د ملي دفاع وزارت پخواني سرپرست شاه محمود میاخېل او پخواني لوی څارنوال محمد فرید حمیدي په تهران کې د جمهوري نظام د دوو نظامیانو سریع او الماس د ترور په اړه د بېپلوه څېړنو غوښتنه کړې ده.دواړو پخوانیو چارواکو په ګاونډيو هېوادونو کې له افغانانو سره پر ناسم چلند هم اندېښنه ښودلې ده.
شاه محمود میاخېل د پنجشنبې په ورځ (د مرغومي ۴مه) پر اېکس پاڼه په تهران کې د جمهوري نظام د یوه جنرال اکرام الدین سریع او قومندان الماس پر ترور خواشیني ښودلې او دا پېښه یې په ایران کې د مېشتو افغانانو لپاره د اندېښنې وړ یاده کړې ده.
نوموړي ټینګار کړی: «ایراني چارواکي باید د دوی د قتل په اړه رڼې څیړنې وکړي او عوامل یې باید روښانه کړي».
په ورته وخت کې پخواني لوی څارنوال محمد فرید حمیدي هم دا پېښه غندلې او زیاته کړې یې ده: «دا پیښه باید د ایران د چارواکو او مسوولو امنیتي، استخباراتو، عدلي او قضایي ادارو لهخوا په بشپړ دقت او بې طرفۍ سره وڅېړل شي او په شفاف ډول خلکو ته معلومات ورکړل شي».
سرچینو افغانستان انټرنشنل ته د چهارشنبې په ورځ ویلي، چې د طالبانو مخالف جنرال اکرام الدین سریع د تهران په ولیعصر ښارګوټي کې د نامعلومو کسانو په ډزو کې وژل شوی او یو بل ملګری یې ټپي شوی دی.
پر نوموړي د تهران په ولیعصر ښارګوټي کې له مېلمستون څخه د وتلو پرمهال ډزې شوي او یو بل تن هم ورسره وژل شوی دی.
د سرچینې په وینا، جنرال سریع روغتون ته پر لاره سا ور کړې ده. اکرامالدین سریع په څو ولایتونو کې امنیه قومندان پاتې شوی او د طالبانو له واکمنېدو وروسته ایران ته تللی و.
هغه د ۱۴۰۳ کال په لړم میاشت کې د لنډ وخت لپاره ایراني ځواکونو هم نیولی او وروسته یې بېرته خوشی کړی و.
ثاني عبیدالله جان د کندهار د تخه پُل ولسوالۍ اوسېدونکی و او د پښتو موسیقۍ له نوموتو محلي سندرغاړو شمېرل کېده.
د ثاني عبیدالله جان د کورنۍ غړي وايي، چې نوموړي په شل کلنۍ کې د سندرو ویل پیل کړل چې د کندهار ترڅنګ یې په سویلي پښتونخوا او ایران کې هم ګڼ مینه وال لرل.
ثاني عبیدالله جان تر ډېره د ودونو او خوښیو په مراسمو کې شوقي سندرې ویلې او د نوموړي “شین منګی پر سر مازدیګر دی” سندرې د هغه شهرت څو برابره نور هم زیات کړ.
ثاني عبیدالله جان د محفلي سندرو ترڅنګ ځینې حماسي سندرې هم ویلې دي او د خپل خوږ غږ له امله یې زیات مینه وال لرل.
د هغه اصلي نوم عبیدالله جان و، خو د کندهار خلکو د «ثاني» یا دویم عبیدالله جان نوم ورکړی و، چې له بل مشهور کندهاري سندرغاړي عبيدالله جان سره یې توپیر وشي.
نوموړي ښوونځی نه و لوستي او د سندرو ویلو ترڅنګ یې د باروړونکي موټر چلولو له لارې د خپل کورنۍ ساتنه کوله.
په تېرو څو کلونو کې د ثاني عبیدالله جان اقتصادي وضعیت ښه نه و او له تېرو ۹ میاشتو راهیسې د سرطان ناروغۍ له امله کړېده. نوموړی د کورنۍ د غړو له خوا څو ځله پاکستان ته د درملنې په موخه هم ولېږدول شو، خو نن د پنجشنبې په ورځ د یاد خوږ غږ لرونکي سندرغاړي غږ د تل لپاره غلی شو.
د ثاني عبیدالله جان د خور زوی فتح محمد افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې ثاني عبیدالله جان د کندهار د تخته پُل ولسوالۍ په ملېد سیمه کې ژوند کاوه او له هغه څخه څخه شپږ اولادونه پاتې شول.
د نوموړي د کورنۍ غړي وايي، چې هغه ته د کندهار ترڅنګ په هلمند، مزارشریف، کندهار، کوټې او د سویلي پښتونخوا نورو ښارونو کې هم د سندرو ویلو بلنه ورکول کېده.
د ثاني عبیدالله جان د سندرو شمېر په کره ډول نه دی څرګند خو د نوموړي مینه والو د هغه ګڼې سندرې پر یوټیوب خپرې کړې دي، چې شمېر یې سلګونو ته رسیږي.
فتح محمد وايي:« ثاني عبیدالله ټولو محفلونو ته شوقانه تلی او هغه هېڅکله په سندرو ویلو له خلکو پیسې نه اخیستې.»
ثاني عبیدالله جان د جمهوري نظام له پرځېدو وړاندې د سندرو ویل پریښي وو او د کندهار په تخته پُل او سپین بولدک ولسوالۍ کې یې د موټر چلولو او نورو چارو له لارې خپل د ورځني ژوند عاید برابراوه.
ثاني عبیدالله جان لومړنی مشهور سیمه ییز سندغاړی نه دی، چې په سخت غربت کې و مړ . تر هغه وړاندې هم ځینې نور سیمه ییز سندرغاړي د وخت د حکومتونو د نه پاملرنې له امله له کړاوونو ډک ژوند کې مړه شوي دي.
