تاجکستان د چین-قرغیزستان-ازبکستان له ریل پټلۍ پروژې سره چې، د ورېښمو نوې لارې د ټرانسپورټ مهمه برخه ګڼل کېږي، یوځای کېدو ته لېوالتیا ښودلې ده. دغه موضوع د تاجکستان د ټرانسپورت وزیر د شانګهای همکارۍ سازمان د ټرانسپورت وزیرانو غونډه کې له خپل چینايي سیال سره کتنه کې مطرح کړې ده.
د تاجکستان د ټرانسپورت وزارت د معلوماتو له مخې، په یاده کتنه کې دواړو خواوو له پلان شوې رېل پټلۍ سره د تاجکستان د یوځای کېدو او همداراز د څو اړخیزې ټرانسپورټي لارې د پراخولو په اړه خبرې کړې دي.
دغه لویه ټرانسپورټي لاره به چین، تاجکستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران، ترکیه، او اروپا سره ونښلوي.
د چین- قرغیزستان- ازبکستان یاده رېل پټلۍ به د دغو هېوادونو رېلي شبکې سره ونښلوي او چین به نېغ په نېغه د مرکزي او سویلي اسیا له لارې له اروپا سره وصل شي.
د تاجکستان او چین د ټرانسپورت وزیرانو په کتنه کې د دغې رېل پټلۍ لپاره د قرغیزستان پر شمالي لارې هوکړه شوې ده.
دغه لاره به د چین له "کاشغر"څخه پیل شي، د "تورګارت" سرحدي نقطې او "ارپا درې" له لارې به د "کوشدیبه" او مکمل کلیو نه تېرېږي او د قرغیزستان "جلالاباد" ته به رسېږي.
په پیل کې، د قرغیزستان برخه ۲۶۸،۴ کیلومتره او د چین برخه ۱۶۵ کیلومتره په پام کې نیول شوې وه چې، ټول اوږدوالی یې ۴۵۴ کیلومتره کېده، خو د وروستیو ارقامو له مخې، د ریل پټلۍ بشپړ اوږدوالی ۵۳۲،۵۳ کیلومتره په ګوته شوی او په دې کې ۱۵۸،۴ کیلومتره به په چین کې او ۳۰۴،۹۴ کیلومتره به په قرغیزستان کې وي.
تاجکستان له پخوا راهیسې د رېل پټلۍ له لارې د سیمهيیز اتصال لپاره هڅې کړې دي.
د ۲۰۱۴ کال په دسمبر میاشت کې په دوشنبه کې د چین-قرغیزستان-تاجکستان-افغانستان-ایران د ریل پټلۍ د پراختیا لپاره یو ابتدايي تړون لاسلیک شو او دغه پټلۍ به دچین له کاشغر څخه پیل، د قرغیزستان او تاجکستان له لارې د افغانستان هرات ته رسیدله او بیا به د ایران له شبکې سره نښلېده.
تهران، تر دې مخکې د ایران، افغانستان، تاجکستان، قرغیزستان او چین له لارې د ریل پټلۍ د لارې د امکان سنجونې مطالعاتو لپاره له تاجکستان سره د یو میلیون امریکایي ډالرو د مرستې ژمنه کړې وه، خو بالاخره دغه پروژه د مالي ملاتړو د نشتوالي له امله ودرېده.
د تاجکستان له خوا له یادې پروژې سره نوې لیوالتیا، د دغه هېواد هغه ستراتیژي ښيي چې غواړي د سیمه ییزاتصال او نړیوالو بازارونو ته د لاسرسي لپاره خپله ټرانسپورتي شبکه پراخه کړي.
د چین شینهوا خبري اژانس د راپور له مخې، د شانګهای د همکاریو سازمان د ټرانسپورت وزیرانو د ۱۲مې غونډې ګډونوالو سلا وکړه چې، سیمه ییز اتصال باید پیاوړی شي.
د یادې غونډې په لړ کې، د شانګهای همکاریو سازمان د غړو هیوادونو د ټرانسپورت سکتورونو ترمنځ د "ورېښمو لارې د سټیشنونو" د جوړولو په اړه هم سلا وشوه او یوه هوکړه لاسلیک شوه.
