په بلوچستان کې د چورلکې د لوېدو له امله درې پوځیان وژل شوي دي

د پاکستان د بلوچستان ایالت په ساحلي ښار ګوادر کې د دغه هېواد د سمندري ځواک یوه چورلکه لوېدلې چې پکې درې تنه پوځیان وژل شوي دي.

د پاکستان د بلوچستان ایالت په ساحلي ښار ګوادر کې د دغه هېواد د سمندري ځواک یوه چورلکه لوېدلې چې پکې درې تنه پوځیان وژل شوي دي.
د پاکستان سمندري ځواک په یوه بیان کې د یادې پېښې د تایید تر څنګ رسنیو ته ویلي، چې دغه پېښه د ازمایشي پرواز د جریان پر مهال رامنځته شوې ده.
اعلامیه زیاتوي، چې د چورلکې د الوتنې پر مهال په چورلکه کې تخنیکي ستونزه راپېښه شوې وه، چې پېلوټانو یې غوښتل بېړنۍ ناسته وکړي مګر چورلکه لوېدلې ده.
د پاکستان پوځ د یادې چورلکې پر لوېدو خواشیني څرګنده کړې او د پلټنو امر یې کړی دی.
د یادوړنې وړ ده، چې له دې وړاندې هم د پاکستان په بلوچستان کې یوه چورلکه رالوېدلې وه، چې پکې سپاره پېلوټان او پوځیان وژل شوي وو.


د پاکستان د دولتي بانک د شمېرو له مخې؛ د روان کال په جولای کې له پاکستان څخه افغانستان ته د توکو صادرات د تېر کال په پرتله ۳۲،۷۹ سلنه ډېر شوي دي.
خو په ورته وخت کې په روانه میاشت کې له افغانستان څخه پاکستان ته واردات ۷۶.۳۲ سلنه کم شوي دي.
د نیشن ورځپاڼې د راپور له مخې؛ پاکستان د جولای په میاشت کې له افغانستان څخه څه د پاسه یو میلیون ډالر واردات کړي چې تېر کال شاوخوا څلور میلیونه ډالره وو.
د پاکستان د دولتي بانک "SBP" د شمېرو له مخې؛ د روان کال په جولای میاشت کې افغانستان ته ټولټال صادرات ۴۲.۱۷۳ میلیونه ډالره ښودل شوي وو. دا شمېره تېر کال (۲۰۲۲) شاوخوا ۳۱.۷۵۷ میلیونه ډالره وه.
سربېره پر دې؛ د پاکستان د دولتي بانک میاشتنۍ احصایې د صادراتو په مقدار کې بدلونونه ښیي، چې د جولای په میاشت کې صادرات د جون په پرتله شاوخوا 3.39٪ کمښت ښیي.
د روان کال په لومړیو میاشتو کې د پاکستان په صادراتو کې کموالی یوازې تر افغانستان پورې محدود نه و؛ بلکې په ټولیز ډول نورو هېوادونو ته د پاکستان صادرات ۴.۵۵ سلنه کموالی ښيي چې په ټولیز ډول له ۲۲۱۷.۰۴۹ میلیون ډالرو څخه ۲۱۱۶.۰۳۰ میلیون ډالرو ته راټیټ شوی دی.
له افغانستان څخه د پاکستان د وارداتو له کمېدو سره- سره د پاکستان د دولتي بانک میاشتنۍ احصایې ښيي، چې د روان کال په جولای میاشت کې په وارداتو کې سل په سلو کې زیاتوالی راغلی دی.

د پاکستان د جماعت اسلامي مشر سراج الحق د پاکستان له حکومت وغوښتل چې د برېښنا بیه بېرته پخواني حالت ته ورسوي. نوموړي د یکشنبې په ورځ د پاکستان حکومت ته د ځايي وخت سره سم د شپې تر ۱۱ بجو وخت ور کړ چې غوښتنه یې ومني.
د جماعت اسلامي په نوښت او د پاکستان د پرچون اتحادیو په همکارۍ پرون په دغه هېواد کې د برېښنا بېل د زیاتېدو او انفلاسیون له امله کاربندیز هم شوی و.
سراج الحق په لاهور کې خبري ناستې ته دا کاربندیز کامیاب وباله او زیاته یې کړه، چې پکاره ده حکومت د برېښنا بېل پخواني حالت ته کړي.
د هغه په خبره، دا د حکومت ملامتي ده چې برېښنا یې ګرانه اخیستې ده. نوموړي وویل، ګوند یې هیڅوک نه پرېږدي چې د چا د برېښنا مېټر لرې کړي.
په پاکستان کې پر برېښنا سربېره تېل او ډېزل هم ګران شوي او ور سره انفلاسیون ډېر شوی او د روپۍ ارزښت کم شوی دی.
دې څو لاملونو د خوراکتوکو بیې هم پورته کړې خلک یې له ستونزو سره مخ کړي دي.

په پاکستان کې د پرچون اتحادیو د شنبې په ورځ د برېښنا بېلونو د لوړې بیې او انفلاسیون له امله کاربندیز کړی. د پاکستان په دوو تر ټولو سترو ښارونو لاهور او کراچۍ کې ډېری مارکېټونه تړلي، خو څېرمه سیمو کې د خوراکتوکو او درملو پلورنځي پرانیستي وو.
د بلوچستان په مرکز کوټه کې هم د جماعت اسلامي په غوښتنه ټول ښار تړلی و.
د ټول پاکستان سوداګرو ټولنې مشر اشرف بټي رویټرز ته ویلي، نن سوداګرو په ټول پاکستان کې د بریښنا د نرخونو د زیاتېدو او ناعادلانه مالیاتو پر ضد کاربندیز کړی دی.
د پاکستان سوداګرو او د جماعت اسلامي مشرانو پرون پېښور کې خبري غونډې ته وویل، د شنبې په ورځ به په ټول پاکستان کې کاربندیز وي.
خو په پېښور، اسلام اباد او ملتان کې دا پرېکړه تر ډېره نه ده عملی شوې.
د پاکستان سرپرست لومړي وزیر ویلي چې د تېلو بیې ګرانېدو سره د برېښنا بېلونه هم ګران شوي دي.
په پاکستان کې د جمعې په ورځ د پټرولو او ډیزلو بیې بې سارې لوړې شوې. د یو لېتر د پټرولو بیه د ۱۴.۹ روپیو په زیاتېدو سره۳۰۵.۴ او د یو لېتر ډیزلو بیه د ۱۸.۴ روپیو په زیاتېدو سره۳۱۱.۸ روپیو ته پورته شوه.
د پاکستان د احصایې ملي اداره وايي، په دغه هېواد کې د کلني انفلاسیون یا د پړسوب کچه په اګسټ میاشت کې، چې پرون ختمه شوه، ۲۷.۴ سلنې ته پورته شوې ده.
دې ادارې د جمعې په ورځ یوه بیان کې وویل، انفلاسیون په اګسټ کې تر تېرې میاشتې ۱.۷ سلنه زیات شوی.
له تېرو څو میاشتو راهیسې د پاکستان روپۍ هم د ډالر په مقابل کې ارزښت بایللی او نن په ازاد بازار کې یو ډلر له ۳۳۰ روپیو پورته تبادله کېده.

د پاکستان د احصایې ملي اداره وايي، په دغه هېواد کې د کلني انفلاسیون یا د پړسوب کچه په اګسټ میاشت کې، چې پرون ختمه شوه، ۲۷.۴ سلنې ته پورته شوې ده. دې ادارې د جمعې په ورځ یوه بیان کې وویل، انفلاسیون په اګسټ کې تر تېرې میاشتې ۱.۷ سلنه زیات شوی.
پاکستان چې له پیسو نړیوال صندوق د درې میلیارد ډالرو پور اخیستو سره د اقتصاد رغولو پر خورا نرۍ لار روان دی اوس ورته اقتصادي ټیکاو په لویه ننګونه بدل شوی دی.
اقتصادي ریفورم یا سمون سره لا د مخه انفلاسیون او د سود کچه په ریکارډ کچه زیات شوي او د روپۍ ارزښت تر بل هر وخت خورا ټیټې کچې ته لوېدلی دی.
په پاکستان کې د جمعې په ورځ د پټرولو او ډیزلو بیې بې سارې لوړې شوې. د یو لېتر د پټرولو بیه د ۱۴.۹ روپیو په زیاتېدو سره۳۰۵.۴ او د یو لېتر ډیزلو بیه د ۱۸.۴ روپیو په زیاتېدو سره۳۱۱.۸ روپیو ته پورته شوه.
په تېرو څو میاشتو کې د ډالر په مقابل کې د روپۍ ارزښت هم پرلپسې ټیټېږي.
په اګست میاشت کې، چې پرون پای ته ورسېده، ډالر د پاکستانۍ کرنسۍ په مقابل کې ۱۸ روپۍ او ۹۰ پیسې ګران شوی دی.
د پاکستان مرکزي بانک د پنجشنبې په ورځ وویل، چې یو ډالر له ۳۰۵ روپیو او ۵۴ پیسو سره برابر شوی دی.
خو په ازاد بازار کې یو ډالر له ۳۳۰ روپیو سره تبادله کېږي.

ایکسپریس ټریبیون ورځپاڼې راپور ورکړی چې د پاکستان د کابینې د اقتصادي رغونې کمېټې د دغه هېواد د بهرنیو اسعارو له بازار د افغان سوداګرو د بندولو وړاندیز رد کړی دی.
یو شمېر پاکستاني چارواکي استدلال کوي، چې د دغه هېواد د بهرنیو اسعارو له بازاره ګټه اخیستنه د ډالر د ارزښت د بې ساري لوړېدو لامل شوی دی.
د پاکستان د اړیکو وزیر اشرف طرار د سې شنبې په ورځ (د وږي۷ مه) له دغې کمېټې سره په کتنه کې د پاکستان د اسعارو پر بازار د افغانستان د اغېزو په اړه اندېښنه څرګنده کړه.
د کابینې دغه غړی په دې باور دی، چې افغانان د خپلو اړتیاوو د پوره کولو لپاره له پاکستانه بهرني اسعار پېري او په دې توګه د ډالرو پر بیې فشار راوړي.
د راپورونو له مخې؛ نوموړي د يادې کمېټې له مشر شمشاد اختر څخه غوښتي، چې په دې اړه چې په بازار کې ډالر د ٣٤٠ کلدارو په بيه نه وي، اقدام وکړي.
د طالبانو پر وړاندې د لویدیځو هېوادونو له بندیزونو سره افغان سوداګر تر ډېره خپلې سوداګریزې اړتیاوې له پاکستان سره د سوداګرۍ له لارې پوره کوي.
دا کار د دې لامل شوی، چې د پاکستان کابینې د افغان سوداګرو له خوا په بازار کې د پاکستاني اسعارو د استفادې او د اسعارو د نرخ پر بدلون او د هغې پر اقتصادي پایلو او اغېزو څېړنې وکړي.
د نا تایید شویو اټکلونو له مخې؛ د پاکستان د بهرنیو اسعارو په بازارونو کې چې درې ټریلیون روپیو ته رسیږي، شاوخوا یو پر درې برخه یې د افغانانو شتمني ده.
افغان سوداګر او متصدیان د دې نغدو شتمنیو یوه مهمه برخه د اړتیا وړ ډالرو پېرودلو لپاره کاروي.
خو د هېواد د اسعارو پر بازار د کارونې د اغېزو په اړه د مخابراتو د وزير د اندېښنې سربېره؛ د پاکستان د کابينې د اقتصادي رغونې کمېټې په دې اړه له پرېکړې کولو ډډه وکړه.
د دغې کمېټې غړو د ونډو د بازار د فعاليت د کمښت د مخنيوي په خاطر د پانګوالو د باور د بيارغاونې پر اهميت ټينګار وکړ.
له بلې خوا د کابینې دغې کمیټې اقتصاد وزارت ته د حل لارې په توګه د سوداګریزو توکو د صادرونکو لپاره د اسانتیاوو په برابرولو سره د اقتصادي رغونې لپاره وړاندې کړه.