهال سېلاب ځپلو او د طبیعي پېښو زیانمنو ته د مرستو غوښتونه کړې، چې تازه د پکتیا سربېره په خوست کې د سېلابونو له امله اتو کسانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
همدا راز په دې وروستیو کې په فراه، بدخشان، ننګرهار او د هېواد یو شمېر نورو ولایتونو کې د سختو سېلابونو راوتو له کبله نه یوازې خلکو ته مالي زیانونه اوښتي؛ بلکې ځاني زیانونه یې هم له ځانه سره لرل.
زرګونه جریبه کروندې، سلګونه کورونه او په بېلابېلو سیمو کې استنادي دېوالونه هم د دغو سېلابونو له کبله ویجاړ شوي دي.
د طالبانو د سختو بندیزونو له کبله له تېرو څلورو کالونو راهیسې یو شمېر نړۍوالو مرستندویه ادارو خپل دفترونه تړلي او له همدې کبله د بشري مرستو په رسولو کې هم د پام وړ کموالی راغلی دی.
د طبیعي پېښو تر څنګ بې روزګاري، لوږه او فقر هم د افغانانو ژوند پر وړاندې لویې ننګوونې بلل کېږي.

په ننګرهار کې د طالبانو د امر بالمعروف محتسبانو ویلي، چې د خسرګنۍ له لوري د پلار کور ته د ښځې نه پرېښودل «د اسلامي، انساني او اخلاقي حقونو» خلاف عمل دی.
دغه څرګندونې په یاد ولایت کې د طالبانو د امربالمعروف او شکایتونو اورېدو ریاست محتسبانو د (غويي ۲۰مه) په ننګرهار کې د یوې ښځې هغه شکایت ته د رسېدو پر مهال کړې دي، چې له یوه کال راهیسې یې خسرګنۍ د پلار کور ته د تګ اجازه نه وه ورکړې.
د طالبانو تر واک لاندې د ننګرهار ولایت مقام په خبرپاڼه کې راغلي، چې د یادې مېرمنې قضیې ته رسېدنه شوې او خسرګنۍ یې په دې قانع شوې؛ څو هغې ته د پلار کره د تګ اجازه ورکړي.
طالبان داسې مهال دغه څرګندونې کوي، چې په ټول هېواد کې یې له محرم پرته د ښځو پر سفرونو سخت بندیزونه لګولي دي.
دغه ډلې له دې سربېره د ښځو په کار، د نجونو په زدهکړو او بېلابېلو برخو کې د محدودیتونو تر څنګ پراخ بندیزونه لګولي، چې د نړۍوالې ټولنې په ګډون یې په کور دننه هم پراخ غبرګونونه راپارولي دي.
پر افغان ښځو روان بندیزونه د ملګرو ملتونو له لوري د «جنسیتي توپیر» په نامه یاد شوي دي.