د امریکا په پلازمېنه کې د ډزو له امله دوه تنه وژل شوي او پنځه نور ټپیان شوي دي
وروسته له هغه چې د یکشنبې په ورځ سهار درې بجې د امریکا د پلازمېنې واشنګټن ډي سي په شاو سیمه کې پر اوو کسانو ډزې وشوې، دوه کسان ووژل شول او پنځه نور ټپیان شول.
وروسته له هغه چې د یکشنبې په ورځ سهار درې بجې د امریکا د پلازمېنې واشنګټن ډي سي په شاو سیمه کې پر اوو کسانو ډزې وشوې، دوه کسان ووژل شول او پنځه نور ټپیان شول.
د پوليسو چارواکو ويلي دي، چې ټپيان روغتون ته ليږدول شوي دي او ټول قربانيان لويان دي.
تر اوسه پولیسو دا نه دي ویلي، چې دا ډزې څنګه شوي؛ خو ویلي یې دي، چې د پېښې د عامل د موندلو لپاره یې پلټنې پیل کړي دي.
د دې ډزو علت لا هم معلوم نه دی.
ایراني رسنیو د سیستان - بلوچستان ولایت په هرمند سیمه کې د زابل د سرحدي ساتونکو د قطعې د یوه سرتېري د وژل کېدو خبر ورکړی دی. د راپورونو له مخې؛ دغه سرتېری د یکشنبې په شپه (د کب ۲۷مه) د نامعلومو کسانو له خوا وژل شوی دی.
د سیستان - بلوچستان د سرحدي ساتونکو د معلوماتو مرکز د دوشنبې په ورځ (د کب ۲۸مه) اعلان وکړ، چې د زابل د سرحدي ساتونکو د قطعې یو سرتېری د ایران په جنوب ختیځه پوله کې د دندې د ترسره کولو پر مهال وژل شوی دی.
دغه مرکز په یوه اعلامیه کې لیکلي، چې دغه سرتېری محمد جواد بیاني نومېده او په ډزو وژل شوی دی.
د ایران خبری اژانس ایرنا خبر ورکړی، چې دغه عسکر د کرمان ولایت د جیرفت د کلي اوسېدونکی دی.
ایراني چارواکو د دې پېښې په اړه نور څه نه دي ویلي.
د سیستان - بلوچستان ولایت چې له افغانستان او پاکستان سره ګډه پوله لري وخت ناوخت د جګړو شاهد وي.
په تېره مياشت کې د ايران په ختيځو پولو کې د ايران د ځواکونو او ملېشو ترمنځ په نښته کې دوه وسله وال ووژل شول.
ولسمشر ولادیمیر پوتین د یکشنبې په ورځ د روسیې ټاکڼې د ریکارډ په کچه په داسې حال کې ګټلي چې زرګونو مخالفینو یې د رای ورکولو په مرکزونو کې لاریونونه کړي او امریکا ویلي، چې رای اچونه ازاده او عادلانه نه وه.
پوتین چې د کا جې بي پخوانی ډګروال دی او په لومړي ځل په ۱۹۹۹ کال کې واک ته رسیدلی، په ټاکنو کې یې بریالیتوب لویدیځ دا ته ښيي، چې که روسیه په جګړه کې ښکیله وي او یا که هلته سوله وي، خو د روسیې مشران به د اوږدو کلونو لپاره پر هغه هیواد واکمني کوي.
د ټاکنو لومړنیو پایلو له مخې، ۷۱ کلن پوتین به په اسانۍ سره د شپږ کلنې بلې دورې لپاره واک ترلاسه کړي او په دې توګه به په تیرو ۲۰۰ کلونو کې هغه کس دی چې پر روسیې یې تر ټولو ډیره واکمني کړې.
د روسیې د عامه افکارو بنسټ د شمیرو له مخې پوتین ۸۷.۸ سلنه رایې ګټلي چې د شوروي په تاریخ کې تر ټولو لوړې دي. دغه مرکز وايي، چې ټاکنې په دقیقه توګه ترسره شوې وې.
د ایران د بشري حقونو سازمان په ایران کې د اعدامونو په اړه کلني راپور کې لیکلي، چې په ایران کې په ۲۰۲۳ کال کې لږ تر لږه ۸۳۴ کسان اعدام شوي، چې د تېر کال په پرتله ۴۳ سلنه زیاتوالی ښيي. راپور زیاتوي، چې په اعدام شویو کسانو کې ماشومان، ښځې او بهرني اتباع هم شامل دي.
د ایران د بشري حقونو سازمان په خپل تازه راپور کې لیکلي، چې ۴۷۱ کسان د مخدره موادو د قاچاق په تور اعدام شوي، ۲۸۲ کسان د قتل په تور اعدام شوي او ۸۱ کسان د حکومت ضد مظاهرو، امنیت، جګړې، جنسي تېري او د تاوتریخوالي په تورونو اعدام شوي دي.
دغه سازمان په خپل راپور کې لیکلي، چې په دې احصایه کې د اعدام ۴۶ قضیې ځکه نه دي شاملې کړې، چې دا یوه سرچینه وه.
د ایران د بشری حقوقو سازمان وویل؛ د اعدام د سزا په هکله د شپاړس کلن کلنی راپور ښودنه کوی، چې په ټول هېواد کې د «ښځو، ژوند، ازادی» له مظاهرو وروسته د ایراني چارواکو په ټولنه کې د ترهګرۍ په هدف د مرګ سزا په بې سارې توګه زیاته کړې ده.
په دغه راپور کې ویل شوي، چې په یوه کال کې ۸۳۴ کسان اعدام شوي او د تېر کال په پرتله ۴۳ سلنه زیاتوالی ښيي، په ایران کې په تېرو ۲۰ کلونو کې د اعدامونو شمېر یوازې په یوه کال کې له دې شمېرې څخه ډېر دی.
دغه سازمان په خپل راپور کې لیکلي، چې په ۲۰۲۳ کال کې ایران د ۶ «ښځو، ژوند، ازادۍ» لاریون کوونکو په ګډون ۸ تنه مظاهره کوونکي اعدام کړل، چې د غیر عادلانه محاکمو له لارې په اعدام محکوم شول، چې د نړۍوالې ټولنې له سخت غبرګون سره مخ شول.
د ایران د بشری حقوقو د موسسې مشر محمود امیری موغدام وویل؛ دغه رپوټ په ډاګه کوي، چې اسلامي جمهوریت له اعدامونو څخه د سیاسی جبر د وسیلې په توګه استفاده کوي.
هغه زیاته کړه: "موږ له یوه جابر، فاسد او بې کفایته حکومت سره مخ یو، چې یوازې د خپلې سیاسي بقا لپاره هڅې کوي."
د ایران د بشری حقوقو سازمان زیاته کړه، چې په تېره لسیزه کې د لومړی ځل لپاره ایران دوه کسان مقدساتو ته د سپکاوی په تور او یو سړی د زنا په تور اعدام کړل.
همدارنګه سږ کال دوه تابعیت لرونکي هم اعدام شوي دي.
د ایران د بشری حقوقو د سازمان د رپوټ له مخې؛ د ایران د اسلامي جمهوریت چارواکو د دوو ماشومانو په اعدامولو سره د خپلو نړۍوالو مکلفیتونو خلاف ورزۍ ته دوام ورکړی او دغه هېواد په یوه کال کې ۲۲ ښځې اعدام کړې، چې په تېره یوه لسیزه کې تر ټولو زیاتې شمېرې وې.
د دغه راپور له مخې؛ په ۲۰۲۳ کال کې په عامه ځایونو کې د اعدامونو شمېر د ۲۰۲۲ کال په پرتله درې برابره زیات شوی دی.
دغه بنسټ زیاته کړه؛ د غزې او اسراییل تر منځ د جګړې له پیلېدو مخکې، ایران معمولاً هره ورځ دوه اعدامونه درلودل، چې د غزې د جګړې له پیلېدو وروسته په ورځ کې له درې څخه تر څلورو پورې زیاتېدل.
د دغه سازمان په رپوټ کې راغلي دي، چې د نشه يي موادو او امنیتي مسایلو په هکله د اسلامي انقلاب د محکمې له خوا د محاکمې تورونه په سلو کې ۶۱ اعدامیږي.
د ایران د بشری حقوقو سازمان د ملګرو ملتو د بشري حقوقو د شورا له غړیو څخه وغوښتل، چې د ملګرو ملتو د حقیقت موندنې د کمېټې او په ایران کې د ځانګړی راپور ورکونکي له خوا د ایران حکومت ته د سختو سپارښتنو سره سره د هغه موده وغځوی.
دغه سازمان همداراز له نړۍوالې ټولنې وغوښتل، چې د ایران له چارواکو سره د ډیپلوماسۍ له لارې د اعدام سزا په خپله اجنډا کې واچوي او په ایران کې د بشری حقونو د وضعیت د ښه کولو لپاره په ایران کې د اعدام د سزا په لغوه کولو کې لا فعال رول ولوبوي.
د اسراییل لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د یکشنبې په ورځ پر غزې د اسراییل د بریدونو په تړاو نړۍوال فشارونه رد کړي او ویلي یې دي، چې هغه به په غزه کې د حماس پر ضد پوځي عملیاتو ته دوام ورکړي.
په غزه کې مرستندویه ادارې بیا وايي، چې په داسې حال کې چې ټاکل شوې چې د اوربند په اړه خبرې اترې بیا پیل په دغه سیمه کې قحطي د پراخیدو په حال کې ده.
نتنیاهو د کابینې په غونډه کې د وینا پر مهال ویلي، چې اسراییل به له پنځو میاشتو جګړې وروسته د غزې په تړانګه کې وروستی نسبتاً خوندي ځای رفح ته خپل عملیات وغځوي.
هغه وویل: "موږ به په رفح کې عملیات پیل کړو، دا به څو اونۍ وخت ونیسي خو دا کار به وشي."
هغه دا نه ده روښانه کړې، چې په رفح کې عملیات به څو اونۍ دوام وکړي او دا چې په څو اونیو کې به پیل شي.
د اسراییل متحدینو په پرلپسې ډول له نتنیاهو څخه غوښتنه کړې، چې په رفح ښار کې عملیات ونه کړي، چیرې چې د جګړې له نورو ځپل شویو سیمو د یو میلیون څخه ډېر بې ځایه شویو خلکو پناه اخیستې ده.
د جرمني صدراعظمې اولاف شولز اردن ته له پلان شوي سفر مخکې اسراییل ته ویلي، چې په رفح ښار باندې برید به سیمه ییزه سوله "ډېره ستونزمنه" کړي او دا چې د اوربند لپاره اوسنۍ هڅې "د دې موضوع د یقیني کولو لپاره دي چې په سیمه کې اوږدمهاله اوربند ټینګ شي."
نتنیاهو د خپلو متحدینو فشار ته په غبرګون کې ویلي: "ایا ستاسو حافظه دومره کمزورې ده؟ ایا تاسو د اکتوبر د ۷ مې برید دومره په چټکۍ سره هیر کړی چې تر هولوکاسټ وروسته د یهودانو تر ټولو وحشتناکه قتل عام وو؟"
هغه ویلي دي، چې اسراییل د رفح ښار څخه د ملکي وګړو د ایستلو پلان لري؛ خو مرستندویه ادارې او د اسراییل متحدین په دې اړه شکمن دي.
د حماس جنګیالیو د اکټوبر د اوومې پر اسراییل برید کې ۱۲۰۰ کسان ووژل او ۲۵۳ تنه نور یې یرغمل کړل.
اسراییل د دغه برید وروسته په غزې پراخ ځمکني او هوايي بریدونه پیل کړل او نږدې ټوله غزه یې ویجازه کړه.
د غزې د روغتیا وزارت په وینا؛ په دغو بریدونو کې ۳۱ زره ۶۰۰ فلسطینیان وژل شوي او ډېری خلک د خپلو کورونو پریښودو ته اړ شوي دي.
په قطر کې د اوربند له خبرو کې یو دخیلي سرچینې رویټرز خبري اژانس ته ویلي، چې د اسراییل د استخباراتي ادارې موساد مشر به له قطري، مصري او امریکايي منځګړو سره د اوربند په اړه خبرو کې برخه واخلي.
د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال مولوي عبدالکبیر په کابل کې د چین سفیر ژاو شینگ سره په لیدنه کې له دغه هېواده د شنګهای سازمان په غونډه کې دوی ته د بلنې د وړاندیز تر څنګ په سترو پروژو کې د چین د پانګونې غوښتنه کړې.
د طالبانو تر کنټرول لاندې د ارګ له اېکس پاڼې په خپره شوې اعلامیه کې راغلي، چې د یکشنبې په ورځ ترسره شوې دغه لیدنه کې مولوي کبیر په دوحې او نورو ناستو کې د طالبانو په اړه د چین له ‘مثبت’ دریځ څخه مننه کړې او ویلي یې دي، چې دغه ډله په بېلابېلو برخو کې له چین سره د اړیکو او همکاریو پراختیا ته ژمنه ده.
د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال د افغانستان او چین ترمنځ سرحدي سیمې واخان ته د غځول شوي سړک جوړیدل د طالبانو او چین په اړیکو کې 'مهم تحول’ بللی او ویلي یې دي، چې په بشپړېدو سره به یې په اقتصادي او سوداګریزو برخو کې پام وړ زیاتوالی راشي.
دغه سړک د جوړیدو چارې د افغانستان د پخواني جمهوریت پر مهال پیل شوې وې او اوس طالبان وايي، چې بشپړیدو ته نږدې دي.
سره د دې چې طالبانو د دغه سړک جوړېدو ته ډېر خوشبینه دي؛ خو چینايي کارپوهان بیا په دې باور دي، چې دغه هېواد به د طالبانو دغه هیله پوره نه کړي چې غواړي د بدخشان د واخان له لارې افغانستان د چین له پراخ اقتصاد سره وصل شي.
دغه شنونکي وايي، چې بیجینګ به د ترهګرو او بېلتون غوښتونکو پورې تړلو امنیتي اندېښنو له امله خپل جنګ ځپلي ګاونډي ته د خپلې ځمکنۍ پولې د بشپړ لاسرسي په اړه له احتیاطه کار واخلي.
د دغې اعلامیې له مخې؛ مولوی کبیر په بیجېنګ کې د طالبانو د سفیر منلو ته په اشارې ویلي، چې نور هېوادونه دې هم دغه لاره تعقیب کړي.
نوموړې ټینګار کړی، چې د افغانستان ګاونډيان باید ډاډ ولري، چې طالبان به هیچاته اجازه ورنه کړي چې د افغانستان له خاورې ورته ګواښ رامنځته کړي.
مولوي کبیر ویلي، چې هیله لري چې د شانګهای همکاريو سازمان په راتلونکو غوڼډو کې طالبانو ته د ګډون بلنه ورکړل شي او په دغه سازمان کې د ناظر غړي په توګه حضور ولري.
نوموړي په دې برخه کې له چین څخه د همکارۍ غوښتنه کړې ده.
په دغه اعلامیه کې راغلي چې، په کابل کې د چین سفیر ژاو شینگ طالبانو سره د دغه هېواد د اړیکو په پراختیا ټینګار کړی او ویلي یې دي، چې په خپل شپږ میاشتني ماموریت کې یې هڅه کړې، چې د طالبانو او چین اړیکې لا زیاتې پراخې شي.
ښاغلي شینګ ویلي، چې هیواد یې غواړو د روغتیا په ګډون په بیلابیلو برخو کې افغان محصلینو ته بورسونه ورکړي.
نوموړي ویلي، چې د مس عینک کان په برخه کې ښه پرمختګ رامنځته شوی او د جلغوزيو د پروسس او صادراتو په ګډون په مختلفو نورو برخو کې د چینایي پانګه والو پانګونې ښه پایله ورکړې ده؛ خو د مس عینک کان د رامنځ ته شوي پرمختګ په اړه په اعلامیه کې څه نه دي ویل شوي.