د یوناما دوو باوري سرچینو افغانستان انټرنشنل – پښتو ته ویلي، چې د ننګرهار ولایت مرکز جلالاباد ښار کې نن دوشنبه د والي ملا نعیم بړیڅ په امر طالب ساتونکو د ملګرو ملتونو د سیاسي دفتر (یوناما) دروازه تړلې او کارکوونکو ته یې د «مرتدینو» خطاب کړی دی.
دغه سرچینه چې د امنیتي اندېښنو له امله نه غواړي نوم یې افشا شي، افغانستان انټرنشنل – پښتو ته وویل: «مونږ نن سهار غوښتل چې خپل دفتر ته لاړ شو، خو د ننګرهار ولایت طالب ساتونکو مونږ ته له لومړني امنیتي کمربند څخه د تېرېدو اجازه رانکړه، زمونږ د دفتر او د ولایت امنیتي کمربند یو دي، نه یوازې دا چې موږ ته یې د ننوتلو اجازه رانکړه، بلکې سپکې سپورې او ان چې راته یې وویل، تاسې «مرتدین» او د کفارو لاسپوڅي یاست.»
سرچینه زیاتوي، دوی ته طالب ساتونکو ویلي چې مونږ ته والي «ملا نعیم بړبڅ » امر کړی چې د یوناما کارکونکو ته د ننوتلو اجازه ورنکړي.
یوې بلې سرچینې همداراز وویل: «طالبانو مونږ ته ډېرې سپکې خبرې وکړې، د ملګرو ملتونو کارکوونکو ته د «مرتدینو» خطاب کول نه یوازې له قانوني اړخه جرم ګڼل کېږي، بلکې دا د نړۍوالو سازمانونو پروړاندې د کرکې خپرول هم دي. طالبان باید د نړۍوالو قوانینو له مخې مسوول وبلل شي. دا عمل د ژنیو کنوانسیونونو خلاف دی.»
هغه وایي، دا لومړی ځل نه دی چې د طالبانو له خوا په ننګرهار کې د یوناما دفتر تړل کېږي، بلکې له دې وړاندې هم په یاد ولایت کې د طالبانو والي ملا محمد نعیم بړیڅ د دوی د فعالیتونو پر وړاندې خنډونه جوړ کړي وو.
سرچینه زیاتوي، چې ملا نعیم تر دې مخکې هم یوناما ته امر کړی و چې ښځینه کارکوونکې دې کار ته نه پرېښودل کېږي، خو دا بندیز وروسته بیا د طالبانو او یوناما د مرکزي ادارې ترمنځ د خبرو له لارې نرم شو.
د سرچینې په خبره، د والي غوښتنه دا وه چې د ملګرو ملتونو اړوند ټول دفترونه دې له دغه کمپاونډ څخه ووځي، ځکه یاده ساحه د ولایت ملکیت ګڼل کېږي.
یاد کمپاونډ چې د ننګرهار ولایت مقام پورې اړوند دی، له شاوخوا ۱۵کلونو راهیسې د ملګرو ملتونو یو شمېر ادارو کوربه توب کوي. تر دې وړاندې یوناما او نورو مرستندویه ادارو له همدې ځایه خپل فعالیتونه تنظیمول. د والي تر فشار وروسته، ادارو هڅه وکړه چې خپلې ښځینه کارکوونکې نورو دفترونو ته ولېږدوي او له نورو ځایونو څخه خپلې چارې پر مخ یوسي.
په ننګرهار کې د ملګرو ملتونو د سیاسي دفتر تړل په داسې حال کې تر سره کېږي، چې ټاکل شوې وه د طالبانو د بهرنیو چارو وزیر امیرخان متقي پاکستان ته د سفر لپاره لاړ شي، خو د ملګرو ملتونو له لوري ورته د سفر د بندیز له امله دا سفر تر نامعلوم وخت ځنډول شوی. سیاسي شنونکي دا دوه پېښې د طالبانو او نړۍوالې ټولنې ترمنځ د اړیکو خرابېدو نښه ګڼي.
پر یوناما دفتر بندیز او د کارکوونکو توهین، نه یوازې د طالبانو د داخلي سخت دریځې پالیسۍ استازیتوب کوي، بلکې دا ښيي چې دوی له نړۍوالو ادارو سره اصولي او ډیپلوماټیک تعامل ته تیار نه دي. دغه عمل له یوې خوا د نړۍوالو قوانینو ښکاره نقض ګڼل کېږي او له بلې خوا هغه هڅې له خنډ سره مخ کوي، چې د افغانستان د بشري وضعیت د ښهوالي لپاره روانې دي.
ملګري ملتونه چې په افغانستان کې د بشري مرستو، سولې، ښوونې، روغتیا او د ښځو د حقونو برخه کې کار کوي، له دې امله له جدي فشارونو سره مخ دي. دا ډول محدودیتونه نه یوازې د دوی فعالیتونه ګواښي، بلکې په مستقیم ډول د میلیونونو افغانانو ژوند هم اغېزمنوي.
یوناما او همداراز طالبانو تراوسه په رسمي ډول د دې عمل توضیح نه ده ورکړې، خو د طالبانو چارواکي تل هڅه کوي، چې پر نړۍوالو ادارو خپل محلي او سیاسي تفسیرونه وتپي، یوه لاره چې نه قانوني مشروعیت لري او نه نړۍوال ملاتړ.
