روسیې په افغانستان کې له سیلاب ځپلو سره مرستې ته چمتووالی اعلان کړ

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویلي، چې هېواد یې د افغانستان په شمال کې د راوتلو سیلابونو له قربانیانو سره مرستې ته چمتو دی.

د روسیې د بهرنیو چارو وزارت ویاند ویلي، چې هېواد یې د افغانستان په شمال کې د راوتلو سیلابونو له قربانیانو سره مرستې ته چمتو دی.
ماریا زاخارووا په یوې بیانیه کې لیکلي، که طالبان وغواړي روسیه چمتو ده چې افغانستان ته خپلې مرستې ولېږي.
د روسیې د بهرنیو چارو وزارت د دوشنبې په ورځ (د غویي ۲۴مه) په بغلان او د افغانستان په شمالي ولایتونو کې د سختو بارانونو له امله د ویجاړو شویو سیلابونو د قربانیانو له کورنیو سره خپله خواخوږي شریکه کړه.
ماریا زاخارووا وویل: «زه د دې طبیعي ناورین په تړاو د افغانستان خلکو ته خپله ژوره خواخوږي وړاندې کوم. موږ د قربانیانو له خپلوانو او دوستانو سره خپله خواخوږي څرګندوو.»
تر دې وړاندې ایران، ترکیې، قطر او یو شمېر مرستندویه بنسټونو د افغانستان له سیلاب ځپلو سره مرستې ته چمتووالی ښودلی دی.
د راپورونو له مخې، سیلابونو او سختو بارانونو د افغانستان په شمال کې یو شمېر کلي ویجاړ کړي او تر اوسه یې تر ۳۱۵ډېر کسان مړه کړي دي.
تر دې مخکې د ماشومانو د ژغورنې سازمان ویلي و، چې په بغلان کې په وروستیو ورځو کې سیلابونو د ۸۰زره کسانو ژوند اغېزمن کړی او ۱۲زره کورونه یې ویجاړ کړی دی.

د طالبانو د کډوالو چارو وزارت وایي، چې د بغلان په سېلاب کې د هر مړه کس پر سر د هغه کورنۍ ته یو لک افغانۍ ورکوي. دغه وزارت د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره ویلي، چې تر اوسه یې ۵۵ کورنیو ته له دولتي بودیجې څخه پیسې ورکړې دي.
په خبرپاڼه کې د خلیل الرحمن حقاني له قوله ویل شوي: "دغه مرستې اوسمهال د مرکزي بغلان ولسوالۍ اړوند ٥٥ کورنیو ته ورکړل شوې او د ټولو مړو شویو کورنیو ته به ووېشل شي."
په بغلان ولایت کې د سختو سېلابونو د راوتلو له امله تراوسه د ۳۰۰ کسانو د وژل کېدو او د سلګونو نورو د ټپي کېدو خبر ورکړل شوی دی.
د راپورونو له مخې؛ ښایي د قربانیانو شمېر تر دې هم زیات شي.
د طالبانو د کډوالو چارو وزارت نغدي مرستو ته په کتو سره به د یاد شمېر مړو کورنیو ته شاوخوا دېرش میلیونه افغانۍ ورکړل شي.
که څه هم په افغانستان کې طبیعي پېښې ډېرې رامنځته کیږي، خو زیانمنو کسانو ته بیا مرستې په عادلانه توګه نه رسېږي.
ډېری وخت کومې ژمنې چې زیانمنو ته د مرستو د رسولو په برخو کې حکومت یا مرستندویه ادارې کوي، په سمه توګه نه رسېږي او یا هم په پراخه توګه پکې لاسوهنې کیږي.
د راپورونو له مخې؛ د تېر کال په اکتوبر میاشت کې د هرات پرله پسې زلزلو کې ۱۵۰۰ کسان مړه او ۲۶۰۰ نور ټپیان شول او دغه راز په ۲۰۲۲ کال کې په پکتیکا او خوست ولایتونو کې مرګونې زلزلې وشوې، چې د نړۍوالو ادارو د مالوماتو له مخې؛ په دې زلزلو کې ۱۰۳۶ کسان مړه شول او ۲۹۴۹ نور ټپيان شول.
د طالبانو سرپرست حکومت په هغه وخت کې یوازې د پکتیکا او خوست ولایتونو له زلزله ځپلو سره د مرستې لپاره ۱۰۰ میلیونه افغانۍ ځانګړې کړې وې.
د طالبانو د حکومت ترڅنګ ډېرې نړۍوالې ادارې هم د مرستو لپاره لاس په کار شوې، خو د یادو ولایتونو زیانمن تراوسه هم له لسګونو ستونزو سره مخ دي او ان د سمې سرپناه له نشتون سره مخ دي.

د ایران د کاني اینجینرۍ ادارې مشر وايي؛ د افغان انجینرانو د روزنې او د افغانستان او ایران د کان اېستونکو ترمنځ د اړیکو د پراختیا لپاره یې خپله نمایندګي په کابل کې پرانیسته. رضا بستامي زیاتوي، چې په دې برخه کې یې د افغانستان د کانونو او صنایعو خونې سره تړون لاسلیک کړی دی.
ښاغلی بستامي د ایران له دولتي راډیو تلوېزون سره په خبرو کې وايي؛ د افغانستان او ایران ترمنځ د اینجینري خدمتونو تبادله، د افغان اینجینرانو روزل، د افغان او ایراني کان اېستونکو ترمنځ د اړیکو پراختیا او د افغانستان د کانونو په مختلفو برخو کې پانګونه د دې تړون مهمې برخې دي.
رضا بستامي وايي؛ دې کار سره غواړي چې د کانونو برخه کې خپلې تجربې او تخصص له افغانستان سره شریک کړي.
د هغه په خبره؛ د دې دفتر له لارې به ایراني شرکتونه د افغانستان د کانونو په برخه کې پانګونه هم کولی شي او دا دفتر به د دې پانګوالو او طالب چارواکو ترمنځ د پل حیثیت ولري.
نوموړي هیله وښوده، چې د دې دفتر پرانیستې سره به د کانونو په برخه کې د ایران او افغانستان ترمنځ اړیکي پیاوړي او پراخ شي.
طالبان چې حکومت یې رسمیت نه لري او له امله یې د افغانستان په میلیاردونو شتمني هم کنګل ده، د خپلو اړتیاو د پوره کولو لپاره د کانونو سپړلو ته مخه کړې ده.
چین له دې ډلې سره د کانونو په برخه کې مختلف تړونونه لاسلیک کړي او ایران ور پسې هېواد دی، چې افغان کانونو کې د پانګونې ډېره لېوالتیا لري.
خو پر طالبانو سربېره چین، ایران او روسیه هغه هېوادونه بلل کېږي، چې له طالبانو سره د افغان کانونو په لوټلو کې شریک بلل کېږي.
په امریکا کې د چورج ډبلیو بوش انسټیټیوټ د تېر اپرېل په لومړیو کې وویل، چې د طالب چارواکو له خوا د افغانستان د شتمنۍ له لوټلو د ایران، چین او روسیې په څېر هېوادونه او څو ملیتي شرکتونه ګټه اخلي.

د طالبانو د صنایعو او سوداګرۍ وزارت وايي، چې د دوی يو پلاوی د روسيې او اسلامي نړۍ پنځلسم نړۍوال اقتصادي فورم کې د ګډون لپاره تاتارستان هېواد ته په سفر ولاړ. دغه وزارت ويلي، چې د دوی پلاوی د تاتارستان د جمهور رییس په بلنه دغه هېواد ته تللی.
د طالبانو د صنایع او سوداګرۍ وزارت د سې شبنې په ورځ (د غويي ۲۵مه) خبر ورکړ، چې د دوی د وزير نورالدين عزيزي په مشري یو پلاوی د تاتارستان د جمهور ريیس روستم ميني خانوف په رسمي په بلنه په دې غونډه کې د ګډون لپاره غوښتل شوی دی.
ټاکل شوې، چې د روسيې او اسلامي نړۍ پنځلسم نړۍوال اقتصادي فورم به نن د می پر ۱۴مه نېټه پيل تر ۱۹پورې به دوام وکړي.

د طالبانو تر کنټرول لاندې د هواپوهنې ادره وايي، چې د غويي په ۲۶مه نېټه په ۲۲ ولایتونو کې د تېز باران، تالندې، برېښنا، بادونو او سېلابونو د راوتلو اټکل شوی دی.
د دې ادارې د معلوماتو له مخې؛ په بېلابېلو سېمو کې د باران کچه له (۱۵ څخه تر ۳۵ ملي مترو پوري) اټکل شوې ده.
د طالبانو د ټرانسپورټ او هوايي چلند وزارت د سې شنبې په ورځ خبر ورکړ، چې سبا د سالنګونو په ګډون په هرات، فراه، غور، بادغېس، سرپل، بامیان، سمنګان، بلخ، کندوز، بغلان، تخار، بدخشان، نورستان، کونړ، لغمان، ننګرهار، پنجشېر، کاپیسا، پروان، میدان وردګ، غزني، او لوګر ولایتونو کې د شديد بارانونو، تالنده، برېښنا او سیلابونو اټکل شوی دی.
د هوا پوهنې ادارې د معلوماتو له مخې؛ د باران سره په شمال او شمال لوېديځو ولایتونو کې له (۳۰ څخه تر ۶۰ کيلومتره په ساعت کې) د بادونو د پېښدو اټکل هم شته.
طالبانو ویلي، چې په یو شمېر ولایتونو کې د وروستیو سېلابونو له امله لږ تر لږه ۳۵۰ کسان مړه شوي او تر ۱۶۰۰ ډېر ټپیان شوي دي.
تر اوسه پورې ډېرو هېوادونو د طالبانو د واکمنۍ د مشروعيت نه لرلو له امله افغانستان ته د مستقيمو مرستو او د ژغورنې ډلې له لېږلو ډډه کړې ده.
د امریکا متحده ایالات، چې د افغانستان تر ټولو لوی مرسته کوونکی دی، د یکشنبې په ورځ وویل، چې د دوی مرستندویه ادارې سېلاب ځپلو ته بېړنۍ مرستې لکه اوبه او خواړه برابروي.
یو شمېر نورو هېوادونو یوازې د وروستیو سېلابونو له قربانیانو سره خواخوږي ښودلې ده.

د طالبانو سترې محکمې اعلان وکړ، چې په کابل کې یې یو کس د "لواطت" په تور په عام محضر کې په دُرو وهلی دی.
دغې محکمې نن سې شنبه (د غويي ۲۵مه) په یوې خپرې شوې خبرپاڼه کې ليکلي، چې دغه کس په ٣٩ دُرو او دوه کاله بند محکوم شو.
طالبانو ویلي، چې د تورن کس جسمي مجازات د کابل ښار د لومړۍ ناحیې د محکمې له تصویب وروسته نافذ شو.
د طالبانو ډله هره اونۍ په عام محضر کې یو شمېر افغانان په بېلابېلو تورونو مجازات کوي.
د بشري حقونو مدافعینو او نړۍوالې ټولنې په وار - وار د طالبانو له مشرانو غوښتي چې د تورنو کسانو د فزیکي او عامه مجازاتو مخه ونیسي؛ خو دغه ډله ادعا کوي چې د «اسلامي قوانینو» له مخې اتباعو ته سزا ورکوي.
طالبان یوازې عامو وګړو ته جسمي سزاګانې ورکوي، څو میاشتې وړاندې د کابل لپاره د طالبانو د برېښنا شرکت د رییس یوه ویډیو خپره شوه، چې پکې نوموړی له خپل ساتونکي سره یو ځای څملي؛ خو نوموړي ته په عام محضر کې جسمي سزا ور نه کړل شوه او نه یې هم د جرم په اړه طالبانو کومه پرېکړه وکړه.
