طالبان وايي په پروان او بغلان کې په ترافيکې پېښو کې ۱۶ کسان ټپیان شول
طالبان وايي په پروان کې د دوو موټرو د ټکر له کبله ۷ او په بغلان کې له غره سره د موټر د ټکر له کبله ۹ کسان ټپي شوي دي.
طالبان وايي په پروان کې د دوو موټرو د ټکر له کبله ۷ او په بغلان کې له غره سره د موټر د ټکر له کبله ۹ کسان ټپي شوي دي.
د پروان لپاره د طالبانو امنيه قومندانۍ نن په يوه خبرپاڼه کې ويلي، چې پېښه د دې ولایت د جبل السراج ولسوالۍ په قلعه سرخ کې یوه کرولا له سړک اوښتې، لومړی يې یو ماشوم وهلی او وروسته یې له بل موټر سره ټکر کړی، چې د دواړو موټر چلوونکو په ګډون ۷ کسان پکې ټپي شوي دي.
په بغلان کې د طالبانو امنيه قومندانۍ هم نن په يوه خبرپاڼه کې په خنجان ولسوالۍ کې له غره سره د ۵۸۰ بس د ټکر خبر ورکړی.
په خبرپاڼه کې ليکل شوي، چې د شمالي سالنګ د چهارمغزک په ګولايي کې د مسافرو دغه موټر له سړک ښویېدلی او له غره سره ټکر شوی، چې ۹ مسافر پکې ټپيان شوي دي.
د ځايي طالبانو په خبره، چې د دواړو پېښو ټپيان د سيمې روغتيايي مرکزونو ته وړل شوي دي.
طالب مسولينو د دې ترافيکي پېښو لامل د موټر چلوونکو بې احتیاطي بللې ده.
د طالبانو دفاع وزیر او د امنیتي او تصفیوي کمېسون مشر په یوه مکتوب کې چې یو کاپي یې افغانستان انټرنشنل ـ پښتو ته رسېدلی، له ټولو والیانو غوښتي چې د تصفیوي کمېسون د بیا کره کتنې پروسه کې د مداخلې حق نه لري. د مکتوب له مخې طالبانو له نويو شرطونو سره د خپلو غړو تصفیه پیل کړې.
د طالبانو د امنیتي او تصفیوي چارو کمېسون مکتوب نن د دې کمېسون مسوول او دفاع وزیر ملا یعقوب لاسلیک کړی دی.
په دغه مکتوب کې راغلي، چې د طالبانو امنیتي او تصفیوي چارو کمېسون د پرېکړې په مطابق په ټولو ولایتونو کې د کره کتنې هییت په خپلو کارونو کې مستقل دي.
همدرانګه په ټولو ولایتونو کې د والي مرستیال د امنیتي او تصفیوي کمېسون مسوول دی، نو دی مسوولیت لري چې په خپلو ولایت کې د پلاوي لپاره سهولتونه رامنځته او ستونزو ته یې رسیدنه وکړي.
په مکتوب کې لیکل شوي، چې د کره کتنې هیت مکلف دی چې د فورمې کتلو په وخت کې د ډلګۍ مشر حتما فزیکي حضور ولري او د غیرحاضرۍ په صورت کې د هیڅ طالب فورمه تایید نه کړي.
د کمېسون بل شرط دا دی، چې په کومو سیمو او ولایتونو کې چې چا په تېره جګړه کې برخه اخیستي وي، نو د خپلو فورمو د تاییدۍ لپاره دې هغو ولایتونو ته مراجعه وکړي.
د تصفیې کمېسون د مکتوب په اخر کې لیکلي، هغه کسان چې د طالبانو واک ته رسېدو سره له مسوولینو سره نورو ولایتونو ته تللي وي او خپلې فورمې یې هلته تاید کړي وي، خو په دغه ولایت کې جهادي سابقه ونه لري هغه فورمې د اعتبار وړ نه دي.
له دوی غوښتنه شوې ده، چې په خپلو ولایتونو کې چې د جګړې سابقه ولري، هلته دې خپلې فورمې تاید کړي.
د طالبانو بیا ځلي واک ته رسېدو سره دغې ډلې څو ځله د امنیتي او تصفیوي کمېسون د خپلو غړو د تایید لپاره شرایط وټاکل؛ خو داسې معلومیږي طالبان تر اوسه په دې نه توانیدلي خپل ټول وسلوال تایید او ثبت کړي.
له دې وړاندې د میدان وردګو یو شمېر طالبانو نیوکه کړې وه، چې د طالبانو امنیتي او تصفیوي کمېسون د کندهاري طالبانو په کنټرول کې دی.
دوی ویلي و چې دغه کندهارۍ ډله د نورو ولایتونو او په ځانګړي توکه د میدان وردګو د طالبانو د غړیتوب فورمې نه تاییدوي.
دوی ادعا کړې وه، چې د تصفیې کمېسون دې د ملا فاضل او ملا قیوم ذاکر اړوند د طالبانو تصفیه وکړي، چې دواړو یې په خپلو وسلوالو ډلو کې پر طالبانو سربېره نور کسان هم ځای پر ځای کړي دي.
د میدان وردګو یو شمېر طالبانو په ټولنیزو شبکو کې پر کندهاري طالبانو دا نیوکه هم کړې وه، چې جګړه دوی کړې او اوس ټولې مهمې دندې د کندهاري طالبانو په لاس کې دي.
د طالبانو له بیا واکمنېدو له دوو کلونو زیاته موده تېریږي خو تر اوسه دې ډلې خپل غړي نه دي تایید کړي.
د جګړې د مطالعاتو انسټیټیوټ په یوه نوي څېړنیز راپور کې لیکلي، چې طالبانو په ډېرو برخو کې د ملاهبت الله له فرمانونو سرغړونه کړې. په راپور کې راغلي، طالبان په بېلابېلو له هغې ډلې د څوو ودونو د ممنوعیت، د خپلوانو د ګومارلو او ناقانونه وژنو په تړاو د خپل مشر فرمانونه مات کړي دي.
دغه انسټیټیوټ د جمعې په ورځ د ( وري په ۱۰مه) په افغانستان کې د طالبانو د حکومتولۍ د څرنګوالي په اړه یو تازه څېړنیز راپور خپور کړی دی.
په دغه څېړنیز راپور کې راغلي، چې د طالبانو مشر او د دغې ډلې لوړپوړي چارواکي د فرهنګي او ټولنیزو سیاستونو په اړه د نظر اختلاف لري.
د راپور په وینا، تر ټولو اړین د نظر اختلاف د نجونو د زدهکړو په تړاو دی چې د طالبانو د کابینې غړو په وار، وار سره په خپلو عمومي ویناوو کې د دغې ډلې د رهبرۍ د پرېکړو په اړه غبرګون ښودلی.
ملا یعقوب، سراجالدین حقاني او عباس ستانکزی هغه چارواکي دي، چې تراوسه پورې یې په خپلو عمومي ویناوو کې د ملاهبت الله پر سیاستونو نیوکې کړې دي.
د دغه راپور په یوې برخه کې راغلي، چې طالب چارواکي د ملاهبت الله له فرمانونو د سرغړونو سره خپلې لوڼې مخفي یا پټو ښوونځیو ته لېږلي دي.
د دغه راپور په حواله، اخوندزاده ډېری فرمانونه صادر کړي چې د زیاتو ښځو کول یې « غیرضروري او اسراف» بللي او هغه یې منعه کړي دي، له دې سره « ډېرو طالب چارواکو د ملاهبت الله له دغه فرمان سره، سره څو، څو ودونه کړي او لا هم دغه لړۍ دوام لري.»
سربېره پر دې د طالبانو غړو د عمومي عفوې په تړاو د خپل مشر د ژمنې په سرغړونې سره د افغانستان د پخواني دولت د کارکوونکو ناقانونه وژنو ته دوام ورکړی.
د دغو برخو ترڅنګ په راپور کې راغلي، چې طالب چارواکو په دولتي څوکیو کې د خپلو خپلوانو په ګومارلو سره د خپل مشر فرمان بابېزه ګڼلی دی.
د طالبانو د کډوالو او بېرته ستنېدونکو چارو وزارت په اېکس پاڼه خبر ورکړی، چې په پاکستان کې ۹ تنه افغان بندیان د پېښور له زندانونو ازاد او د وري په نهمه او لسمه نېټه خپل هېواد ته ستانه کړای شول.
د ننګرهار ولایت د تورخم سرحدي امریت د معلوماتو له مخې، دغه کسان د اسنادو د نشتوالي له امله له تېرو درېیو میاشتو راهېسې په بند کې وو، چې له ازادېدو وروسته د تورخم له لارې خپل هېواد ته راستانه شول.
د دغه امریت په وینا، خوشې شوي کسان د مرستو ترلاسه کولو په موخه د کډوالۍ نړۍوال سازمان ته ور پېژندل شوي دي.
د دغه وزارت د یوه بل خبر له مخې، ۲۰۳ تنه افغان کډوال د وري په نهمه او لسمه نېټه د تورخم او سپین بولدک له لارو خپل هېواد ته راستانه شول.
د ننګرهار ولایت د تورخم سرحدي امریت د معلوماتو له مخې، ۲۶ کورنۍ چې ټولټال ۱۵۹ تنه کېږي په جبري توګه راستنې شوې او د کډوالو له ادارې سره تر نوم لیکنې وروسته د مرستو ترلاسه کولو په موخه د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ او د کډوالۍ نړۍوال سازمان ته ور پېژندل شوې دي.
له بل پلوه د کندهار د سپین بولدک د سرحدي امریت د راپور له مخې، ۹ کورنۍ چې ۴۴ تنه کېږي په جبري توګه له دغې کرښې راستنې او د کډوالو ادارې سره تر نوم لیکنې وروسته د مرستو ترلاسه کولو په موخه د ملګرو ملتونو عالي کمېشنرۍ، د کډوالۍ او خوړو نړۍوالو سازمانونو ته ور پېژندل شوې دي.
تر دې وړاندې پاکستانۍ رسنۍ اکسپرېس ټربیون راپور ورکړی، چې د رسمي سرچینو په وینا د پاکستان حکومت لهخوا د افغان کډوالو په اړه معلومات راټول شوي چې په دې کې هغه کسان هم شامل دي چې په دغه هېواد کې په قانوني توګه مېشت دي.
ټربیون د دوو چارواکو له قوله لیکلي، چې په راتلونکو اونیو کې به د افغان کډوالو د اېستلو دویمه لړۍ پیل شي.
په خیبر پښتونخوا کې یوه لوړ پوړي دولتي چارواکي ویلي، چې دا ځل د قانوني کډوالو په اړه هم د معلوماتو راټولولو او اېستلو د نقشې لپاره لارښوونې ورکړل شوې دي.
د بښنې نړۍوال سازمان بیا وایي، چې له پاکستانه د افغان کډوالو شړل به ښځې او نجونې له ځانګړي ګواښ سره مخامخې کړي.
دغه سازمان په اېکس پاڼه لیکلي، چې د پاکستان حکومت باید ټولې جبري ستنونې ودروي او د کډوالو ښځو او نجونو د خوندیتوب لپاره مثبت ګامونه پورته کړي.
وړمه اونۍ د کډوالۍ نړۍوال سازمان ویلي و، د وروستیو شمېرو له مخې د ۲۰۲۴ کال د فبرورۍ تر ۲۴مې پورې نږدې ۵۲۵۰۰۰ افغانان د تورخم او سپین بولدک له لارو افغانستان ته ستانه شوي، چې ډېری یې بې اسناده وو.
د افغانستان بانک د خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې سبا د (وري په ۱۲مه) ۱۷ مېلیونه ډالر د لیلام په ډول پلوري. دغه بانک په شرايطو برابر له ټولو صرافانو او سوداګریزو بانکونو غوښتي، چې په دغو داوطلبيو کې ګډون وکړي او د داوطلبۍ ګټونکي یې مکلف کړي چې خپل حسابونه د ورځې تر پايه پاک کړي.
په خبرپاڼه کې دغه راز يادونه شوې ده، چې د معاملو قسمي ترسره کول جواز نه لري او د ليلام ګټونکي دې د خپل ذمت پيسې ټولې يوځاى نغدې او یا هم د حوالې په ډول په ټاکلې موده کې بانک ته وسپاري.
تر دې وړاندې هم د افغانستان بانک د افغانیو پر وړاندې د ډالرو د ارزښت د کمښت لپاره ۱۷ مېلیونه ډالر پلورلي وو.
دغه لیلام د شلو کالو په ترڅ کې هره اونۍ د افغانیو د ارزښت لپاره ترسره کېږي او د افغانستان بانک غواړي په دې توګه د بهرنیو اسعارو پر وړاندې د افغانیو ارزښت وساتي.
له هغه ځایه چې افغانستان تر ډېره وارداتي هېواد دی او د څلور لسیزو نا امنیو له امله د دغه هېواد اقتصاد ځپل شوی، حکومتونو هڅه کړې چې په دې توګه د افغانیو ارزښت لوړ او د پیسو د پړسوب مخه ونیسي.
خو د اقتصادي چارو شنونکي وایي، چې د افغانیو دغه لنډمهاله ارزښت ساتنه هومره ګټوره نه ده؛ لکه څومره چې په کار ده نظامونه باید د افغانیو اصلي ارزښت په ساتلو کې ګامونه واخلي.
دوی وړاندیز کوي، چې په کور دننه دې د خلکو لپاره د کار روزګار اسانتیاوې برابرې او د بهرنۍ پانګو د جلبولو لپاره دې لا زیاتې هڅې وشي.
هغه چې د طالبانو په واکمنۍ کې شونې نه ښکاري، ځکه تر اوسه د طالبانو نظام د نړۍ هیڅ هېواد په رسمیت نه دی پېژندلی او هره ورځ له دغه هېواده خلک خپلې پانګې بهر ته لېږدوي.
د طالبانو د سټنډرډ ملي ادارې د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره پرته له دې چې د کوم هېواد نوم واخلي ويلي، چې د حیرتان بندر له لارې يې د ۲۱ ټنه او ۲۰۰ کیلو ګرامه ټولیز وزن په درلودلو سره یو ټانکر بې کیفیته اوبلن ګاز بېرته اړوند هېواد ته مسترد کړی.
خبرپاڼه زیاتوي، چې په تېرو وروستیو کې دغې ادارې په خورا جدیت د بې کیفیته نفتي توکو د واردولو د مخنیوي لپاره عملي ګامونه پورته کړي.
دغې ادارې له ټولو سوداګرو غوښتي، چې با کیفیته توکي وارد کړي او خبرداری یې ورکړی که چېرې بې کیفیته توکي وارد کړي؛ نو له قانوني چلند سره به مخ شي.
که څه هم دغه اداره تل د بې کیفیته توکو واردوونکو سره د قانوني چلند ګواښ کوي؛ خو لاتراوسه یې داسې کوم معلومات نه دي خپاره کړي، چې افغانستان ته د بې کیفیته توکو واردوونکو څخه یې څوک نیولي وي.
تر دې وړاندې ایراني چارواکو د افغانستان په سرحدي ادارو کې د تېلو د کیفیت د معلومولو معیارونه د پوښتنې وړ بللي وو.
ایراني چارواکو ویلي وو، چې طالبان د کیفیت معلومولو ماشینونو پر بنسټ نه؛ بلکې په خپل زړه او خپله خوښه ورته معیارونه ټاکي.
