د افغانستان په کوربتوب د اسیا جام د نولس کلنو کرېکټ سیالۍ پیل شوې

د افغانستان په کوربتوب د نوولس کلنو کرېکټ سیالۍ نن شنبه د (لیندۍ ۲۲مه) پیل شوې، چې په لومړۍ لوبه کې د افغانستان نولس کلنه لوبډله د بنګله دېش نولس کلنې لوبډلې پر وړاندې لوبېږي.

د افغانستان په کوربتوب د نوولس کلنو کرېکټ سیالۍ نن شنبه د (لیندۍ ۲۲مه) پیل شوې، چې په لومړۍ لوبه کې د افغانستان نولس کلنه لوبډله د بنګله دېش نولس کلنې لوبډلې پر وړاندې لوبېږي.
د افغانستان نوولس کلنه لوبډله نن شنبه د (لیندۍ ۲۲مه) د اسیا جام سیالیو لومړۍ لوبه د بنګله دېش لوبډلې پر وړاندې کوي چې له ټاس ګټلو ورسته افغان لوبډلې د توپ وهنې پرېکړه کړې.
د افغان لوبډلې لوبډلمشر محبوب خان تسکین د افغان لوبډلې د چمتووالي او د سیالیو د کوربتوب په اړه ویلي: «افغان ځوانان د افغان کرکټ راتلونکی دي او موږ پوره تیاري سره دغه سیالیو ته راغلي یو».
یاده دې وي چې د کرېکټ اسیايي شورا د نوولس کلنو لوبغاړو د اسیا جام سیالیو د جام ننداره تېره ورځ د افغانستان کرکټ بورډ د اجراییوي رییس ښاغلي نصیب خان او د ګډون کوونکو لوبډلو د لوبډلمشرانو په شتون کې ترسره شوه.
دغه سیالۍ د ډسمبر تر ۲۱ مې پورې د افغانستان په کوربتوب په متحده عرب اماراتو کې ترسره کېږي او په کې به د اسیا ۸ لوبډلې برخه ولري.


د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توکایف، له نړیوالې ټولنې وغوښتل چې افغانستان ته د بشري مرستو لړۍ دې روانه وساتي او ويې ويل چې دا چاره د سيمې د امنيت د ټينګښت لپاره ډېره ارزښتناکه ده.
نوموړي د جمعې په ورځ د (لیندۍ ۲۱مه) د ترکمنستان په پلازمېنه عشقآباد کې د «سولې او باور» تر سرليک لاندې نړيوال کنفرانس ته د وينا پر مهال وويل، چې د افغانستان د پېچلو بشري ستونزو حل او د دغه هېواد بيا رغونه يو جدي او نهڅنډې ته کېدونکې اړتیا ده.
د قزاقستان ولسمشر قاسم جومارت توکایف د روان کال د تلې په مياشت کې اعلان کړی و چې د ملګرو ملتونو د سرمنشي او د همکارو هېوادونو په ملاتړ، د دايمي پرمختيا د موخو لپاره په الماتا کې د افغانستان او منځنۍ اسیا په تړاو يو سيمهييز مرکز پرانېستل شوی.
هغه ويلي و: «قزاقستان لا هم ژمن دی چې د بشري مرستو، ښوونيزو پروګرامونو، د سوداګرۍ د پراختيا او د خوړو د امنيت د نوښتونو له لارې د افغانانوملاتړ ته دوام ورکړي.».
د نوموړي په وينا، هغه د عشقاباد په کنفرانس کې د خپلې وينا په يوه بله برخه کې هم ټينګار وکړ: «د سيمې د امنيت د خوندي کولو لپاره، موږ اړين بولو چې افغانستان ته د مرستو ورکولو لړۍ روانه وساتو، په ځانګړي ډول د نړيوالو هڅو د پياوړتيا له لارې، څو د دغه هېواد پېچلو بشري ستونزو ته رسېدنه وشي او د بيا رغونې بهير يې چټک شي».

د افغان اېواک بنسټ مشر شان وانډېور د امریکا د ملي استخباراتو د مشرې تولسي ګبارډ هغه ادعا په کلکه رد کړې چې ګواکې دې هېواد کې ۲زره افغانان ترهګرو سره اړیکې لري. نوموړي دا څرګندونې «بېاساسه او دروغجنې» بللي او له امریکايي چارواکو یې د کره شواهدو او نومونو د وړاندې کولو غوښتنه کړې.
شان وانډېور پر اېکس پاڼه یوه توند غبرګون کې ویلي، که دا ادعا رښتیا وي، نو حکومت ولې د نږدې یو کال راهیسې دغو کسانو ته د پاتې کېدو اجازه ورکړې ده. نوموړي لیکلي:«دا بېمعنا خبره ده، که رښتیا وي، ثبوت دې وړاندې شي، نومونه دې واخیستل شي او شواهد دې ښکاره کړل شي».
وانډېور ټینګار کړی چې دا ډول څرګندونې ښايي د کورني امنیتي سیستم د کمزورتیاوو د پټولو لپاره مطرح کېږي. د هغه په وینا، «احتمال شته چې دا یوه دروغجنه ادعا وي، څو دا پټه کړي چې څنګه د امریکا کورنی امنیتي جوړښت ویجاړ شوی دی».
د افغان اېواک مشر دا څرګندونې په داسې حال کې کوي چې د افغان کډوالو د امنیتي څېړنو موضوع په وروستیو کې د امریکا په سیاسي بحثونو کې تاوده بحثونه پارولي او د افغان پناه غوښتونکو راتلونکی یې له جدي پوښتنو سره مخ کړی دی.
هممهاله ټرمپ د افغانستان په ګډون د یو شمېر نورو هېوادونو پر وګړو ویزې بندې کړي او همدا راز یې د کډوالۍ هر ډول پروګرامونه هم تړلي دي. دا اقدام وروسته له هغې وشو چې څو اونۍ وړاندې د رحمان الله لکڼوال په نوم یو افغان په واشنګټن کې د ملي ګارډ پر عسکرو ډزې وکړې.

په تاجکستان کې د افغانستان د افغان ښځو ولسي محکمې له دوو میاشتو ارزونې وروسته د طالبانو لهخوا له ښځو سره چلند د بشریت ضد جنایت بللو هرکلی کړی. ټینګار یې کړی چې د دین په نوم تاوتریخوالی، تبعیض او محرومیت د اسلامي، انساني او حقوقي معیارونو سره هېڅ ډول سمون نه لري.
تاجکستان کې د افغانستان سفارت په یوه خبرپاڼه کې ویلي، یاده ولسي محکمه د معتبرو بشري حقونو بنسټونو د څېړنو پر بنسټ دې پایلې ته رسېدلې چې طالبان د ښځو د سیسټماټیک ځپلو او د هغوی د اساسي حقونو د نقض اصلي مسوولین دي.
خبرپاڼه زیاتوي، د دین ناوړه استفاده د دې لپاره چې تاوتریخوالی، تبعیض او له بنسټیزو حقونو محرومیت توجیه شي، «له هېڅ اسلامي، انساني او حقوقي اصل سره سمون نه لري».
په خبرپاڼه کې راغلي:«تر هغه چې طالبان په خپلو باورونو او کړنو کې د واقعي اسلام، د انساني کرامت د درناوي او د ښځو د حقونو د رعایت پر لور بدلون رانه ولي، له دې ډلې سره هر ډول تعامل او همغږي، د افغانستان د ښځو او خلکو پر وړاندې ښکاره خیانت دی».
د افغانستان سفارت همدارنګه له نړیوالې ټولنې غوښتي چې د افغانستان د خلکو تر څنګ ودرېږي او اجازه ورنه کړي چې دا هېواد یو ځل بیا د افراطیت، تاوتریخوالي او د سترو قدرتونو د سیالیو قرباني شي.
دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي چې د طالبانو د واکمنۍ له بیا ټینګېدو وروسته، پر افغان ښځو پراخ محدودیتونه لګېدلي او د هغوی د تعلیم، کار او ټولنیز حضور حقونه په پراخه کچه تر پښو لاندې شوي دي.

کمبوډیا ویلي چې د شنبې په سهار، د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ له هغې ادعا څو ساعته وروسته چې ګواکې هغه د دواړو هېوادونو ترمنځ اوربند کړی، د تایلنډ ځواکونو د جنګي الوتکو په ګډون د دواړو هېوادونو د لانجمنې پولې په اوږدو کې پر یو شمېر هدفونو بریدونه روان ساتلي دي.
د کمبوډیا د اطلاعاتو وزارت په وینا: «د تایلنډ ځواکونو تر اوسه بمبار نه دی درولی او لا هم بریدونه روان دي».
بل لور ته، د تایلنډ پوځ پر کمبوډیا تور پورې کړی چې د ملکي سیمو په نښه کولو او د ځمکنیو ماینونو په ښخولو سره یې په پرلهپسې ډول د نړیوالو قوانینو سرغړونه کړې ده.
ټرمپ ویلي وو چې تایلنډ او کمبوډیا د جمعې له ورځې راهیسې د «هر ډول بریدونو بندولو» پر سر هوکړه کړې ده. نوموړي دا خبره د جمعې په شپه د تایلنډ له لومړي وزیر انوتین چارنویراکول او د کمبوډیا له لومړي وزیر هون مانیټ سره تر ټیلیفوني خبرو وروسته کړې وه.
خو د دواړو هېوادونو مشرانو له دغو خبرو وروسته په خپلو بیانونو کې د کومې هوکړې یادونه ونه کړه او انوتین وویل چې هېڅ اوربند نشته.

اسټرالیا کې پر ټولنیزو رسنیو تر بندیز وروسته، ډنمارک هم د ۱۵کلونو څخه کم عمره ماشومانو لپاره د خواله رسنیو د کارولو د محدودولو پلان چمتو کړی۔ د ډنمارک د چارواکو په وینا، د وړاندیز شویو اصلاحاتو له مخې به د ۱۵کلونو څخه کم عمره ماشومانو ته د خواله رسنیو پلیټفارمونو ته لاسرسی کم شي.
خو په ځینو ځانګړو مواردو کې به د والدینو په اجازه ماشومانو ته د ټولنیزو رسنیو د کارولو اجازه ورکړل شي۔
حکومت وایي چې په وروستیو کلونو کې ماشومان تر حده زیات په ډیجیټلي نړۍ کې ښکېل شوي، چېرته چې هغوی له نامناسبو محتواوو، سایبري زورونې، ذهني فشار او نورو رواني ستونزو سره مخ دي۔ د چارواکو په وینا، د ټولنیزو رسنیو بېځایه استعمال د ماشومانو پر ذهني روغتیا، تعلیمي کړنو او ټولنیزو کړنو منفي اغېز کوي۔
د ډنمارک د ډیجیټلي چارو وزیر ویلي دي چې دا اقدام د ماشومانو د ازادۍ د سلبولو لپاره نه، بلکې د هغوی د ښه راتلونکي او ذهني ودې د ساتنې لپاره پورته کېږي۔ نوموړي زیاته کړه چې ماشومان د انلاین نړۍ له خطرونو څخه ساتل د دولت او والدینو ګډ مسؤلیت دی۔
بلخوا، په یوه تازه سروې کې څرګنده شوې چې د ټولنیزو رسنیو د استعمال له امله ماشومان د اضطراب ښکار کېږي۔