د روسيې او اوکراین ترمنځ د سولې دویم پړاو خبرې نن په استانبول کې پیلېږي

ټاکل شوې ده، چې نن دوشنبه به روسي او اوکرایني چارواکي د سولې دویم پړاو مخامخ خبرو اترو لپاره د ترکیې په استانبول ښار کې سره راټول شي.

ټاکل شوې ده، چې نن دوشنبه به روسي او اوکرایني چارواکي د سولې دویم پړاو مخامخ خبرو اترو لپاره د ترکیې په استانبول ښار کې سره راټول شي.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ دا له ۲۰۲۲کال وروسته د سولې د مخامخ خبرو دویم پړاو دی، چې لومړی پړاو یې هم د تېرې (مئ میاشتې په ۱۶مه) ترکیه کې ترسره شوی و.
په لومړي پړاو خبرو کې له اوربند او سولې ته له نږدې کېدو پرته یوازې د ۱۰۰۰ – ۱۰۰۰ پوځي یرغمل شویو پر تبادله هوکړه شوې وه.
په دغه خبرو کې به د اوکراین پلاوي مشري د دغه هېواد د دفاع وزیر رستم عمروف او د روسیې له لوري د کرملېن سلاکار ولادیمیر مېدینسکي ګډون کوي.
په راپور کې راغلي، چې په دغه ناسته کې د امریکا او اروپا استازي هم ګډون کوي؛ خو د ګډون کوونکو استازو شمېر لا نه دی په ډاګه شوی.
که څه هم له دې وړاندې د دواړو لوریو شرطونه تر دې وړاندې د نه منلو وړ بلل شوي وو؛ خو روسي چارواکو ویلي، که اوکراین له ډيپلوماټيکو لارو د سولې خبرې وځنډوي؛ نو تاوان به وکړي.


د الجزیرې ټلوېزیوني شبکې راپور ورکړی، چې اسراییل د یکشنبې په ورځ د (غبرګولي ۱۱مه) د غزې په بېلابېلو سیمو کې ۵۴ فلسطینیان وژلي دي. د راپور له مخې؛ په دغه بریدونو کې هوایي بمبارۍ او ځمکني عملیات شامل دي.
د معلوماتو پر بنسټ اسراییلي ځواکونو تېره ورځ په غزه کې د بشري مرستو د ترلاسه کولو په موخه د راټولو شویو کسانو پر یوې جوپه مخامخ ډزې کړې دي.
په دغه ډزو کې ۳۰ فلطسینیان وژل شوي او تر سلو ډېر ټپیان دي.
د ماشوم ساتنې نړۍوال سازمان په ګډون یو شمېر بشري ادارو د اسراییلي ځواکونو دغه برید په سختو ټکو غندلی دی.
له دې ور هاخوا د روانو جګړو له امله په غزه کې لوږه هم مخ په پراخېدو ده او لا تر اوسه سلګونه کسان د خوړو نشتوالي له کبله هم مړه شوي دي.
اسراییلي ځواکونو غزې ته د هر ډول بشري مرستو لېږد کاروانونه ودرولي او اجازه نه ورکوي، چې هلته خوراکي او نور اړین توکي یوسي.

د سعودي عربستان د بهرنیو چارو وزیر فیصل بن فرحان د اسراییل پر هغه اقدام نیوکه وکړه، چې لوېدیځې غاړې ته د عربي هېوادونو د لوړپوړي پلاوي د سفر مخه نیسي. هغه ویلي، چې دغه اقدام د اسراییل لهخوا ښکاره «افراطیت او د سولې پر وړاندې خنډ» دی.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ بن فرحان د یکشنبې په ورځ په عمان کې د اردن، مصر او بحرین له بهرنیو چارو وزیرانو او د عربي لیګ له عمومي منشي سره ولیدل.
له بل پلوه تېره ورځ اسراییلي چارواکو ویلي و، چې د فلسطین په لوېدیځه غاړه رام الله ښار کې د عربي هېوادونو د وزیرانو پلان شوې غونډې ته به اجازه ورنه کړي.
یوه اسراییلي چارواکي رویټرز خبري اژانس ته ویلي و: «د عربي هېوادونو وزیران غواړي، چې د فلسطیني دولت د جوړولو او هڅولو په اړه د بحث لپاره په رام الله کې په یوه پاروونکې غونډه کې برخه واخلي؛ خو اسراییل به یې مخنېوی وکړي.»

هندي چارواکي وایي، چې د دغه هېواد په شمال ختیځو ایالتونو کې د سختو ورښتونو، سېلابونه او ځمکې ښویېدنې له امله په تېرو دوو ورځو کې لږ تر لږه ۳۰ کسان مړه شوي دي.
د هندي رسنۍ ټایمز اف انډیا د راپور له مخې؛ وینام، اسام او ارون اچل پردېش هغه ایالتونه دي چې تر ټولو سخت زیانمن شوي دي.
د مېګالیا ایالت سر وزیر کونراډ کې له سیمهییزو چارواکو غوښتي، چې په بېړني حالت کې پاتې شي، «وضعیت جدي دی او موږ باید د خلکو د ژغورنې لپاره محتاطه اوسو.»
که څه هم په هند کې موسمي ورښتونه د اوبو زېرمه کولو او کرنې لپاره حیاتي دي؛ خو کله ناکله دغه ورښتونه له ځان سره ډېرې ویجاړۍ هم لري.

د سعودي عربستان چارواکو د یکشنبې په ورځ وویل، چې له څه باندې ۲۶۹ زره کسانو څخه چې د حج کلني زیارت لپاره یې رسمي اجازه لیکونه نه درلودل، د مکې مکرمه ښار ته له ننوتلو منع کړي دي. دغه اقدام د هغو کسانو پر ضد دی، چې په غېرقانوني ډول د حج مراسمو کې ګډون کوي.
حکومت د حج په مراسمو کې د ګڼې ګوڼې مسوولیت د هغو کسانو پر غاړه اچوي، چې اجازه لیکونه نه لري.
دا شمېر د غېر رسمي زیارتونو کچه او همدارنګه د حج ترسره کولو د غوښتنې زیاتوالی هم په ډاګه کوي.
اوس مهال په مکه کې په رسمي توګه شاوخوا ۱.۴ مېلیونه مسلمانان موجود دي او نور هم په راتلونکو ورځو کې ورزیاتېږي.
هغه کسان چې له اجازه لیکونو پرته حج ترسره کوي، تر ۵۰۰۰ ډالرو پورې جریمه کېږي او نورې سزاګانې لکه اخراج هم پرې عملي کېږي.
دا تګلاره د سعودي اتباعو او د سعودي اوسېدونکو دواړو لپاره عملي ده.
په مکه کې د یوې خبري ناستې پرمهال چارواکو وویل، چې دوی ۲۶۹,۶۷۸ کسان چې اجازه لیکونه یې نه درلودل، د ښار د ننوتلو څخه منع کړي دي.
د قوانینو له مخې، یوازې هغه کسان چې اجازه لیکونه لري کولای شي چې حج ترسره کړي، په دې کې هغه کسان هم شامل دي چې په مکه کې دایمي ژوند کوي.
چارواکو د حج د مقرراتو د سرغړونې په خاطر له ۲۳,۰۰۰ زیات د سعودي اوسېدونکو ته سزاګانې ورکړي او د ۴۰۰ حج شرکتونو جوازونه یې لغوه کړي دي.
جنرال محمد العمري رسنیو ته وویل: «زموږ په څار کې حج کوونکي دي او هر څوک چې اطاعت ونکړي موږ به یې پر وړاندې اقدام وکړو.»
حج د اسلام کلنی مذهبي زیارت دی، چې ګڼو مذهبي مراسمو سره مل وي.
دا د هر مسلمان لپاره چې وس ولري، په ژوند کې یو ځل فرض ګڼل کېږي.

اوکراین د بېپیلوټه الوتکو په برید کې د روسیې پر څلورو اټومي پوځي اډو حمله وکړه، چې په پایله کې یې د ۷ مېلیارده ډالرو په ارزښت ۴۱ روسي بمغورځوونکې الوتکې ویجاړې کړې دي.
دا بریدونه د روسیې پر ضد د جګړې له پیل راهیسې تر ټولو ستر او تر ټولو لرې واټن لرونکي عملیات ګڼل کېږي.
راپورونه وایي، چې اوکراین د یکشنبې په ورځ (د غبرګولي ۱۱مه) د خپلو بې پيلوټه الوتکو له بریدونو مخکې امریکا ته د خپلو پلانونو خبر نه و ورکړی.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زېلېنسکي تر دې برید وروسته په ټېلګرام کې ولیکل، چې دا یوه «بشپړه خپلواکه هڅه» وه.
زېلېنسکي زیاته کړې، چې دا عملیات له یو نیم کال راهیسې پلان شوي و.
اکسیوس خبري اژانس د اوکرایني چارواکو په حواله ویلي، چې کییف د ډونالډ ټرمپ د ادارې سره هېڅ همغږي یا مخکې اطلاع نه ده شریکه کړې.
د اوکراین د امنیتي ادارې مشرانو د روسیې څلورو پوځي اډو د بریدونو مسوولیت منلی او ویلي یې دي، چې په ټوله کې ۴۱ روسي الوتکې په نښه شوي دي.
د دې ادارې په وینا، د له منځه وړل شویو طیارو ارزښت تر ۷ مېلیاردو ډالرو زیات دی.
زېلېنسکي دغه برید یو «په زړه پورې عملیات» وبلل او ویې ویل، چې دا تر اوسه پورې د اوکرایني ځواکونو تر ټولو لرې واټن لرونکی برید دی.
هغه زیاته کړه، چې په دې عملیاتو کې ۱۱۷ بې پيلوټه الوتکې کارول شوي او روسي ځواکونو ته یې جدي تاوانونه اړولي دي.
ټېلګراف ورځپاڼې بیا راپور ورکړی، چې دا برید په هغو څلورو پوځي اډو شوی چې په بشپړه توګه د روسیې په خاوره کې موقعیت لري او کېدای شي د اوکراین په درې کلنه جګړه کې دا تر ټولو ویجاړونکي بې پيلوټه بریدونو څخه وي.
د ټېلګراف په حواله، دا عملیات چې د «تار» نوم ورکړل شوی، تر ۱۸ میاشتو زیاته موده کې پلان شوی او د زېلېنسکي په مستقیمه څارنه ترسره شوی دی.
رویترز خبري اژانس راپور ورکړی، چې د اوکراین داخلي امنیتي اداره د نوښتګرو طریقو په کارولو سره وتوانېدله چې ستراتیژیک روسي بم غورځوونکې الوتکې په نښه کړي.
رویترز په ټولنیزو رسنیو خپرو شویو عکسونو پر اساس د یو اوکرایني امنیتي چارواکي له قوله ویلي، د چاودېدونکو توکو لرونکې بې پيلوټه الوتکې د لرګیو یوه چت کې پټې وې.
دغه چتونه د لارۍ تر شا بار شوي او نږدې د روسیې د پوځي اډو سیمو ته وړل شوي وې.
دا اهداف د ټی-یو-۹۵ او ټی-یو-۲۲ ستراتیژیک بم غورځوونکې الوتکې وې، چې روسیه ترې د اوکراین پر لور د اوږد واټن توغندیو د ګوزار لپاره کار اخلي.
د څلورو اډو څخه یوه په سایبریا سیمه کې او بله د فنلنډ سرحد ته نږدې ده.