د تېر جمهوري نظام وروستۍ ولسمشر اشرف غني د لوی اختر په مناسبت په خپل غږیز پیغام کې ویلي، چې د خلکو له لوري ورکړل شوی د «مشروعیت امانت» لا هم د ده په لاس کې دی او هیله لري چې دا امانت یو «مشروع او وړ نظام» ته وسپاري.
ښاغلي غني ویلي، چې دی د خپل ځان لپاره هېڅ نه غواړي، بلکې هر څه چې غواړي د افغانستان د خیر لپاره دي. نوموړي په خپل پیغام کې ټینګار کړی: «زه د دې لپاره پیدا شوی یم چې د هېواد د یووالي او ودانۍ وسیله وګرځم.»
پخواني ولسمشر دا نه دي څرګند کړي چې څنګه او څه وخت به دا مشروعیت یو بل نظام ته وسپاري.
غني په خپل پیغام کې له افغانانو وغوښتل چې د ملي یووالي، ګډ فکر او همغږۍ له لارې د هېواد د ابادۍ لپاره سره یو شي. هغه وویل افغانستان دا مهال د ژور کړکېچ سره مخ دی او خبرداری یې ورکړ چې د هویت، سمت یا نورو اختلافاتو پر بنسټ شخړې او پړه اچونې دا بحران لا ژورولی شي.
نوموړي د بیکاری، وچکالۍ او د افغان کډوالو جبري شړلو ته هم اشاره وکړه او دا حالت یې "دردونکی" وباله، ویې ویل: «ټوله نړۍ د افغانانو لپاره تنګه شوې ده.»
غني همداراز اعلان وکړ چې تمرکز یې د افغانستان د خپلواکۍ د ۳۰۰مې کلیزې پر نمانځلو دی، چې په ۲۰۴۷ میلادي کال کې به وشي. هغه زیاته کړه: «هیله لرم چې په هغه ورځ هر افغان د ستر ملي هویت په چوکاټ کې خپل ځای وګوري او لاسونه سره ورکړي.»
په کندهار کې د طالبانو د حج او اوقافو ریاست د لوی اختر د لمونځ لپاره په کندهار ښار کې د ۱۵ جوماتونو نومونه اعلان کړې دي.
د حج او اقافو ریاست له خوا په یادو جوماتونو کې د تقریر کوونکو طالبانو نومونه هم اعلان کړي دي.
د دغه ولایت د حج او اقافو له لوري په خپرې شوې خبرتیا کې ویل شوي، چې په هر جومات کې به د اختر لمونځ څخه وړاندې یونیم ساعت تقریرونه هم وشي.
پر همدغه مهال طالبانو د تېرو څلورو ورځو راهیسې په کندهار ښار او ځانګړې توګه د اختر لمونځ لپاره د ځانګړو شویو جوماتونو په شاوخوا کې امنیتي تدابیر سخت کړي دي.
د کندهار ښار یو شمېر اوسیدونکو له افغانستان انټرنشنل ـ پښتو سره په خبرو کې ویلي، چې د طالبانو له خوا د امنیتي تدابیرو په پلمه ځورول کیږي او په هر څو متره واټن کې تلاشي کیږي.
د کندهار ښار یو اوسیدونکي د نوم نه ښودلو په شرط وویل:« هغه مسجدونه چې د اختر لمونځ په کې کیږي، د هغې شاوخوا کې طالبان ځای پرځای شوي دي. د ښار په هر څو مترو کې د تلاشۍ لپاره طالبان ولاړ دي او خلک تلاشې کوي، د ښار په مهمو ځایونو کې یې د وسایطو تګ راتګ بند کړی دی.»
همدارنګه د کندهار ښار یو شمېر اوسیدونکي شکایت کوي، چې د ښار په لومړۍ، دویمه، درېیمه او پنځمه حوزه کې د اختر لمونځ کولو لپاره ځانګړي شویو جوماتونو ته د ورتګ پرمهال د تېرو څلورو ورځو راهیسي تلاشي کیږي.
د طالبانو له خوا د لوی اختر لمونځ لپاره ځانګړو شویو جوماتونو له جملي څخه یو هم د کندهار ښار په نهمه حوزه کې د کندهار پوهنتون ته څېرمه مرکزي عیدګاه جومات دی.
نورو اخترو ته په کتو تمه ده، چې د طالبانو مشر ملا هبتالله اخوندازه به د اختر لمونځ لپاره یاد جومات ته ورشي.
د سیمي اوسیدونکي وايي، د تېرو څلورو ورځو راهیسي، د مرکزی عیدګاه جومات په شاوخوا کې ګڼ طالبان ځای پرځای شوي دي او جومات نه نږدې خلکو ته د تګ راتګ اجازه نه ورکوي.
