زلزله ځپلي کومو اروایي مرستو ته اړتیا لري؟
په دغه راپور کې ولولې کوچۍ په دې اړه معلومات راغونډ کړي، چې ایا زلزله ځپلي اروایي ملاتړ ته اړتیا لري؟ او ولې ارواپوهان وایي، چې له زلزله ځپلو سره همدردي یا خواخوږي وکړئ؟
په دغه راپور کې ولولې کوچۍ په دې اړه معلومات راغونډ کړي، چې ایا زلزله ځپلي اروایي ملاتړ ته اړتیا لري؟ او ولې ارواپوهان وایي، چې له زلزله ځپلو سره همدردي یا خواخوږي وکړئ؟
زلزله هم د نورو طبیعي پېښو په شان په خلکو کې وېره خپروي او د اروپوهانو په وینا، هغه زلزله ځپلي چې په دغو پېښو کې یې د کورنیو غړي له منځه تللي، د نورو پېښو په شان په ډېرو کې د ټروما لامل کېږي.په دې اړه د پوهتون استاد او ارواه پوه شرف الدین عظیمي وایي:« ټروما نه یوازې په اغېزمن شویو کسانو؛ بلکې په نورو هغو کسانو کې چې د دغو کسانو وضعیت ګوري پیدا کېږي. د دغو کسانو سره باید اروایي مرستې وشي، باید د دوی درملنه وشي او اروایي مشورې ورکړل شي. که دغه ټروما په دوی کې پاتې شي؛ نو د اوږدمهال لپاره د دوی په چارو، احساساتو او کړنو اغېز کوي او دغه ټروما نه یوازې دا چې پر دوی ان په راتونکې کې د دوی پر ماشومانو هم اغېز کوي.»پوښتنه دا ده، چې په دغه حالت کې خلک باید څه وکړي؟په لومړي سر کې باید خپلو خبرو ته پام وکړي، یانې داسې خبرې چې په اغېزمنو کسانو بد اغېز کوي باید له کولو یې ډډه وکړو.د اروایي اړخه له دوی څخه د قرباني شویو خپلوانو په اړه ډېر ونه پوښتو، چې څو تنه د کورنۍ غړي مو له لاسه ورکړي او څه ډول حالت لرئ؟
ښاغلی عظیمي د رسنیو د اغېز په اړه داسې وایي:« موږ د ځېنو خبریالانو او یوټیوب چلوونکو له خبري پوښښه منندوی یو، دوی نه یوازې دا چې د اغېزمنې شوې سیمې په اړه له موږ سره مالومات شریکوي، دغه موضوع یې ملي کړه او مرستو لپاره یې خلک راجلب کړل؛ خو د یوه سپین ږېري چې د کورنۍ ټول غړي یې له لاسه ورکړي او ژاړي دغه پوښتنې چې د کورنۍ څومره غړي دې له لاسه ورکړي؟ څه احساس لرې؟ دا ډېرې بې منطقه پوښتنې دي، چې په غم کې ډوب له یوه غمجن کسه یې وپوښتو.»
هغه وایي:« هرات له اروایي اړخه د سټرس په لوړه کچه کې دی. په دغو سیمو کې د بې وزلۍ فشارونه زیات شوي دي.»
هغه زیاتوي:« پېښې او ناورینونه د خلکو اروایي حالت له کنټروله باسي، داسې حالت کې وېره، بې وسي، اندېښنې او بې کفایتي رامنځته کېږي.»
ښاغلی عظیمي وایي:« د داسې پېښو پرمهال باید د خلکو شخصي حریم ته هم پاملرنه وشي، د راپور ورکولو پرمهال باید د چا شخصي حریم ته زیان ونه رسېږي چې په وروستۍ پېښه کې دغه اخلاقي مسایل په پام کې ونه نیول شول.»
که اروایي ملاتړ اړین دی، اوسمهال د ژغورونکو ډلو ترڅنګ ولې نه لېدل کېږي؟
نوموړی د دغې پوښتنې په ځواب کې وایي:« چې د داسې پېښو پرمهال د ژغورونکو ډلو ترڅنګ باید د عامې روغتیا وزارت یوه اروایي ډله هم سیمې ته واستوي؛ ترڅو اغېزمن شویو کسانو سره په اروایي برخه کې مرسته وکړي، چې د دغو کسانو اروایي حالت سم شي. تراوسه د عامې روغتیا وزارت هیڅ یوې سیمې ته داسې کومه ډله نه ده استولې؛ خو په ورته پېښو کې یې شتون اړین دی.»
له هرات ولایته سرچینو افغانستان انټرنشنل ته وویل، نن سهار د زلزلې د ټکانونو له امله د استوګنې ګڼ شمېر کورونه هم ویجاړ شوي دي.
سرچینې وايي، که څه هم د تېرو څلورو شپو راهیسې د هرات اوسېدونکي د زلزلې له وېرې د شپې مهال له خپلو کوروو څخه د باندې وېده کېږي؛ خو یوځلې بیا نن سهار ګڼ شمېر کسان په دغې وروستۍ زلزله کې ټپیان شوي دي.
د ننۍ زلزلې له امله د هرات په ګلران او کشک ولسوالیو کې هم د استوګنې یو شمېر کورونه زیانمن شوي دي.
دغه زلزله د چهار شنبې په سهار څه باندې پنځه بجې وشوه.
د امریکا د ځمک پېژندنې سازمان د رېښتر په کچه د دغو زلزلو شدت ۶،۳ / ۵،۰ / او ۴،۱ ښودلی دی.
د دغو زلزلو مرکز د هرات ښار چهار برج سیمه ښودل شوې ده.
د دغه زلزلې ټکانونه په فراه، بادغیس او نیمروز ولایتونو کې هم احساس شوي.
دغه زلزلې داسې مهال شوې، چې د شنبې په ورځ د (تلې ۱۵مه ) د زلزلې له امله د هرات په زندهجان ولسوالۍ کې شاوخوا دوه نیم زره کسان وژل شوي او ۱۹۰۰ نور کسان ټپیان شوي دي.
