د ازموینو ملي اداره چې د جمهوریت له وخت فعالیت کوي، د کانکور په ګډون په مختلفو برخو کې د اسنادو د ثبت، تخصص او نورو ازموینو مسوولیت لري
د طالبانو د ازموینې ملي اداره کې سرچینو وویل، چې د لوړو زدکړو وزیر مولوي ندا محمد ندیم اوس د دې ادارې چارې هم د وزارت له لارې کوي.
د دوی په خبره، نوموړي د ازموینې ملي ادارې هغو مکتوبونو ته توجو نه ده کړې، چې ترې غوښتي یې وو، له ۵۱ زره ملایانو د ماسټرۍ اسنادو یا عالمیه مرحلې د ارزولو ازموینه د ازموینې ملي ادارې کار دی.
دې اداره کې سرچینې وايي، چې له ۵۱ ملایانو بایومټریک نه دی شوی او نه هم د دوی د مدرسو اسناد څېړل شوي، چې په ازموینه کې د کډون وړتیا لري او کنه.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د لوړو زدکړو وزارت د ( کپ ۱۸) د کابل په شمول د هیواد په اووه زونونو کې یې له ۵۱ زره ملایانو د ماسټرۍ اسنادو یا عالمیه مرحلې د ارزولو لپاره ازموینه واخېسته او دغو کسانو ته په ازموینه کې تر بریا وروسته د ماسټرۍ معادل اسناد ورکول کیږي.
ددې وزارت په خپرپاڼه کې ویل شوي وو، چې پر لوړو زده کړو وزارت سربېره د مرکزي ادارو رئیس صاحبانو، په زونونو کې د علماء کرامو شورا غړو، د جهادي مدرسو شیوخ کرامو، د ولایتي ادارو استازو او د استخباراتو مسؤلینو د دې ازموینو څارنه کوله.
په دغه خبرپاڼه کې د ازموینې ملي ادارې کومه یادونه نه وه شوې.
د ازموینو ملي ادارې «د له منځه وړلو هڅه» له دې وړاندې د طالبانو په حاکمیت کې د دیني عالمانو او ملایانو د مدرسو اسناد او بېلابیلې ازموینې د ازموینې ملي ادارې لخوا اخېستل شوې دي.
دغه سرچینې زیاتوي د طالبانو د ازموینو ملي ادارې عبدالباقي حقاني ددې ډلې له لوړو زدکړو وزیر سره اختلافات رامنځته شوي دي.
دوی وايي، ندا محمد ندیم چې ملا هبت الله ته نژدې کس دی او د هغه د ملاتړ ترلاسه کولو سره غواړي د ازموینو ملي اداره له منځه ویسي.
د طالبانو ازموینو ملي ادارې مشر شېخ عبدالباقي حقاني چې د طالبانو واک ته رسېدو سره په لومړیو کې د لوړو زدکړو وزیر وو.
د نجونو پر پوهنتوني زدکړو اختلاف
له لوړو زدکړو وزارت د عبدالباقي حقاني تر لرې کېدو وروسته د نجونو پوهنتوني زدکړې هم بندې شوې سرچینو افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته وویل، چې عبدالباقي حقاني د لوړو زدکړو وزارت د مقام پرمهال ملا هبت الله اخونزده سره د نجونو پر مخ د پوهنتونونو تړلو مخالفت کړی و.
د معلوماتو له مخې حقاني د نجونو پرمخ د پوهنتوني زدکړو د دوام ملاتړی و او په دې اړه ملا هبت الله ته یې یوه طرحه هم سپارلې وه، چې له هغه وروسته له دندې ګوښه او د ازموینو ملي ادارې مشر وټاکل شوو.
د ملا هبت الله لخوا د لوړو زدکړو وزارت ته د ندا محمد ندیم تر ټاکل کېدو څو میاشتې وروسته په افغانستان کې د نجونو پرمخ پوهنتونونه وتړل شول.
شېخ عبدالباقي حقاني د ننګرهار شنیوارو اوسیدونکی دی او د لوړو زدکړو اوسنی وزیر ندا محمد ندیم د کندهار اوسیدونکی دی.
د ندا محمد ندیم په کندهار ښار ۹مه ناحیه لویه ویاله کې د حکیمیه په نامه دیني مدرسه لري او ملا هبت الله هم لوموړی ځل د ده مدرسه کې راڅرګند شو.
تر اوسه د طالبانو د ازموینو ملي ادارې او د لوړو زدکړو وزارت ددغو روانو ننداریو په اړه رسنیو ته څه نه دي ویلي.