ایرانی چارواکی: ایران ته د راتلونکو افغانانو شمېر افغانستان ته له ستنېدونکو ډیر دی
د ایران د نفوس پوهنې ادارې د مدیره پلاوي غړی حسین محمودیان وایي، دغه هېواد ته د تلونکو افغان کډوالو شمیر له هغو ډېر دی چې له ایرانه بیرته افغانستان ته ستنیږي.
د ایران د نفوس پوهنې ادارې د مدیره پلاوي غړی حسین محمودیان وایي، دغه هېواد ته د تلونکو افغان کډوالو شمیر له هغو ډېر دی چې له ایرانه بیرته افغانستان ته ستنیږي.
د ایران تسنیم خبري اژانس په یوه رپوټ کې د ښاغلي محمودیان له خولې ویل شوي، چې د ایران په مرکزي ولایتونو لکه تهران او سمنان کې ډیر افغان کډوال منل کیږي او په دغو ولایتونو کې د کډوالو شمیر هم ډیر دی.
نوموړي دا خبره، په ایران کې د نفوس د بدلون د څارنې په اړه یوې غوڼډې ته ویلي، له سرحدي پولو سره نږدې ولایتونو کې بیا تر ډیره کډوالو ته ځای نه ورکول کیږي، ځکه هلته د افغان کډوالو شمیر کم دی.
ښاغلي محمودیان، ایران ته د تلونکو افغان کډوالو په اړه کومه دقیقه شمیره نه ده وړاندې کړې، خو د کډوالو لپاره د ملکرو ملتونو د عالي کمیشنرۍ یا UNHCR د معلوماتو له مخې، په ایران کې شاوخوا ۲.۶ میلیونه ثبت شوي او نږدې نیم میلیون نا ثبت شوي افغان کډوال ژوند کوي.
د دغې کمیشنرۍ د شمیرو له مخې، ۷ لکه ۵۹ زره افغانانو په ایران کې پناه اخیستې ده.
د کندهار ډېری اوسېدونکو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته په لېږولو پيغامونو کې له وسله والو غلاوو شکایت کړی.
افغانستان انټرنشنل ـ پښتو په تېرو شپږو ورځو کې په کندهار کې د غلا لس پېښې ثبت کړې دي.
په دې پېښو کې له کورنو غلا، د سړک او کورنو له سر د موټرانو تښتول او د وسلې په زور له سړیو او ښځو پيسې او طلا اخيستل شامل دي.
دوه ورځي مخکې د کندهار ښار په پنځمه ناحيه کې د روژماتي پر مهال غلو د نصيب الله په نوم کس ويشتلی او وژلی دی او پيسې یې ترې وړې دي.
په کندهار کې د طالبانو امنيه قومندانۍ هم دغه پېښه تاید کړې او ويلي دي، چې د غلو د نیولو هڅې روانې دي.
نصيب الله دوه کاله مخکې واده کړی و او يو ماشوم زوی يې پاته شو.
له دې پېښې وروسته د ټولنیزو رسنيو ډېری کارنو پر طالبانو نيوکې وکړې، چې د امنيت او جنايي پېښو په کنټرول کې پاته راغلي.
پر وسلوالو غلو سربېره ځینې غلو په دغه ښار کې د غلا لپاره ښځې ملګرې کړې دي.
د فواد احمد په نوم د کندهار ښار یو اوسېدونکی وایي: « کورونو ته ښځي ورځي د کور معلومات کوي، چې څوک شته او کنه، وروسته بیا خپل نارینه ملګري خبروي، هغه بیا د ورځي په ګډه غلا کوي له کور سره زر او نور شیان وړي.»
د کندهار لپاره د طالبانو د امنيه قومندانۍ د ورته پېښو د مخنیوي لپاره خلګو ته خبرداری ورکړی، چې د سوال، سوداګرۍ او په نورو نومونو دې ښځې کورنو ته نه پرېږدي.
طالبانو له خبریالانو هم غوښتي چې دغه خبرتیا په خپلو خواله رسنیو کې نشر کړي.
د دې ادارې مطبوعاتي دفتر ويلي، چې د والي ملاشيرين په امر د تورو شیشو پر موټرانو هم بيا بندیز لګېدلی.
د قومندانۍ په دې خبرتيا کې ويل شوي: « د تورو ښیښو له کبله زموږ هیوادوالو ته د غلاوو او اختطاف اړوند ستونزي پېښېږي، لهذا ټولو ته خبر ورکول کيږي، چې د استعمال، پلور او کاروبار څخه يې ډډه وکړي.»
تر بل هر وخت په کندهار کې د روژې په راتګ غلاوي زياتي شوي دي او خلګ په اندېښنو کې دي.
د ازموینو ملي اداره چې د جمهوریت له وخت فعالیت کوي، د کانکور په ګډون په مختلفو برخو کې د اسنادو د ثبت، تخصص او نورو ازموینو مسوولیت لري
د طالبانو د ازموینې ملي اداره کې سرچینو وویل، چې د لوړو زدکړو وزیر مولوي ندا محمد ندیم اوس د دې ادارې چارې هم د وزارت له لارې کوي.
د دوی په خبره، نوموړي د ازموینې ملي ادارې هغو مکتوبونو ته توجو نه ده کړې، چې ترې غوښتي یې وو، له ۵۱ زره ملایانو د ماسټرۍ اسنادو یا عالمیه مرحلې د ارزولو ازموینه د ازموینې ملي ادارې کار دی.
دې اداره کې سرچینې وايي، چې له ۵۱ ملایانو بایومټریک نه دی شوی او نه هم د دوی د مدرسو اسناد څېړل شوي، چې په ازموینه کې د کډون وړتیا لري او کنه.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د لوړو زدکړو وزارت د ( کپ ۱۸) د کابل په شمول د هیواد په اووه زونونو کې یې له ۵۱ زره ملایانو د ماسټرۍ اسنادو یا عالمیه مرحلې د ارزولو لپاره ازموینه واخېسته او دغو کسانو ته په ازموینه کې تر بریا وروسته د ماسټرۍ معادل اسناد ورکول کیږي.
ددې وزارت په خپرپاڼه کې ویل شوي وو، چې پر لوړو زده کړو وزارت سربېره د مرکزي ادارو رئیس صاحبانو، په زونونو کې د علماء کرامو شورا غړو، د جهادي مدرسو شیوخ کرامو، د ولایتي ادارو استازو او د استخباراتو مسؤلینو د دې ازموینو څارنه کوله.
په دغه خبرپاڼه کې د ازموینې ملي ادارې کومه یادونه نه وه شوې.
له دې وړاندې د طالبانو په حاکمیت کې د دیني عالمانو او ملایانو د مدرسو اسناد او بېلابیلې ازموینې د ازموینې ملي ادارې لخوا اخېستل شوې دي.
دغه سرچینې زیاتوي د طالبانو د ازموینو ملي ادارې عبدالباقي حقاني ددې ډلې له لوړو زدکړو وزیر سره اختلافات رامنځته شوي دي.
دوی وايي، ندا محمد ندیم چې ملا هبت الله ته نژدې کس دی او د هغه د ملاتړ ترلاسه کولو سره غواړي د ازموینو ملي اداره له منځه ویسي.
د طالبانو ازموینو ملي ادارې مشر شېخ عبدالباقي حقاني چې د طالبانو واک ته رسېدو سره په لومړیو کې د لوړو زدکړو وزیر وو.
سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې عبدالباقي حقاني د لوړو زدکړو وزارت د مقام پرمهال ملا هبت الله اخونزده سره د نجونو پر مخ د پوهنتونونو تړلو مخالفت کړی و.
د معلوماتو له مخې حقاني د نجونو پرمخ د پوهنتوني زدکړو د دوام ملاتړی و او په دې اړه ملا هبت الله ته یې یوه طرحه هم سپارلې وه، چې له هغه وروسته له دندې ګوښه او د ازموینو ملي ادارې مشر وټاکل شوو.
د ملا هبت الله لخوا د لوړو زدکړو وزارت ته د ندا محمد ندیم تر ټاکل کېدو څو میاشتې وروسته په افغانستان کې د نجونو پرمخ پوهنتونونه وتړل شول.
شېخ عبدالباقي حقاني د ننګرهار شنیوارو اوسیدونکی دی او د لوړو زدکړو اوسنی وزیر ندا محمد ندیم د کندهار اوسیدونکی دی.
د ندا محمد ندیم په کندهار ښار ۹مه ناحیه لویه ویاله کې د حکیمیه په نامه دیني مدرسه لري او ملا هبت الله هم لوموړی ځل د ده مدرسه کې راڅرګند شو.
تر اوسه د طالبانو د ازموینو ملي ادارې او د لوړو زدکړو وزارت ددغو روانو ننداریو په اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي.
