این روزها رهبران و مقام‌های بلندپایه کشورها از سراسر جهان برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویارک گردهم آمده‌اند. آنان در سخنرانی‌ها، نشست‌های مطبوعاتی و دیدارهای دوجانبه و چندجانبه دیدگاه‌های‌شان را درباره مسائل جهانی بیان می‌کنند.
رژیم طالبان به دلیل نداشتن مشروعیت بین‌المللی نمی‌تواند در این نشست‌ها حضور یابد، اما در جریان نشست عمومی سازمان ملل، رهبران برخی کشورها درباره مسائل افغانستان صحبت کرده اند.
این موضوع طبیعی است، زیرا بسیاری از کشورها درباره وضعیت سیاسی و امنیتی افغانستان نگرانی‌ها و پرسش‌هایی دارند و سازمان ملل و نهادهای وابسته به آن را بهترین چارچوب برای طرح این نگرانی‌ها و پرسش‌ها می‌دانند.
اما اصل ماجرا این است که در افغانستان حکومتی مشروع و معتبر وجود ندارد تا به‌طور شایسته در تعاملات بین‌المللی حضور یابد، پاسخ قانع‌کننده به پرسش‌های جهانی بدهد و اطمینان دهد که در روایت بین‌المللی شکل‌گرفته درباره افغانستان، دیدگاه افغان‌ها نیز بازتاب داده شود.
با تداوم انزوای افغانستان، این خطر وجود دارد که در سطح جهانی روایتی شکل گیرد که به زیان منافع ملی افغانستان تمام شود. در همین چارچوب، چهار سال حاکمیت طالبان با انزوای داخلی و خارجی همراه بوده که به شدت به منافع افغانستان آسیب زده است. نبود صدای ملی افغان‌ها در حاشیه نشست‌های اخیر سازمان ملل، نشان‌دهنده عمق این زیان است.
این نکته از اظهارات رهبران و مقام‌های کشورهای مختلف در امریکا نیز روشن می‌شود. برای نمونه، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل گفت که حکومت کنونی افغانستان باید سیاستی در پیش گیرد که تمام اقشار جامعه را دربر گیرد و ارزش‌های انسانی را رعایت کند. او افزود جامعه جهانی نباید افغانستان را تنها بگذارد و ترکیه در کنار مردم افغانستان ایستاده است.
ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین نیز اظهار تاسف کرد که طالبان افغانستان را به سوی تاریکی کشانده‌اند. سخنان او از آن جهت مهم است که کشورش خود درگیر جنگی سخت است، اما با این حال فرصت یافت درباره وضعیت افغانستان اظهارنظر کند.
هم‌زمان، دو مقام ارشد حکومت امریکا به افغانستان اینترنشنال گفتند واشنگتن سیاست خود در قبال افغانستان را دوباره ارزیابی می‌کند. به گفته آنان، تصمیم کنونی امریکا این است که کمک‌های بشردوستانه را مستقیماً در اختیار طالبان قرار ندهند.
آنان به «دیپلوماسی گروگان‌گیری» طالبان و جلوگیری این گروه از رساندن کمک به زنان زلزله‌زده در شرق افغانستان اشاره کردند و افزودند اولویت امریکا این است که افغانستان هیچ‌گاه دوباره به پایگاه آموزش تروریست‌ها تبدیل نشود و برای امنیت امریکا همه گام‌های لازم برداشته خواهد شد.
در ۲۴ سپتامبر، در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل، نخستین جلسه گروه تماس سازمان همکاری اسلامی درباره افغانستان برگزار شد. این گروه که در سال ۲۰۰۹ با حمایت آلمان تشکیل شد، اکنون با مشارکت ۵۰ کشور عضو سازمان فعالیت می‌کند.
در این نشست، ۵۰ کشور اسلامی از طالبان خواستند محدودیتهای بیدلیل علیه زنان و دختران را لغو کنند؛ محدودیتهایی که مغایر با اصول اسلامی و سنتهای جوامع اسلامی دانسته شد. علت اصلی این درخواست، ممنوعیت طالبان بر نشر و مطالعه آثار نویسندگان زن در افغانستان بود.
همچنین در این نشست، پیشنهاد اسحاق دار، وزیر خارجه پاکستان تصویب شد که بر اساس آن یک هیئت مشترک از کارشناسان کشورهای عضو تشکیل شود تا برای یافتن راهحلهای عملی در خصوص مسائل افغانستان، نقشهراهی تدوین کند و گام‌های متقابل برداشته شود.
جهان امروز در مسیر گذار از نظام تکقطبی به چندقطبی است؛ مرحلهای پرتنش، آمیخته با بحران و هرجومرج. قدرتهای بزرگ پیش از رسیدن به توافق نهایی، برای گسترش حوزه نفوذ خود از زور هم استفاده می‌کنند. جنگ طولانی اوکراین، کشتار بیرحمانه فلسطینیان در غزه توسط اسرائیل، درگیریهای کوتاه میان هند و پاکستان و خطر جنگ میان اسرائیل و ایران همه نشانههای شرایط پرآشوب جهانی کنونی است.
در چنین شرایطی، موقعیت افغانستان بیش از پیش حساس است؛ زیرا هر سه قدرت بزرگ یعنی امریکا، چین و روسیه در افغانستان و پیرامون آن منافعی دارند. میدان رقابت این قدرتها در غرب اوکراین است و در شرق افغانستان . یکی بگرام را میخواهد، دیگری واخان و سومی شیندند را.
در این اوضاع خطرناک، افغانستان به حکومتی نیاز دارد که بر اراده مشترک همه اقوام و مردم استوار باشد و رهبران باتجربه و آگاه کشور را رهبری کند. زمان تهدید و سرزنش یکدیگر نیست؛ راه باعزت، تسلیم شدن در برابر اراده ملت و تلاش مشترک برای نجات منافع ملی است.
