ریشي سوناک: په برېتانیا کې به پارلماني ټاکنې د جولای په څلورمه ترسره شي
د برېتانیا لومړي وزیر ریشي سوناک د چهارشنبې په ورځ وویل، چې په دغه هېواد کې به د جولای په څلورمه (د سرطان۱۴مه) پارلماني انتخابات ترسره شي.
د برېتانیا لومړي وزیر ریشي سوناک د چهارشنبې په ورځ وویل، چې په دغه هېواد کې به د جولای په څلورمه (د سرطان۱۴مه) پارلماني انتخابات ترسره شي.
د نظر پوښتنو له مخې؛ تمه کیږي چې کارګر ګوند به محافطه کاره ګوند ته چې ۱۴ کاله په واک کې پاتې شوی په دغو ټاکنو کې ماته ورکړي.
۴۴ کلن سوناک وویل، چې د هغه څه د مخه چې ځینې یې تمه لرله، ټاکنې به ترسره کړو.
سوناک نه یوازې په ټاکنو کې د کارګر حزب څخه وروسته پاتې دی، هغه په خپل ګوند کې هم یو څه منزوي شوی او یوازې د خپلو مشاورینو کوچنې ډلې پورې تړلی دی.
ښاغلي سوناک وویل: «اوس هغه وخت دی چې برېتانیا خپل راتلونکی وټاکي. موږ به د جولای په څلورمه عمومي ټاکنې ترسره کړو.»
داسې ښکاري چې سوناک خطر منلی او د خپلې نوې دورې د ټاکلو لپاره یې هر څه د رايه ورکوونکو په لاس ورکړي.
ښاغلي سوناک، څه کم دوه کاله وړاندې خپله دنده پیل کړه.
د ایرلنډ، اسپانیا او ناروې په اعلان سره د هغو هېوادونو شمېر ۱۴۰ ته ورسېد چې فلسطین په رسمیت پېژني. برېتانیا، امریکا، اسټرالیا، کاناډا، فرانسې، جرمني، اېټالیا، جاپان او سویلي کوریا تر اوسه فلسطین په رسمیت نه دی پېژندلی.
ایرلنډ، اسپانیا او ناروې د چهارشنبې په ورځ (د غبرغولي دویمه) اعلان وکړ، چې فلسطین د یوه خپلواک هېواد په توګه پېژني.
د ایرلنډ لومړي وزیر سایمون هریس دغه اقدام د ایرلنډ او فلسطین لپاره یوه تاریخي او مهمه ورځ وبلله.
دا مهال د ملګرو ملتونو د ۱۹۳ غړو هېوادونو له ډلې ۱۴۰هېوادونه فلسطین په رسمیت پېژني.
د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلې د ۲۰۱۲کال له نومبر میاشتې راهېسې فلسطین په رسمیت پېژندلی دی.
د ملګرو ملتونو عمومي اسمبلې له هغه وخت راهسې فلسطینیانو ته نوي حقونه په کمېټو کې د ګډون او وړاندیز کولو حق ورکړي دي؛ خو د رایې ورکولو حق یې نه دی ورکړی.
بلغاریا، چک جمهوریت، هنګري، رومانیا، مجارستان، قبرس، پولنډ او سلواکیا اروپايي ټولنه کې له شاملېدو مخکې فلسطین په رسمیت وپېژاند.
سویډن چې د دې اتحادیې غړی دی هم فلسطین په رسمیت پېژني.
د سلوانيا او مالتا په ګډون د اروپايي ټولنې څو نورو غړو هم د فلسطين په رسميت پېژندلو اعلان کړى دى.
په ورته وخت کې د شل کسیزې ډلې لس غړي هېوادونه لکه؛ ارجنټاین، برازیل، چین، هند، اندونیزیا، مکسیکو، روسیه، سعودي عربستان، سویلي افریقا او ترکیه فلسطین په رسمیت پېژني.
خو د دغه سازمان ۹غړي هېوادونه چې په کې برېتانیا، امریکا، اسټرالیا، کاناډا، فرانسه، جرمني، اېټالیا، جاپان او سویلي کوریا شامل دي، فلسطین په رسمیت نه پېژني.
د روسیې د بهرنیو چارو مرستیال وزیر سرګي ریابکوف اعلان وکړ، چې دغه هېواد داسې وسله نه ده استولې چې د ځمکې په ټیټ مدار کې د نورو سپوږمکیو د څارنې او برید توان ولري. ریابکوف زیاته کړه، چې په دې اړه د امریکا راپور «جعلي خبرونه» دي.
د متحده ایالاتو فضايي قوماندانۍ د غبرګولي په لومړۍ نېټه اعلان وکړ، چې روسیې د سویوز سپوږمکۍ راکټ د پلیسیتسک له هوايي اډې څخه توغولی دی.
دا اډه د مسکو شمال ته په ۸۰۰ کیلومترۍ کې پرته ده.
د امریکا د فضايي قومندانۍ په وینا؛ د روسیې سویوز راکټ ښايي داسې وسله ولري، چې د ځمکې په ټیټ مدار کې نورې سپوږمکۍ په نښه کولی شي.
ریابکوف د دغه تور په رد سره وویل؛ مسکو د واشنګټن له خوا خپاره شويو «جعلي خبرونو» ته ځواب نه ورکوي.
هغه ټینګار وکړ، چې په دې برخه کې د امریکا دریځ ته په پام سره مسکو به خپله تګلاره بدله نه کړي او تل یې د ځمکې په ټیټ مدار کې د وسلو له ځای پر ځای کولو سره مخالفت کړی دی.
د روسیې د لوړ پوړو ډېپلوماټانو په توګه ریابکوف اکثرا د اټومي وسلو او بې وسلې کولو مسالو په اړه د هېواد دریځونه بیانوي.
دا څرګندونې په داسې حال کې کېږي، چې د روسیې د دفاع وزارت د یوې فضايي بېړۍ د استولو خبر تایید کړی او ویلي یې دي چې دا اقدام د غويي په ۲۸ ترسره شوی دی.
وزارت د پېښې په اړه نور جزییات نه دي ورکړي.
د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال په کابل کې د ایران سفارت له ډېپلوماتانو سره په کتنه کې وویل، چې د ایران پخواني ولسمشر ابراهیم رییسي له طالبانو سره ښې اړیکې درلودې.
ملا عبدالکبیر چې نن په کابل کې د ایران سفارت ته د ابراهیم رییسي او ورسره مل پلاوي د مړینې له امله د غمشریکۍ په موخه ورغلی و، زیاته کړه چې هیله لري تر دې وروسته هم دا ډله له ایران سره ښې اړیکې ولري.
د طالبانو ریاست الوزرا د یوې خبرپاڼې په خپرولو سره د ملا کبیر له قوله لیکلي: "ارواښاد رییسي له طالبانو سره ښې اړیکې ټینګې کړې وې او امید دی، چې له دې وروسته هم د افغانستان او ایران ترمنځ دوستانه اړیکې لا غښتلې شي."
د خبرپاڼې له مخې؛ د طالبانو د ریاست الوزرا سیاسي مرستیال دغه راز د تعزیت په موخه اېښودل شوي کتاب کې هم لاسلیک وکړ.
دا په داسې حال کې ده، چې د طالبانو د ریاست الوزرا اقتصادي مرستیال او د بهرنیو چارو وزیر د ایران د ولسمشر ابراهیم رییسي د جنازې په مراسمو کې د ګډون په موخه د یوه پلاوي په مشرۍ نن تهران ته ولاړل.
ایران د ابراهیم رییسي او د هغه د ملګرو د جنازې لپاره ۳ ورځني مراسم جوړ کړي دي.
د ابراهیم رییسي او د هغه د ملګرو د تدفین رسمي مراسم د سې شنبې په ورځ په تبریز کې پیل شول او وروسته یې جسدونه تهران ته ولېږدول شول.
د طالبانو له واکمنۍ وروسته د افغانستان او ایران اړیکې:
پر افغانستان د طالبانو له واکمنۍ وروسته ایران یو له هغو لومړنیو هېوادونو څخه و، چې له طالبانو سره یې سیاسي او اقتصادي اړیکې پیاوړې کړې.
اسلامي جمهوریت په تهران کې د افغانستان سفارت د طالبانو استازو ته وسپاره او تر هغه وروسته یې له دغې ډلې سره خپلې ډېپلوماتیکې او سوداګریزې اړیکې هم پیاوړې کړې.
ایراني چارواکو تل هڅه کړې؛ څو د سیمې له هېوادونو سره د طالبانو لپاره د مثبت تعامل زمینه برابره کړي.
څه موده مخکې د افغانستان په چارو کې د ایران د مخکیني ولسمشر ځانګړي استازي هم ویلي وو، چې دغه هېواد هڅه کوي څو د طالبانو حکومت په یوه ستراتیژیک ملګري بدل کړي.
سره له دې چې د طالبانو او ایران ترمنځ اړېکې ښې بلل کیږي؛ خو وخت ناوخته بیا د دواړو لورو ترمنځ ترینګلتیاوې هم رامنځته شوې دي.
د ایراني چارواکو او طالبانو تر منځ د اوبو پر سر څو ځلې لفظي شخړې رامنځته شوې دي.
دې موضوع ان وخت ناوخته سرحدي وسله والو شخړو ته هم زمینه برابره کړې ده.
ایراني چارواکو تل ټینګار کړی، چې د ایران حقابه باید ورکړل شي کنه دا هېواد به پر طالبانو فشار راوړي.
څه موده مخکې د ایران په ولسي جرګه کې د ملي امنیت د کمېسیون یوه غړي وړاندیز کړی و، چې ایران دې له هغو اوبو او برېښنا څخه پر طالبانو د فشار په توګه کار واخلي، چې ایران یې د افغانستان سرحدي سیمو ته ورکوي.
هرات یو له هغو ولایتونو څخه دی، چې له ایران سره پر پوله پروت دی او د دغه هېواد له وارداتي برېښنا څخه ګټه اخلي.
د دې ترڅنګ له تېر یوه کال راهیسي ایران له دې هېواده زرګونه افغانان هم په جبري توګه واېستل، چې دا مساله له پراخو نیوکو او غبرګونونو سره مخ شوه.
په افغانستان کې د داعش ډلې نفوذ او د نشه یي توکو کر او قاچاق هغه دوه نور موارد دي، چې د دواړو هېوادونو ترمنځ یې ستونزې جوړې کړي دي.
ایران له طالبانو شکایت کوي، چې دا ډله په جدي توګه د یادو پدېدو په وړاندې اقدام نه کوي او طالبان بیا وایي، چې په افغانستان کې د نشه یي توکو کر او قاچاق ختم شوی او داعش ډله هم په افغانستان کې نشته.
د ملګرو ملتونو د بشري مرستو د همغږۍ دفتر د قطر له خیریه سازمان سره د لسو میلیونو ډالرو د مرستې د هوکړې د لاسلیک خبر ورکړ. دا هوکړه لیک له ناورینونو او جګړو څخه زیانمنو سیمو کې د اوچا او د بېړني غبرګون له مرکزي صندوق څخه د بشري فعالیتونو د ملاتړ په موخه لاسلیک شوی دی.
اوچا د چهارشنبې په ورځ د یوې اعلامیې په خپرولو سره ویلي، چې دا تړون د قطر د حکومت او د ملګرو ملتونو د بشردوستانه مرستو د همغږي دفتر تر منځ د ستراتیژیکو خبرو اترو په څنډه کې لاسلیک شو.
اوچا د قطر د خیریه سازمان د مدیر یوسف الکواري له قوله لیکلي: «بشردوستانه سازمانونه اړمنو ټولنو ته د لاسرسي له محدودیت سره مخ دي او د بشري مرستو د لېږلو په برخه کې له خنډونو سره لاس او ګرېوان دي.»
نوموړي د افغانستان، غزې، سوریې، یمن او سوډان بشردوستانه وضعیت ته په اشارې سره وویل، چې په دې هېوادونو کې اړمنو کسانو ته لاسرسی محدود دی.
یوسف الکواري دغه راز زیاته کړه: « په داسې حال کې چې پر بشري مرستو ټینګار کوم، باور لرم چې دا امر ځانګړی ارزښت لري، په ځانګړي توګه په افغانستان، غزه او سوډان کې چې له پېچلو تاوتریخوالو او جګړو سره مخ یو.»
د مالي مرستو هوکړه لیک د ملګرو ملتونو د عمومي منشي د مرستیال مارتین ګریفیس او د قطر د خیریه سازمان د اجرایي مدیر یوسف الکواري ترمنځ لاسلیک شوی دی.
د چین بهرنیو چارو وزارت وايي؛ د امریکا پر هغو ۱۲ شرکتونو او د دوی پر مهمو مشرانو یې بندیزونه ولګول چې د دغه هېواد پوځي صنعت کې ښکېل دي. دا وزارت زیاتوي، دا کار یې د امریکا له خوا د چین په مقابل کې د تایوان د وسلوالو او پر چینايي کمپنیو د بندیزونو په غبرګون کې وکړ.
د رویټرز د راپور له مخې؛ په دې بندیزونو کې د لاک هیډ مارټن، ریاتیون او جنرل ډینامېک کمپنۍ هم شاملې دي.
د دې بندیزونو له مخې؛ سر له نن څخه د دې کمپنیو شتمني په چین کې کنګل شوه او مشران یې هم دغه هېواد ته نه شي تللی.
تر دې مخکې واشنګټن د چین پر ځینو کمپنیو له روسیې سره د اقتصادي معاملو له امله بندیزونه ولګول.
خو چینايي چارواکي وايي؛ امریکا پر دغو کمپنیو له روسیې د اړیکو په پلمه کولو سره بې قانونه او یو طرفه بندیزونه لګولي دي.
د چین بهرنیو چارو وزارت پر واشنګټن تور لګوي، چې د اوکرین کړکېچ کې یې بې طرفي پرېښودلې او یو طرفه اقتصادي جبر او زور وهلو ته یې مخه کړې ده.
بېجینګ پر امریکا دا تور هم لګوي، چې پر تایوان د وسلې پلورلو سره د یو موټي چین له اصولو او له دواړ اخیزو هوکړو سرغړونه کوي.
