سیما سمر د پنجشنبې په ورځ (د مرغومي ۴مه) د بریتانیا له ګاردین ورځپاڼې سره په مرکه کې ویلي: «افغانستان به ښايي اوس خوندي ښکاري، ډېرې چاودنې نهکیږي، مګر دا د هدیرې امنیت یو ډول دی. تر ټولو سولهییز ځای قبر دی، هلته هېڅوک اعتراض نه کوي».
هغې په افغانستان کې د امنیت د تعریف په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې زیاته کړه: «کله چې یوه ښځه په خوندي ډول پر سړک نهشي ګرځیدلی امنیت څه معنی لري؟ کله چې یوه نجلۍ ښوونځي ته د تګ اجازه ونهلري امنیت څه شی دی؟ کله چې کورنۍ د غرمې لپاره یو څه ولري، مګر د ماښام لپاره یې ونهلري امنیت څه شی دی؟ دا انساني امنیت نهدی».
د افغانستان د بشري حقونو د کمېسیون پخوانۍ مشرې ټینګار وکړ، چې ښځې او نجونې له اوسني وضعیت څخه تر ټولو زیات زیانمنې دي. د هغې په وینا، نن نجونې له منځنۍ او لېسې زدهکړو محرومې دي، پوهنتونونه د ښځو پر مخ تړلي، ښځو ته اجازه نهشته چې په نادولتي بنسټونو کې کار وکړي، پارکونو ته لاړې شي او یا هم بې له محرم څخه سفر وکړي.
سیما سمر وویل: «حتی د ښځو غږ هم په عامه فضا کې نهاورېدل کېږي. د جنسیتي اپارتاید اصطلاح مبالغه نهده؛ دا د افغانستان د ښځو او نجونو د ژوند حقیقت دی».
هغې د افغانستان د وضعیت په اړه د نړۍوالې ټولنې پر بې پروایۍ نیوکه وکړه او ویې ویل: «نړۍواله ټولنه اوس هغه پخوانۍ لېوالتیا نهلري او نور پام نهکوي».
مېرمن سمر د سپټمبر د یوولسمې پېښو ته په اشارې خبرداری ورکړ، چې د افغانستان د هېرولو او ګوښه کولو پایلې پخوا هم تجربه شوې دي. هغې زیاته کړه: «موږ پوهېږو چې څه پېښېږي، نهیوازې د افغانستان لپاره، بلکې د ټولې نړۍ لپاره».
هغې دا هم وویل، چې اصلي تراژیدي د نړۍوالې ټولنې په چوپتیا او تسلیمۍ کې ده.
سیما سمر، چې تازه استرالیا ته تللې، د دې هېواد له حکومت څخه غوښتنه کړې، چې طالبانو ته د افغانستان د دیپلوماتیکو بنسټونو د سپارلو پر ځای، په کانبرا کې د افغانستان د پخواني حکومت د سفارت د استازو دیپلوماتیک اعتبار وغځوي.
تر دې وړاندې د استرالیا د بهرنیو چارو وزیرې پني وانګ ویلي و، چې د افغانستان د اوسني سفیر اعتبار به د فبرورۍ په میاشت کې تمدید نهشي.
د جرمنې او ناروې په ګډون لسګونو هېوادونو د طالبانو استازي پرته له دې، چې د دوی اداره په رسمیت وپېژني منلي دي، خو د سیما سمر په باور د پخواني حکومت د سفیرانو ساتل کولی شي یو پیاوړی پیغام ورکړي، نه یوازې طالبانو ته بلکې نړۍوالې ټولنې ته هم.
هغې د مرکې په پای کې هیله څرګنده کړه، یوه داسې ورځ به راشي چې افغانستان ته ستنه شي.
مېرمن سمر زیاته کړه:«زه لا هم په بشپړ ډول یوه افغان یم. هیله لرم یوه ورځ بېرته ستنه شم. تل وایم چې غواړم په خپل هېواد کې مړه شم».
