گزارش سازمان ملل متحد میگوید که هبتالله آخندزاده با عنوان «امیرالمومنین» و بهعنوان «حاکم مطلق افغانستان» توصیف میشود. بر اساس این گزارش، او قدرت خود را در قندهار تحکیم کرده و نقش خود را بیشتر در چارچوب دینی تعریف میکند.
در ادامه این گزارش آمده است که وضعیت جانشینی رهبر طالبان روشن نیست و تاکنون نامزد ترجیحی برای جایگزینیاش معرفی نشده است.
ملا هبتالله دستور داده که در هر ولایت شورای علما ایجاد شود. گزارش میگوید اقتدار و پالیسیهای طالبان از طریق همین شوراها در سطح ولایتها تطبیق میشود. این شوراها که بهگونه مستقیم به هبتالله گزارش میدهند، بهعنوان «چشم و گوش دینی» بر ساختارهای حکومتی طالبان نظارت دارند. با این حال، در گزارش تاکید شده است که تطبیق دستورهای رهبر طالبان در سراسر افغانستان یکسان نیست و میان مناطق مختلف تفاوتهای قابل ملاحظه وجود دارد.
گزارش همچنین میگوید شیوه حکومتداری طالبان میتواند «مبهم و کمتوضیح» باشد، زیرا این گروه برای سیاستهای خود نیازی به رضایت یا حمایت مردمی قایل نیست.
سازمان ملل متحد در ادامه میگوید هرچند «سطحی از آرامش و ثبات داخلی» در افغانستان وجود دارد، اما این وضعیت بهگونه برابر به همه بخشهای جامعه نرسیده است.
در گزارشهای پیشین شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز نسبت به شیوه حکمرانی طالبان هشدار داده شده بود. در گزارش پانزدهم این شورا که در جولای ۲۰۲۴ منتشر شد هشدار داده شده بود که مدل حکمرانی طالبان زیر نظر هبتالله آخندزاده، اگر «بهگونه چشمگیر خود را تطبیق ندهد»، توان پاسخگویی به مشکلهای افغانستان را ندارد.
گزارش افزوده بود که این روش حکومتداری طالبان نیازها و توقعات مردم افغانستان، همسایهها و جامعه جهانی را برآورده نمیکند.
طالبان از زمان بازگشت به قدرت در اگست ۲۰۲۱، نظام سیاسی خود را «امارت اسلامی» تعریف کرده و انتخابات را بخشی از شیوه حکومتداریاش نمیداند.
این گروه در زمان جنگ با حکومت پیشین افغانستان نیز انتخابات را «غیر اسلامی» میخواند و پس از بهدستگرفتن کابل، کمیسیون مستقل انتخابات را منحل کرد و گفت به آن نیازی نیست.
در ساختار اداره طالبان، «امیر» با رای مردم انتخاب نمیشود.
منابع پژوهشی میگویند که رهبر طالبان از سوی شورای رهبری این گروه تعیین میشود و سپس برای او بیعت گرفته میشود. هبتالله آخندزاده در سال ۲۰۱۶ با همین روش رهبر طالبان شد.