د پاکستان دفاع وزیر: د هند له بریدونو وروسته د شملې تړون ارزښت پای ته رسیدلی

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف ویلي، چې له هند سره د شملې تړون نه مني او اوس د کشمیر د کنټرول کرښه بېرته د ۱۹۴۸ کال د اوربند کرښې حیثیت خپلوي.

د پاکستان د دفاع وزیر خواجه اصف ویلي، چې له هند سره د شملې تړون نه مني او اوس د کشمیر د کنټرول کرښه بېرته د ۱۹۴۸ کال د اوربند کرښې حیثیت خپلوي.
د پاکستان دفاع وزیر له یوه پاکستاني ټلویزیون جیونیوز سره په خبرو کې ویلي، چې د شملې تړون له ختمېدو وروسته کنټرول کرښه «LOC» اوس یوازې اوربند کرښه ده.
نوموړي ویلي، چې د شملې تړون د دوو هېوادونو ترمنځ شوی او په دغه تړون کې نړیوال بانک یا کوم بل درېیم اړخ شامل نه و.
اصف ویلي، د هند له خوا پر پاکستان بریدونو د شملې تړون ارزښت پای ته رسولی دی.
اصف ویلي:«د شملي تړون ټولې مادې پای ته رسېدلې او له جګړې وروسته چې کوم تفاهمونه شوي دي، هغه نور هیڅ ارزښت نه لري. موږ بېرته د ۱۹۴۸ وضعیت ته روان یو، هغه وخت دا مسله د اوربند کرښې په توګه مطرح وه.»
نوموړي ویلي، که د هند او پاکستان ترمنځ حالات همداسې دوام پیدا کړي، نو تړونونه به هیڅ ارزښت ونه ولري.
پر همدغه مهال نوموړي د دواړو هېوادنو ترمنځ د اوبو پر سر شخړو په اړه ویلي، چې د سند تاس اوبو تړون څخه هېڅ هېواد په خپلسري ډول نه شي وتلی او د دغه تړون اړوند هر ډول اقدامات باید دوه اړخیز وي.


هندله فرانسې وروسته یوازینی هېواد دی، چې د رافایل جنګي الوتکو تنه او ځینې برخې به له دې وروسته پکې جوړیږي. د فرانسې داسولټ ایوییشن او د هند ټاټا شرکت ترمنځ د یوه تړون له مخې، ټاټا به په حیدراباد کې یو مخکښ او عصري تولیدي مرکز جوړوي، چې د رافایل الوتکو کلیدي برخې به پکې تولیدیږي.
د انډیا ټایمز د رپوټ له مخې، تمه ده چې د حیدراباد له کرښې نه به لومړنۍ تنې د ۲۰۲۷–۲۸ مالي کال په جریان کې تولید شي. دا فابریکه به د هند او د رافایل د نړیوالو بازارونو اړتیاوې پوره کوي.
هند دا مهال ۳۶ رافایل جنګي الوتکې لري او د هند سمندري ځواک به تر ۲۰۳۰ کال پورې ۲۶ نورې رافایل میرین الوتکې ترلاسه کړي.
دا تړون د ټکنالوژۍ انتقال، د ساتنې اسانتیاوې او د تولیدي تاسیساتو جوړولو برخې هم لري.
د فرانسې او هند تر څنګ، دا جنګي الوتکې په مصر، قطر، متحده عربي امارات، یونان، اندونیزیا، کروشیا او سربیا کې هم کارېږي یا ورته سپارل شوې دي.
داسولټ ایوییشن او ټاټا د رافایل جنګي الوتکود تنې جوړولو لپاره څلور تړونونه لاسلیک کړي دي.
د داسولټ ایوییشن رییس او اجرایه رییس اریک تراپیر ویلي، « دا لومړی ځل دی چې د رافایل فیوزلاژونه به له فرانسې نه بهر جوړېږي».
د ټاټا اجرایوي ریس او مدیر سوکرن سنګ ویلي، چې «دا همکاري د هند د هوا فضا په سفر کې یو مهم پړاو دی».
هند داسې مهال دا تړون لاسلیکوي، چې له پاکستان سره یې په څو ورځنۍ جګړه کې د خپلو الوتکو پر غورځېدو اعتراف کړی او ویل کیږي په دې کې رافایل الوتکې هم شاملې دي.

د طالبانو تر واک لاندې باختر اژانس خبر ورکړی، چې تېره ورځ د (غبرګولي ۱۴مه) له پاکستان او ایران څخه ۱۰۲۶ افغان کورنۍ په جبري توګه افغانستان ته ستنې کړای شوې دي.
د راپور له مخې؛ په دغو کورنیو کې ۱۰۶کورنۍ د پاکستان له لوري د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته ستنې شوې دي. همدا له ایران څخه بیا د هرات او نیمروز ولایتونو د پولو اړوند ۹۲۰ افغان کورنۍ افغانستان ته شتنې شوې دي.
د ملګرو ملتونو د کډوالۍ عالي کمېشنرۍ د معلوماتو له مخې؛ د روان زېږدیز کال له پېل راهیسې له یادو دواړو هېوادونو څخه څه باندې ۶۰۰ زره افغان کډوال افغانستان ته ستانه شوي، چې نږدې نیمایي برخه یې په جبري توګه ستانه شوي دي.
پاکستان همدا راز ګواښ کړی، چې د جون میاشتې تر پای ته رسېدو وروسته به په دغه هېواد کې د هغه افغان کډوالو د جبري اېستلو بهیر هم پیل کړي چې د ملګرو ملتونو (پي او ار) کارتونو لرونکي دي.
که څه هم نړۍوالو بنسټونو له دغه هېواده غوښتي، چې د افغان کډوالو بهیر ودروي؛ خو اسلام اباد پرې غوږونه کاڼه کړي دي.
هممهاله ایراني چارواکو هم خبر ورکړی، چې د افغان کډوالو د اېستلو لپاره یې له طالبانو سره خبرې کړې دي او هغوی چمتو دي چې په تدریجې توګه دغه لړۍ پیل شي. ایران کې نږدې اته مېلیونه افغانان مېشت دي، چې د یاد هېواد د حکومتي چارواکو په وینا، نږدې نیمایي یې د استوګنې قانوني اسناد نه لري.
پاکستان او ایران د افغان کډوالو لپاره تر ټولو سختدریځه هېوادونه ګڼل کېږي، چې پکې له سختو شکنجو، زنداني کېدو او ان د وژل کېدو له ګواښونو سره مخ دي.

ډېپلوماټ مجلې په یوې مقاله کې ویلي، په بلوچستان کې د داعش خراسان څانګې له لوري د خپل موجودیت اعلان نه یوازې د پاکستان لپاره د تازه امنیتي سرخوږي خبرداری دی؛ بلکې د افغانستان لپاره هم یو جدي ګواښ او د نا امنیو ډېریدو خبرداری دی.
څېړونکي انګېري، چې په بلوچستان ایالت کې د داعش ډلې پټنځایونه او مرکزونه کولای شي د افغانستان پر خاوره د خونړیو بریدونو د پلان او پلي کولو مهمې زېرمې وګرځي. همدا مساله د طالبانو او اسلام اباد ترمنځ د اړیکو ترینګلتیا وړ هم بلل کېږي.
داعش خراسان په یوه وروستۍ رسمي ویډیو کې د بلوچستان ایالت په مستونګ سیمه کې د خپلو مرکزونو شته والی منلی او د بلوڅ بېلتون پالو پر ضد یې د جګړې اعلان کړی. دغه ویډیو د دې ډلې په بلوچستان کې له څه د پاسه لس کلن حضور پرده پورته کړې او له پولو بهر یې د داعش د خوځښتونو نوي اړخونه روښانه کړي دي.
مقاله کاږي، دا چې طالبانو په افغانستان کې د داعش ډلې پټناځایونه تر سختو بریدونو لاندې راوستي؛ یادې ډلې اوس هڅه کړې، چې په بلوچستان کې خپل عملیاتي حضور پراخ کړي. همدا راز خپل فعالیتونه بیا تنظیم کړي او له یاد ایالت څخه د افغانستان پر خاوره د بریدونو پلانونه هم جوړ کړي.
طالب چارواکو او له دوی سره تړلو رسنیو مخکې هم ویلي وو، چې بلوچستان د داعش لپاره په یوه نوي خوندي پټنځاي بدل شوی. د دې خبرې یوه ښکاره بېلګه د تېر کال په ډېسمبر میاشت کې هغه ځانمرګی برید و، چې د طالبانو د کابینې پر غړي خلیل الرحمان حقاني وشو. طالبانو دغه برید داعش ته منسوب کړی او سرچینه یې مستونګ یاده کړې ده.
د ډېپلوماټ مقالې وړاندې لیکلي، پاکستان تر اوسه د داعش خراسان لهخوا په بلوجستان کې د پناه ځایونو د تازه اعتراف پر وړاندې څرګند غبرګون نه دی ښودلی او طالبانو هم خپله خوله چوپه کړې.
کارپوهان خبرداری ورکوي، که چېرې بلوچستان د داعش خراسان لپاره په خوندي ځای بدل شي؛ نو افغانستان به ډېر ژر یو ځل بیا د ځانمرګو بریدونو او خونړیو چاودنو له یوې ګواښونکې څپې سره مخ شي. په داسې حال کې چې افغانستان له کورنیو ستونزو او ژور ناورین سره لاس و ګرېوان دی.

په سعودي عربستان کې د حج تر ټولو مهم رکن، د عرفاتو مراسم نن پنجشنبه (د غبرګولي ۱۵مه) ترسره کېږي. حاجیان به نن د عرفات په میدان کې د حج خطبه واوري.
د منا څخه عرفات ته د حاجیانو تګ د سهار لمانځه وروسته پیل شوی او لاهم دوام لري.
د عرفات په میدان کې راټول شوي حاجیان به د لمر لوېدو سره سم د مزدلفې په لور حرکت وکړي او شپه به هلته تېره کړي؛ دا د حج مناسکو ادا کولو درېیم پړاو دی.
دغه حاجیان به سبا جمعه چې په عربستان کې د لوی اختر لومړۍ ورځ ده، منی ته ځي چې (یوم النحر) یا د قربانۍ مناسک ادا کړي، له هغه وروسته به حاجیان په جمرات کې شیطان ولي او له هغه ځایه مسجد حرام ته ځي او د وداع طواف کوي؛ د وداع طواف سره د حج مراسم پای ته رسېږي.

د پاکستان لومړي وزیر شهباز شریف د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ څخه غوښتي، چې د نوي ډيلي او اسلام اباد ترمنځ د کشمیر د کشالې پر سر دې د خبرو منځګړتوب وکړي.
نوموړي دغه څرګندونې په اسلام اباد کې د امریکا سفارت دننه د متحده ایالتونو د «۲۴۹مې کلیزې» په مراسمو کې کړې دي.
شهباز شریف همدا راز د کشمیر پر سر له هند سره د رامنځته شوې کشالې پر سر د اوربند په برخه کې د ټرمپ هڅې وستایلې.
هغه وویل: «ولسمشر ټرمپ د سولې سړی دی او د ګټورو سوداګریزو تړونونو ملاتړی هم دی. هغه ښودلې، چې له شخړو، یخو او ګرمو جګړو سره مخالفت لري».
نوموړي زیاته کړه: «موږ په زغم او حوصلې ځواب ورکړ. موږ د پهلګام پېښې د بېطرفې نړۍوالې څېړنې وړاندیز وکړ؛ خو هند پر موږ برید وکړ. هند باید د کره اسنادو له لارې نړۍوال قناعت کړی وای».
د نوي ډيلي او اسلام اباد ترمنځ منځګړی واشنګټن
په ورته وخت کې د پاکستان د خلکو ګوند مشر د یوه پلاوي په مشرۍ واشنګټن ته تللی دی. نوموړي د امریکا مېشتو پاکستانیانو او له رسنیو سره په خبرو کې ویلي، چې ټرمپ د هند او پاکستان ترمنځ د اوربند د ټینګېدو لپاره د پام وړ هڅې کړې دي.
د هغه په خبره: «ټرمپ لږ تر لږه لس ځله یادونه کړې، چې څنګه یې د اوربند لپاره رول لوبولی او دا یې ډېر پر ځای کار کړی. که د هغه هڅې نه وای، اوربند به هېڅکله نه وی شوی».
د هغه په خبره، امریکا باید د نوي ډیلي او اسلام اباد ترمنځ د اوربند د تلپاتې کېدو لپاره د خبرو اترو بهیر پیل کړي.
ناندرهییزې سیاسي څرګندونې
هممهاله د پاکستان د بهرنیو چارو وزیر اسحاق ډار خبر ورکړی، چې اسلاماباد هر وخت له هند سره د پراخو خبرو اترو لپاره چمتو دی؛ خو دا چاره باید د درناوي او متقابلې ارادې پر بنسټ وي. نوموړي خبرداری ورکړی، چې د هندي چارواکو توندې څرګندونې وضعیت لاپسې خرابولای شي.
د ډار په وینا: «هر وخت چې هغوی خبرو ته چمتو وي، موږ هم تیار یو؛ خو موږ اړ نه یو».
د هندي کشمیر په پهلګام کې نږدې دوه میاشتې وړاندې د د وسلهوالو یوې ډلې ۲۶تنه سېلانیان ووژل، چې د نوي ډيلي سخته غوسه یې راوپاروله او اسلام اباد یې په دغه برید تورن کړ.
هند په همدې غبرګون کې د پاکستان په بېلابېلو ښارونو او پوځي اډو بریدونه وکړل. ادعا وشوه چې په دغو بریدونو کې یې د پاکستان دننه تر ۱۰۰کسانو ډېر ترهګر وژلي؛ خو پاکستان دا ادعا رد کړه او یوازې د ملکي وګړو د مرګ ژوبلې یادونه یې وکړه.
اسلام اباد هم د یادو بریدونو په غبرګون کې د هند پر خاوره هوایي او توغندیز بریدونه وکړل، چې د امریکا په هڅو یې ترمنځ اوربند وشو.
دواړه لوري اوس هم یو بل ته ګواښونه کوي او د هند لومړي وزیر نرېندرا مودي بیا خبرداری ورکړی، چې د پاکستان پر ضد یې د «سېندور عملیات» لا پای ته نه دي رسېدلي.