د طلوع نیوز خبریال روح الله سنګر له بهرنیو رسنیو سره د همکارۍ په تور نیول شوی و

د افغانستان د خبریالانو مرکز ته یوې سرچیني ویلي، چې د طلوع نیوز خبریال روح الله سنګر له بهرنیو رسنیو سره د همکارۍ په تور نیول شوی و.

د افغانستان د خبریالانو مرکز ته یوې سرچیني ویلي، چې د طلوع نیوز خبریال روح الله سنګر له بهرنیو رسنیو سره د همکارۍ په تور نیول شوی و.
سنګر چې نن سې شنبې د (لیندۍ ۲۸مه) د طالبانو له بند څخه خوشې شو، د افغانستان د خبریالانو مرکز د نوموړي له خوشې کېدو هر کلی وکړ او زیاته یې کړه، چې د سنګر نیول کېدل غیر قانوني وو.
په پروان ولایت کې د طلوع نیوز سیمه ییز خبریال روح الله سنګر د یکشنبې په ورځ د راپور جوړولو پرمهال د دغه ولایت له مرکز چاریکار ښار څخه د طالبانو استخباراتو نیولی و.
د پروان ولایت د اطلاعاتو او فرهنګ رییس شمس الرحمن صدیقي د افغانستان د خبریالانو مرکز ته د سنګر د خوشې کېدو خبر تایید کړی؛ خو د هغه د نیولو د علت او د ازادۍ د شرایطو په اړه څه نه دي ویلي.
د یاد مرکز په خبره؛ اوسمهال دوه نور خبریالان د طالبانو په بند کې دي.
د افغانستان د خبريالانو مرکز د روان کال په لومړيو شپږو مياشتو کې د خبريالانو او رسنيو له ازادۍ څخه د سرغړونې لږ تر لږه ٧٥ پېښې ثبت کړي، چې ٣٣ نيول شوي او ٤٢ یې ګواښونه دي.
د یادولو ده، چې ډېری نیونې د طالبانو د استخباراتو د ریاست له خوا کیږي او بېلابېلې څانګې په ځانګړې توګه د اطلاعاتو او کلتور ریاست او امربالمعروف بیا د خبریالانو او رسنیو ته د ګواښ په پېښو کې ښکېل دي.


د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت مرستيال وياند وايي، چې د افغانستان لپاره د برېتانيا شارژادفېر د دوی د بهرنیو چارو له وزير سره په ليدنه کې د ملګرو ملتونو وروستی راپور متوازن بللی؛ خو د طالبانو د بهرنيو چارو وزير بيا د دې راپور يوه برخه ناسمه بللې.
د طالبانو د بهرنيو چارو وزارت مرستيال وياند حافظ ضياء احمد نن سې شنبه پر خپله اېکس پاڼه د اميرخان متقي او د افغانستان لپاره د برېتانيا د شارژدافېر رابرت ډکسن د ليدني خبر نشر کړی.
نوموړي ليکلي، چې رابرت ډکسن د ملګرو ملتونو د وروستي راپور ملاتړ کړی او هغه يې متوازن بللی دی.
د ملګرو ملتونو په راپور کې په نړۍ واله سطحه د بشري حقونو نقص کول، د بيان ازادي او د ښځو د حقونو تر پښو لاندې کول، نژادي، مذهبي او د توکم پالني د ستونزو زياتوالۍ او مخنيوي ته اشارې شوې ده.
د طالبانو د بهرنیو چارو وزارت مرستیال ویاند لیکلي، چې اميرخان متقي په دې ليدنه کې د راپور د ځينو برخو د مثبت بللو ترڅنګ هغه برخه نامناسبه بللې، چې د افغانستان لپاره دې نوی خاص استازی وټاکل شي.
ضياء احمد ليکلي، چې دواړو لوريو پر اقتصادي او سياسي برخو خبرې کړي او د سياسي موخو د تر لاسه کولو لپاره یې تاوتريخوالی رد کړی دی
د افغانستان لپاره د برېتانيا شارژدافېر مطبوعاتي دفتر د دې ليدني او دغه څرګندونو په اړه څه نه دي ویلي.

د طالبانو د بهرنیو چارو سرپرست امیر خان متقي د کډوالو د نړۍوال سازمان له عمومي مشرې اميپوپ سره په کتنه کې د ستنیدونکو کډوالو د لاسنیوي لپاره د نړۍوالو د مرستو پر دوام ټینګار وکړ.
دواړو لورو په دې کتنې کې په بېلابېلو هېوادونو کې د افغان کډوالو د وضعيت، له پاکستان څخه د افغان کډوالو د جبري اېستنې، د قانوني کډوالۍ د اسانتیاو او نورو اړوندو موضوعاتو په اړه خبرې وکړې.
د بهرنیو چارو وزارت ویاند په اېکس پاڼه کې لیکلي، چې امیر خان متقي نن سې شنبې د (لیندۍ ۲۸مه) د کډوالو د نړۍوال سازمان له عمومي مشرې اميپوپ سره په کتنه کې همدا راز زیاته کړه، چې کوربه هېوادونه باید له کډوالو سیاسي استفاده ونه کړي.
متقي وویل: " کډوال نه يوازې دا چې پر کوربه هېوادونو بوج نه دي، بلکې د هغوی په پرمختيا او اقتصادي ودې کې د پام وړ ونډه لري."
د کډوالو د نړۍوال سازمان عمومي مشرې په خپلو خبرو کې وویل، چې افغانستان ته ځکه راغلې چې د کډوالو وضعیت له نېږدې وګوري او ستونزو ته یې مناسبه حل لاره وکتل شي.
نوموړې د کډوالو د موضوع په سياسي کېدو خواشيني څرګنده کړه او زیاته یې کړه، چې د کډوالو نړۍوال سازمان نه يوازې خپلو اصلي هېوادونو ته د کډوالو د ستنېدو، بلکې د قانوني کډوالۍ د اسانولو له پاره هم کار کوي.
د افغان کډوالو موضوع تر هغه وروسته د نړۍوالو د پام وړ وګرځېده چې پاکستان د نوامبر له پیل څخه تر اوسه پورې په جبري توګه د زرګونو افغانانو د اېستلو لړۍ پیل کړې ده.
اوسمهال ډېر شمېر هغه کډوال د هېواد په بېلابېلو برخو کې په کمپونو کې د ژمي سختې شپې او ورځې تېروي، چې په دې وروستیو کې له ایران او پاکستان څخه اېستل شوي دي او د سرپنا له نه شتون سره مخامخ دي.

د طالبانو د پوهنې وزارت په داسې حال کې د سلګونو زده کوونکو د فراغت غونډه جوړه کړې، چې ۸۸۸ ورځې کیږي د نجونو پر وړاندې د ښوونځیو دروازې بندې دي. په ورته وخت کې په هېواد دننه او بهر د نجونو پر وړاندې د ښوونځي او پوهنتونونو د دروازو پر بندښت نیوکې کړي دي.
دغه مراسم چې د ۱۴۰۲ کال د دولسمو ټولګیو د فارغینو لپاره نن سې شنبه د (لیندۍ ۲۸مه) نیول شوې وو، یوازې نارینه زده کوونکو پکې برخه درلوده.
په دې مراسمو کې د طالبانو د پوهنې وزارت د بشري منابعو او اداري معین مولوي صبغت الله وصیل پرته له دې چې د نجونو د زده کړو په اړه خبرې وکړي وویل؛ د هېواد د پرمختګ یوازینۍ لار په سالمه او اسلامي توګه د ځوانانو په زده کړو پورې تړلې ده.
نوموړي همدا راز وویل، چې راتلونکي نسلونه به د زده کړو په ترلاسه کولو سره د هېواد ریښتیني خدمتګاران وي.
یو شمېر ښځینه زده کوونکې تر اوسه هم په دې تمه دي، چې راتلونکی تعلیمي کال به د دوی پر وړاندې د ښوونځیو دروازې خلاصې شي.
اسراء چې سږکال د شپږم ټولګي ازموینه په بریالیتوب پای ته ورسوله وایي، چې سره له دې چې طالبانو له شپږم ټولګي پورته د نجونو د زده کړو په اړه هېڅ کوم اقدام نه دی کړی؛ خو بیا هم هیله لري چې راتلونکی کال به په دې برخه کې بندیزونه لرې شي.
د اسراء مور له افغانستان انټرنشنل سره په خبرو کې وویل؛ کلونه مخکې په دې فکر له وردګو ولایت څخه کابل ته کډه شوې وه، چې لوڼې یې لوړې زده کړې وکړي؛ خو د طالبانو له حاکمیت وروسته مشره لور یې په نهم ټولګي کې له زده کړو بې برخې شوه او اوس یې دویمه لور هم له ورته برخلیک سره مخامخ کیږي.
سره له دې، چې د نجونو پر زده کړو د طالبانو بندیزونه له پراخو کورنیو او بهرنیو غبرګونونو سره مخ شوي؛ خو بیا هم طالبانو په دې برخه کې خپل دریځ بدل کړی نه دی.
طالبانو تل په مدرسو کې د ځوانانو بیا په ځانګړې توګه د نجونو پر ښوونې او روزنې ټینګار کړی او د عصري علومو پر وړاندې سخت دریځ چلند کوي.

د افغانستان انټرنشنل - پښتو د سرچينې د معلوماتو له مخې؛ دغه کسان چې په تېرو دوو کلونو کې نيول شوي، چې د "زنا او لواطت"، قتل او په داعش کې د غړيتوب په څېر بېلابېل تورونه تورن شوي دي. ویل کیږي، چې یو شمېر بندیان د پیسو په بدل کې د سړي تښتونې په تور نیول شوي دي.
په تېرو دوو کلونو کې طالبانو د تښتوونکو څخه د یرغمل شویو کسانو د خوشې کېدو په اړه ډېر راپورونه خپاره کړي دي.
د خلکو په منځ کې داسې انګېرل کیږي چې تښتونکي د طالبانو غړي دي.
همدارنګه افغانستان انټرنشنل ـ پښتو هم داسې راپورونه ترلاسه کړي، چې طالبان په بېلابېلو جرمونو لکه؛ غلا، قتل او جنسي تېري کې لاس لري.
طالبانو تل له جنایتکارانو ډلو سره اړیکو درلودلو په اړه راپورونه رد کړي دي.
په همدې حال کې وروستۍ موندنې ښیي، چې د طالبانو غړي چې په بېلابېلو جرمونو کې ککړ دي؛ خو د بدنامۍ څخه د دې ډلې د ساتلو په موخه نه غواړي د طالب مجرمینو هویت په ډاکه کړي.
د افغانستان انټرنشنل - پښتو سرچینې وایي، چې په بندیانو کې هغه کسان چې د داعش د غړیتوب په تور نیول شوي، د طالبانو د استخباراتو په بند خونو کې دي او پاتې نور یې د پلچرخي په زندان کې دي.
طالبان عامو خلکو ته د زنا، لواطت او غلاګانو په تور سزا ورکوي؛ خو تر اوسه د دغه ډول جرمونو له امله د دغې ډلې د کسانو د مجازاتو په اړه کوم راپور نه دی خپور شوی.

د افغانستان اسلامي جمعیت په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د ځانګړي همغږي کوونکي فریدون سینیرلي اوغلو راپور د طالبانو د بشري حقونو د جرمونو د سپینولو هڅه بللې ده. د امنیت شورا د افغانستان په اړه د یوناما او سینیرلي اوغلو راپورونه د چهارشنبې په ورځ څېړي.
د جمعیت ګوند د دې غونډې په درشل کې د یوې اعلامیې په خپرولو سره د ملګرو ملتونو د ځانګړي همغږي کوونکي پر راپور نیوکه وکړه او ویلي یې دي، چې که څه هم پر دغه راپور کې له یو شمېر کورنیو او نړۍوالو اړخونو سره خبرې شوې؛ خو محتوا او وړاندیزونه یې د ځینو قدرتونو له سیاستونو سره په همغږۍ کې شوي دي.
اعلامیه کې همدا راز ویل شوي، چې د سینیرلي اوغلو راپور به په افغانستان کې د اوسني وضعیت د بدتره کېدو په دوام کې مرسته وکړي.
د دغه ګوند په اعلاميه کې راغلي: "د امنيتي وضعيت د ښه والي، د اداري فساد د کمولو او له ترهګرۍ سره د طالبانو د مبارزې ادعا، طالبانو ته د مشروعيت ورکولو په موخه د حقايقو له تحريف پرته بل څه نه دي."
د ملګرو ملتونو د ځانګړي همغږي کوونکي فریدون سینیرلي اوغلو پر راپور تر دې وړاندې هم افغان سیاسي څېرو په پراخه کچه نیوکې کړې وې.
ډېری کسانو د هغه راپور له طالبانو سره د نړۍوالې ټولنې د تعامل او د دغې ډلې د رسمیت پېژندلو لپاره د لارې نقشه بللې ده.
د چهارشنبې د ورځې په غونډه کې ټاکل شوې دا راپور په تفصیل سره وڅېړل شي.
یو شمېر کارپوهان بیا په دې نظر دي، چې دا راپور له طالبانو سره د نړۍوالې ټولنې د راتلونکي تعامل لپاره د لارې نقشه تعریفوي.
دا غونډه په داسې حال کې جوړېږي، چې طالبانو پر افغانستان د دغې ډلې له دوه کلنې واکمنۍ سره - سره نه یوازې دا چې د بشري حقونو او په ځانګړې توګه د ښځو د حقونو د وضعیت د ښه والي لپاره څه نه دي کړي؛ بلکې پر ښځو او نجونو یې زیات محدودیتونه وضع کړي هم دي.