وسلوالو د خېبر پښتونخوا په کورمه کې دوه پاکستاني سرتېري وژلي

د خېبر پښتونخوا په کورمه ایجنسۍ کې دپاکستان وسلوالو مخالفینو نن دوشنبه (د زمري ۲۳مه) ماخوستن مهال پر یوې امنیتي پوستې برید کړی، چې دوه د ملېشې سرتېري یې وژلي او یو ټپي کړی دی.

د خېبر پښتونخوا په کورمه ایجنسۍ کې دپاکستان وسلوالو مخالفینو نن دوشنبه (د زمري ۲۳مه) ماخوستن مهال پر یوې امنیتي پوستې برید کړی، چې دوه د ملېشې سرتېري یې وژلي او یو ټپي کړی دی.
د کورمې ایجنسۍ د پولیسو مشر محمد عمران پاکستاني رسنیو ته یاده پېښه تایید کړې او ویلي یې دي، چې وسلوال له بریده وروسته په تېښته بریالي شوي دي.
نوموړی وايي، چې یاد برید د کورمې په مزرینې سیمه کې د ملېشې ځواک پر یوې امنیتي پوستې شوی دی.
تر اوسه د دغې پېښې مسوولیت چا پر غاړه نه دی اخیستی، خو له دې وړاندې په پښتونخوا کې د یو شمېر پېښو مسوولیت ټي ټي پي او د داعش – خراسان ډلو پر غاړه اخیستی و.
د یادونې وړ ده، چې کورمه ایجنسي د ټي ټي پي یو له مهمو مرکزونو څخه شمېرل کیږي، چې د پاکستان پوځ له خوا پکې څو ځله چاڼیز عملیات هم شوي دي.

د طالبانو د امربالمعروف وزارت ویاند وايي، چې په تېر یو کال کې د دغې ډلې له غړو څخه ۱۰۸۷۵ شکایتونه شوي دي.
د دغه وزارت ویاند محمد صادق عاکف د دوشنبې په ورځ «ملت ته د حساب ورکونې» په پروګرام کې وویل، چې تر دا مهاله نېږدې اته زره شکایتونه څېړل شوي دي.
نوموړی مني، چې د طالبانو په لیکو کې کم عمره ماشومان هم شته او په دغه برخه کې یې ۵۷۰ کم عمره ماشومان له خپلو لیکو څخه ویستي دي.
د عاکف په خبره، چې د طالبانو د امربالمعروف وزارت د دې ډلې د غړو پر وړاندې د شکایتونو د اوریدو مسوولیت لري.

د خوست د عامې روغتیا د ولایتي روغتون یوې سرچینې افغانستان انټرنشنل ته د یوه لېست په ورکولو تایید کړه، چې د خوست په یوه هوټل کې د شوې چاودنې پنځه جسدونه او اته ټپیان وروړل شوي دي.
د طالبانو د خوست د والي دفتر په یوه اعلامیه کې منلې ده، چې نن دوشنبه ( اسد ۲۳ مه ) د دغه ولایت په مرکز کې د (قاري ځدراڼ ) په نوم یو ځايي هوټل کې چادونه شوې ده.

که څه هم د طالبانو په اعلامیه کې ددې چادونې د څرنګوالي په اړه څه نه دي ویل شوي؛ خو ویلي یې دي، چې په چاودنه کې وزیرستاني کډوالو او د خوست اوسیدونکو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.
د خوست د مرکز اوسیدونکو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې د برید پرمهال په هوټل کې دننه د خلکو ګڼه کوڼه زیاته وه او له یوې غښتلې چاودنې وروسته د هوټل چت پرېوت او ځینې کسان ترې لاندې شول.
دوي زیاتوي؛ سمدستي سیمې ته د طالبانو وسلوال ورسېدل، سیمه یې کلابنده کړه او جسدونه یې ولایتي روغتون ته انتقال کړل.
د عامې روغتیا په روغتون کې یوې سرچینې وویل، چې د پېښې له سیمې ورته پنځه جسدونه او اته ټپیان ور وړل شوي دي.
خو عیني شاهدان وايي؛ مرګ ژوبله له دې هم لوړ ه ده.
له بريد څخه څو دقیقې وروسته پاکستاني سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، چې په خوست کې یې د یو هوايي برید په پایله کې پاکستاني طالبان وژلي دي.
دغه سرچینه زیاتوي؛ په یاد برید کې د تحریک طالبان پاکستان د حافظ ګل بهادر د ډلې څلور مهم قومندانان وژل شوي دي.
پاکستان تر اوسه په رسمي ډول د دغه برید د موخې په اړه څه نه دي ویلي.
له دې وړاندې د طالبانو دفاع وزیر ملایعقوب او د دې ډلې د بهرنیو چارو وزارت سیاسي مرستیال شېر محمد عباس ستانګزي ویلي وو، چې د افغانستان فضاء اشغال ده.
یادو طالب چارواکو پاکستان ته په اشارې زیاته کړې وه، چې دغه بریدونه د پاکستان له خاورې ترسره کیږي او دوی به یې پر وړاندې چپ پاتې نه شي.
د طالب چارواکو له تندو څرګندونو وروسته هم په کونړ ، پکتیکا او خوست ولایتونو د پاکستاني ځواکونو له خوا د بې پېلوټه الوتکو او راکټي بریدونه ترسره شول خو طالبان یې پر وړاندې خاموش پاتې شول.
څو اونۍ وړاندې پاکستاني چارواکو خبرداری ورکړی و، چې دوی به د پاکستان ضد وسلوال په افغانستان کې دننه په نښه کړي.
د خوست له ننني برېد څخه څو ساعتونه تېریږي خو تر اوسه کابل او کندهار کوم غبرګون نه دی ښودلی.

د امریکا د استازو جرګې د بهرنیو اړیکو د کمېټې مشر وايي؛ چمتو دی چې له افغانستان سره د مرستو بودیجه تر هغه وخته پورې وځنډوي، ترڅو ډاډه شي چې دا پیسې د طالبانو جیبونو ته نه ځي.
د یکشنبې په ورځ (د اسد ۲۲مه) مایک مکال د طالبانو له خوا د ښځو پر محدیتونو نیوکه وکړه او ویې ویل، چې په افغانستان کې ښځې نه شي کولای تعلیم ترلاسه کړي او له کوره ووځي.
فاکس نیوز د امریکا د استازو مجلس د بهرنیو اړیکو د کمېټې له مشر سره د یوې مرکې په ترڅ کې وپوښتل، چې هغه امریکايي مالیه ورکونکو ته چې ډالر یې طالبانو ته رسیږي، څه وایې؟
مایک مکال په ځواب کې وویل: "موږ اړتیا لرو چې ډاډ ترلاسه کړو، چې دا پیسې په سمه توګه مصرف شوي او د افغان مېرمنو سره مرسته کولی شي که نه؟".
هغه ټینګار وکړ، چې په افغانستان کې ښځې حتا د غیر دولتي مرستندویه موسسو له خوا هم په دندو نه شي ګومارل کېدی، خو بیا هم "موږ پیسې ورکوو".
ښاغلي مکال وویل؛ که چېرې امریکا ته دا ډاډ ورنه کړل شي، چې له دې مرستو ښځې ګټه نه اخلي او پیسې به د طالبانو جیبونو ته نه ځي، "نو زه فکر کوم چې موږ باید د مرستو کمولو ته چمتو شو".
د افغانستان پر بيارغونې د څار ځانګړې امريکايي اداره "سيګار" د سې شنبې په ورځ (د اسد ۱۷) د امریکا کانګرس ته په یوه راپور کې ویلي، چې د بایډن ادارې په تېرو دوو کلونو کې له افغانستان سره ۲.۳۵ میلیارده ډالره مرسته کړې ده.
جان ساپکو وویل، «نه شم کولی، دې کمېټې یا امریکايي مالیه ورکونکو ته ډاډ ورکړم چې موږ اوس مهال د طالبانو مالي مرسته نه کوو».
د پنجشنبې په ورځ (د سرطان ۲۹) په لندن کې د افغانستان د ستراتیژیکو مطالعاتو د انستیتوت له خوا په جوړه شوې غونډه کې د افغانستان پر بيارغونې د څار ځانګړې امريکايي ادارې مشر وویل، چې طالبانو د ملګرو ملتونو په پروګرامونو کې پراخ نفوذ کړی دی.

د پاکستان د پوځ مشر جنرال عاصم منیر وايي، چې د افغانستان خاوره باید د پاکستان پر ضد ونه کارول شي او زیاتوي، چې د ترهګرۍ پر ضد به بری تر لاسه کوي.
نوموړي نن دوشنبه د (زمري ۲۳مه) د پاکستان په کاکول پوځي اکاډمۍ کې د پاکستان د جوړېدو د ۷۶یمې کلیزې په مناسبت د پاکستان ولس ته ډاډ ورکړ، چې دوی به د ترهګرۍ پر ضد مبارزه کوي او کامیابي به تر لاسه کوي.
جنرال منیر زیاتوي: “پاکستان ډېر مېلمه پاله هېواد دی او موږ له ټولو افغانانو ورونو غواړو چې زموږ اخلاص ته په صداقت ځواب ووايي او خپله خاوره دې زموږ پر ضد کارېدو ته نه پرېږدي”.
پاکستاني چارواکو په دې وروستیو کې په وار – وار ادعا کړې ده، چې د پاکستان په وروستیو بریدونو کې افغان اتباع لاس لري؛ خو طالبانو بیا د پاکستان دغه تورونه رد کړي او د امنیتي پېښو ډېرېدل یې د پاکستاني امنیتي ځواکونو ناکامي بللې ده.
جنرال عاصم منیر له یادې غونډې وروسته د کوېټې په پېښه کې د زخمي شويو پاکستاني پوځیانو پوښتنې ته ورغلی او هلته یې د پاکستان د وسلوال پوځ د ځواکونو په نماینده ګۍ ویلي، چې په افغانستان کې د تحریک طالبان پاکستان د خوندي پټنځایونو او د فعالیت د ازادۍ په اړه جدي اندېښنې لري.
نوموړی زیاتوي: “تمه کیږي، چې د افغانستان موقت حکومت به د دوحې په تړون کې د شویو ژمنو سره سم په رښتیني معنا او د هېڅ هېواد پر ضد د خپلې خاورې د استعمال اجازه ورنه کړي”.
طالبانو د پاکستان د پوځ د مشر جنرال عاصم منیر نویو څرګندونو ته کوم غبرګون نه دی ښودلی، خو له دې وړاندې د طالبانو ویاند ذبیح الله مجاهد په یوې خپرې شوې خبرپاڼې کې ویلي وو، چې دوی پر خپلې ژمنې ولاړ دي او د افغانستان خاوره به د هېڅ کوم هېواد پر ضد نه کاریږي.
دا په داسې حال کې ده، چې په دې وروستیو کې په پاکستان کې د امنیتي پېښو په شمېر کې د پام وړ زیاتولی راغلی، چې له امله یې سلګونه ملکیانو او نظامیانو ته مرګ ژوبله اوښتې ده.

د «روادارۍ» په نوم د بشري حقونو سازمان اعلان کړی، چې د روان کال په لومړیو ۶ میاشتو کې لږ تر لږه ۲۸۳ کسان د طالبانو او نامالومو کسانو لخوا په قصدي او مرموز ډول وژل شوي. د راپور له مخې، په وژل شویو کې د تیر حکومت ۵۵ ملکي او پوځي کارکوونکي هم دي.
دغه بنسټ چې د شنبې په ورځ یې په افغانستان کې د بشري حقونو د وضعیت په اړه راپور خپور کړ زیاتوي، چې په ټول افغانستان کې د روان کال په لومړیو شپږو میاشتو کې لږ تر لږه ۵۱۶ کسانو ته په بېلابېلو پېښو کې مرګژوبله اوښتې ده.
رواداري لیکلي دي، په کابل او بدخشان کې په هغو ځانمرګو بریدونو کې چې داعش ډلې یې مسوولیت پر غاړه اخیستی و، کابو ۱۱۱ کسانو ته مرګژوبله اوښتې.
د دغه بنسټ د راپور له مخې، د ډېریو قربانیانو پېژندنه نه ده شوې.
د دغه سازمان په راپور کې زیاته شوې، په دې موده کې د ۲۶ ماشومانو په ګډون ۶۳ کسانو ته د ځای پر ځای شویو ماینونو او له جګړو څخه د پاتې شویو چاودېدونکو توکو د چاودنې له امله مرګژوبله اوښتې ده.
هدفي او په مرموز ډول وژنې
د روادارۍ د موندنو له مخې، سږ کال د طالبانو او نامالومو کسانو لخوا په هدفي، مرموز او په غیرقضایي توګه د ۲۲۹ نارینه و، درې دېرشو ښځو او لسو ماشومانو په ګډون ۳۴۲ کسانو ته مرګژوبله اوښتې ده.
په وژل شویو کسانو کې د تېر حکومت پنځه پنځوس ملکي او پوځي کارکوونکي هم شامل دي.
د طالبانو په زندانونو کې د ۲۷۰ خبریالانو، مدني فعالانو او د بشري حقونو د ملاتړيو بندیانول
د روادارۍ د راپور پر بنسټ، د ۲۰۲۳ کال له پیله تراوسه پورې د افغانستان په بېلابېلو ولایتونو کې د ۲۳ ښځو په ګډون ۲۷۰ خبریالان، د مدني ټولنې غړي او د بشري حقونو ملاتړي د طالبانو لخوا نیول شوي دي.
د ښځو له حقونو سرغړونه په ځانګړې توګه د ښځو د زده کړو او کار څخه مخنیوی او روغتیایی خدمتونو ته نه لاسرسی هغه څه دي، چې په دې راپور کې یې یادونه شوې.
رواداري په خپل راپور کې ویلي، چې د ۵۲ ښځو په ګډون یې له ۳۵۳ کسانو سره د مرکو پر بنسټ د بشري حقونو د سرغړونو پېښې چمتو کړې دي.
